Instrukcja bezpieczeństwa prac w atmosferze wybuchowej

Instrukcja bezpiecznego sposobu wykonywania prac w pomieszczeniach, gdzie może wystąpić atmosfera wybuchowa

Wymagania dla pomieszczeń, gdzie może wystąpić atmosfera wybuchowa

Pomieszczenie, w którym może wytworzyć się mieszanina wybuchowa, powstała z wydzielającej się takiej ilości palnych gazów, par, mgieł lub pyłów, której wybuch mógłby spowodować przyrost ciśnienia w tym pomieszczeniu przekraczający 5 kPa, określa się jako pomieszczenie zagrożone wybuchem.

W pomieszczeniu należy wyznaczyć strefę zagrożenia wybuchem, jeżeli może w nim występować mieszanina wybuchowa o objętości co najmniej 0,01 m3 w zwartej przestrzeni.

Pomieszczenie zagrożone wybuchem należy sytuować na najwyższej kondygnacji budynku.

Dopuszcza się inne usytuowanie pomieszczenia zagrożonego wybuchem pod warunkiem zastosowania odpowiednich instalacji i urządzeń przeciwwybuchowych, uzgodnionych z Państwową Strażą Pożarną.

Nad pomieszczeniem zagrożonym wybuchem należy stosować lekki dach, wykonany z materiałów co najmniej trudno zapalnych, o masie nieprzekraczającej 75 kg/m2 rzutu, licząc bez elementów konstrukcji nośnej dachu, takich jak podciągi, wiązary i belki.

Ściany oddzielające pomieszczenie zagrożone wybuchem od innych pomieszczeń powinny być odporne na parcie o wartości 15 kN/m2 (15 kPa).

W pomieszczeniu zagrożonym wybuchem długość przejścia ewakuacyjnego nie powinna przekraczać 40 m. Dopuszcza się prowadzenie przez pomieszczenie zagrożone wybuchem przejścia ewakuacyjnego z innego pomieszczenia, jeżeli pomieszczenia te są powiązane funkcjonalnie.

Pomieszczenie zagrożone wybuchem o powierzchni przekraczającej 100 m2 powinno mieć co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne oddalone od siebie o co najmniej 5 m. Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczeń zagrożonych wybuchem. Wyjścia ewakuacyjne z pomieszczenia zagrożonego wybuchem na drogę ewakuacyjną powinny prowadzić przez przedsionki przeciwpożarowe.

W pomieszczeniu zagrożonym wybuchem nie może być stosowane palenisko otwarte.

Urządzenia i systemy ochronne przeznaczone do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem

Urządzenia i systemy ochronne zastosowane w przestrzeniach zagrożonych wybuchem dzielimy w zależności od miejsca zastosowania na następujące grupy i kategorie:

 grupa I – stanowią ją urządzenia i systemy ochronne przeznaczone do użytku w kopalniach, gdzie występuje zagrożenie metanowe lub zagrożenie wybuchem pyłu węglowego:

 kategoria M1 obejmuje urządzenia zaprojektowane i, w razie potrzeby, wyposażone w specjalne, dodatkowe środki zabezpieczenia przeciwwybuchowego, tak aby mogły funkcjonować zgodnie z parametrami ruchowymi ustalonymi przez producenta, zapewniając bardzo wysoki poziom zabezpieczenia,

 kategoria M2 – urządzenia zaprojektowane tak, aby mogły funkcjonować zgodnie z parametrami ruchowymi ustalonymi przez producenta, zapewniając wysoki poziom zabezpieczenia;

 grupa II – to urządzenia i systemy ochronne przeznaczone do użytku w innych niż wymienione wyżej, miejscach zagrożonych występowaniem atmosfer wybuchowych:

 kategoria 1 obejmuje urządzenia zaprojektowane tak, aby mogły funkcjonować zgodnie z parametrami ruchowymi ustalonymi przez producenta, zapewniając bardzo wysoki poziom zabezpieczenia,

 kategoria 2 obejmuje urządzenia zaprojektowane tak, aby mogły funkcjonować zgodnie z parametrami ruchowymi ustalonymi przez producenta, zapewniając wysoki poziom zabezpieczenia,

 kategoria 3 obejmuje urządzenia zaprojektowane tak, aby mogły funkcjonować zgodnie z parametrami ruchowymi ustalonymi przez producenta i zapewniać normalny poziom zabezpieczenia.

Urządzenia bądź systemy ochronne przeznaczone do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem powinny być oznaczone.

Oznaczenie powinno zawierać następujące informacje:

 Explosion Safety Systems Sp. z o.o. i ul. Przemysłowa 12, 00-000 Warszawa,

 oznakowanie CE,

 Czujnik gazu,

 123456789 (jeżeli stosuje się numery fabryczne),

 2023,

 specjalne oznaczenie zabezpieczenia przeciwwybuchowego (znak) wraz z symbolem grupy i kategorią urządzeń.

W przypadku urządzeń zaliczanych do grupy II:

 litera G – dotyczy atmosfery wybuchowej spowodowanej obecnością gazów, par lub mgieł,

 litera D – dotyczy atmosfery wybuchowej spowodowanej obecnością pyłu.

(Dolna granica wybuchowości pyłów wynosi, np. dla: mąki pszennej – 40 g/m3, cukru pudru – 50 g/m3, drewna – 60 g/m3).

Kierownik działu bezpieczeństwa dzieli przestrzenie zagrożone wybuchem na strefy (zaleca się wykonywanie tej czynności przy współudziale inspektora ds. ochrony przeciwpożarowej), klasyfikując je na podstawie prawdopodobieństwa i czasu występowania atmosfery wybuchowej jako:

 strefa 0 – przestrzeń, w której atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę z powietrzem substancji palnych w postaci gazów, par, mgieł, występuje stale, często lub przez długie okresy,

 strefa 1 – przestrzeń, w której atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę z powietrzem substancji palnych w postaci gazów, par, mgieł, może wystąpić czasami w trakcie normalnego działania,

 strefa 2 – przestrzeń, w której atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę z powietrzem substancji palnych w postaci gazów, par, mgieł, nie występuje w trakcie normalnego działania, a w przypadku wystąpienia, utrzymuje się przez krótki czas do 10 minut,

 strefa 20 – przestrzeń, w której atmosfera wybuchowa w postaci obłoku palnego pyłu w powietrzu występuje stale, często lub przez długie okresy,

 strefa 21 – przestrzeń, w któr