Decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego

15.07.2023 r.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie

DECYZJA

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z 14.06.1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735), dalej jako k.p.a., po rozpatrzeniu odwołania Jana Kowalskiego od decyzji GIN.6220.21.2023 z dnia 05.06.2023 r., którą wymierzono Janowi Kowalskiemu karę pieniężną w wysokości 5400 zł za usunięcie drzew z działki nr 123/4 bez wymaganego zezwolenia i bez zgody posiadacza nieruchomości,

utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję.

UZASADNIENIE

Wskazaną wyżej decyzją organ pierwszej instancji wymierzył Janowi Kowalskiemu karę pieniężną w wysokości 5400 zł za usunięcie drzew z działki nr 123/4 bez wymaganego zezwolenia i bez zgody posiadacza nieruchomości. W treści uzasadnienia wskazano, że Jan Kowalski bez uzyskania zezwolenia i bez zgody posiadacza nieruchomości usunął drzewa gatunku dąb szypułkowy: 1-pniowe, o obwodzie pnia na wysokości 5 cm wynoszącym 90 cm, 4-pniowe, o obwodzie pnia na wysokości 5 cm wynoszącym 110 cm oraz 5-pniowe, o obwodzie pnia na wysokości 5 cm wynoszącym 130 cm. Do decyzji dołączono załącznik, w którym przedstawiono parametry drzew i sposób obliczenia kary pieniężnej na podstawie art. 89 ust. 1 i 4 ustawy z 16.04.2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2021 r. poz. 1098), dalej jako u.o.p.

Od powyższej decyzji, w ustawowym terminie, odwołanie wniósł Jan Kowalski, wskazując, że organ pierwszej instancji nie podjął wszelkich niezbędnych czynności w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, przez zaniechanie ustalenia, czy stopień zniszczenia usuniętych drzew nie wyklucza zachowania ich żywotności, oraz nie wyjaśnił szczegółów ustalenia kary pieniężnej, przyjmując do obliczeń brzmienie art. 85 u.o.p., a nie art. 89 u.o.p. (zawyżając jej wysokość).

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie zważyło, co następuje.

Zgodnie z art. 83f ust. 4 u.o.p. w przypadku drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej, właściciel nieruchomości jest obowiązany dokonać zgłoszenia do organu, o którym mowa w art. 83a ust. 1 u.o.p., zamiaru usunięcia drzewa, jeżeli obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 5 cm przekracza: 80 cm - w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego; 65 cm - w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego; 50 cm - w przypadku pozostałych gatunków drzew. Zgodnie z art. 83a ust. 1 u.o.p. zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części po uzyskaniu zezwolenia wydanego na wniosek posiadacza nieruchomości może nastąpić za zgodą właściciela tej nieruchomości (por. art. 83 ust. 1 pkt 1 u.o.p.).

Zgodnie z art. 88 ust. 1 u.o.p. wójt, burmistrz albo prezydent miasta wymierza administracyjną karę pieniężną za usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia (pkt 1) oraz bez zgody posiadacza nieruchomości (pkt 2).

Powyższa regulacja nie przewiduje możliwości odstąpienia od nałożenia kary za stwierdzony delikt administracyjny. Kategoryczne stwierdzenie "wymierza karę" oznacza bowiem, że decyzja wydana w tym przedmiocie ma charakter związany i organ nie podejmuje rozstrzygnięcia na zasadzie uznania. Tym samym w przypadku zaistnienia okoliczności wyczerpujących hipotezę art. 88 ust. 1 pkt 1 lub 2 u.o.p. organ ma bezwzględny obowiązek wymierzenia z tego tytułu administracyjnej kary pieniężnej. Zastosowanie omawianego przepisu wymaga jednak przede wszystkim uprzedniego ustalenia tego, czy i jakie drzewa zostały usunięte, a także tego, kto i kiedy dokonał tego usunięcia.

Co przy tym istotne, zgodnie z art. 88 ust. 2 u.o.p. kara, o której mowa w art. 88 ust. 1 u.o.p., jest nakładana na posiadacza nieruchomości, albo właściciela urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740), albo na inny podmiot, jeżeli działał bez zgody posiadacza nieruchomości.

Zgodnie z art. 89 ust. 1 u.o.p. administracyjną karę pieniężną, o której mowa w art. 88 ust. 1 pkt 1-3, 5 i 6 u.o.p., ustala się w wysokości dwukrotnej opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu, o której mowa w art. 84 ust. 1 u.o.p., a w przypadku, w którym usunięcie drzewa lub krzewu jest zwolnione z obowiązku uiszczenia opłaty, administracyjną karę pieniężną ustala się w wysokości takiej opłaty, która byłaby ponoszona, gdyby takiego zwolnienia nie było. Jeżeli ustalenie obwodu usuniętego lub zniszczonego drzewa jest niemożliwe z powodu braku kłody, obwód do wyliczenia administracyjnej kary pieniężnej ustala się, przyjmując najmniejszą średnicę pnia i pomniejszając wyliczony obwód o 10% (art. 89 ust. 4 u.o.p.).

Zgodnie z art. 85 ust. 1 u.o.p. opłatę za usunięcie drzewa ustala się, mnożąc liczbę cm obwodu pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm i stawkę opłaty, określoną w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 3 lipca 2017 r. w sprawie wysokości stawek opłat za usunięcie drzew i krzewów (Dz.U. z 2017 r. poz. 1330), dalej jako rozporządzenie. Zgodnie z art. 85 ust. 2 pkt 1 u.o.p., jeżeli drzewo na wysokości 130 cm posiada kilka pni - za obwód pnia drzewa przyjmuje się sumę obwodu pnia o największym obwodzie oraz połowy obwodów pozostałych pni.

Z zaskarżonej decyzji wynika, że zakończyła ona wszczęte z urzędu w dniu 20.05.2023 r. postępowanie administracyjne. Na podstawie analizy przekazanych akt sprawy należy stwierdzić, że w dniu 15.05.2023 r. na terenie działki nr 123/4 doszło do usunięcia drzew, w tym 3 drzew gatunku dąb szypułkowy: 1-pniowego, o obwodzie pnia na wysokości 5 cm wynoszącym 90 cm, 4-pniowego, o obwodzie pnia na wysokości 5 cm wynoszącym 110 cm oraz 5-pniowego, o obwodzie pnia na wysokości 5 cm wynoszącym 130 cm. Usunięcie drzew nastąpiło na zlecenie Jana Kowalskiego, który działał bez zgody właściciela nieruchomości (zob. księga wieczysta nr WA1W/00123456/7 - w dniu 10.01.2022 r. właścicielem nieruchomości był Adam Nowak).

Choć usunięcie drzew nie było związane z prowadzeniem przez Jana Kowalskiego działalności gospodarczej, to jednak usunięcie powyższych drzew wymagało uzyskania przez niego zezwolenia właściwego organu, a nie dokonania zgłoszenia. W art. 83f ust. 4 u.o.p. mowa jest bowiem o właścicielu/współwłaścicielu nieruchomości (względnie o użytkowniku/współużytkowniku wieczystym), a nie o posiadaczu nieruchomości (por. brzmienie art. 83 ust. 1 pkt 1 u.o.p.).

Przedstawiony wyżej stan faktyczny nie jest kwestionowany przez Jana Kowalskiego, podobnie jak dokonane przez organ pierwszej instancji ustalenia dotyczące obwodów pozostawionych pni drzew (przy uwzględnieniu przez organ pierwszej instancji najmniejszej średnicy pnia zgodnie z art. 89 ust. 4 u.o.p.): - 1-pniowego - średnica 25 cm - obwód 78,5 cm (25 cm × 3,14), - 4-pniowego - średnica 30 cm - obwód 94,2 cm (największy), średnica 20 cm - obwód 62,8 cm, średnica 15 cm - obwód 47,1 cm, średnica 10 cm - obwód 31,4 cm, - 5-pniowego - średnica 35 cm - obwód 109,9 cm, średnica 25 cm - obwód 78,5 cm, średnica 40 cm - obwód 125,6 cm (największy), średnica 18 cm - obwód 56,52 cm, średnica 12 cm - obwód 37,68 cm.

Wbrew twierdzeniom zawartym w odwołaniu organ pierwszej instancji właściwie w przedmiotowej sprawie zastosował art. 85 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 u.o.p., do których odsyła brzmienie art. 89 ust. 1 u.o.p. W ten sposób prawidłowo ustalił obwód pni drzew na 78,5 cm w przypadku drzewa 1-pniowego, 188,5 cm w przypadku drzewa 4-pniowego i 274,52 cm w przypadku drzewa 5-pniowego.

Ustalony wyżej obwód pni drzew należało pomniejszyć o 10% zgodnie z art. 89 ust. 4 u.o.p. W ten sposób obwód pni drzew wyniósł 70,65 cm w przypadku drzewa 1-pniowego, 170 cm w przypadku drzewa 4-pniowego i 247 cm w przypadku drzewa 5-pniowego.

Zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia stawka za 1 cm obwodu pnia dębu szypułkowego mierzonego na wysokości 130 cm (dla drzewa o obwodzie pnia w cm mierzonego na wysokości 130 cm do 100 cm) wynosi 25 zł. W związku z powyższym opłata za usunięcie drzewa dębu szypułkowego 1-pniowego wynosiłaby 1766,25 zł (70,65 cm × 25 zł), 4-pniowego - 4250 zł (170 cm × 25 zł), a 5-pniowego - 6175 zł, czyli łączna opłata za usunięcie przedmiotowych trzech drzew wyniosłaby 12191,25 zł.

Zgodnie z art. 89 ust. 1 u.o.p. administracyjną karę pieniężną, o której mowa w art. 88 ust. 1 pkt 1-3, 5 i 6 u.o.p., ustala się w wysokości dwukrotnej opłaty za usunięcie drzewa. Wysokość administracyjnej kary pieniężnej w przedmiotowej sprawie to zatem 24382,50 zł (12191,25 zł × 2).

W związku z powyższym należy stwierdzić, że organ pierwszej instancji nieprawidłowo wymierzył Janowi Kowalskiemu administracyjną karę pieniężną w wysokości 5400 zł za usunięcie opisanych wyżej 3 drzew. Właściwa kwota kary to 24382,50 zł. Sposób obliczenia tej kary znajduje się w załączniku do decyzji (prawidłowo opisanym i podpisanym).

Wreszcie, odnosząc się do treści odwołania, należy podkreślić, że zgodnie z art. 88 ust. 4 u.o.p. termin płatności kar wymierzonych na podstawie art. 88 ust. 1 pkt 3 u.o.p. odracza się na okres 5 lat, jeżeli stopień zniszczenia drzewa lub krzewu nie wyklucza zachowania jego żywotności. W art. 88 ust. 1 pkt 3 u.o.p. wskazano, że wójt, burmistrz albo prezydent miasta wymierza administracyjną karę pieniężną za zniszczenie drzewa lub krzewu. Pojęcie "zniszczenie drzewa" posiada swoją prawną treść nadaną art. 87a ust. 5 u.o.p. Zgodnie z tym przepisem usunięcie gałęzi w wymiarze przekraczającym 50% korony, która rozwinęła się w całym okresie rozwoju drzewa, w celu innym niż określony w art. 87a ust. 2 u.o.p., stanowi zniszczenie drzewa.

Mając na względzie powyższe, należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie bezsprzecznie doszło do usunięcia drzew, a nie ich zniszczenia. W związku z tym w sprawie nie znajdzie zastosowania regulacja przewidziana w art. 88 ust. 4 u.o.p.

Mając na względzie powyższe, orzeczono jak na wstępie.

Decyzja jest ostateczna.

Na decyzję służy skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, za pośrednictwem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie, w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji stronie. Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać wskazanie zaskarżonej decyzji, oznaczenie organu, którego działania skarga dotyczy, oraz określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego.

Wpis od skargi wynosi 200 zł.

Stronie, na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania sądowoadministracyjnego lub w toku tego postępowania, może być przyznane prawo pomocy. Wniosek ten wolny jest od opłat sądowych. Wniosek składa się na urzędowym formularzu według ustalonego wzoru (urzędowe formularze udostępnia się nieodpłatnie w budynkach Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wojewódzkich sądów administracyjnych, a ponadto w Biuletynie Informacji Publicznej Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wojewódzkich sądów administracyjnych). Prawo pomocy obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.

...................................................................

Anna Wiśniewska

Otrzymują:

1. Jan Kowalski