Wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji

Warszawa, dnia 24.05.2024

                Kancelaria Adwokacka "Lex Superior"

                ul. Złota 44

                00-120 Warszawa

 

      Strona wnioskująca: Jan Kowalski

                ul. Kwiatowa 12/3

                80-123 Gdańsk

                reprezentowany przez:

                Anna Nowak

                (pełnomocnictwo w załączeniu)

      Adres dla doręczeń: Kancelaria Adwokacka "Lex Superior"

                ul. Złota 44

                00-120 Warszawa

       Pozostałe strony: Maria Wiśniewska

                ul. Słoneczna 7

                20-222 Lublin

 

Dotyczy sprawy: III SA/Wa 1234/23

 

Wniosek

o stwierdzenie nieważności decyzji

Działając w imieniu Jana Kowalskiego na podstawie pełnomocnictwa, którego odpis wraz

z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej przedkładam w załączeniu do niniejszego wniosku,

w oparciu o art. 156 § 1 pkt 2 i 4 w zw. z art. 158 § 1 KPA,

wnoszę o stwierdzenie nieważności w całości

decyzji Ministerstwa Finansów WA/123/2013 z dnia 15.03.2013 wydanej

w sprawie X o numerze III SA/Wa 4321/13, doręczonej stronie Janowi Kowalskiemu

w dniu 22.03.2013.

Zarzucam, że zaskarżona decyzja:

1) została wydana bez podstawy prawnej, a więc jest obarczona wadą opisaną w art. 156

§ 1 pkt 2 in principio KPA;

2) została skierowana do osoby niebędącej stroną, tj. Marii Wiśniewskiej, a więc jest

obarczona wadą wskazaną w art. 156 § 1 pkt 4 KPA.

 

Uzasadnienie

1. Zarys okoliczności faktycznych sprawy

W okresie od stycznia 2013 do marca 2013 roku Ministerstwo Finansów wszczął postępowanie

w sprawie X na wniosek Adama Nowaka. Niebawem po wszczęciu tego postępowania,

18.02.2013, Adam Nowak zmarł. W jego miejsce wstąpiła Maria Wiśniewska, która

stosownie do postanowienia Sądu Rejonowego w Warszawie z 05.04.2013 (I Ns 123/13) nabyła w całości spadek po Adamie Nowaku.

Postępowanie w sprawie X zostało zakończone decyzją Ministerstwa Finansów

WA/123/2013 z 15.03.2013 wydaną na podstawie – nieopublikowanego nigdy

w żadnym dzienniku urzędowym – zarządzenia tego organu oraz skierowaną do Marii

Wiśniewskiej (doręczenie decyzji adresatce nastąpiło 22.03.2013).

Następnie w okresie od maja 2013 do lipca 2013 z inicjatywy wnioskodawcy zostało przeprowadzone postępowanie

dotyczące zmiany powołanego wyżej postanowienia Sądu Rejonowego w Warszawie

z 05.04.2013 (I Ns 123/13), w wyniku którego Sąd ten zmienił to postanowienie w ten

sposób, iż stwierdził, że spadek po zmarłym 18.02.2013 Adamie Nowaku zgodnie

z rzeczywistym stanem prawnym nabył w całości wnioskodawca Jan Kowalski.

Dowód: prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w Warszawie z 20.07.2013 (I Ns 456/13).

2. Właściwość organu

Zgodnie z art. 157 § 1 KPA właściwy do stwierdzenia nieważności jest organ wyższego

stopnia, chyba że decyzja została wydana przez ministra lub samorządowe kolegium

odwoławcze, bowiem wówczas właściwy jest ten organ.

W niniejszej sprawie zachodzi ta ostatnia sytuacja, bowiem Ministerstwo Finansów był organem centralnym mającym status ministra w rozumieniu art. 5 § 2

pkt 4 KPA. Ponieważ zarazem organ ten uległ likwidacji, należy wskazać, że jego

kompetencje w ramach kolejnych zmian (przekształceń) w strukturze aparatu

administracyjnego przejął aktualnie Ministerstwo Finansów. To ten organ jest zatem,

po myśli art. 157 § 1 KPA, obecnie właściwy do stwierdzenia nieważności decyzji Ministerstwa Finansów WA/123/2013 z 15.03.2013 (zob. post. NSA

z 12.12.2014, II GSK 789/14, niepubl.).

3. Brak podstawy prawnej do wydania zaskarżonej decyzji

W pierwszej kolejności należy podnieść, że zaskarżona decyzja Ministerstwa Finansów

WA/123/2013 z 15.03.2013 została wydana bez podstawy

prawnej.

Podstawę prawną decyzji mogą stanowić wyłącznie przepisy prawa powszechnie

obowiązującego wydane oraz ogłoszone zgodnie z wymogami Konstytucji RP oraz ustawy

z 20.07.2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (t.j.

Dz.U. z 2019 r. poz. 1461 ze zm.). Należy ponadto zwrócić uwagę na normę art. 93 ust. 2

Konstytucji RP, zgodnie z którą zarządzenia o charakterze wewnętrznym nie mogą stanowić

podstawy decyzji wobec obywateli. Dotyczy to także wszelkich innych aktów kierownictwa

wewnętrznego wydawanych w obrębie aparatu administracyjnego (zob. wyr. NSA z 15.05.2015,

II OSK 1234/15, OSP 2016, nr 1, poz. 12).

Zgodnie z utrwalonym poglądem sankcja nieważności przewidziana w art. 156 § 1 pkt 2 in

principio KPA obejmuje przypadki, w których albo nie ma przepisu prawnego, który

umocowuje organ administracji publicznej do działania w formie decyzji, albo wprawdzie

przepis taki istnieje, jednak nie spełnia wymogów podstawy prawnej działania tego organu,

czyli np. właśnie – tak jak ma to miejsce w niniejszej sprawie – nie ma charakteru

powszechnie obowiązującego (zob. wyr. NSA z 10.01.2017, I OSK 4321/16, OSNAPiUS 2017, nr 5,

poz. 56 oraz wyr. NSA z 20.03.2018, II GSK 1234/17, OSNAPiUS 2018, nr 9, poz. 99, a także wyr. NSA

z 05.06.2019, I OSK 7890/18, OSNAPiUS 2019, nr 11, poz. 111). Stan taki może wynikać m.in. z faktu

zawarcia przepisu w akcie o charakterze wewnętrznym bądź też z faktu nieopublikowania aktu

normatywnego zawierającego ten przepis pomimo istnienia obowiązku promulgacji takiego

aktu.

Skoro zatem w niniejszej sprawie kwestionowana decyzja Ministerstwa Finansów

została wydana na podstawie wewnętrznego i niepublikowanego zarządzenia

tego organu, co nastąpiło już w okresie obowiązywania Konstytucji RP, to należy przyjąć, że

decyzja ta została wydana bez podstawy prawnej, w związku z czym zachodzi obecnie

pozytywna przesłanka stwierdzenia nieważności tej decyzji wynikająca z art. 156 § 1 pkt 2 in

principio KPA (dla porządku dodam, że przesłanka ta nie jest ograniczona terminem

wynikającym z art. 156 § 2 KPA, zaś zaskarżona decyzja nie wywołała nieodwracalnych

skutków prawnych).

4. Skierowanie zaskarżonej decyzji do osoby niebędącej stroną

W dalszej kolejności należy natomiast podnieść, że zaskarżona decyzja Ministerstwa Finansów WA/123/2013 z 15.03.2013 została skierowana do osoby

niebędącej stroną w sprawie, tj. do Marii Wiśniewskiej, która wprawdzie legitymowała się

w okresie od lutego do lipca 2013 roku tytułem spadkobiercy Adama Nowaka, jednakże ostatecznie zostało ustalone

w postępowaniu sądowym (ze skutkiem ex tunc), iż jedynym spadkobiercą Adama

Nowaka jest (od daty jego śmierci) wnioskodawca Jan Kowalski.

Wypada bowiem zauważyć, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia, tj.

w momencie śmierci spadkodawcy (art. 924–925 KC). Postanowienie o stwierdzeniu nabycia

spadku ma charakter wyłącznie deklaratoryjny, zaś domniemanie bycia spadkobiercą, które

towarzyszy temu postanowieniu (art. 1025 KC), może zostać obalone na drodze postępowania

o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku – art. 679 KPC. Z taką sytuacją mamy

do czynienia w niniejszej sprawie, bowiem Sąd Rejonowy w Warszawie w sprawie o sygn. I Ns 456/13

zmienił poprzednie postanowienie spadkowe z 05.04.2013 w ten sposób, iż stwierdził,

że spadek po zmarłym 18.02.2013 Adamie Nowaku zgodnie z rzeczywistym stanem

prawnym nabył w całości wnioskodawca Jan Kowalski.

Dowód: prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w Warszawie z 20.07.2013 (I Ns 456/13).

W związku z tym należy przyjąć, że jedyną osobą uprawnioną do otrzymania w okresie od lutego do marca 2013 roku decyzji

Ministerstwa Finansów WA/123/2013 był Jan Kowalski jako jedyny

i wyłączny następca prawny Adama Nowaka. Skoro więc kwestionowana obecnie

decyzja Ministerstwa Finansów została skierowana do Marii

Wiśniewskiej, a więc do osoby niebędącej stroną, obecnie zachodzi podstawa do

stwierdzenia nieważności tej decyzji, z tym jednak zastrzeżeniem, że upłynął już dziesięcioletni

termin na wydanie takiego rozstrzygnięcia wynikający z art. 156 § 2 KPA.

Dla porządku dodam, że fakt skierowania kwestionowanej decyzji do Marii Wiśniewskiej –

pomimo tego, że nie powinna ona być adresatem tej decyzji – legitymuje ją do wzięcia udziału

w niniejszym postępowaniu w charakterze strony. Stąd też osoba ta została wskazana

w komparycji wniosku powyżej jako strona tego postępowania.

5. Zakres żądania wniosku

Przedstawione w niniejszym wniosku przyczyny uzasadniające stwierdzenie nieważności

zaskarżonej decyzji Ministerstwa Finansów WA/123/2013 zawarte są

w art. 156 § 1 pkt 2 in principio oraz w art. 156 § 1 pkt 4 KPA.

Zważywszy jednak na przytoczone wcześniej okoliczności, nie ma obecnie możliwości

stwierdzenia nieważności tej decyzji z uwagi na fakt jej skierowania do osoby niebędącej

stroną w sprawie (art. 156 §1 pkt 4 KPA), bowiem od momentu doręczenia

zakwestionowanej decyzji Marii Wiśniewskiej do chwili zgłoszenia niniejszego wniosku

upłynęło już ponad 10 lat (art. 156 § 2 w zw. z art. 158 § 2 KPA).

W pełni dopuszczalne jest natomiast stwierdzenie nieważności zakwestionowanej decyzji

Ministerstwa Finansów z tej przyczyny, że została ona wydana bez

podstawy prawnej (art. 156 § 1 pkt 2 in principio KPA). Przesłanka ta nie jest bowiem w żaden

sposób ograniczona czasowo.

Z tych przyczyn, wobec całokształtu przedstawionej argumentacji, należało wnieść jak we

wstępie.

 

                              Za skarżącego:

                                   Jan Kowalski

                              (podpis własnoręczny)

                                   Anna Nowak

                                  pełnomocnik

Załączniki:

1) odpis pełnomocnictwa wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej;

2) odpis prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Warszawie z 20.07.2013

(I Ns 456/13) wydanego w przedmiocie zmiany stwierdzenia nabycia spadku po

Adamie Nowaku.