Zasady rachunkowości

Załącznik Nr 2

do Zarządzenia Nr 12/2024

 

Zasady wyceny aktywów i pasywów

oraz ustalania i rozliczania wyniku finansowego

 

I. Zasady wyceny aktywów i pasywów na dzień bilansowy

1. Środki trwałe i wartości niematerialne i prawne wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne.

2. Środki trwałe w budowie wycenia się w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem.

3. W razie nabycia w drodze darowizny lub w inny nieodpłatny sposób wartość początkową środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej stanowi cena sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu z dnia nabycia (wartość godziwa, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości). Za cenę rynkową uważa się cenę stosowaną w I kwartale 2024 roku w obrocie składnikami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu technicznego i stopnia zużycia.

4. W przypadku trudności w ustaleniu kosztu wytworzenia środka trwałego jego wartość początkową ustala biegły rzeczoznawca, z uwzględnieniem cen rynkowych z dnia przekazania składnika do użytkowania, lub komisja powołana przez kierownika Spółki "Kwiatowa Polana".

5. Wydawnictwa własne wycenia się według cen nabycia netto lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy, tj. z uwzględnieniem odchyleń od cen ewidencyjnych i pomniejszonych o odpisy aktualizacyjne. Odpisy aktualizacyjne tworzy się w połowie ich wartości, gdy nie wykazują ruchu przez rok, a w pełnej wysokości – na wydawnictwa niewykazujące ruchu ponad 2 lata.

6. Zapasy obejmują:

   1) materiały nabyte w celu zużycia na potrzeby własne (np. materiały biurowe, gospodarcze, elektryczne, środki czystości);

   2) towary nabyte w celu odsprzedaży.

7. Wyceny materiałów dokonuje się według cen nabycia netto z uwzględnieniem ewentualnych odpisów aktualizacyjnych związanych z utratą wartości.

8. Wyceny towarów dokonuje się w cenie nabycia netto z uwzględnieniem ewentualnych odpisów aktualizacyjnych związanych z utratą ich wartości.

9. Odpisy aktualizujące wartość materiałów i towarów tworzy się w przypadku określenia, że dany składnik aktywów utracił swoją wartość oraz jest nieprzydatny w działalności prowadzonej przez Spółkę "Kwiatowa Polana". Odpisy aktualizujące zapasy obciążają pozostałe koszty operacyjne.

10. Na koniec okresu:

   1) I wariant – produkty w toku produkcji wycenia się po koszcie wytworzenia, tj. w wysokości kosztów pozostających w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnionej części kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu;

   2) II wariant – produkty w toku produkcji wycenia się w wysokości bezpośrednich kosztów ich wytworzenia;

   3) III wariant – produkty w toku produkcji wycenia się w wartości materiałów bezpośrednich wydanych do zużycia w produkcji;

   4) IV wariant – produktów w toku produkcji nie wycenia się w ogóle, na podstawie art. 34 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości.

11. Przyjmuje się następujące metody prowadzenia ewidencji analitycznej rzeczowych aktywów obrotowych:

   1) I wariant – zakupione materiały i towary bezpośrednio po zakupie zalicza się w ciężar właściwego konta kosztów, zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości. Na koniec roku przeprowadza się inwentaryzację niezużytych materiałów i towarów oraz wprowadza na stan zapasów, korygując koszty o wartość tego stanu pod datą ostatniego dnia danego roku obrotowego. W następnym roku, nie później niż pod datą ostatniego dnia roku, odnosi się je odpowiednio w koszty;

   2) II wariant – dla zakupionych materiałów i towarów prowadzi się ewidencję ilościowo-wartościową, w której dla każdego składnika ujmuje się obroty oraz stany w jednostkach naturalnych i pieniężnych, zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości;

   3) III wariant – dla zakupionych materiałów oraz towarów prowadzi się ewidencję ilościową obrotów i stanów dla poszczególnych składników lub ich jednorodnych grup wyłącznie w jednostkach naturalnych, zgodnie art. 17 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości;

   4) IV wariant – dla zakupionych towarów prowadzi się ewidencję wartościową obrotów i stanów towarów oraz opakowań, dla punktów obrotu detalicznego lub miejsc składowania, której przedmiotem zapisów są tylko przychody, rozchody i stany całego zapasu, zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 3 ustawy o rachunkowości (ten wariant Spółka "Kwiatowa Polana" może przyjąć tylko w zakresie towarów i opakowań w punktach obrotu detalicznego i miejscach ich składowania).

12. Jeżeli ceny nabycia jednakowych albo uznanych za jednakowe rzeczowych składników aktywów obrotowych, ze względu na podobieństwo ich rodzaju i przeznaczenie, są różne, to wartość stanu końcowego tych składników wycenia się w zależności od przyjętej metody ustalania wartości ich rozchodu, czyli:

   1) I wariant – według cen przeciętnych, tj. ustalonych w wysokości średniej ważonej cen danego składnika aktywów, zgodnie z art. 34 ust. 4 pkt 1 ustawy o rachunkowości;

   2) II wariant – przyjmując, że rozchód składnika aktywów wycenia się kolejno po cenach tych składników aktywów, które Spółka "Kwiatowa Polana" nabyła najwcześniej, zgodnie z art. 34 ust. 4 pkt 2 ustawy o rachunkowości;

   3) III wariant – przyjmując, że rozchód składników aktywów wycenia się kolejno po cenach tych składników aktywów, które Spółka "Kwiatowa Polana" nabyła najpóźniej, zgodnie z art. 34 ust. 4 pkt 3 ustawy o rachunkowości;

   4) IV wariant – w drodze szczegółowej identyfikacji rzeczywistych cen tych składników aktywów, które dotyczą ściśle określonych przedsięwzięć, niezależnie od daty ich zakupu, zgodnie z art. 34 ust. 4 pkt 4 ustawy o rachunkowości.

13. Towary wycenia się według cen detalicznych pomniejszonych o odchylenia z tytułu marży i podatku VAT. Wartość zapasów korygują odchylenia, które rozliczane są na zapas i na rozchód zapasów na podstawie wskaźnika odchyleń. Odpisy aktualizacyjne tworzy się podobnie jak w wydawnictwach.

14. Materiały wycenia się według cen nabycia netto z uwzględnieniem ewentualnych odpisów aktualizacyjnych związanych z utratą wartości. Odpisy aktualizacyjne tworzy się podobnie jak w wydawnictwach.

15. Należności wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty pomniejszonej o odpisy aktualizacyjne. Odpisem aktualizacyjnym obejmuje się należności zagrożone, tj. sporne, oraz pochodzące z 2022 roku lub starsze, zgodnie z art. 35b ustawy o rachunkowości, z uwzględnieniem KSR 4 „Utrata wartości aktywów”.

16. Spółka "Kwiatowa Polana" nalicza odsetki za zwłokę od należności memoriałowo na koniec miesiąca oraz na koniec roku. W razie braku zapłaty terminowo wystawia notę odsetkową, natomiast gdy kwota wraz z odsetkami nie przekracza 250 zł, nie dochodzi tych należności – po uzyskaniu zgody Zarządu (Prezes/Wiceprezes).

17. W terminie do 31 marca każdego roku główny księgowy przedstawia dyrektorowi Spółki "Kwiatowa Polana" do akceptacji wniosek o spisanie z ksiąg rachunkowych wyspecyfikowanych przeterminowanych należności uznanych za nieściągalne oraz takich, których windykacja byłaby nieopłacalna, gdyż kwota wraz z odsetkami nie przekracza 250 zł, a odpisów aktualizacyjnych się nie dokonuje – zgoda Zarządu (Prezes/Wiceprezes). Wniosek ten powinien zostać zaopiniowany przez radcę prawnego. Kwoty spisuje się najpóźniej pod datą ostatniego dnia roku obrotowego bezpośrednio w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych.

18. Zobowiązania wycenia się w kwocie wymagającej zapłaty, tj. z naliczonymi odsetkami za zwłokę.

19. Rezerwy na przewidywane straty i koszty wycenia się w uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej kwocie.

20. Rezerwę zmniejsza powstanie straty lub zobowiązania, na które została utworzona, a niewykorzystane rezerwy (z uwagi na ustanie lub zmniejszenie ryzyka strat, na które zostały utworzone) rozwiązuje się na dobro kont pozostałych przychodów operacyjnych i przychodów finansowych.

21. Fundusze własne, środki pieniężne oraz pozostałe aktywa i pasywa wycenia się w wartości nominalnej.

22. Z uwagi na:

   1) porównywalną w poszczególnych latach kwotę wypłat z tytułu odpraw emerytalnych i nagród jubileuszowych dla pracowników – nie tworzy się rezerwy na świadczenia pracownicze z tego tytułu;

   2) zabezpieczenie przez Spółkę "Kwiatowa Polana" w planie finansowym kwot na wypłaty nagród jubileuszowych oraz odpraw emerytalnych w każdym roku obrotowym – nie tworzy się rezerwy na świadczenia pracownicze.

[Uwaga: uproszczenie to mogą stosować tylko małe jednostki. Duże jednostki powinny tworzyć rezerwy na świadczenia pracownicze (odprawy emerytalne i nagrody jubileuszowe). W takim przypadku należy podać, według jakich zasad są one tworzone, oraz przedstawić zasady ich rozwiązywania, np. w ciągu roku, albo tylko korygowania ich wysokości na koniec roku].

23. Spółka "Kwiatowa Polana" nie tworzy aktywów i rezerw z tytułu podatku odroczonego od osób prawnych, gdyż korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pod warunkiem że kwoty rezerwy z tego tytułu są nieistotne.

24. Na dzień bilansowy wyrażone w walutach obcych aktywa i pasywa wycenia się po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez NBP.

25. W ciągu roku obrotowego operacje sprzedaży i kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań wycenia się zgodnie z art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

26. Zobowiązanie warunkowe jest możliwym zobowiązaniem, które powstaje na skutek zdarzeń przeszłych i którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero w przyszłości w momencie wystąpienia niepewnych zdarzeń (nad którymi Spółka "Kwiatowa Polana" nie ma kontroli). Zobowiązaniem warunkowym może być również obecne zobowiązanie Spółki "Kwiatowa Polana", które powstaje na skutek przeszłych zdarzeń i którego nie można wycenić wystarczająco wiarygodnie lub nie jest prawdopodobne, aby wypełnienie tego zobowiązania spowodowało wypływ środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne. W związku z tym zobowiązanie takie nie jest prezentowane w bilansie, ale jest opisywane w dodatkowych informacjach i objaśnieniach do sprawozdania finansowego.

27. Zobowiązanie warunkowe wycenia się w wartości udzielonych gwarancji, poręczeń lub w inny sposób wiarygodnie oszacowanej wartości.

28. Rozliczenia międzyokresowe przychodów to stan na dzień bilansowy wartości nominalnej przychodów (długo- i krótkoterminowych), których realizacja następuje w okresach przyszłych.

29. Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów są dokonywane, jeżeli dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych.

30. Koszty podlegające aktywowaniu na koncie rozliczeń międzyokresowych są rozliczane proporcjonalnie do upływu czasu w kolejnych okresach obrotowych, których dotyczą.

31. Prezentacja czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów w bilansie jest dokonywana z podziałem na rozliczenia długo- i krótkoterminowe.

32. Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów są tworzone w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczego, wynikających w szczególności:

   1) z wartości świadczeń wykonanych przez kontrahentów – których kwotę można wiarygodnie oszacować,

   2) z obowiązku wykonania przyszłych świadczeń wynikających z bieżącej działalności – których kwotę można oszacować, mimo że data ich powstania nie jest jeszcze znana.

Prezentacja biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w bilansie jest dokonywana z podziałem na rozliczenia długo- i krótkoterminowe.

 

II. Zasada istotności*

1. Dla rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego Spółki "Kwiatowa Polana" ustala się poziom istotności w wysokości stanowiącej 0,5% sumy bilansowej za poprzedni okres sprawozdawczy.

2. Za błędy podstawowe, których skutki podlegają odniesieniu na fundusz własny oraz wykazaniu w bilansie w pozycji „Wynik z lat ubiegłych”, uznaje się błędy, których wartość przekracza 0,5% sumy bilansowej (poziom istotności). Błędy popełnione w okresach poprzednich o wartości poniżej 0,5% sumy bilansowej należy traktować jako zwyczajne (księgowanie na pozostałe przychody/koszty operacyjne), podlegające ujęciu w wyniku finansowym w roku ich ujawnienia.

(* ostateczną decyzję co do wysokości kwoty istotności podejmuje główny księgowy w porozumieniu z kierownikiem Spółki "Kwiatowa Polana").

 

III. Zasady rozliczania kosztów i przychodów Spółki "Kwiatowa Polana"

1. Przychodami Spółki "Kwiatowa Polana" są:

   1) przychody z prowadzonej działalności handlowej, w tym ze sprzedaży składników majątku ruchomego;

   2) przychody z najmu i dzierżawy składników majątkowych;

   3) dotacje podmiotowe na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizowanych zadań statutowych, w tym na utrzymanie i remonty budynków;

   4) dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji projektów;

   5) dotacje celowe na realizację inwestycji i programów;

   6) środki otrzymane od osób fizycznych i prawnych;

   7) środki z Unii Europejskiej.

2. Spółka "Kwiatowa Polana" może prowadzić, jako dodatkową, działalność szkoleniową według zasad określonych w obowiązujących przepisach.

3. Działalność ta może być prowadzona w szczególności w zakresie:

   1) usług związanych z obsługą konferencji;

   2) sprzedaży książek, artykułów biurowych i innych wyrobów związanych tematycznie z profilem działalności Spółki "Kwiatowa Polana";

   3) organizacji szkoleń;

   4) realizacji projektów edukacyjnych;

   5) najmu sal konferencyjnych;

   6) inne: doradztwo.

4. Środki uzyskane z działalności szkoleniowej przeznaczone są wyłącznie na realizację działalności statutowej Spółki "Kwiatowa Polana".

5. Przychody niezwiązane z podstawową działalnością Spółki "Kwiatowa Polana" stanowią pozostałe przychody operacyjne. Są to m.in. następujące przychody:

   1) przychody ze sprzedaży środkó trwałych;

   2) otrzymane kary, grzywny i odszkodowania;

   3) darowizny otrzymane;

   4) odpisane zobowiązania;

   5) odpisy aktualizacyjne i rozwiązane rezerwy;

   6) przychody z pokrycia amortyzacji.

6. Przychody finansowe Spółki "Kwiatowa Polana" obejmują:

   1) uzyskane odsetki;

   2) skonta w zapłacie należności;

   3) dodatnie różnice kursowe;

   4) przychody z tytułu aktualizacji wyceny aktywów finansowych.

7. Kosztami Spółki "Kwiatowa Polana" są koszty związane z realizacją zadań statutowych oraz inne koszty administracyjne, które ponosi Spółka "Kwiatowa Polana".

8. Koszty działalności handlowej to koszty działania Spółki "Kwiatowa Polana" jako całości. Drugą grupę stanowią koszty działalności szkoleniowej (w tym z części dotyczącej wynajmu sal: energia elektryczna, ogrzewanie, woda i ścieki).

9. Koszty niezwiązane z podstawową działalnością Spółki "Kwiatowa Polana" stanowią jej pozostałe koszty operacyjne. Są to m.in. następujące koszty:

   1) koszty sprzedaży i likwidacji środków trwałych;

   2) zapłacone kary, grzywny i odszkodowania;

   3) straty w środkach trwałych;

   4) przekazane darowizny;

   5) odpisane, przedawnione, umorzone i nieściągalne należności, jeżeli nie obciążają one uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego ich wartości;

   6) odpis aktualizacyjny należności;

   7) braki w dostawach, manka i inne niedobory.

10. Koszty finansowe Spółki "Kwiatowa Polana" stanowią:

   1) zapłacone odsetki;

   2) prowizje na rzecz kontrahentów;

   3) ujemne różnice kursowe;

   4) utworzone rezerwy i odpisy aktualizujące aktywa finansowe.

11. Ustala się następujące zasady ewidencji i rozliczania kosztów*:

   1) I wariant – ponoszone koszty są ujmowane na kontach zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie” (rozwiązanie wskazane dla jednostek, które prowadzą jeden rodzaj działalności, ewentualnie nie mają potrzeby rozgraniczania kosztów na miejsca ich powstawania, np. fundacje);

   2) II wariant – ponoszone koszty ujmuje się tylko na kontach zespołu 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie”, z odpowiednim wyodrębnieniem na kontach analitycznych kosztów w układzie rodzajowym (ten wariant jest mało praktyczny w jednostkach, choć może być stosowany);

   3) III wariant – ponoszone koszty ujmuje się na kontach zarówno zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie”, jak i zespołu 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie”, z dalszym ich rozliczeniem na konta zespołu 6 „Koszty działalności podstawowej” i zespołu 7 „Przychody i koszty ich uzyskania” (wariant wskazany dla tych jednostek, które prowadzą kilka rodzajów działalności i/lub mają potrzebę dzielenia kosztów ze względu na miejsca ich powstawania).

(* Spółka "Kwiatowa Polana" wybiera odpowiedni wariant ewidencji kosztów).

 

IV. Ustalanie wyniku finansowego*

1. Zasady ustalenia wyniku finansowego przyjmuje się zgodnie z przepisami art. 42 ustawy o rachunkowości.

2. Przepisy art. 42 ustawy o rachunkowości stanowią, że na wynik finansowy netto składają się:

   1) wynik ze sprzedaży z działalności handlowej;

   2) wynik działalności operacyjnej, w tym z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych;

   3) wynik operacji finansowych;

   4) obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego (jeśli wystąpi), którego podatnikiem jest Spółka "Kwiatowa Polana", i płatności z nim zrównanych na podstawie odrębnych przepisów.

3. Ustalenie wyniku finansowego następuje przez przeksięgowania na konto 860 „Wynik finansowy netto”:

   1) na stronie Winien konta 860 ujmuje się:

      a) sumy poniesionych kosztów ujętych na kontach zespołu 4 „Koszty w układzie rodzajowym”,

      b) pozostałych kosztów operacyjnych – konto 760,

      c) kosztów operacji finansowych – konto 750;

   2) na stronie Ma konta 860 ujmuje się:

      a) otrzymane dotacje podmiotowe i celowe – konto 730 i 740,

      b) przychody operacji finansowych – konto 750,

      c) pozostałe przychody operacyjne – konto 760;

   3) konta zespołu 6 są zamykane w korespondencji z kontem 800 „Przychody i koszty [przychody i koszty]" , jeśli Spółka "Kwiatowa Polana" prowadzi zespół 6 lub konto 800 „Przychody i koszty [przychody i koszty]”;

   4) różnica na koncie 800 „[Przychody i koszty]" stanowi zmianę stanu produktów gotowych i jest przenoszona na konto wyniku finansowego;

   5) naliczony podatek dochodowy na koncie 871 jest przenoszony na koniec roku na konto 860 „Wynik finansowy”;

   6) saldo konta 860 wyraża na koniec roku obrotowego wynik finansowy Spółki "Kwiatowa Polana":

      a) saldo Winien – stratę netto,

      b) saldo Ma – zysk netto.

4. Wynik finansowy ustalony przez Spółka "Kwiatowa Polana" na koncie 860 „Wynik finansowy netto” pozostaje na tym koncie do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego w trybie określonym w art. 53 ust. 1 ustawy o rachunkowości.

5. Po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego Spółki "Kwiatowa Polana" przez Zarząd (Prezes/Wiceprezes), ustalony na dzień bilansowy wynik przeksięgowuje się z konta 860 „Wynik finansowy netto” na konto 861 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w przypadku zysku odbędzie się to zapisem: Winien konto 860, Ma konto 861), a następnie kwotę odpowiadającą wartości tego zysku przenosi się na konto 820 „Kapitał zapasowy”, zapisem: Winien konto 861, Ma konto 820.

W przypadku gdy strata netto jest wyższa niż kapitał zapasowy, pozostałą jej część pokrywa się z konta 840 „Strata z lat ubiegłych” przez przeksięgowanie brakującej kwoty zapisem: Winien 840 „Strata z lat ubiegłych”, Ma 820 „Kapitał zapasowy”.

(* Spółka "Kwiatowa Polana" wpisuje rozwiązania, jakie stosuje).

 

V. Prezentacja danych w sprawozdaniach finansowych*

1. Wystawione faktury na otrzymane przedpłaty na poczet wykonania usługi w następnym okresie sprawozdawczym są ujmowane na koncie 249 „Pozostałe rozrachunki krótkoterminowe” i prezentowane w bilansie w aktywach w części B poz. II „Należności – krótkoterminowe”.

2. Otrzymane faktury w następnych okresach, ale dotyczące okresu sprawozdawczego, są ujmowane na koncie 491 „Rozliczenie kosztów” i prezentowane według wartości netto w pasywach w części D poz. V „Zobowiązania – krótkoterminowe”.

3. Podatek VAT ujmowany na koncie 221 jest wykazywany w aktywach bilansu w części B „Zobowiązania z tytułu podatku VAT”, a podatek VAT ujmowany na koncie 222 jest wykazywany w pasywach w części D „Należności z tytułu podatku VAT”. Natomiast saldo konta 223 „Rozrachunki z urzędem skarbowym” jest wykazywane – w zależności od tego, czy jest dodatnie, czy ujemne – w aktywach lub pasywach jako należność lub zobowiązanie z tytułu podatku VAT.

4. Dotacje od Urzędu Miasta otrzymywane na działalność bieżącą księgowane na koncie 730 są prezentowane w rachunku zysków i strat w części C „Przychody”, a dotacje celowe przeznaczone na działalność statutową Spółki "Kwiatowa Polana" – księgowane na koncie 740 w części D „Koszty i straty na działalność bieżącą”.

5. Dotacje otrzymywane na działalność Spółki "Kwiatowa Polana" jako przychody niestatutowe są księgowane na koncie 761 „Przychody z działalności gospodarczej”, analitycznie: dotacje, i są prezentowane w rachunku zysków i strat w części E „Przychody”.

(* Spółka "Kwiatowa Polana" wpisuje rozwiązania, jakie stosuje).