Zażalenie na postanowienie o odrzuceniu apelacji

Warszawa, dnia 24.05.2024.

Sąd Apelacyjny w Warszawie Wydział I Cywilny ul. Marszałkowska 123 00-123 Warszawa

Powód: Jan Kowalski zamieszkały w Warszawie, ul. Kwiatowa 12/3, prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą "Kwiaciarnia Stokrotka" z siedzibą w Warszawie, ul. Kwiatowa 12/3, 00-123 Warszawa, reprezentowany przez adwokata Annę Nowak z Kancelarii Adwokackiej "Lex" ul. Nowogrodzka 45, 00-200 Warszawa;

Pozwany: "Firma XYZ" z siedzibą w Krakowie, ul. Krakowska 4, 30-001 Kraków, reprezentowana przez: adwokata Piotra Wiśniewskiego Kancelaria Adwokacka "Prawo i Sprawiedliwość", ul. Grodzka 22, 31-001 Kraków (pełnomocnictwo w aktach) radcę prawnego Marię Zielińską, Kancelaria Radcy Prawnego "Zielone Prawo", ul. Słoneczna 5, 30-500 Kraków (pełnomocnictwo w aktach), e-mail: [email protected], tel. 123-456-789

I AC 123/24 Wartość przedmiotu zaskarżenia apelacją: 10 000 zł (8 000 zł w zakresie powództwa głównego i 2 000 zł w zakresie powództwa wzajemnego) Opłata uiszczona od apelacji: 500 zł (art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) Opłata od zażalenia: 200 zł (art. 19 ust. 3 pkt 2 w zw. z art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych)

Zażalenie Pozwanego na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 15.05.2024 r. o częściowym odrzuceniu apelacji Pozwanego w przedmiocie zaskarżenia wyroku Sądu I instancji o odrzuceniu powództwa wzajemnego, którego odpis został doręczony pełnomocnikowi Pozwanego w dniu 18.05.2024 r.

I. Działając w imieniu Pozwanego – "Firma XYZ" z siedzibą w Krakowie (odpis pełnomocnictwa w aktach sprawy), na podstawie art. 394¹ § 1 k.p.c. wnoszę zażalenie i zaskarżam w całości postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 15.05.2024 r., o częściowym odrzuceniu apelacji Pozwanego, w zakresie zaskarżenia wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie, Wydział X Cywilny z 10.03.2024 r. (X C 555/23) o odrzuceniu powództwa wzajemnego (pkt 5 apelacji).

II. Na podstawie art. 394² § 1 k.p.c. zaskarżonemu postanowieniu zarzucam obrazę przepisów prawa procesowego mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 394 § 1 k.p.c., poprzez nierozpoznanie zażalenia Pozwanego na wydane w formie wyroku postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie, w przedmiocie odrzucenia powództwa wzajemnego, ze względu na nadanie mu formy apelacji (pkt III/4 apelacji).

III. Na podstawie art. 386 § 4 w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. wnoszę o uchylenie przez Sąd Najwyższy zaskarżonego postanowienia w całości.

Uzasadnienie

I. W wyroku z 10.03.2024 r., Sąd I instancji – Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział X Cywilny – orzekł w pkt 5 sentencji wyroku o odrzuceniu pozwu wzajemnego ze względu na wniesienie go przez Pozwanego po upływie ustawowego terminu do jego wniesienia wynikającego z art. 204 § 1 k.p.c. Tym samym Sąd I instancji dopuścił się naruszenia przepisów prawa procesowego w postaci art. 354 k.p.c., gdyż wydał wyrok w sprawie, co do której powinien był orzec w drodze postanowienia. W dniu 12.04.2024 r. Pozwany wniósł apelację od całości wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie, Wydział X Cywilny, w tym, zarzucając Sądowi I instancji w pkt III/4 apelacji naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 204 § 1 w zw. z art. 214 § 1 k.p.c., poprzez odrzucenie pozwu wzajemnego, jako wniesionego po terminie, w sytuacji gdy pierwsza rozprawa została odroczona z uwagi na chorobę pełnomocnika Pozwanego. Na posiedzeniu niejawnym w dniu 15.05.2024 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie wydał postanowienie o częściowym odrzuceniu apelacji Pozwanego od wyroku Sądu I instancji w powyższym zakresie. Sąd Apelacyjny w Warszawie uzasadnił swoją decyzję tym, że choć zawarte w sentencji wyroku orzeczenie Sądu I instancji o odrzuceniu powództwa wzajemnego było w istocie postanowieniem, w związku z czym nie przysługuje od niego apelacja, a zatem wniesiony przez Pozwanego, reprezentowanego przez profesjonalnego pełnomocnika, w błędnej formie (apelacji zamiast zażalenia) środek odwoławczy podlega odrzuceniu.

II. Zdaniem skarżącego stanowisko Sądu Apelacyjnego w Warszawie nie jest zasadne, gdyż orzeczenie Sądu I instancji w przedmiocie odrzucenia powództwa wzajemnego zostało wydane w błędnej formie i Pozwany nie może ponosić konsekwencji błędu Sądu determinującego formę wniesionego środka odwoławczego. Zgodnie z przyjętym przez k.p.c. podziałem orzeczeń i związaną z tym podziałem ich funkcją, sąd w toku procesu orzeka wyrokiem co do istoty sporu, natomiast postanowieniem rozstrzyga nasuwające się kwestie natury proceduralnej. Według dostosowanego do tego podziału systemu środków odwoławczych od wyroków sądów I instancji przysługuje apelacja, a na postanowienia – w wypadkach w ustawie wskazanych – przysługuje zażalenie. Zgodnie z przedstawionym powyżej podziałem, kwestia przekroczenia przez Pozwanego, wskazanego w art. 204 § 1 k.p.c., terminu ustawowego do wniesienia powództwa wzajemnego należała do kwestii proceduralnych, a nie do sfery rozstrzygnięć co do istoty sporu. Sąd I instancji sprzecznie z funkcją wymienionych wyżej orzeczeń odrzucił jednak pozew wzajemny wyrokiem zamiast wydać w tym przedmiocie postanowienie. Pozwany działając w zaufaniu do decyzji sądu oraz zgodnie z przepisami k.p.c., wniósł od orzeczenia w przedmiocie odrzucenia powództwa wzajemnego wydanego przez Sąd I instancji w błędnej formie wyroku przepisany prawem w takiej sytuacji środek odwoławczy w postaci apelacji do Sądu II instancji. Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem doktryny oraz judykaturą Sądu Najwyższego, działanie Pozwanego było w pełni usprawiedliwione i środek odwoławczy wniesiony przez Pozwanego nie podlegał odrzuceniu przez Sąd II instancji ze względu na jego błędną formę, ale zasługiwał na jego rozpoznanie, jak zażalenie, jednakże z pominięciem zastosowania terminu ustawowego do wniesienia zażalenia wynikającego z art. 394 § 2 k.p.c. W uchwale z 15.12.2003 r., połączone Izby Cywilna oraz Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego orzekły, że „jeżeli (…) sąd I instancji wyrokiem odrzucił pozew, to (…) sąd apelacyjny (tu: sąd wyższej instancji – przyp. A.N.) w razie zaskarżenia tego orzeczenia apelacją (tu: apelacją – przyp. A.N.) powinien potraktować wniesiony środek odwoławczy jako zażalenie i rozpoznać je według reguł rządzących tym postępowaniem. Jeżeli jednak strona zaskarży taki wyrok apelacją (tu: apelacją – przyp. A.N.), nie może to powodować dla niej ujemnych skutków, ma ona bowiem prawo działać w zaufaniu do decyzji sądu (…)” (III CZP 86/03, OSNC 2004, Nr 10, poz. 167). Środek odwoławczy wniesiony przez skarżącego w formie apelacji w takiej sytuacji nie może także być odrzucony z powodu niezachowania terminu przewidzianego w art. 394 § 2 k.p.c., gdyż strona nie powinna ponosić ujemnych następstw omyłki sądu. Stanowisko wyrażone w powyżej powołanej uchwale z 15.12.2003 r. zostało przez Sąd Najwyższy podtrzymane w wyroku z 27.02.2008 r., w którym Sąd Najwyższy stwierdził, że „(…) wadliwe decyzje sądu, wobec którego strona ma prawo działać w zaufaniu, nie mogą powodować dla niej ujemnych skutków procesowych. Oceny tej nie może zmieniać okoliczność, że na etapie postępowania wywołanego wniesieniem środka odwoławczego do sądu apelacyjnego obowiązuje przymus adwokacko-radcowski. (…) Strona, przystosowując środek odwoławczy do wadliwej formy orzeczenia przez wniesienie apelacji zamiast zażalenia, nie może ponosić konsekwencji w postaci odrzucenia zażalenia jako wniesionego po terminie” (II CSK 466/07, LEX nr 357628). Stanowisko to zostało także ponowione w postanowieniu Sądu Najwyższego z 17.07.2014 r., w którym Sąd Najwyższy wskazał, że „w rozpoznawanej sprawie strona wniosła apelację od wyroku. Nie można więc postawić jej zarzutu wniesienia środka zaskarżenia nieadekwatnego do wydanego orzeczenia. W takiej sytuacji strona pozwana nie może ponieść niekorzystnych skutków ze względu na nadanie niewłaściwej formy rozstrzygnięciu sądu drugiej instancji. Prowadzi to do wniosku, że apelacja od wyroku sądu drugiej instancji, którym odrzucono apelację, podlega rozpoznaniu jako zażalenie i nie może być odrzucona ze względu na niezachowanie terminu z art. 394 § 2 w zw. z art. 393¹⁸ § 3 k.p.c. (art. 398¹⁸ k.p.c. uchylony w 2012 r. – przyp. aut.) oraz ze względu na nieadekwatny do rozstrzygnięcia rodzaj środka odwoławczego” (II CZ 41/14, LEX nr 1489611). W świetle powyższego orzecznictwa Sądu Najwyższego, w opinii skarżącego, nie znajduje uzasadnienia teza Sądu Apelacyjnego, jakoby w obecnym stanie prawnym nie można było zgodzić się na dopuszczalność możliwości uznania skuteczności czynności zaskarżenia, w sytuacji wniesienia środka odwoławczego w niewłaściwej formie przez profesjonalnego pełnomocnika strony. Zdaniem powodów, pomimo że o rodzaju środka odwoławczego decyduje nie forma, jaką nadał swemu orzeczeniu Sąd I instancji, ale przedmiot rozstrzygnięcia, a Pozwany wniósł środek odwoławczy w błędnej formie apelacji, Sąd Apelacyjny w Warszawie powinien był zarzut pkt III/4 apelacji rozpoznać jako zażalenie, a nie apelację w tym zakresie odrzucić, jako niedopuszczalną. Biorąc pod uwagę orzecznictwo Sądu Najwyższego w tym zakresie, także zarzut Sądu Apelacyjnego dotyczący przekroczenia przez powodów terminu na wniesienie zażalenia na postanowienie Sądu I instancji o odrzuceniu pozwu wzajemnego uznać należy za nietrafny. Mając na uwadze powyższe, niniejsze zażalenie jest w pełni zasadne.

Anna Nowak ……………………………… (adwokat)

Załączniki: 1) dowód uiszczenia opłaty sądowej w kwocie 200 zł; 2) 3 odpisy zażalenia.