Apelacja od wyroku Sądu Rejonowego

24.05.2024

Sąd Okręgowy w Warszawie

za pośrednictwem

Sądu Rejonowego w Krakowie

Wydział I Cywilny

Powód: Fabryka Mebli "Dąb" Sp. z o.o. KRS: 000123456 ul. Lipowa 12, 30-001 Kraków reprezentowana przez Jan Kowalski

Pozwany: Bank "Pieniądz" S.A. KRS: 000654321 ul. Słoneczna 2, 00-999 Warszawa reprezentowana przez Anna Nowak

ul. Kwiatowa 4, 31-002 Kraków

I C 1234/23 wartość przedmiotu zaskarżenia: 50 000,00 zł

APELACJA powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Krakowie Wydział I Cywilny z 15.03.2024 w sprawie o sygn. akt I C 5678/22

W imieniu powoda, którego pełnomocnictwo znajduje się w aktach sprawy, na zasadzie art. 367 § 1 i 2 w zw. z art. 368 § 1 KPC zaskarżam w całości wyrok Sądu Rejonowego w Krakowie Wydział I Cywilny z 15.03.2024 w sprawie I C 5678/22.

W oparciu o art. 368 § 1 pkt 2 KPC zaskarżonemu wyrokowi zarzucam:

1) nierozpoznanie istoty sprawy – wyrażające się w ograniczeniu postępowania dowodowego, ustaleń faktycznych i oceny prawnej do okoliczności znamionujących przymusowy charakter hipotek, z całkowitym pominięciem kwestii wygaśnięcia zabezpieczonych nimi wierzytelności i wpływu tego zdarzenia na byt prawny hipotek;

2) naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia w postaci: – art. 235² § 1 pkt 2 w zw. z art. 227 KPC – polegające na oddaleniu wniosków dowodowych powoda mających na celu wykazanie wygaśnięcia wierzytelności zabezpieczonych hipotekami, w sytuacji gdy okoliczność ta ma istotne znaczenie dla oceny wygaśnięcia samych hipotek i tym samym dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy, – art. 840 § 1 KPC w zw. z art. 65 ust. 1 KWU poprzez ich zastosowanie wyrażające się w błędnym uznaniu, że powód może dochodzić swego roszczenia wyłącznie w trybie postępowania przeciwegzekucyjnego zmierzającego do pozbawienia wykonalności tytułów egzekucyjnych stanowiących podstawę wpisu hipotek, w sytuacji gdy powód jako dłużnik rzeczowy, niewskazany w klauzulach wykonalności, nie ma legitymacji do wystąpienia z takim powództwem, a dodatkowo pozbawia go takiej możliwości także wcześniejsze wyegzekwowanie przez pozwanego zdecydowanej części zabezpieczonych hipotecznie wierzytelności;

3) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 10 ust. 1 in fine w zw. z art. 94 i art. 109 KWU poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że wykluczona jest możliwość dochodzenia przez powoda uzgodnienia treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym przez wykreślenie hipotek z uwagi na ich przymusowy charakter, w sytuacji gdy ustawa nie wprowadza szczególnych przesłanek wygaśnięcia hipotek tego rodzaju.

Wobec powyższego, na podstawie art. 368 § 1 pkt 5 w zw. z art. 386 § 1 i 4 KPC, wnoszę o:

1) uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, z pozostawieniem temu sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego; a w przypadku nieuwzględnienia zarzutu nierozpoznania istoty sprawy:

2) o zmianę zaskarżonego wyroku i uzgodnienie treści księgi wieczystej Nr KW KR1K/00123456/7 prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Krakowie Wydział Ksiąg Wieczystych dla nieruchomości położonej w Krakowie przy ul. Lipowa 12 z rzeczywistym stanem prawnym tej nieruchomości poprzez wykreślenie w dziale IV tej księgi wpisanych na rzecz pozwanego Bank "Pieniądz" S.A. hipotek przymusowych zwykłych: a) w kwocie 20 000,00 zł – ustanowionej w celu zabezpieczenia należności wynikających z nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Warszawie z 10.01.2022 (I Nc 123/22), b) w kwocie 30 000,00 zł – ustanowionej w celu zabezpieczenia należności wynikających z nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Warszawie z 15.02.2022 (I Nc 456/22);

3) o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, za obie instancje.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 15.03.2024 Sąd Rejonowy w Krakowie Wydział I Cywilny oddalił powództwo Fabryka Mebli "Dąb" Sp. z o.o. o uzgodnienie treści księgi wieczystej Nr KW KR1K/00123456/7 z rzeczywistym stanem prawnym.

W ocenie powoda rozstrzygnięcie jest błędne w zaskarżonej części, bowiem: Sąd Rejonowy dokonał błędnej wykładni art. 10 ust. 1 KWU polegającej na przyjęciu, że nie jest możliwe wykreślenie hipotek przymusowych wpisanych na podstawie sądowych tytułów wykonawczych w drodze powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. W następstwie tego błędnego poglądu doszło do naruszenia przez sąd pierwszej instancji przepisów prawa procesowego, tj. art. 235² § 1 pkt 2 KPC w zw. z art. 227 KPC poprzez oddalenie wniosków dowodowych strony powodowej zmierzających do wykazania wygaśnięcia wierzytelności zabezpieczonej hipoteką. Ponadto Sąd Rejonowy naruszył art. 840 KPC wyrażający się w błędnym uznaniu, że strona powodowa może dochodzić swojego roszczenia wyłącznie poprzez powództwo przeciwegzekucyjne. Wszak, jak sam powód wskazał, cała wierzytelność zaspokojona hipotekami została zaspokojona w postępowaniu egzekucyjnym, co w świetle utrwalonego orzecznictwa zamyka powodowi drogę do wytoczenia powództwa przeciwegzekucyjnego.

Księga wieczysta powinna dawać pełny i wierny obraz stanu prawnego nieruchomości. Przez rzeczywisty stan prawny należy rozumieć stan zgodny z prawem materialnym. W pewnych sytuacjach powstanie niezgodności między stanem ujawnianzym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym jest nieuniknione. Instrumentem prawnym umożliwiającym usunięcie niezgodności między stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym jest powództwo oparte na art. 10 KWU. Zgodnie z art. 10 ust. 1 KWU w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionej w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności.

Artykuł 10 KWU wprost przyznaje osobie mającej w tym interes uprawnienia do żądania usunięcia niezgodności wpisu w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, gdy w księdze wieczystej jest wpisane nieistniejące obciążenie, bez względu na to na jakiej podstawie to obciążenie zostało wpisane. Zgodnie z art. 94 KWU wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą wygaśnięcie hipoteki. Zdarzeniem, które w obrocie najczęściej pociąga za sobą wygaśnięcie hipoteki, jest zapłata, czyli zaspokojenie wierzyciela hipotecznego. Skoro z chwilą wygaśnięcia wierzytelności wygasa również zabezpieczająca tę wierzytelność hipoteka, to treść księgi wieczystej, w której taka hipoteka formalnie figuruje, jest – od chwili wygaśnięcia wierzytelności – niezgodna z rzeczywistym stanem prawnym. Po wygaśnięciu wierzytelności zabezpieczonej hipoteką i odmowie dokonania przez wierzyciela czynności umożliwiającej wykreślenie hipoteki (art. 100 KWU) dłużnik może domagać się wykreślenia wpisu w drodze powództwa (art. 10 w zw. z art. 100 KWU.) Taki pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 12.05.2010 (II CSK 654/09).

Brak jest uzasadnienia dla poglądu Sądu Rejonowego, jakoby w drodze powództwa opartego na art. 10 KWU nie było dopuszczalne wykreślenie hipoteki przymusowej wpisanej na podstawie sądowych tytułów wykonawczych, w sytuacji gdy według twierdzeń powoda zabezpieczona hipoteką wierzytelność wygasła na skutek zaspokojenia wierzyciela. Wbrew przeświadczeniu Sądu Rejonowego trafności tego poglądu nie potwierdzają powołane orzeczenia SN, w szczególności wyrok z 01.03.2012 (I CSK 321/11) i wyrok z 15.06.2013 (II CSK 678/12). Przytoczone przez Sąd Rejonowy wyroki Sądu Najwyższego dotyczą innego stanu faktycznego i odnoszą się do orzeczeń kształtujących prawo, które wiążą także sąd rozpoznający sprawę o uzgodnieniu stanu prawnego księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. W rozpoznawanej sprawie powód nie neguje oraz w żaden sposób nie podważa nakazów zapłaty, które były podstawą wpisu hipotek. Roszczenie powoda wynika wyłącznie z twierdzenia o zaspokojeniu wierzyciela hipotecznego, a w konsekwencji wygaśnięcia wierzytelności i zabezpieczającej ją hipoteki. Zdaniem powoda oczywistym nieporozumieniem jest wskazywanie przez sąd pierwszej instancji powodowi powództwa przeciwegzekucyjnego jako właściwego i wyłącznego sposobu zrealizowania swojego roszczenia o wykreślenie hipotek. Według twierdzeń powoda cała wierzytelność zabezpieczona hipotekami została zaspokojona w postępowaniu egzekucyjnym, co w świetle utrwalonego niekwestionowanego orzecznictwa zamyka powodowi drogę do wytoczenia powództwa przeciwegzekucyjnego. W konsekwencji błędnej wykładni art. 10 KWU Sąd Rejonowy naruszył również przepisy postępowania, oddalając wnioski dowodowe powoda zmierzające do wykazania wygaśnięcia wierzytelności zabezpieczonej hipoteką poprzez zaspokojenie wierzyciela hipotecznego. Sąd Rejonowy nie dokonał więc zasadniczych ustaleń faktycznych umożliwiających ocenę zasadności roszczenia pozwu, co w przedmiotowej sprawie oznacza nierozpoznanie istoty sprawy.

Wobec powyższego apelacja jest uzasadniona i wnosi się o jej uwzględnienie.

Jan Kowalski /podpis własnoręczny/

Załączniki: ‒ odpis apelacji, ‒ dowód uiszczenia opłaty sądowej od apelacji.