Wyrok sądu administracyjnego

II SA/Wa 1234/23

Wyrok

w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

15 marca 2024 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Anna Kowalska

Sędziowie: Sędzia Jan Nowak,

Sędzia Maria Wiśniewska

Protokolant: Piotr Zieliński

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2024 r.

sprawy ze skargi Jana Kowalskiego

na akt Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy

z dnia 10 lutego 2024 r., Znak: UM/123/2024,

w przedmiocie opłaty za udostępnienie informacji publicznej:

1) uchyla zaskarżony akt;

2) zasądza od Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy na rzecz Jana Kowalskiego kwotę 200

zł (słownie: dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów

postępowania.

(podpis) (podpis) (podpis)

Uzasadnienie

W dniu 20 stycznia 2024 r. Jan Kowalski złożył w formie elektronicznej wniosek o udzielenie informacji publicznej przez Urząd Miasta Stołecznego Warszawy.

W dniu 10 lutego 2024 r. Urząd Miasta Stołecznego Warszawy przesłał pismo zatytułowane „wezwanie”, w którym wycenił koszty dodatkowe związane z udostępnieniem wniosku na kwotę 500 zł, nie uzasadniając jednak podstaw naliczenia tej kwoty. Jednocześnie udostępnił żądaną informację wnioskodawcy.

Nie zgadzając się z wysokością oraz sposobem naliczenia opłaty, pismem z 17 lutego 2024 r. Jan Kowalski wezwał Urząd Miasta Stołecznego Warszawy do usunięcia naruszenia prawa w zakresie nieuzasadnionego naliczenia opłaty za udostępnienie informacji publicznej.

Pismem z 24 lutego 2024 r. Urząd Miasta Stołecznego Warszawy ponownie wezwał skarżącego do uiszczenia opłaty w wysokości 500 zł. Wskazał, że jest to kwota ustalona stosownie do nakładu pracy związanego z przygotowaniem udostępnionej informacji.

2 marca 2024 r. Jan Kowalski złożył skargę na „wezwanie” z 10 lutego 2024 r., domagając się uchylenia tego aktu. Zarzucił naruszenie art. 15 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzez ustalenie opłaty w wysokości wyższej od poniesionych przez organ dodatkowych kosztów związanych z udostępnieniem informacji i – co więcej – opłaty, której sposób naliczenia nie został stronie wyjaśniony. Skarżący dołączył też do skargi cenniki trzech firm archiwizacyjnych, z których wynika, że koszt udostępnienia żądanej informacji powinien zamknąć się z poniesieniem kosztu ok. 100 zł.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie oraz wskazał, że skarżący wystąpił o udostępnienie mu informacji publicznej, która obejmowała dokumentację archiwalną z lat 2010-2015, a koszt kwerendy archiwalnej wyceniono na 500 zł.

WOJEWÓDZKI SĄD ADMINISTRACYJNY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Przed wyjaśnieniem motywów wyroku konieczne jest przedstawienie pewnych uwag wstępnych dotyczących dopuszczalności skargi.

Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 4a p.p.s.a.

Kontroli sądu administracyjnego podlegają akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące:

W ocenie sądu ustalenie wysokości opłaty za udostępnienie informacji publicznej następuje w formie aktu wydawanego na podstawie art. 15 ust. 1 u.d.i.p. i stwierdzającego obowiązek poniesienia opłaty oraz ustalającego jej wysokość, przy czym może to być np. wezwanie do zapłaty. Aktu takiego nie należy kwalifikować jako decyzji ani postanowienia. Ustalenie wysokości opłaty za udostępnianą informację publiczną następuje w formie aktu z zakresu administracji publicznej.

W tym zakresie orzecznictwo jest jednolite.

Przedmiot skargi obejmuje:

1) wysokość naliczonej opłaty;

2) brak uzasadnienia wysokości opłaty;

3) brak pouczenia o możliwości zmiany wniosku;

4) brak terminu do wniesienia opłaty;

5) naruszenie procedury udostępnienia informacji;

6) rażącą dysproporcję między kosztami a opłatą.

W świetle powyższych rozważań.

Mając na względzie powyższe, należy stwierdzić, że skarga na „wezwanie” z 10 lutego 2024 r. jest dopuszczalna.

Przechodząc do oceny merytorycznej zaskarżonego aktu, sąd wskazuje, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, jeżeli w odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej, o której mowa w art. 7 ust. 1, podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej tym kosztom. Podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej, w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, powiadomi wnioskodawcę o wysokości opłaty. Udostępnienie informacji zgodnie z wnioskiem następuje po upływie 14 dni od dnia powiadomienia wnioskodawcy, chyba że wnioskodawca dokona w tym terminie zmiany wniosku w zakresie sposobu lub formy udostępnienia informacji albo wycofa wniosek.

Zob. wyrok NSA z dnia 18 października 2018 r., sygn. akt I OSK 2394/17.

oraz wyrok WSA w Warszawie z dnia 23 stycznia 2019 r., sygn. akt II SAB/Wa 746/18.

W niniejszej sprawie, Urząd Miasta Stołecznego Warszawy uchybił obowiązkom określonym w art. 15 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, przed jej udostępnieniem nie powiadomił bowiem go o wysokości opłaty ani nie zakreślił 14-dniowego terminu. Nie pouczył też skarżącego, że może w tym terminie zmienić wniosek lub go wycofać. Skarżący został poinformowany o konieczności poniesienia kosztów udostępnienia informacji już po jej otrzymaniu, zatem nie miał możliwości skorzystania z uprawnień przewidzianych w art. 15 ust. 1 u.d.i.p.

Odnosząc się natomiast do kwestii wysokości ustalonej opłaty, należy wskazać, że zgodnie z art. 15 ust. 2 u.d.i.p. (dalej: u.d.i.p.). Wysokość opłaty nie może przekraczać sumy kosztów, o których mowa w ust. 1.

Por. wyrok NSA z dnia 25 października 2018 r., sygn. akt I OSK 2158/17.

Stosownie do art. 15 ust. 1 u.d.i.p. podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej może pobrać od wnioskodawcy opłatę w wysokości odpowiadającej dodatkowym kosztom, które podmiot ten poniósł. Koszty te to zatem koszty dodatkowe, a nie całkowity koszt udostępnienia informacji.

Por. wyrok NSA z dnia 9 listopada 2018 r., sygn. akt I OSK 2477/17.

Tymczasem w niniejszej sprawie wysokość opłaty za udostępnienie informacji publicznej została określona na kwotę 500 zł – w zestawieniu do cenników firm archiwizacyjnych – zdaje się rażąco wygórowana. Sąd stoi na stanowisku, że organ obowiązany jest wykazać, że w związku z jego żądaniem powstały dodatkowe koszty. Nie jest wystarczające powołanie się na ogólne koszty funkcjonowania archiwum.

Mając to wszystko na uwadze, sąd podziela pogląd Jana Kowalskiego, że zaskarżony akt narusza art. 15 ust. 1 u.d.i.p.

W tym stanie rzeczy sąd na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a. orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania postanowiono na podstawie art. 200 p.p.s.a.

Skarżący wygrał sprawę w całości, dlatego przysługuje mu zwrot kosztów postępowania sądowego w kwocie 200 zł. Na kwotę tę złożyły się poniesione przez niego koszty postępowania sądowego w wysokości 150 zł (opłata skarbowa od skargi) oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 50 zł. Dodatkowo, skarżącemu przysługuje zwrot kosztów dojazdu na rozprawę.

(podpis) (podpis) (podpis)