Uzasadnienie wyroku

XII K 1234/23

UZASADNIENIE

Dnia 15 marca 2024 r. Jan Kowalski (powód) wystąpił przeciwko "Gry Online" Sp. z o.o. w Warszawie, ul. Nowogrodzka 12/14 (pozwanej) z pozwem - odwołaniem od zwolnienia dyscyplinarnego z dnia 10 marca 2024 r. Powód żądał kwoty 3000 zł z ustawowymi odsetkami od tej kwoty od dnia 10 marca 2024 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania.

Roszczenie swoje powód sprecyzował w piśmie procesowym z dnia 20 marca 2024 r., żądając zasądzenia od pozwanej kwoty 3000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę oraz sprostowania świadectwa pracy w zakresie sposobu ustania stosunku pracy łączącego strony (k. 25).

W odpowiedzi na pozew z dnia 2 kwietnia 2024 r., pozwana wniosła o oddalenie powództwa (k. 32).

Sąd ustalił, co następuje:

Powód był zatrudniony u pozwanej na podstawie umowy o pracę od dnia 1 września 2023 r. na stanowisku sprzedawca w dziale muzycznym.

dowód: umowy o pracę - akta osobowe powoda, przy aktach sprawy

W ofercie handlowej pozwanej była gra komputerowa pod tytułem "Cyberpunk 2077", eksponowana na regale w dziale gier. Jedna sztuka gry kosztowała 249 zł. W wyniku inwentury przeprowadzonej 8 marca 2024 r. przez dział księgowości stwierdzono, że zginęło 5 sztuk gry. Sytuacja ta spowodowała, że pozwana przedsięwzięła szczególne środki ochrony.

Standardowe zabezpieczenie gier polega na umieszczeniu opakowania z grą w plastikowej, przezroczystej oprawce tzw. Keeperze. Keeper przy próbie wyniesienia gry ze sklepu powodował uruchomienie sygnału dźwiękowego przez bramki wyjściowe. Kierownik działu gier Anna Nowak zgłosił fakt ginięcia gry ochronie sklepu. Szczególna ochrona polegała na skierowaniu jednej z kamer systemu monitoringu na stałe, bezpośrednio na regał z grą "Cyberpunk 2077". W ten sposób gra znalazła się pod stałą obserwacją. Nadzwyczajne środki podjęte do ochrony gry polegały też na umieszczeniu dodatkowych metek zabezpieczających w pudełku z grą, niezależnie od ochrony przez Keepera. Metki powodowały uruchomienie sygnału dźwiękowego przez bramki wyjściowe ze sklepu.

O dodatkowym zabezpieczeniu gry wiedzieli tylko dyrektor marketu Piotr Wiśniewski, kierownik działu gier Anna Nowak oraz kierownicy ochrony.

dowód: zeznania świadków: Piotr Wiśniewski - k. 45, Anna Nowak - k. 52, Tomasz Zieliński - k. 60

Dnia 10 marca 2024 r. kamera monitorująca regał z grami zarejestrowała powoda, który przyszedł z działu muzycznego, w którym pracował do działu gier, gdzie była gra. Powód przez dłuższą chwilę przechadzał się wzdłuż regału z grą "Cyberpunk 2077", następnie wziął grę z półki i przeszedł z nią do działu muzycznego, do tzw. odsłuchu. Na odsłuchu obsługa zdejmuje Keepery z płyt z muzyką, umożliwiając ich przesłuchanie przez klientów zainteresowanych zakupem. Tutaj powód kucnął, zdjął Keepera z opakowania gry, a następnie podniósł się i odłożył grę na półkę. Zapytany o coś przez klienta, powód włączył mu płytę do przesłuchania. Następnie powód wrócił do półki, na którą przed chwilą odłożył grę, wziął ją i poszedł z nią do odsłuchu. Po chwili wyszedł z odsłuchu bez gry. Rozmawiał z kolegą z działu, porządkował towar, a następnie opuścił dział muzyczny i udał się w głąb hali.

dowód: nagranie video na płycie CD (przy aktach sprawy) - sprawozdanie z nagrania kamer nr 12/2024 - k. 70, protokół z odtworzenia nagrania - k. 75, zeznania powoda - k. 80

Po około 30 minutach, powód wychodził ze sklepu na przerwę. Kiedy przechodził przez bramkę, uruchomił sygnał alarmowy. Na polecenie pracownika ochrony powód powtórnie przeszedł przez bramkę i również tym razem uruchomił alarm. Pracownik ochrony polecił powodowi, żeby udał się do pomieszczenia ochrony w celu przeszukania. Powód wykonał to polecenie.

W pokoju ochrony sprawdzono zawartość kieszeni powoda oraz przeszukano go przy pomocy detektora metalu. Podczas badania detektorem metalu alarm uaktywnił się w pobliżu kluczy i karty PayPass, którą powód miał w portfelu. Badanie nie wykryło, aby powód miał przy sobie płytę z grą.

Od bramki, przy której uruchomił się alarm do pomieszczenia ochrony powód szedł sam; był również sam w pomieszczeniu ochrony w chwili, gdy pracownica ochrony udała się po detektor metalu.

dowód: zeznania świadków: Maria Malinowska - k. 85, Krzysztof Nowakowski - k. 92, zeznania powoda - k. 80

Bramki zabezpieczające wyjścia ze sklepu nigdy nie wzbudzają się bez przyczyny. Natomiast sprawność detektora wynosi 99%, co oznacza, że detektor wzbudza się w 99% sytuacji, gdy przeszukiwany ma przy sobie metalowy przedmiot.

dowód: zeznania świadków: Maria Malinowska - k. 85, Krzysztof Nowakowski - k. 92

O godzinie 17:00, po skończonej pracy, powód został poproszony do biura dyrektora marketu, który zapytał go, gdzie jest gra. Powód potwierdził, że zabrał grę z regału i zdjął Keepera, by przeczytać informację. Początkowo twierdził, że odłożył grę na miejsce, a następnie, że zostawił ją na odsłuchu. Później powód bezskutecznie poszukiwał gry w sklepie, w dziale gier, odsłuchu, wśród płyt. Zapytany dlaczego wyjął grę z Keepera potwierdził, że zdjął Keepera, gdyż chciał obejrzeć grę.

dowód: zeznania świadków: Piotr Wiśniewski - k. 45, Anna Nowak - k. 52, zeznania powoda - k. 80

Zgodnie z obowiązującą u pozwanej procedurą, Keepera można zdjąć z opakowania z płytą tylko w ściśle określonych sytuacjach.

Po pierwsze, przy kasie, kiedy klient kupuje płytę.

Po drugie, w celu zmiany ceny, która jest przyklejona pod Keeperem. Zmiana ceny jest dokonywana zawsze na wyraźne polecenie przełożonego działu.

Po trzecie, w celu odsłuchania płyty z muzyką. Nie wolno zdejmować Keeperów z opakowań z płytami filmowymi i grami komputerowymi.

Po czwarte, przy wypożyczeniu płyty przez pracownika.

Wypożyczenie artykułu ze sklepu jest procedurą wysoce sformalizowaną. Pracownik może wypożyczyć artykuł ze sklepu w celu przetestowania lub dla własnych potrzeb, jeśli w sklepie jest dostateczna liczba egzemplarzy danej płyty (CD, DVD, z grą komputerową). Zgodę na wypożyczenie musi wyrazić kierownik działu, z którego pochodzi artykuł, a następnie kierownik marketu bądź jego zastępca, tj. kierownik administracyjny. Zgody te są udzielane na piśmie. Pracownik po otrzymaniu zgody kierownika marketu bądź jego zastępcy udaje się z dokumentem ponownie do kierownika działu, który dopiero wtedy zdejmuje Keepera. Przy wynoszeniu wypożyczonego artykułu ze sklepu ochrona sklepu przystawia pieczęć na dokumencie zgody na wypożyczenie. Dokument ten pracownik zabiera z wypożyczonym artykułem do domu. Po zwróceniu artykułu do sklepu ochrona podpisuje na dokumencie, że artykuł został wniesiony z powrotem do sklepu, natomiast kierownik działu czyni adnotację, że artykuł oddano do działu. Kopie dokumentu zgody na wypożyczenie sporządza i przechowuje kierownik sklepu. Fakt wypożyczenia jest także rejestrowany przez system SAP automatycznie w momencie wydrukowania dokumentu zgody na wypożyczenie. Po zwróceniu przez pracownika artykułu do sklepu, dokument zgody na wypożyczenie z odpowiednimi adnotacjami kierownika działu i ochrony wraca do kierownika sklepu. Kierownik rejestruje powrót artykułu na stan magazynowy w systemie SAP.

dowód: zeznania świadków: Piotr Wiśniewski - k. 45, Anna Nowak - k. 52, Tomasz Zieliński - k. 60

Po rozmowie z powodem i bezskutecznych poszukiwaniach gry, kierownik marketu zdecydował o zwolnieniu powoda w trybie dyscyplinarnym. Powód został poproszony do biura, gdzie wręczono mu dokument rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 52, jako przyczynę zwolnienia podając kradzież.

dowód: zeznania świadka Piotr Wiśniewski - k. 45, zeznania powoda - k. 80, dokument zwolnienia w trybie dyscyplinarnym - k. 98

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:

- zeznań świadków:

- Piotr Wiśniewski - k. 45,

- Anna Nowak - k. 52,

- Tomasz Zieliński - k. 60,

- Maria Malinowska - k. 85,

- Krzysztof Nowakowski - k. 92,

- zeznań powoda - k. 80,

- nagrania video na płycie CD (przy aktach sprawy) - sprawozdanie z nagrania kamer nr 12/2024 - k. 70, protokół z odtworzenia nagrania - k. 75,

- dokumentów zebranych w aktach niniejszej sprawy, w tym sprawozdania z nagrania monitoringu.

Zeznaniom świadków Sąd dał wiarę w pełni, albowiem były one logiczne, spójne, szczegółowe i konsekwentne, a nadto korespondowały zarówno ze sobą nawzajem, jak i z dowodem z nagrania video z systemu monitoringu. W pełni korespondowały ze sobą zeznania wszystkich świadków szczegółowo opisujące zasady zdejmowania Keeperów (w tym w szczególności podkreślające zakaz zdejmowania Keeperów z gier) oraz zasady wypożyczania artykułów przez pracowników.

Zeznaniom powoda Sąd dał wiarę w tym ograniczonym zakresie, w jakim były one zgodne z zeznaniami świadków.

Zgromadzonym w sprawie dokumentom oraz dowodowi z nagrania video z systemu monitoringu Sąd dał wiarę w całości, albowiem autentyczność i wiarygodność tych dowodów nie była kwestionowana przez strony, a Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.

Sąd pominął dowód z przesłuchania pozwanej, albowiem strony zgodnie tego nie żądały (k. 100), a Sąd nie znalazł podstaw, by dowód ten przeprowadzać z urzędu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest niezasadne.

(1) Artykuł 52 określa w § 1 przesłanki rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, w § 2 termin do dokonania tej czynności oraz w § 3 tryb konsultacji pracodawcy z zakładową organizacją związkową. Pracodawca, korzystając z tego sposobu rozwiązania umowy o pracę, musi ponadto mieć na uwadze unormowania zawarte w art. 30, dotyczące wymogu formy pisemnej (§ 1), wskazania w piśmie przyczyny rozwiązania umowy (§ 2) oraz pouczenia pracownika o prawie odwołania się do sądu pracy (§ 3).

(2) Bezsprzecznie pozwana spełniła wszelkie wymogi formalne zwolnienia dyscyplinarnego; oświadczenie woli pozwanej miało formę pisemną i zawierało odpowiednie pouczenia, ponadto zostało złożone w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o przyczynie uzasadniającej zwolnienie (wręcz tego samego dnia).

(3) Zgodnie z art. 52, pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika obowiązków pracowniczych. Badając zasadność powództwa o odszkodowanie za rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem prawa, Sąd rozpatruje, czy spełnione zostały wszystkie przesłanki zwolnienia dyscyplinarnego. Norma zawarta w powyższym przepisie zawiera szereg przesłanek zwolnienia. Przesłankami zwolnienia w tym trybie jest takie działanie pracownika, które stanowi naruszenie podstawowych obowiązków pracownika i porządku zakładu pracy. Naruszenie obowiązków pracowniczych powinno być ciężkie, a to wymaga, aby pracownikowi można było przypisać winę umyślną lub rażące niedbalstwo (por. wyrok SN z dnia 10 kwietnia 2000 r., I PKN 532/99, OSNP 2001/14/500). Zachowanie pracownika powinno cechować się z jednej strony zawinieniem, z drugiej zaś szkodliwością w postaci realnego uszczerbku lub zagrożenia uszczerbkiem w mieniu pracodawcy (por. wyroki SN z dnia 28 czerwca 2000 r., I PKN 707/99, OSNP 2001/16/603 oraz z dnia 7 grudnia 2000 r., I PKN 261/00, OSNP 2002/17/395). Pracodawca zwalniając pracownika w tym szczególnym trybie powinien spełnić wszystkie wymogi formalne zwolnienia. Podstawę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika daje tylko takie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, które może być ocenione jako ciężkie. Do spełnienia tego warunku niezbędny jest odpowiedni stopień winy pracownika (wina umyślna lub rażące niedbalstwo). O istnieniu tej winy wnioskuje się na podstawie całokształtu okoliczności związanych z zachowaniem pracownika, z uwzględnieniem wszelkich okoliczności sprawy (por. wyrok SN z dnia 19 lutego 1998 r., I PKN 534/97, OSNP 1999/8/268). W razie zwolnienia dyscyplinarnego ocena rodzaju i stopnia winy pracownika powinna być dokonana w stosunku do naruszenia obowiązków pracowniczych, jak i z uwzględnieniem szkody lub zagrożenia szkody pracodawcy (por. wyrok SN z dnia 13 grudnia 2000 r., I PKN 205/00, OSNP 2002/18/425 oraz wyrok SN z dnia 4 października 2001 r., I PKN 500/00, OSNP 2003/8/202). Do podstawowych obowiązków pracownika należy w szczególności dbanie o dobro zakładu pracy i ochrona jego mienia (art. 100 § 2 pkt 4 k.p.). Dbałość o mienie pracodawcy i jego ochrona stanowią elementarny obowiązek każdego pracownika. Przywłaszczenie mienia stanowiącego własność pracodawcy, a nawet jedynie usiłowanie przywłaszczenia, jest sprzeniewierzeniem się temu obowiązkowi. Zatem kradzież taką, czy choćby jej usiłowanie, trzeba zawsze traktować jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych w rozumieniu art. 52, a mianowicie obowiązku dbałości o mienie pracodawcy wynikającego z art. 100 § 2 pkt 4 k.p.

(4) Sąd ustalił z całą pewnością, że zdjęcie zabezpieczenia ("Keepera") w celu przetestowania, wypożyczenia czy zapoznania się z grą było niedozwolone w świetle regulacji obowiązujących w tym zakresie u pozwanej. Zdjęcie przez powoda Keepera z gry nie miało żadnego uzasadnienia usprawiedliwionego procedurami przewidzianymi przez pracodawcę. Pracownik jednego działu nie może zdejmować Keeperów z płyt z innego działu. Tym samym niedozwolone było, aby powód będący pracownikiem działu muzycznego zdejmował Keepera z gry "Cyberpunk 2077". Keeper stanowił zabezpieczenie przed kradzieżą. Już zdejmując Keepera z gry, powód postąpił sprzecznie z obowiązującymi u pozwanej procedurami. Co więcej, nie potrafił podać żadnego racjonalnego uzasadnienia swojego działania. Mało wiarygodnie brzmią wyjaśnienia powoda, jakoby zdjął Keepera, gdyż chciał obejrzeć grę, którą zamierzał wypożyczyć bądź kupić. Po pierwsze, opis gry jest widoczny bez zdejmowania zabezpieczenia, gdyż Keeper jest przezroczysty. Po wtóre, nawet jeśli zdjęcie Keepera wiązało się z zamiarem wypożyczenia gry, to trudno zrozumieć, dlaczego powód uczynił to już w połowie dnia pracy (tego dnia pracował od 9:00 do 17:00), a nie dopiero pod koniec, tuż przed zakończeniem zmiany. Jeśli do tego dodać charakterystyczne zachowanie powoda w dziale gier, poprzedzające wzięcie płyty z grą z regału (wielokrotne "krążenie" wokół wyeksponowanego regału z grą, przy czym ekspozycja ta wyklucza interpretację, jakoby powód "krążył" tam, gdyż próbował odnaleźć poszukiwaną grę wśród wielu innych) - to przekonująco brzmi subiektywna refleksja świadka Anny Nowak, że "powód kręcił się wokół regału z grami "Cyberpunk 2077" i zachowywał się jak złodziej" (k. 52).

(5) Sąd uznał, że zniknięcie gry, którą wziął z regału powód, pozwala na przypisanie mu winy w zakresie przywłaszczenia płyty z grą, ponieważ wskazują na to wszystkie okoliczności faktyczne oceniane w świetle zasad logiki formalnej i doświadczenia życiowego:

1. powód zabrał grę z regału, mimo że był pracownikiem działu muzycznego,

2. powód zdjął z gry zabezpieczenie przeciw kradzieżom wbrew wszelkim zasadom obowiązującym u pozwanego,

3. powód - z niewyjaśnionych przyczyn - zaniósł grę pozbawioną zabezpieczenia do odsłuchu działu muzycznego,

4. wychodząc na przerwę, przechodząc przez bramkę przy wyjściu ze sklepu, powód uruchomił alarm,

5. powód szedł do pomieszczenia ochrony w celu przeszukania sam - nikt mu nie towarzyszył,

6. kiedy go o to zapytywano, powód nie potrafił wytłumaczyć, gdzie znajduje się gra,

7. powód nie odnalazł gry podczas poszukiwań po godzinie 17:00.

Większość tych wydarzeń została ponadto zarejestrowana przez kamery systemu monitoringu.

(6) Należy podkreślić, że w świetle art. 11 k.p. dozwolona jest swobodna ocen zawartych w orzeczeniu karnym wydanym w postępowaniu karnym i dokonanych w sprawie karnej. Zgodnie z art. 6 k.p., dla sądu cywilnego (w tym sądu pracy) wiążące byłyby jedynie ustalenia prawomocnego wyroku skazującego co do faktu popełnienia przestępstwa (por. wyrok SN z dnia 21 września 2005 r., II PK 342/04, OSNP 2006/7-8/113). Z tych względów nietrafny jest argument powoda, że o braku jego winy świadczy fakt umorzenia postępowania karnego. Nawet, gdyby wobec powoda został wydany wyrok uniewinniający w sprawie karnej o przywłaszczenie mienia pracodawcy, to Sąd orzekając w sprawie niniejszej mógłby uznać, że doszło do popełnienia takiego czynu, a tym samym ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych. Zasada swobodnej oceny dowodów zebranych w postępowaniu cywilnym nie może być również w sprawach z zakresu prawa pracy utożsamiana z zasadą in dubio pro reo, obowiązującą w postępowaniu karnym i nakazującą, aby nierozstrzygnięte wątpliwości były rozstrzygane na korzyść oskarżonego.

(7) Dla oceny, czy doszło do ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych nie ma znaczenia wartość przywłaszczonego mienia pracodawcy. Do naruszenia obowiązków pracowniczych dochodzi niezależnie od tego, czy zachowanie sprawcy trzeba zakwalifikować jako przestępstwo, czy też jako wykroczenie i z punktu widzenia prawa pracy zachowanie takie zawsze stanowi ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych. Choćby więc ze względu na wartość przywłaszczonego mienia nie można było postawić sprawcy zarzutu popełnienia przestępstwa, to pracodawcy wolno z tego tytułu zwolnić pracownika bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 (por. wyrok SN z dnia 8 września 1999 r., I PKN 239/99, OSNP 2001/3/80). Mając powyższe na względzie, powództwo co do roszczenia o odszkodowanie należało oddalic - pkt. 1.

(8) Świadectwo pracy wysłane powodowi dnia 12 marca 2024 r. zostało wypełnione prawidłowo; w szczególności w pkt 8 wymienia ono rzeczywistą przyczynę ustania stosunku pracy, tj. rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52). O "prawdziwości" bądź "nieprawdziwości" świadectwa pracy decyduje zgodność jego zapisów, w chwili wystawienia, z istniejącym wówczas stanem faktycznym i prawnym. Świadectwo pracy wydane powodowi badane z tego punktu widzenia jest świadectwem prawdziwym. Nawet wydanie pracownikowi "skorygowanego" świadectwa pracy w trybie art. 96 k.p. nie prowadzi przecież do wydania świadectwa "nieprawdziwego" ("fałszywego"), a jest jedynie ustawowo usankcjonowaną fikcją prawną. Wobec powyższego, brak było podstaw do badania zasadności dochodzenia przez powoda sprostowania świadectwa pracy (w szczególności dopełnienia procedury przewidzianej w art. 97 k.p.) oraz przesłanek merytorycznych roszczenia. Mając powyższe na względzie, powództwo co do roszczenia o sprostowanie świadectwa pracy należało oddalić - pkt 2.

(9) Sąd postanowił nie obciążać powoda kosztami postępowania, poniesionymi w toku procesu tymczasowo przez Skarb Państwa - Sąd Rejonowy w Warszawie - pkt 3.

/-/ Anna Kowalska

Z / Proszę:

1. zwrócić akta

2. odpis wyroku + uzasadnienie:

- pełnomocnik powoda

3. za 2 tygodnie lub z apelacją

20 kwietnia 2024 r.