Uzasadnienie wyroku

Sygn. akt I C 1234/23

UZASADNIENIE

Dnia 15 marca 2023 r. powódka Anna Kowalska wystąpiła przeciwko pozwanej "Firma Przykładowa" S.A. w Warszawie (ul. Kwiatowa 12) z pozwem sprecyzowanym pismem z dnia 22 marca 2023 r. (k. 15-16), o zapłatę kwoty 15 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wydania wyroku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę w trybie art. 55 § 11 k.p. W uzasadnieniu swego żądania powódka podała, że w dniu 10 marca 2023 r. złożyła w dziale kadr pozwanej pismo rozwiązujące umowę o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 55 § 11 k.p. Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia spowodowane było ciężkim naruszeniem przez pracodawcę podstawowego obowiązku, jakim jest wypłata wynagrodzenia w pełnej wysokości w ustalonym terminie. W przedmiotowym piśmie powódka zwróciła się do pozwanej o wypłatę odszkodowania w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia za pracę, które do dnia wniesienia pozwu nie zostało wypłacone. W odpowiedzi na pozew z dnia 5 kwietnia 2023 r. (data nadania przesyłki poleconej) pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego obliczonych według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana podniosła, iż nie dopuściła się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika, a jej działanie uznać można co najwyżej za niekwalifikowaną postać naruszenia tych obowiązków. Powyższe twierdzenie pozwana wywodzi z faktu dokonywania wypłat wynagrodzeń dla swoich pracowników, w tym dla powódki, tylko z nieznacznym opóźnieniem, co wynikało z przyczyn ekonomicznych, niezależnych od pozwanej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka była zatrudniona przez pozwaną od dnia 1 lipca 2020 r. do dnia 10 marca 2023 r. na stanowisku Specjalista ds. Marketingu. Sposób i warunki wypłaty wynagrodzenia zostały określone w Regulaminie Wynagradzania z dnia 1 stycznia 2021 r. W lutym 2022 r. zarząd pozwanej i związki zawodowe działające u pozwanej podpisały porozumienie, w wyniku którego ustalono termin wypłaty wynagrodzeń na pierwszy roboczy dzień następnego miesiąca kalendarzowego.

dowód: umowa o pracę z dnia 1 lipca 2020 r. (k. 6), porozumienie z dnia 15 lutego 2022 r. zmieniające warunki umowy o pracę - Regulamin Wynagradzania z dnia 1 stycznia 2021 r. (k. 8), stanowisko związków zawodowych z dnia 10 lutego 2022 r. w sprawie porozumienia dotyczącego wprowadzenia zmiany terminu wypłaty wynagrodzeń (przy aktach sprawy), oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia (k. 4), świadectwo pracy (k. 5)

Pozwana od marca 2022 r. nie dotrzymywała terminów wypłaty wynagrodzeń za pracę, dzieląc je i wypłacając w częściach. Pozwana nie informowała swoich pracowników o terminach ani wysokości poszczególnych części wynagrodzenia. Pracowników sporadycznie powiadamiano o fakcie wypłaty w danym dniu części wynagrodzenia, z zaznaczeniem, iż pozostała część zostanie wypłacona w późniejszym terminie, w miarę możliwości. Za przyczynę nieregularnych oraz częściowych wypłat wynagrodzeń podawano trudności ekonomiczne pracodawcy, bez podania szczegółowych przyczyn zaistniałej sytuacji. Trudności ekonomiczne, na jakie powoływał się zarząd pracodawcy, nie były spowodowane żadnym jednorazowym, nadzwyczajnym wydarzeniem.

dowód: zeznania powódki (k. 42)

Wynagrodzenie za grudzień 2022 r. powódka otrzymała w dniach 15 stycznia 2023 r. i dnia 25 stycznia 2023 r., zamiast dnia 2 stycznia 2023 r.; wynagrodzenie za styczeń 2023 r. powódka otrzymała w dniach 10 lutego 2023 r., 17 lutego 2023 r. i dnia 28 lutego 2023 r., zamiast dnia 1 lutego 2023 r. Z kolei wynagrodzenie za luty 2023 r. powódka otrzymała w dniach 7 marca 2023 r., 14 marca 2023 r., 21 marca 2023 r. i dnia 28 marca 2023 r., zamiast dnia 1 marca 2023 r.

dowód: wydruk historii rachunku bankowego powódki (k. 11, 12, 13)

Powódka rozwiązała stosunek pracy łączący ją z pozwaną w dniu 10 marca 2023 r., doręczając stosowne pismo do działu kadr pozwanej. W piśmie zawierającym oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy, powódka wezwała pozwaną do dobrowolnej zapłaty odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę w trybie art. 55 § 11 k.p., w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia za pracę.

dowód: oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia (k. 4)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:

- zeznań powódki (k. 42),

- dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach osobowych powódki.

Sąd dał wiarę zeznaniom powódki, albowiem były one szczere, spójne i logiczne oraz korespondowały ze zgromadzonymi w sprawie dokumentami. Dokumentom zgromadzonym w aktach sprawy Sąd dał wiarę w całości. Ich autentyczność i wiarygodność nie były kwestionowane przez Strony, a Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu. Sąd nie przeprowadził dowodu z przesłuchania w charakterze strony Jana Nowaka - Prezes Zarządu pozwanego, albowiem pozwana, która złożyła ten wniosek dowodowy, następnie go cofnęła, czemu powódka nie sprzeciwiła się.

Sąd zważył, co następuje:

Powódka domagała się zasądzenia od pozwanej kwoty 15 000 zł tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę w trybie art. 55 § 11 k.p. Zgodnie z art. 55 § 11 k.p. pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy - w wysokości wynagrodzenia za okres dwóch tygodni. Do podstawowych obowiązków wobec pracownika, zgodnie z art. 94 pkt 5 k.p., zaliczyć należy terminowe i prawidłowe wypłacanie wynagrodzenia za pracę. Za prawidłowe wypłacanie wynagrodzenia uznaje się wypłacanie pracownikom wynagrodzenia w całości. Przepis art. 55 § 11 k.p. odnosi się do pojęcia "ciężkiego naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika". W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, iż przesłanką rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, ze względu na ciężkie naruszenie, i uzyskania odszkodowania (art. 55 § 11 k.p.) jest wina umyślna lub rażące niedbalstwo pracodawcy. "Znamię winy zawarte jest bowiem w sformułowaniu o «ciężkim» naruszeniu obowiązków pracodawcy. Nie można więc mówić o ciężkim naruszeniu przez pracodawcę jego obowiązków, jeżeli jest ono niezawinione lub zawinione w niewielkim stopniu." (wyrok SN z dnia 15 stycznia 2019 r., I PK 123/18, LEX nr 1234567). Ponadto w orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, iż pracodawca, który nie wypłaca pracownikowi w terminie całości wynagrodzenia, ciężko narusza swój podstawowy obowiązek z winy umyślnej, choćby z przyczyn niezawinionych nie uzyskał środków finansowych na wynagrodzenia (por. ibidem, wyrok SN z dnia 22 lutego 2018 r., II PK 234/17, LEX nr 2345678 oraz wyrok SN z dnia 1 marca 2017 r., III PK 12/16, LEX nr 3456789). W rozpoznawanej sprawie pracodawca nie wypłacał wynagrodzenia powódce w całości w terminach ustalony przepisami prawa pracy, lecz ratami w terminach oraz w wysokości niedającej się przewidzieć przez pracownika, tym samym naruszał swoje podstawowe obowiązki w sposób ciężki, gdyż można mu przypisać co najmniej rażące niedbalstwo. Zdaniem Sądu, to naruszenie podstawowego obowiązku pracodawcy uznać należy za ciężkie, gdyż powinien on wypłacać wynagrodzenie za pracę terminowo i prawidłowo. Pozwana wywodziła jednak, że naruszenie obowiązków nie było ciężkie, a nadto uzasadnione było trudnościami finansowymi. Jednakże zakładając nawet, iż trudności finansowe pracodawcy były niezawinione, kwestia ta pozostaje obojętna z punktu widzenia treści stosunków pracy i realizacji podstawowego obowiązku pracodawcy względem pracowników, jakim jest terminowe wypłacanie wynagrodzeń w pełnej wysokości. Wynika to z "(…) podstawowej cechy tego stosunku prawnego, w którym pracodawca ponosi ryzyko prowadzonej działalności, które tym samym nie obciąża pracowników. Obowiązek pracodawcy polega więc na terminowym wypłacaniu wynagrodzeń za pracę i w stosunku do takiego obowiązku należy odnosić jego winę." (wyrok SN z dnia 5 kwietnia 2016 r., I PK 23/15, LEX nr 4567890). Jest okolicznością bezsporną, że pozwana wypłacała swoim pracownikom wynagrodzenia w częściach, ze znacznym opóźnieniem, a więc nie spełniała swojego podstawowego obowiązku. Całkowicie świadomie dopuszczała się opóźnień, a tym samym w sposób umyślny naruszała swój podstawowy obowiązek. W wyjątkowych sytuacjach, takich jak powódź czy też inne zniszczenie ważnych ze względu na funkcjonowanie pracodawcy budynków (pożar, trzęsienie ziemi), okoliczności te można uznać za obiektywnie uniemożliwiające terminową wypłatę wynagrodzeń w pełnej wysokości. Ciężar wykazania, że naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika było niezawinione, spoczywa zgodnie z art. 6 k.c. na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. W niniejszej sprawie pozwana nie podjęła nawet próby wykazania, pomimo ciążącego na niej ciężaru dowodu, iż zachodzą przesłanki uzasadniające twierdzenie, że ciężkie naruszenie podstawowego obowiązku wobec pracownika, czyli niewypłacanie wynagrodzenia w pełnej wysokości w ustalonych terminach, było niezawinione. Pozwana, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, przyjęła w procesie postawę bierną. Zawnioskowane przez nią dowody nie potwierdzały w żaden sposób braku zawinienia po stronie pozwanej. Wniosek o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania w charakterze strony Jana Nowaka - Prezes Zarządu pozwanej, został przez pełnomocnika cofnięty pismem z dnia 10 maja 2023 roku (k. 39). Pozwana nie żądała nadto przeprowadzenia dowodów, które stanowiłyby przeciwwagę dla zeznań powódki, dotyczących w szczególności braku nadzwyczajnych okoliczności wpływających na powstanie trudności ekonomicznych pozwanej, a w konsekwencji uzasadniających opóźnienia w wypłacaniu wynagrodzeń dla pracowników oraz braku rzetelnych informacji pracodawcy na temat terminów i wysokości wypłat wynagrodzeń. Sąd, opierając swoje rozstrzygnięcia na zgromadzonym materiale dowodowym, uznał roszczenie powódki za zasadne, albowiem powódka rozwiązała stosunek pracy w trybie art. 55 § 11 k.p., tj. bez wypowiedzenia, co uzasadnione było ciężkim naruszeniem przez pracodawcę podstawowego obowiązku wobec pracownika, jakim jest terminowe i prawidłowe wypłacanie wynagrodzenia za pracę, a żądane odszkodowanie nie przekracza wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, który dla powódki wynosił 3 miesiące (art. 36 § 1 pkt 3 k.p.) - pkt (1) wyroku.. O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 w zw. z art. 96 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 28 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, nakazując ściągnąć od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego kwotę 750 złotych, tytułem opłaty stałej od pozwu, której powódka nie miała obowiązku uiścić - pkt (2) wyroku. Zgodnie z art. 477² § 1 k.p.c., Sąd z urzędu nadał wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika, tj. do kwoty 5000 złotych. Wysokość wynagrodzenia powódki Sąd określił na podstawie zaświadczenia o zarobkach, znajdującego się w aktach sprawy (k. 25) - pkt (3) wyroku.

/-/ sędzia

Z / Proszę:

1. odnotować

2. odpis wyroku + uzasadnienie:

- pełnomocnikowi pozwanej

3. za 2 tygodnie lub z apelacją

15 czerwca 2023 r.