Kasacja od wyroku

Warszawa, 15 marca 2024 r.

                             Do:                              Sądu Najwyższego Izba Karna                              w Warszawie

                             za pośrednictwem:                              Sądu Okręgowego w Warszawie                              Wydział X Karny Odwoławczy

                             Adwokat Anna Kowalska                              obrońca Jana Nowaka III K 123/23

Kasacja od wyroku z 20 lutego 2024 r. Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział X Karny Odwoławczy, III K 123/23

Składając pełnomocnictwo do obrony Jana Nowaka, ustanawiam się jego obrońcą i uprzejmie proszę o kierowanie wszelkiej korespondencji w niniejszej sprawie na adres mojej kancelarii.

Na podstawie art. 519 i 520 § 1 KPK w imieniu Jana Nowaka zaskarżam wyżej wymieniony wyrok w całości.

Na podstawie art. 523 § 1 w zw. z art. 526 § 1 KPK zaskarżonemu wyrokowi zarzucam rażące naruszenia prawa materialnego, mianowicie art. 231 § 1 KK, przez przyjęcie, że do skazania za przestępstwo tam określone wystarczy przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariusza publicznego, podczas gdy do skazania za to przestępstwo konieczne jest, aby niedopełnienie obowiązków lub przekroczenie uprawnień skutkowało szkodą dla interesu publicznego.

Na podstawie art. 537 § 1 i 2 KPK wnoszę o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział X Karny Odwoławczy do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Artykuł 231 § 1 KK określa przestępstwo nadużycia funkcji przez funkcjonariusza publicznego.

Przedmiotem ochrony jest w tym przypadku prawidłowa działalność instytucji państwowych i samorządowych oraz interes publiczny lub prywatny. Jeśli chodzi o stronę przedmiotową przestępstwa nadużycia funkcji, realizuje się przez niedopełnienie obowiązków lub przekroczenie uprawnień. Ponadto strona przedmiotowa może polegać na jednoczesnym niedopełnieniu obowiązków i ich przekroczeniu, ale w dalszym ciągu będzie to jedno przestępstwo.

Jako przekroczenie uprawnień należy rozumieć działanie funkcjonariusza wychodzące poza obowiązujące go normy prawne, dokonanie czynności, która nie leży w zakresie uprawnień funkcjonariusza publicznego, dokonanie czynności, co do której w realiach danej sprawy nie było podstawy prawnej lub faktycznej.

Niedopełnienie obowiązków następuje wówczas, gdy funkcjonariusz publiczny nie podejmuje czynności, co do podjęcia której jest zobowiązany, albo podejmuje ją, ale niewłaściwie.

Jeśli chodzi o stronę podmiotową, to przestępstwo z art. 231 § 1 KK jest umyślnym i może być popełnione zarówno z zamiarem bezpośrednim, jak i zamiarem ewentualnym.

Przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków stanowi przestępstwo tylko wówczas, gdy było to ze szkodą dla interesu społecznego lub prywatnego. Należy zauważyć, że zgodnie z niekwestionowanymi ustaleniami sądów obu instancji nie powstało zagrożenie szkody dla interesu publicznego lub prywatnego. W omawianym zakresie SO błędnie przyjął, że redakcja przepisu art. 231 § 1 KK skłania ku przyjęciu, że działanie na szkodę interesu publicznego nie wymaga powstania realnej szkody lub możliwości jej wystąpienia. Zdaniem tego Sądu wystarcza samo bezprawne zachowanie powodujące ryzyko powstania szkody.

Jednakże z tym poglądem nie sposób się zgodzić. Sąd Najwyższy, ustosunkowując się do kwestii szkody, wyjaśnił, że samo przekroczenie przez funkcjonariusza publicznego (dawniej urzędnika) swoich uprawnień lub niedopełnienie ciążących na nim obowiązków służbowych nie stanowi przestępstwa stypizowanego w art. 231 § 1 KK, gdyż dla jego bytu konieczne jest także działanie na szkodę interesu publicznego lub prywatnego. Przestępstwo to musi być zawinione umyślnie, co oznacza, że funkcjonariusz publiczny musi obejmować swoim zamiarem (bezpośrednim lub ewentualnym) zarówno przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków (w wyniku działania lub zaniechania), jak i „działanie” na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, charakteryzujące to przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków (zob. post. SN z 12 grudnia 2018 r., II KK 123/18, Legalis).

Paragraf 2 art. 231 KK przewiduje natomiast kwalifikowany typ przestępstwa z art. 231 KK, charakteryzujący się szczególnym nastawieniem psychicznym (działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej), przesądzającym o tym, że przestępstwo to może być popełnione tylko z zamiarem bezpośrednim (zob. wyr. SN z 15 stycznia 2019 r., III KK 456/18, Legalis).

Powyżej cytowane orzecznictwo SN jest w swej wymowie jednoznaczne i oznacza, że do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej za przestępstwo nadużycia funkcji konieczne jest wystąpienie rzeczywistego niebezpieczeństwa powstania szkody w interesie publicznym lub prywatnym. W konsekwencji niezbędne jest wskazanie konkretnego interesu publicznego lub prywatnego, co pociąga konieczność ustalenia związku przyczynowego między skutkiem a przekroczeniem lub niedopełnieniem uprawnień.

Naruszenie art. 231 § 1 KK w niniejszej sprawie jest rażące i ma wpływ na odpowiedzialność karną Jana Nowaka. Innymi słowy, dokonana przez SO wykładnia komentowanego przepisu jest przyczyną skazania, a zatem ma zasadniczy wpływ na zaskarżony wyrok.

Mając powyższe na uwadze, wnoszę jak na wstępie.

Anna Kowalska

…………………………………… (własnoręczny podpis adwokata)

Załączniki:

1) odpis kasacji; 2) dowód uiszczenia opłaty sądowej.