Zasady Rachunkowości

Załącznik Nr 1 do zarządzenia prezesa zarządu Nr 123/2024

w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości

§1

Księgi rachunkowe – ogólne zasady

1. Księgi rachunkowe Firma Przykładowa Sp. z o.o. prowadzone są w języku polskim i walucie polskiej. W sprawozdaniu finansowym kwoty są zaokrąglane do tysięcy złotych.

2. Rokiem obrotowym Firma Przykładowa Sp. z o.o. jest rok kalendarzowy, który rozpoczyna się 1 stycznia, a kończy 31 grudnia.

3. W skład roku obrotowego wchodzą okresy sprawozdawcze, którymi są kolejne miesiące kalendarzowe.

4. Księgi rachunkowe są prowadzone w siedzibie jednostki.

5. Księgi rachunkowe zamyka się na dzień kończący rok obrotowy, który jest dniem bilansowym, a otwiera na pierwszy dzień nowego roku obrotowego.

6. Księgi rachunkowe są prowadzone przy użyciu komputera z wykorzystaniem oprogramowania wspomagającego ich prowadzenie. Program komputerowy stosowany w Firma Przykładowa Sp. z o.o. zabezpiecza powiązanie poszczególnych zbiorów stanowiących księgi rachunkowe w jedną całość odzwierciedlającą dziennik i księgę główną. Dziennik umożliwia uzgodnienie jego obrotów z obrotami zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej. Ewidencja księgowa na kontach księgi głównej spełnia zasadę podwójnego księgowania, zasadę systematycznego i chronologicznego prowadzenia ewidencji na kontach księgi głównej oraz zapewnia chronologiczne ujęcie wszystkich zdarzeń, kolejną numerację, ciągłość liczenia sum zapisów i umożliwienie jednoznacznego powiązania ze sprawdzonymi i zatwierdzonymi dowodami księgowymi w dzienniku.

7. Księgi rachunkowe Firma Przykładowa Sp. z o.o. obejmują:

1) dziennik i konta księgi głównej służące do chronologicznego i systematycznego ujęcia wszystkich zdarzeń i operacji gospodarczych,

2) konta ksiąg pomocniczych.

8. Konta ksiąg pomocniczych prowadzi się dla:

1) środków trwałych,

2) wartości niematerialnych i prawnych,

3) środków trwałych w budowie,

4) inwestycji,

5) zapasów,

6) rozrachunków z odbiorcami i dostawcami,

7) rozrachunków publicznoprawnych,

8) rozrachunków z pracownikami,

9) pozostałych rozrachunków,

10) operacji sprzedaży,

11) operacji zakupu,

12) kosztów,

13) odpisów amortyzacyjnych,

14) ewidencji szczegółowej dla potrzeb VAT,

15) operacji gotówkowych,

16) innych istotnych dla jednostki składników aktywów i pasywów.

9. Rachunek zysków i strat sporządza się według wariantu porównawczego ze szczegółowością określoną w załączniku Nr 1 do ustawy o rachunkowości.

10. Rachunek przepływów pieniężnych sporządza się według metody bezpośredniej.

11. Aby rzetelnie i jasno przedstawić sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy Firma Przykładowa Sp. z o.o., ustala się, że jako kwoty istotne traktuje się te kwoty, które przekraczają: 5% sumy bilansowej wynikającej ze sprawozdania finansowego Firma Przykładowa Sp. z o.o. za poprzedni okres sprawozdawczy, a w pierwszym roku działania jednostki jest to kwota 10 000 zł.

12. W sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy o rachunkowości oraz nieokreślonych w niniejszym załączniku do zarządzenia stosuje się Krajowe Standardy Rachunkowości, a w przypadku ich braku – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości oraz Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (zapis fakultatywny).

§2

Zakładowy plan kont

1. Ustala się trzycyfrowy symbol kont syntetycznych.

2. Prowadzona bieżąca aktualizacja kont syntetycznych nie wymaga odrębnego zarządzenia prezesa jednostki.

3. Wydruk stosowanych kont syntetycznych powinien być aktualizowany co najmniej na zakończenie roku obrotowego.

(TUTAJ PLAN KONT)

§3

Zasady działania kont syntetycznych

(TUTAJ PLAN KONT – opis do kont)

§4

Określenie metody wyceny aktywów i pasywów

1. Definicje stosowanych metod wyceny

Do wyceny aktywów i pasywów stosuje się następujące kategorie:

1) cena nabycia – jest to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegającego odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski;

2) koszt wytworzenia produktu – obejmuje on koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu; koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny; do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych; za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów; jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktu w toku – także z uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia; do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych, kosztów ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny, kosztów magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji, i kosztów sprzedaży produktów;

3) cena sprzedaży netto – oznacza możliwą do uzyskania na dzień bilansowy cenę sprzedaży składnika aktywów, bez podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego, pomniejszoną o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży, a powiększoną o należną dotację przedmiotową;

4) wartość godziwa – za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami; wartość godziwą instrumentów finansowych znajdujących się w obrocie na aktywnym rynku stanowi cena rynkowa pomniejszona o koszty związane z przeprowadzeniem transakcji, gdyby ich wysokość była znacząca; cenę rynkową aktywów finansowych posiadanych przez jednostkę oraz zobowiązań finansowych, które jednostka zamierza zaciągnąć, stanowi zgłoszona na rynek bieżąca oferta kupna, natomiast cenę rynkową aktywów finansowych, które jednostka zamierza nabyć, oraz zaciągniętych zobowiązań finansowych, stanowi zgłoszona na rynek bieżąca oferta sprzedaży;

5) skorygowana cena nabycia – jest to cena nabycia (wartość), w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych został po raz pierwszy wprowadzony do ksiąg rachunkowych, pomniejszona o spłaty wartości nominalnej, odpowiednio skorygowana o skumulowaną kwotę zdyskontowanej różnicy pomiędzy wartością początkową składnika i jego wartością w terminie wymagalności, wyliczoną za pomocą efektywnej stopy procentowej, a także pomniejszona o odpisy aktualizujące wartość;

6) kwota wymagana lub wymagająca zapłaty – jest to wyrażona w jednostkach pieniężnych kwota należności, której zapłaty oczekuje jednostka, lub kwota zobowiązania, która powinna zostać zapłacona kontrahentowi;

7) wartość nominalna – jest to kwota uwidoczniona na środkach pieniężnych (monetach, banknotach, czekach, akcjach, obligacjach itd.).

2. Definicje użytych w polityce rachunkowości określeń oraz zasady ewidencji:

1) do środków trwałych zalicza się rzeczowe aktywa trwałe (z wyjątkiem tych zaliczanych do inwestycji) o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby Firma Przykładowa Sp. z o.o. lub do oddania w używanie na podstawie najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, są to w szczególności:

a) nieruchomości, a w tym: grunty, prawo wieczystego użytkowania gruntów, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,

d) inwentarz żywy,

e) obce środki trwałe używane przez Firma Przykładowa Sp. z o.o. na podstawie umowy leasingu finansowego zgodnie z zapisami ustawy o rachunkowości;

2) składniki majątkowe, których okres użytkowania wynosi więcej niż rok i których cena nabycia lub koszt wytworzenia nie przekracza 3500 zł, są zaliczane do środków trwałych o niskiej wartości oraz amortyzowane jednorazowo; zasada ta nie dotyczy (np. mebli);

3) składniki majątkowe, których okres użytkowania wynosi więcej niż rok i których cena nabycia lub koszt wytworzenia nie przekracza 1500 zł, są zaliczane do kosztów bieżącego okresu jako koszty zużycia materiałów;

4) środki trwałe niewymienione w punkcie 2 i 3 są amortyzowane okresowo, amortyzowanie rozpoczyna się od miesiąca następującego po miesiącu, w którym przyjęto środek trwały do używania;

5) każdy środek trwały klasyfikowany jest zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych (KŚT);

6) za wartości niematerialne i prawne uznaje się nabyte, nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania: autorskie prawa majątkowe, koncesje, licencje, prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych lub zdobniczych, know-how, o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok, wykorzystywane na potrzeby związane z prowadzoną działalnością;

7) za wartość początkową środka trwałego przyjmuje się:

a) cenę nabycia, która obejmuje:

– kwotę należną sprzedającemu bez podlegającego odliczeniu podatku od towarów i usług,

– wszelkie koszty odsetek od zobowiązań rozłożonych na raty, jeżeli zostały naliczone do dnia przyjęcia środka trwałego do używania,

– różnice kursowe wynikające z zakupu środka trwałego powstające przy zapłacie zobowiązania z tego tytułu oraz różnice kursowe od zaciągniętych kredytów i pożyczek na zakup środka trwałego, które zostały naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania,

– opłaty notarialne, skarbowe, sądowe i inne naliczone w związku z nabyciem środka trwałego do dnia przekazania do używania,

– koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, w szczególności: koszty transportu, załadunku, wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, a także remontu wykonanego przed dniem oddania środka trwałego do używania,

– w przypadku importu cło i podatek akcyzowy,

– ewentualnie inne opłaty, opusty i rabaty,

b) koszt wytworzenia, który obejmuje:

– koszty pozostające w bezpośrednim związku z wytworzeniem, montażem, ulepszeniem środka trwałego,

– koszty dostosowania wytwarzanego środka trwałego do użytkowania,

– wartość zużytych składników rzeczowych i usług obcych,

– koszty wynagrodzeń za pracę wraz z narzutami na rzecz pracowników i innych osób zatrudnionych przy budowie,

– inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytwarzanych składników majątkowych,

c) wartość rynkową, w przypadku nabycia środka trwałego w drodze darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, za którą przyjmuje się wartość z dnia nabycia, określoną na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie składnikami majątkowymi tego samego rodzaju i gatunku z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość;

8) jeżeli nabyte środki trwałe wymagają montażu, ich wartość powiększa się o wydatki poniesione na montaż;

9) wartość początkową środka trwałego podwyższa się, jeżeli uległ on ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji − o sumę wydatków na ich ulepszenie;

10) podstawowym narzędziem ewidencyjnym środków trwałych jest „Księga inwentarzowa środków trwałych” prowadzona z podziałem na grupy i rodzaje środków trwałych;

11) ewidencja środków trwałych o wartości początkowej niższej niż 3500 zł prowadzona jest w księgach inwentarzowych z oznaczeniem „Księga inwentarzowa środków trwałych o niskiej wartości”;

12) „Księga inwentarzowa środków trwałych” obejmuje m.in. następujące pozycje:

a) numer inwentarzowy środka trwałego oraz numer fabryczny dla przedmiotów, które ten numer posiadają,

b) nazwę i charakterystykę środka trwałego umożliwiającą jego identyfikację,

c) wartość początkową i jej zmiany,

d) określenie rodzaju przychodu, datę i źródło nabycia lub wytworzenia, numery i symbole dowodów, na podstawie których wpisano obiekt do książki,

e) określenie rodzaju rozchodu oraz datę operacji,

f) osoby materialnie odpowiedzialne i komórki organizacyjne, w których znajdują się środki trwałe;

13) ewidencję wartości niematerialnych i prawnych w księgach inwentarzowych ujmuje się według zasad określonych dla środków trwałych;

14) odpisów amortyzacyjnych dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości na ustalony okres amortyzacji; przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacji uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, na który m.in. ma wpływ zużycie fizyczne środka trwałego – intensywność jego eksploatacji (m.in. liczba zmian, na których pracuje środek trwały), wydajność środka trwałego (liczba godzin jego pracy lub liczba wytwarzanych produktów), zużycie wynikające z tempa postępu techniczno-ekonomicznego, prawne i inne ograniczenia czasu używania środka trwałego (czas trwania umowy lub projektu) czy fakt zakupu środka trwałego wyłącznie do wykonania określonego projektu;

15) okres przewidywanej użyteczności środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej określa się w pełnych miesiącach;

16) jeżeli nie można wiarygodnie oszacować okresu ekonomicznej użyteczności wartości firmy, wówczas okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych wartości firmy wynosi 10 lat;

17) jeżeli nie można wiarygodnie oszacować okresu ekonomicznej użyteczności rezultatów zakończonych prac rozwojowych, wówczas okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych kosztów prac rozwojowych zaliczanych do wartości niematerialnych i prawnych wynosi 5 lat;

18) zakończenie amortyzacji następuje nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową składników majątkowych bądź postawienia ich w stan likwidacji, sprzedaży albo stwierdzenia niedoboru;

19) w stosunku do rzeczowych aktywów obrotowych stosuje się ewidencję ilościowo-wartościową, w której dla każdego składnika ujmuje się obroty i stany w jednostkach naturalnych i pieniężnych;

20) wartość stanu wycenia się na koniec okresu sprawozdawczego, za który następują rozliczenia z budżetem z tytułu podatku dochodowego, dokonane na podstawie danych rzeczywistych;

21) inwentaryzację składników aktywów i pasywów prowadzi się według zasad określonych w instrukcji inwentaryzacyjnej.

3. Początkowa wycena aktywów i pasywów:

1) wartości niematerialne i prawne wycenia się według ceny nabycia lub kosztów wytworzenia (koszt wytworzenia dotyczy tylko pozytywnie zakończonych prac rozwojowych); cenę nabycia zwiększają koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych na zakup wartości niematerialnych i prawnych, do czasu ich oddania do użytkowania;

2) środki trwałe wycenia się według ceny nabycia; wartość początkową środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia polegające na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji; w przypadku nieodpłatnego nabycia przez spółkę – np. w wyniku darowizny – wycena w ciągu roku obrotowego następuje według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego środka trwałego; jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu polegającemu na przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie;

3) nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne zaliczane do inwestycji, wycenia się według ceny nabycia;

4) długotrwałe aktywa finansowe wycenia się według ceny nabycia;

5) należności wycenia się według wartości nominalnej;

6) materiały wycenia się według ceny zakupu, ujmując koszty zakupu jako odpowiedni koszt (np. usługi obce w przypadku kosztów transportu);

7) towary wycenia się według ceny zakupu, ujmując koszty zakupu jako odpowiedni koszt (np. usługi obce w przypadku kosztów transportu);

8) półprodukty i wyroby gotowe wycenia się według kosztu wytworzenia;

9) krótkoterminowe aktywa finansowe wycenia się według ceny nabycia;

10) środki pieniężne i inne aktywa pieniężne wycenia się według wartości nominalnej;

11) kapitał własny wykazuje się w wartości nominalnej;

12) rezerwy wycenia się w wysokości oszacowanej kwoty zobowiązania, które spółka będzie miała obowiązek wypełnić w przyszłości;

13) kredyty i pożyczki wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty, po doliczeniu należnych odsetek;

14) długoterminowe zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych wycenia się w skorygowanej cenie netto;

15) zobowiązania inne niż wymienione w pkt 13 i 14 wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty;

16) zobowiązania w walutach obcych ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich powstania odpowiednio:

a) po kursie kupna lub sprzedaży walut stosowanym przez bank, z którego spółka korzysta w przypadku operacji sprzedaży bądź kupna walut oraz operacji zapłaty należności albo zobowiązań,

b) po kursie średnim ustalonym dla danej waluty przez NBP na dany dzień, chyba że w zgłoszeniu celnym lub innym wiążącym jednostkę dokumencie ustalony został inny kurs – w przypadku pozostałych operacji,

c) zobowiązania z tytułu importu wycenia się po kursie z dokumentu SAD (ang. Single Administrative Document, czyli jednolitego dokumentu celnego);

17) przychody przyszłych okresów wycenia się w wartości nominalnej.

4. Bilansowa wycena aktywów i pasywów:

1) na dzień bilansowy środki trwałe wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości;

1a) (zapis fakultatywny) na dzień bilansowy jednostka poddaje testom na utratę wartości następujące aktywa (należy wymienić aktywa, w stosunku do których jednostka chce wprowadzić obowiązek testowania pod względem utraty wartości);

2) na dzień bilansowy wartości niematerialne i prawne wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości;

3) na dzień bilansowy nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne zaliczane do inwestycji wycenia się według zasad, stosowanych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, odpisy umorzeniowe zaliczając do kosztów amortyzacji;

4) na dzień bilansowy środki trwałe w budowie wycenia się w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości;

5) na dzień bilansowy udziały w innych jednostkach oraz inne niż wymienione w pkt 3 inwestycje zaliczone do aktywów trwałych wycenia się:

a) według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości,

b) według skorygowanej ceny nabycia, jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin wymagalności;

6) na dzień bilansowy udziały w jednostkach podporządkowanych zaliczone do aktywów trwałych wycenia się według zasad określonych w pkt 5;

7) na dzień bilansowy inwestycje krótkoterminowe wycenia się według ceny (wartości) rynkowej albo według skorygowanej ceny nabycia – jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin wymagalności;

8) na dzień bilansowy rzeczowe składniki aktywów obrotowych wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy;

9) na dzień bilansowy należności i udzielone pożyczki niezaliczane do aktywów finansowych wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności (tutaj można zawrzeć szczegółowy opis zasad, zgodnie z którymi jednostka dokonuje odpisów aktualizujących należności, w przypadkach innych niż wskazane wprost przez art. 35 ust. 1 RachunkU, np.: „odpisów aktualizujących dokonuje się w pełnej kwocie należności w stosunku do należności przeterminowanych o więcej niż 90 dni” lub „stosuje się zbiorczy odpis aktualizujący należności w wysokości 2% wielkości sprzedaży brutto”);

10) na dzień bilansowy należności i udzielone pożyczki zaliczone do aktywów finansowych wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności (tutaj można zawrzeć szczegółowe zasady dokonywania odpisów z tytułu utraty wartości, np. w związku ze zwłoką w spłacie pożyczki większą niż 6 miesięcy);

11) na dzień bilansowy zobowiązania inne niż finansowe wycenia się w kwocie wymagającej zapłaty;

12) na dzień bilansowy zobowiązania finansowe wycenia się w kwocie wymagającej zapłaty;

13) na dzień bilansowy rezerwy wycenia się w uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej wartości (tutaj należy zawrzeć szczegółowe zasady szacowania przez jednostkę rezerw i rozliczeń międzyokresowych kosztów biernych, np. rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne związane z naprawami gwarancyjnymi z tytułu sprzedanych produktów/towarów tworzy się w wysokości 5% przychodów netto ze sprzedaży, przy kalkulacji rezerw stosuje się dyskonto równe 8%, wycena rezerw na świadczenia emerytalne jest dokonywana przez aktuariusza, itp.);

14) na dzień bilansowy udziały (akcje) własne wycenia się według cen nabycia;

15) na dzień bilansowy kapitały (fundusze) własne, z wyjątkiem udziałów (akcji) własnych, oraz pozostałe aktywa i pasywa wycenia się w wartości nominalnej;

16) na dzień bilansowy składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności) i pasywów wyrażonych w walutach obcych wycenia się po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez NBP;

17) aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się w wysokości kwoty przewidzianej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego, przy uwzględnieniu stawek podatku dochodowego obowiązujących w roku powstania obowiązku podatkowego;

18) rezerwę na podatek odroczony wycenia się w wysokości podatku dochodowego wymagającej w przyszłości zapłaty;

19) ewidencję i rozliczanie kosztów prowadzi się według rodzajów na kontach zespołu 4 i równocześnie według funkcji na kontach zespołu 5.