Instrukcja BHP obsługi pilarki spalinowej

INSTRUKCJA BHP PRZY OBSŁUDZE PILARKI SPALINIOWEJ

1. Pilarze wykonujący ścinkę drzew powinni mieć uprawnienia do obsługi pilarki łańcuchowej spalinowej, w zależności od miejsca i zakresu wykonywanych prac, wynikające z:

 § 22 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z 12 grudnia 2005 r. w sprawie bhp przy wykonywaniu niektórych prac z zakresu gospodarki leśnej (Dz.U. Nr 251, poz. 2098) – ukończone z wynikiem pozytywnym szkolenie, lub

 § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 6 marca 2003 r. w sprawie bhp podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i -drogowych (Dz.U. Nr 79, poz. 718) – ukończone szkolenie i pozytywny wynik sprawdzianu przeprowadzonego przez komisję powołaną przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie – Grupa 3. Maszyny do robót drogowych, piły mechaniczne do ścinki drzew – wszystkie typy.

2. Pracownik powinien legitymować się ponadto:

 badaniami lekarskimi stwierdzającymi brak przeciwwskazań do pracy z pilarką spalinową,

 ważnym szkoleniem z zakresu bhp.

Uwaga! Piły nie można obsługiwać, podczas używania leków opóźniających reakcję oraz w stanie niedyspozycji fizycznej lub psychicznej.

3. Do pracy można przystąpić wyłącznie, mając sprawne i odpowiednie ubranie robocze ściśle przylegająca do ciała oraz ochrony indywidualne, w tym:

 spodnie z wkładkami antyprzecięciowymi,

 hełm ochronny z przyłbicą z siatki do ochrony twarzy i oczu,

 nauszniki przeciwhałasowe,

 rękawice przeciwślizgowe, antywibracyjne z wkładkami antyprzecięciowymi,

 obuwie odporne na przecięcie piłą łańcuchową z urzeźbioną podeszwą i podnoskami.

Uwaga! Piła łańcuchowa jest przeznaczona do cięcia drewna – cięcie nią innych materiałów jest niedopuszczalne.

Uwaga! Niedopuszczalne jest wykonywanie piłą łańcuchową innych czynności niż piłowanie (np. wyrównywanie czy heblowanie).

Podstawowe zasady pracy

Czynności przed rozpoczęciem pracy

1. Przed uruchomieniem sprawdzić stan techniczny pilarki, w tym szczególnie czy:

 przełącznik wielofunkcyjny/wyłącznik STOP można łatwo, bez jakichkolwiek oporów, przesunąć do pozycji STOP,

 przepustnica przesuwa się lekko i samoczynnie powraca do pozycji biegu jałowego,

 tłumik nie jest uszkodzony (jeśli tak – bezwzględnie wymienić go na nowy),

 hamulec piły jest sprawny (w celu sprawdzenia przesunąć do przodu osłonę przednią),

 prowadnica jest mocno osadzona,

 łańcuch jest ostry i wyregulować naciąg łańcucha (prawidłowo naciągnięty łańcuch powinien dawać się przesuwać wzdłuż prowadnicy ręką – czynność tę wykonywać w rękawicach),

 po uruchomieniu pilarki automatycznie jest podawany olej smarujący (drobiny oleju powinny osadzać się na przedmiocie umieszczonym przed łańcuchem),

 nie są luźne łączenia i śruby (w razie potrzeby dokręcić),

 mocowanie przewodu zapłonowego i wtyczki przewodu świecy zapłonowej nie mają luzów,

 osłona jest dobrze założona i pewnie zamocowana,

 uchwyty rękojeści są czyste i w dobrym stanie technicznym.

Uwaga! Jeśli stwierdzono uszkodzenia, niewłaściwe ustawienia lub jakiekolwiek ograniczenia w działaniu piły, należy przekazać ją do kontroli i naprawy.

Uwaga! Wszystkie prace nastawcze i wymiany narzędzi wykonuj przy nieuruchomionej pilarce, po jej ostygnięciu.

2. Skontroluj stan wymaganych ochron indywidualnych.

3. Zapewnij wystarczającą przestrzeń na stanowisku pracy oraz ład i porządek, zapewniając swobodę ruchów, i pozycję ciała niezmuszającą do zajmowania nietypowych pozycji zagrażających upadkiem, poślizgnięciem itp.

4. Zapewnij odpowiednie oświetlenie miejsca pracy.

5. Sprawdź, czy elementy przeznaczone do cięcia są dobrze zamocowane.

6. Skontroluj, czy w elementach przeznaczonych do cięcia nie ma jakichś metalowych elementów.

7. Zwróć uwagę, czy w miejscu wykonywania prac nie ma osób niepowołanych oraz zwierząt.

Zasady bezpiecznego uruchamiania

1. Piłę uruchamiać na podłożu równym, uważając na jej stabilne i bezpieczne ustawienie.

2. Podczas uruchamiania piłę trzymać mocno (prawą stopę wstawić w tylny uchwyt), przy czym zespół tnący nie może dotykać żadnych przedmiotów ani podłoża (niebezpieczeństwo zranienia przez obiegający łańcuch piły).

3. Dopuszcza się uruchamianie piły w powietrzu, jeśli tylny uchwyt będzie mocno trzymany pomiędzy kolanami lub udami operatora.

4. Uruchamianie nie może odbywać się w obecności innych osób.

5. Przed uruchamianiem zablokować piłę hamulcem.

6. Uruchomienie silnika może nastąpić nie bliżej niż 3 metry od miejsca tankowania.

Uwaga! Zakazuje się uruchamiania pilarki:

 której piła znajduje się w rzazie,

 trzymanej swobodnie w rękach.

Zasady bezpiecznego użytkowania pilarki

Uwaga! Prace prowadzić w sposób przemyślany, stale obserwując wierzchołek prowadnicy.

1. Stać pewnie, unikać pracy w miejscach śliskich, zabłoconych o nierównym podłożu, uważać na mokrą korę drzewa, która może być przyczyną poślizgnięcia.

2. Zwracać uwagę na przeszkody – pieńki, korzenie, wykroty – niebezpieczeństwo potknięcia!

3. Do prac na wysokości stosować pomosty podnośnikowe.

4. Pracując na pochyłościach, stawać powyżej lub z boku pnia lub obalonego drzewa – uwaga na staczające się kłody.

5. Pilarkę trzymać oburącz – prawa dłoń trzyma uchwyt tylny, a lewa – przedni (dotyczy to także użytkowników leworęcznych).

6. Uchwyty muszą być czyste i suche – wolne od oleju i zanieczyszczeń.

7. Pilarkę trzymać tak, aby na przedłużeniu prowadnicy piły nie znajdowały się części ciała operatora.

8. Przecinany przedmiot (belka, kłoda) musi być pewnie zamocowany i stabilny.

9. Piłę zagłębiać w drewnie ostrożnie, ale pewnie, używając jak najwyższych obrotów silnika.

10. Do podparcia piły stosować dolny zębaty zderzak oporowy, eliminując:

 szarpnięcia piły w kierunku ciętego materiału podczas cięcia dolną krawędzią prowadnicy,

 odepchnięcie piły w kierunku operatora, przy cięciu górną krawędzią.

11. Drewno leżące bezpośrednio na gruncie, posadzce przecinać do 2/3 średnicy, resztę przeciąć po uprzednim obróceniu.

12. Zachowywać prawidłową kolejność wykonywania rzazów – najpierw po stronie ściskania, a później po stronie rozciągania.

13. Piłę wyprowadzać z rzazu przy poruszającym się łańcuchu.

14. Unikać cięcia górną krawędzią prowadnicy – zwiększone ryzyko odbicia wstecznego po natrafieniu na sęk.

15. Zachowywać ostrożność przy cięciu młodych elastycznych gałęzi – piła może się w nich zaplątać, a gałęzie mogą być odrzucone w kierunku operatora.

16. Przy cięciu drewna rozszczepionego istnieje zwiększone zagrożenie uderzeniem kawałkami drewna.

17. Zwracać uwagę na siły mogące prowadzić do zaciśnięcia rzazu i przychwycenia łańcucha piły.

18. Teren ścinki drzew oznaczyć tablicami zakazu wstępu z informacją o ścince.

19. Przed ścinką usunąć dolne, przeszkadzające gałęzie, oczyścić powierzchnię wokół drzewa z podszytu (ewentualnie ze śniegu) oraz przygotować ścieżkę oddalenia na co najmniej 4 metry od pnia.

Uwaga! Promień strefy zagrożenia przy ścince i obalaniu drzew to co najmniej dwukrotność wysokości ścinanych drzew.

20. Ze względu na potencjalne zagrożenia, praca pilarką łańcuchową powinna się odbywać w sąsiedztwie osoby, która mogłaby udzielić pierwszej pomocy.

21. Trociny, wióry i odpady usuwać, po uprzednim wyłączeniu i odstawieniu pilarki.

Czynności niedozwolone

1. Zakazana jest praca pilarką niesprawną technicznie, w tym:

 bez osłon silnika oraz osłon rąk,

 z łańcuchem nienapiętym, uszkodzonym, stępionym i bez sprawnego układu smarowania.

2. Nie stosować łańcuchów o parametrach niezgodnych z zaleceniami producenta pilarki.

3. Nie pracować w luźnym, niepozapinanym ubraniu (szczególnie z rozpiętymi rękawami), z niespiętymi włosami oraz z założonymi luźnymi ozdobami na rękach.

4. Zakazana jest praca bez wymaganych ochron indywidualnych – ochronników słuchu, ochron twarzy, hełmu, specjalnego ubrania, obuwia, rękawic, a w sytuacji znacznego pylenia – półmaski przeciwpyłowej.

5. Niedozwolone jest uruchamianie pilarki:

 trzymanej w jednej ręce, bez pewnego podparcia (grozi niekontrolowanym przemieszczeniem się pilarki i ciężkimi urazami ciała),

 zanieczyszczonej paliwem, olejem do smarowania łańcucha, a także z niezamkniętymi zbiornikami na paliwo lub olej.

6. Zakazane jest cięcie drewna ułożonego niestabilnie.

7. Nie wolno ciąć drewna, w którym mogą być niewidoczne metalowe przedmioty (np. drewna rozbiórkowego).

8. Niedopuszczalne jest wykonywanie ruchów powodujących skręcanie prowadnicy w rzazie.

9. Łańcuch piły nie może wchodzić w kontakt z podłożem.

10. Nie wolno pracować pilarką powyżej wysokości ramion ani zbytnio się nachylać.

11. Nie wolno pracować pilarką, stojąc na drabinie ani wchodzić z nią na drzewo.

12. Z pracującą piłą nie wolno wchodzić na rusztowania i inne podwyższenia.

13. Zakazana jest praca, gdy w jej zasięgu znajdują się osoby postronne lub zwierzęta.

14. Nie wolno przytrzymywać drewna nogą ani nie może trzymać go inna osoba.

15. Nie wolno okrzesywać końcówką prowadnicy.

16. Zakazane jest wykonywanie ścinki drzew w czasie mgły, opadów czy też silnego wiatru (podczas wiatru może nastąpić przyspieszone obalanie drzew w nieprzewidywanym kierunku).

17 Niedozwolone jest ścinanie i obalanie drzew, które mogą sięgnąć linii lub urządzeń energetycznych albo telekomunikacyjnych, bez odpowiedniego nadzoru.

18. Nie wolno przenosić lub przewozić pilarki:

 bez założonej osłony łańcucha,

 z włączonym układem napędu łańcucha.

19. Niedozwolone jest doprowadzanie do nadmiernego pylenia przy sprzątaniu stanowiska pracy.

20. Zakazana jest praca w zamkniętych pomieszczeniach (zatrucia spalinami).

Uwaga! Zabronione jest palenie w miejscu pracy, także w pobliżu pilarki – ryzyko pożaru!

21. Nie pozostawiać włączonej pilarki bez nadzoru i włączonego hamulca.

22. Obrzynki, wióry lub trociny nie mogą być wygarniane gołą dłonią.

23. Niedopuszczalne jest smarowanie łańcucha zużytym olejem silnikowym.

Czynności po zakończeniu pracy

1. Wyłączyć silnik, włączyć hamulec, zabezpieczając przed uruchomieniem przez niepowołane osoby.

2. Dokładnie oczyścić pilarkę.

3. Oczyścić ochrony osobiste i odłożyć je na miejsce ich przechowywania.

4. Poinformować brygadzistę o zaawansowaniu prac.

Tankowanie pilarki, uzupełnianie oleju do smarowania łańcucha

1. Nie zbliżać z otwartym ogniem i uważać, aby nie rozlać paliwa.

2. Miejsce tankowania nie może być bliżej niż 3 metry do miejsca ponownego uruchomienia pilarki.

3. Tankowanie przeprowadzać tylko w dobrze wentylowanych miejscach – nie wdychać oparów benzyny.

4. Przed rozpoczęciem tankowania wyłączyć silnik i poczekać aż ostygnie.

5. Korek wlewu paliwa otwierać ostrożnie, powoli redukując ciśnienie, aby zapobiec rozpryskowi paliwa.

Uwaga! Zakazane jest tankowanie podczas pracy silnika.

5. W przypadku rozlania paliwa natychmiast oczyścić pilarkę, a zanieczyszczone ubranie niezwłocznie zmienić.

6. Napełniając zbiornik paliwem, zostawić minimum 1 cm od jego górnej krawędzi.

7. W przypadku przepełnienia zbiornika dokładnie usunąć rozlane paliwo.

8. Korek zbiornika dobrze dokręcić ręcznie (wibracje silnika mogą powodować jego odkręcenie się).

Uwaga! Nie uruchamiać pilarki, jeśli doszło do wycieku paliwa – zagrożenie poparzeniem!

9. Paliwo i oleje przechowywać w atestowanych i opisanych pojemnikach, chroniąc je przed bezpośrednim działaniem promieniowania słonecznego i ciepła.

Postępowanie w przypadku awarii

1. Po zakleszczeniu się łańcucha w rzazie, wyłączyć silnik, pień unieść przy pomocy drąga lub dźwigu, zmieniając jego ułożenie, tak aby otworzyć rzaz.

2. Uszkodzoną pilarkę oznakować tablicą „Uwaga pilarka uszkodzona – nie uruchamiać!” i zabezpieczyć przed uruchomieniem.

Opracował: Jan Kowalski

Opiniował: Adam Nowak Zatwierdził do stosowania: Piotr Zieliński