Instrukcja BHP Operator Komputera

PRZYKŁADOWA INSTRUKCJA BHP – OPERATOR KOMPUTERA

Lokalizacja stanowiska pracy

Stanowisko pracy z komputerem ....................................................... jest samodzielnym stanowiskiem pracy i znajduje się w pomieszczeniu 123 w budynku A1.

Zadania wykonywane na stanowisku

Do podstawowych zadań wykonywanych na tym stanowisku powyżej 4 godzin w ciągu zmiany roboczej zalicza się:

 obsługę komputera i urządzeń peryferyjnych współpracujących z komputerem np. drukarki, skanera, itp.,

 wprowadzanie lub uzyskiwanie danych z wykorzystaniem klawiatury, myszy, itp.,

 przetwarzanie danych, tekstów,

 działania poprawiające w przypadku wystąpienia komunikatów o błędach i innych nieprawidłowościach działania systemu komputerowego,

 odczytywanie informacji z ekranu, wydruków i dokumentów,

 komunikowanie się z innymi współpracownikami, przełożonymi, klientami itp.,

 korzystanie z oprogramowania lub elektronicznych nośników informacji np. z dyskietek, płyt CD, itp.

Wyposażenie Stanowiska Pracy

W skład stanowiska pracy operatora sprzętu komputerowego wchodzą:

 monitor ekranowy Dell U2720Q, o regulacji pochylenia ekranu o 5° do tyłu i 20° do przodu oraz możliwości obrotu wokół własnej osi o 45° – po 22.5° w obu kierunkach, regulacja wysokości monitora do 130 cm,

 jednostka centralna HP EliteDesk 800 G6 – wieża o wymiarach 10 cm × 30 cm × 40 cm,

 klawiatura Logitech MX Keys o wymiarach 43 cm × 13 cm, z możliwością zmiany ustawienia kąta pochylenia klawiatury przez postawienie lub opuszczenie wsporników,

 mysz Logitech MX Master 3,

 stół o dwóch blatach: pod klawiaturę i mysz (wymiary 80 cm × 60 cm, wysokość 75 cm) oraz pod monitor (wymiary 80 cm × 30 cm, wysokość 80 cm); blat pod klawiaturę jest wysuwany i po skończeniu pracy może być wsuwany pod blat pod monitor,

 krzesło Ergohuman Plus (pięcioramienna podstawa wyposażona w kółka jezdne, możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°, siedzisko wyprofilowane odpowiednio do odcinka udowego kończyn dolnych o wymiarach 45 cm × 50 cm i regulacji wysokości od 45 cm do 55 cm nad poziomem podłogi, oparcie z odpowiednim wyprofilowaniem do podparcia części lędźwiowej kręgosłupa o wymiarach 50 cm × 60 cm i regulacji wysokości do 10 cm względem poziomu siedziska, pochylenia w zakresie 15° do przodu i 5° do tyłu oraz podłokietniki o zakresie regulacji wysokości do 10 cm),

 drukarka laserowa HP LaserJet Pro MFP M227fdw (umieszczona na dodatkowym stoliku pod drukarkę o wymiarach 40 cm × 30 cm i wysokości 70 cm),

 wspornik nadgarstkowy Fellowes Gel o wymiarach 45 cm × 8 cm,

 podkładka pod mysz z wspornikiem nadgarstkowym SteelSeries QcK Prism o wymiarach 32 cm × 27 cm.

Rozmieszczenie elementów wyposażenia stanowiska pracy

Rozmieszczenie elementów wyposażenia stanowiska pracy wygląda następująco:

 monitor znajduje się na blacie pod monitor w odległości 50 cm od przedniej krawędzi blatu, na wprost głowy operatora,

 klawiatura, mysz, podkładka pod mysz i wspornik nadgarstkowy pod klawiaturę umieszczone są na blacie pod klawiaturę w ten sposób, że klawiatura znajduje się centralnie przed operatorem, a podkładka pod mysz po prawej stronie klawiatury,

 jednostka centralna stoi na podłodze pod stołem na komputer, po prawej stronie,

 drukarka ustawiona jest na stoliku pod drukarkę, który znajduje się po prawej stronie stołu pod komputer,

 miejsce na dokumenty, z których podczas pracy korzysta pracownik stanowi część blatu pod monitor – pole blatu przed monitorem (30 × 40 cm),

 elementy wyposażenia komputera podłączone są do pięciogniazdowej listwy zasilającej Brennenstuhl Premium-Line, zasilanej z gniazda „komputerowego”,

 stół komputerowy umieszczony jest bokiem do okna, w odległości 1 m od niego,

 dojście do stanowiska pracy ma szerokość 80 cm.

Wymagania dla pracownika

Stanowisko może obsługiwać upoważniony pracownik – operator sprzętu komputerowego, który:

 odbył szkolenie wstępne w zakresie bhp,

 został poinformowany o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz o wynikach przeprowadzonych ocen warunków pracy,

 zna zakres swoich obowiązków i sposób wykonywania pracy,

 jest zaznajomiony z podstawowymi zasadami ergonomicznej organizacji stanowiska pracy,

 zna podstawowe zasady ograniczania obciążenia mięśniowo-szkieletowego oraz obciążenia wzroku,

 posiada ważne zaświadczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na tym stanowisku,

 jest wyposażony w okulary korekcyjne przeznaczone do pracy przy obsłudze monitora ekranowego – w przypadku potrzeby ich stosowania.

Identyfikacja zagrożeń

Na stanowisku pracy operatora sprzętu komputerowego stwierdzono obciążenia:

 narządu wzroku,

 układu mięśniowo-szkieletowego,

 psychiczne.

Czynniki fizyczne na stanowisku pracy

Oświetlenie stanowiska stanowią oprawy oświetlenia ogólnego realizowane za pomocą opraw typu Philips TBS260 (z metalizowanym rastrem i odbłyśnikiem), które zapewniają wymagany poziom natężenia oświetlenia wynoszący 500 lx na płaszczyźnie dokumentu i klawiatury. Światło lamp ma naturalną białą barwę, nie migoce, a wszystkie oprawy, świetlówki (żarówki) i włączniki są sprawne.

Stanowisko umieszczone jest pomiędzy oprawami, w ten sposób, aby nie występowały odbicia jaskrawych części opraw na ekranie monitora oraz, aby nie występowało olśnienie bezpośrednie od opraw.

Różnice w natężeniu oświetlenia w pomieszczeniu nie są większe niż 3:1.

Natężenie hałasu dochodzące z zewnątrz pomieszczenia nie jest uciążliwe i nie przekracza 40dB (A). Podobnie natężenie hałasu emitowanego przez komputery, drukarki i inne urządzenia nie przekracza 45dB (A).

Warunki mikroklimatyczne pomieszczenia są odpowiednie. Wentylacja jest sprawna i nie odczuwalne są przeciągi. Temperatura w pomieszczeniu utrzymywana jest w granicach 20–24°C, a wilgotność względna powietrza mieści się w granicach 40–60%.

Czynności wykonywane przed rozpoczęciem pracy

Wymaga się, aby przed rozpoczęciem pracy wykonać czynności w przedstawionej poniżej kolejności:

 sprawdzić stan przewodów zasilających,

 włączyć odpowiednie elementy wyposażenia komputerowego (jednostkę centralną, monitor, drukarkę),

 sprawdzić, czy wszystkie włączone elementy wyposażenia prawidłowo się uruchamiają, (tzn. czy nie wyświetlają się informacje o wadliwej pracy systemu, czy system uruchamia się bez problemów i z normalną szybkością),

 w przypadku niewystarczającego oświetlenia dziennego włączyć oświetlenie elektryczne (zawsze podczas braku światła dziennego i w sytuacjach, gdy poziom oświetlenia dziennego nie pozwala na wygodne wykonywanie zadań wzrokowych),

 sprawdzić, czy na ekranie monitora nie występują jaskrawe odblaski od opraw oświetleniowych lub okien,

 w przypadku stwierdzenia występowania ww. odblasków dokonać regulacji pochylenia i lub obrotu monitora tak, aby odblaski nie były widoczne na ekranie,

 sprawdzić, czy monitor nie migoce, a obraz jest pozytywowy i ostry,

 umieścić dokumenty, które będą potrzebne podczas wykonywania pracy na blacie pod monitor w miejscu pozwalającym na wygodne z nich korzystanie,

 sprawdzić czy podczas normalnej pozycji przy pracy wysokość oczu jest co najmniej na poziomie górnej krawędzi monitora,

 jeśli wysokość oczu jest poniżej tej linii, należy obniżyć wysokość monitora lub podwyższyć wysokość siedziska krzesła,

 sprawdzić, czy przy danym ustawieniu wysokości krzesła możliwe jest płaskie, spoczynkowe ustawienie stóp na podłodze; jeśli ono nie występuje to należy obniżyć wysokość krzesła i dopasować wysokość monitora,

 sprawdzić, czy monitor nie migoce, a obraz jest pozytywowy i ostry,

 skontrolować, czy kontrast pomiędzy znakami a tłem jest odpowiedni.

Zasady bezpieczeństwa i ograniczania zagrożeń przy wykonywaniu pracy

Aby zachować podstawowe zasady bezpieczeństwa należy:

 używać wyposażenia stanowiska zgodnie z jego przeznaczeniem i w pełni sprawnego,

 umieścić w miejscu specjalnie do tego przeznaczonym i łatwo dostępnym przez cały czas pracy (na półce w szafie, w szufladzie biurka itp.) odpowiednie instrukcje obsługi poszczególnych elementów wyposażenia stanowiska,

 przestrzegać zakazu spożywania posiłków i picia napojów na stanowisku, w bezpośrednim otoczeniu jego elementów wyposażenia a zwłaszcza klawiatury, monitora i jednostki centralnej,

 utrzymywać stanowisko w należytym porządku i czystości.

W celu ograniczenia obciążenia mięśniowo-szkieletowego należy:

 przestrzegać stałego podpierania części lędźwiowej kręgosłupa przez oparcie krzesła, tak aby wyprofilowanie (wypukłość) krzesła dokładnie podpierała część lędźwiową kręgosłupa, co umożliwia istniejąca regulacja krzesła,

 unikać przyjmowania pozycji przodopochylenia,

 podpierać przedramiona na podłokietnikach, a nadgarstki na wspornikach nadgarstkowych, podczas obsługi klawiatury i myszy,

 ustawiać stopy na podłodze w pozycji spoczynkowej,

 po każdej godzinie pracy robić co najmniej 10-minutowe przerwy, podczas których trzeba zmienić pozycję ciała (np. wstać, wykonać jakąś czynność w pozycji stojącej, przejść się, wykonać kilka prostych ćwiczeń odprężających, likwidujących napięcie mięśni).

Aby ograniczyć obciążenia narządu wzroku należy:

 włączać oświetlenie elektryczne wtedy, gdy oświetlenie dzienne nie zapewnia odpowiednich warunków pracy wzrokowej (np. z trudnością odczytuje się znaki na dokumencie, wzrok się szybko męczy itp.),

 zwracać uwagę na występujące na ekranie odblaski i zawsze po ich zauważeniu eliminować je poprzez zmianę ustawienia monitora,

 stosować przerwy w pracy, podczas których co najmniej przez 5 minut zaleca się skupić wzrok na przedmiocie znajdującym się w oddali (np. wyjrzeć przez okno, patrzeć na obraz, plakat, kwiaty itp.),

 stosować się do zaleceń lekarza (dotyczy to w szczególności stosowania okularów korygujących wzrok).

W celu ograniczenia obciążenia psychicznego trzeba w szczególności zwracać uwagę, czy:

 występują źródła stresu, takie jak:

   zbyt szybkie narzucone tempo pracy,

   monotonia pracy,

   ograniczenie kontaktów społecznych;

 oprogramowanie odpowiada zadaniu przewidzianemu do wykonywania i jest łatwe w użyciu.

UWAGA: Jeśli stwierdza się występowanie któregoś z ww. czynników powodujących obciążenie psychiczne, to należy zgłosić je bezpośredniemu przełożonemu!

Czynności do wykonania po zakończeniu pracy

Po każdym zakończeniu pracy należy:

 wyłączyć odpowiednimi przyciskami poszczególne elementy wyposażenia komputerowego a następnie listwę zasilającą,

 uporządkować stanowisko pracy (posegregować, poukładać dokumenty, wyrzucić niepotrzebne papiery, wsunąć blat z klawiaturą pod blat, na którym stoi monitor, podsunąć krzesło do stołu),

 wyłączyć oświetlenie elektryczne.

Przynajmniej raz na tydzień należy wyczyścić ekran monitora z osadzającego się na nim kurzu, specjalnie do tego celu przeznaczoną ściereczką i specjalnym płynem przeznaczonym do czyszczenia monitorów. Czynności te wykonuje się po wyłączeniu zasilania monitora.

Przynajmniej raz na miesiąc należy wyczyścić specjalnym preparatem do czyszczenia sprzętu komputerowego klawiaturę, mysz, jednostkę centralną, drukarkę, skaner itp. Czynności te wykonuje się po wyłączeniu zasilania czyszczonych elementów wyposażenia.

Uwagi końcowe

Należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa przy pracy, a w szczególności zwracać uwagę, czy:

 sprzęt komputerowy jest prawidłowo podłączony do sieci elektrycznej,

 położenie przewodów zasilających sprzętu znajdującego się na stanowisku pracy zapewnia swobodny dostęp do stanowiska i nie stanowi zagrożenia przy przemieszczeniu się na stanowisku,

 widoczne jest tętnienie lub drganie obrazu na ekranie monitora,

 w pomieszczeniu występuje nadmiernie wysoka lub niska temperatura oraz przeciągi,

 w pomieszczeniu występuje nadmiernie suche powietrze lub, czy w powietrzu występują cząstki/aerozole drażniące oczy,

 w pomieszczeniu występuje nadmierny hałas przeszkadzający w skupieniu i wykonywaniu czynności pracy,

 jest respektowany zakładowy przepis dotyczący zakazu palenia w pomieszczeniach biurowych.

UWAGA: Wszelkie zauważone nieprawidłowości powinny być zgłaszane do bezpośredniego przełożonego!

Zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenia dla życia i zdrowia pracowników

UWAGA: W przypadku awarii lub uszkodzenia przewodów zasilających stwarzających zagrożenie dla życia i zdrowia, należy wyłączyć zasilanie sprzętu i bezzwłocznie powiadomić bezpośredniego przełożonego!

Opracował: Jan Kowalski

Opiniował: Anna Nowak

Zatwierdził do stosowania: Piotr Wiśniewski