Uzasadnienie wyroku w sprawie o alimenty

Sygn. akt I C 1234/22

UZASADNIENIE

wyroku z 15 marca 2023 r.

W pozwie z 1 lutego 2023 r. małoletnia powódka Anna Kowalska reprezentowana przez przedstawicielkę ustawową – matkę Katarzynę Kowalską domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego Jana Kowalskiego alimentów w kwocie po 1500 zł miesięcznie, począwszy od 1 marca 2023 r., płatnych do 10 dnia każdego miesiąca, do rąk matki małoletniej powódki Katarzyny Kowalskiej, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminu płatności któregokolwiek ze świadczeń, a ponadto zwrotu kosztów procesu.

Sąd wydał wyrok zaoczny, którym zasądził od pozwanego Jana Kowalskiego na rzecz małoletniej powódki Anny Kowalskiej alimenty w kwocie po 1500 zł miesięcznie, płatne do rąk matki małoletniej powódki – Katarzyny Kowalskiej do 10 dnia każdego kolejnego miesiąca, począwszy od 1 marca 2023 r., z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminu płatności, i oddalił powództwo w pozostałym zakresie, a ponadto orzekł o ściągnięciu od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwoty 100 zł tytułem części opłaty sądowej od pozwu.

W sprzeciwie od wyroku zaocznego pozwany Jan Kowalski wniósł o uchylenie wyroku zaocznego i zasądzenie od niego na rzecz małoletniej powódki alimentów w kwocie po 800 zł miesięcznie, przy oddaleniu powództwa w dalej idącym zakresie. Pozwany wskazał w szczególności, że w związku z obostrzeniami związanymi z epidemią COVID-19 jego miesięczne dochody uległy obniżeniu do kwoty rzędu 2000–2500 zł. Ponadto zarzucił, że rzeczywiste koszty niezbędne dla zapewnienia małoletniej powódce utrzymania to kwota ok. 1000–1200 zł miesięcznie.

W toku postępowania pozwany wskazywał dodatkowo, że został ojcem drugiego dziecka i jest obowiązany łożyć również na jego utrzymanie.

Powódka ostatecznie wnioskowała o utrzymanie wyroku zaocznego w mocy w całości.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany Jan Kowalski jest ojcem małoletniej powódki Anny Kowalskiej urodzonej w dniu 5 maja 2018 r.

Niesporne, por. odpis skrócony aktu urodzenia małoletniej powódki.

Małoletnia Anna Kowalska nie ma majątku; mieszka wraz z matką Katarzyną Kowalską. Mieszkanie, które zajmują, jest przedmiotem własności matki małoletniej powódki. Koszt utrzymania mieszkania obejmuje opłaty na rzecz wspólnoty mieszkaniowej, które wynoszą 600 zł miesięcznie, w tym: zaliczka na koszty zarządu nieruchomością wspólną – 200 zł, zaliczka na fundusz remontowy – 100 zł, zaliczki na wodę i centralne ogrzewanie – łącznie 250 zł, opłata za wywóz nieczystości stałych – 50 zł; nadto matka małoletniej powódki wydatkuje około 100 zł miesięcznie na energię elektryczną.

Małoletnia powódka jest dzieckiem zdrowym, wymaga utrzymania standardowego dla dziecka w jej wieku.

Matka małoletniej powódki Katarzyna Kowalska ma 35 lata. Obecnie nie pozostaje w związku z inną osobą. Katarzyna Kowalska z zawodu jest nauczycielką. Od urodzenia małoletniej powódki nie pracuje jednak zarobkowo. Przez 3 lata po urodzeniu córki przebywała ona na urlopie macierzyńskim i rodzicielskim; aktualnie korzysta z urlopu wychowawczego i w związku z tym pobiera ona dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego w kwocie 500 zł. Katarzyna Kowalska uzyskuje też świadczenie wychowawcze w kwocie 500 zł oraz zasiłek rodzinny w kwocie 120 zł. Nadto otrzymuje od swoich rodziców kwoty rzędu 500–700 zł miesięcznie, jako pomoc finansową. Nie posiada innych dochodów. Katarzyna Kowalska posiada około 10000 zł oszczędności.

Dowody: zaświadczenia od pracodawcy Katarzyny Kowalskiej, informacja o wysokości zaliczek eksploatacyjnych i na fundusz remontowy, rachunki za energię elektryczną, faktury, zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki – Katarzyny Kowalskiej.

Pozwany Jan Kowalski ma 37 lata. Z zawodu jest kucharzem. Pozwany jest zatrudniony w restauracji "Smakosz" w Warszawie w oparciu o umowę zlecenia. Jego zarobki w ostatnim czasie wynosiły 2500 zł na rękę, co było związane z wprowadzonymi obostrzeniami w branży gastronomicznej. Przed pandemią COVID-19 pozwany zarabiał około 4000 zł na rękę. Pozwany nie podejmuje ani nie poszukuje dodatkowego zatrudnienia, gdyż uważa obecne pogorszenie zarobków za przejściowe.

Pozwany jest właścicielem około 10-letniego samochodu; nie ma innego majątku.

Pozwany Jan Kowalski pozostaje obecnie w nieformalnym związku z Anną Nowak, z którą ma 6-miesięcznego syna Piotra. Pozwany wraz z partnerką i synem zamieszkują w wynajmowanym mieszkaniu; czynsz najmu wynosi 2000 zł miesięcznie plus media, które kosztują ok. 500 zł miesięcznie.

Anna Nowak przebywa obecnie na urlopie macierzyńskim i uzyskuje zasiłek macierzyński w wysokości około 3000 zł. Nadto pobiera ona świadczenie wychowawcze w kwocie 500 zł, a także uzyskuje pomoc finansową od jej rodziców rzędu 300–500 zł miesięcznie.

Dowody: zaświadczenie od pracodawcy pozwanego, umowa najmu mieszkania, zeznania świadka Anny Nowak, zeznania pozwanego Jana Kowalskiego.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci dokumentów Sąd ocenił jako wiarygodny.

Co do zeznań świadka Anny Nowak i stron (przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki Katarzyny Kowalskiej, pozwanego Jana Kowalskiego), w ocenie Sądu były one zasadniczo wiarygodne, z wyjątkiem relacji Katarzyny Kowalskiej odnoszących się do wysokości wydatków na wyżywienie, gdyż w tym zakresie Sąd uznał je za wyolbrzymione i sprzeczne z doświadczeniem życiowym, o czym mowa w dalszej części uzasadnienia. Zarazem mając na uwadze sytuację osobistą, rodzinną i majątkową stron, rozstrzygając o wysokości alimentów, Sąd nie brał pod uwagę kwot, jakie zgodnie z ich relacjami mają wydatkować na utrzymanie, lecz dokonał oceny realnych kosztów utrzymania, w świetle własnego doświadczenia życiowego.

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do art. 346 § 1 k.p.c. po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd wydaje wyrok, którym wyrok zaoczny w całości lub części utrzymuje w mocy albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też pozew odrzuca lub postępowanie umarza.

Wydany w niniejszej sprawie wyrok zaoczny zasługiwał na utrzymanie w mocy w części.

Zgodnie z art. 128 k.r.o. obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Z kolei w myśl art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Podstawowe normy decydujące o wysokości świadczeń alimentacyjnych zostały zawarte w art. 135 § 1 k.r.o., zgodnie z którym zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zarazem wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowaniu uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Jednocześnie na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają: 1) winy w rozkładzie pożycia między rodzicami, 2) okoliczności, w jakich doszło do rozwiązania małżeństwa między rodzicami, 3) ponowne zawarcie małżeństwa przez jednego z rodziców.

W świetle zgromadzonych dowodów nie budzi wątpliwości Sądu, że małoletnia powódka jest niesamodzielna finansowo, nie dysponuje majątkiem własnym.

W judykaturze powszechnie przyjmowana jest tzw. zasada równej stopy życiowej dzieci i rodziców. Zgodnie z tą regułą zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka powinien być ustalony w ten sposób, aby w razie ich zaspokojenia stopa życiowa dziecka była taka sama jak stopa życiowa rodziców. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2002 r., sygn. akt V CKN 1312/00).

W realiach niniejszej sprawy Sąd miał na uwadze, że zaspokojenie potrzeb życiowych małoletniej powódki wymaga wydatków rzędu 1300 zł miesięcznie. W kwocie tej mieści się zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, wyżywienia, zakupu środków czystości oraz adekwatnych do wieku powódki zabawek i akcesoriów służących rozwojowi dziecka. W ocenie Sądu, biorąc pod uwagę własne doświadczenie życiowe, wyżywienie małoletniej powódki na odpowiednim poziomie to wydatek rzędu 500–600 zł miesięcznie. Na środki czystości, w tym pieluchy, matka małoletniej może wydawać ok. 100–150 zł. Należało też uwzględnić koszty utrzymania mieszkania, w którym małoletnia zamieszkuje wraz z matką. Matka małoletniej wydatkuje na ten cel, wraz z kosztami energii elektrycznej, około 700 zł miesięcznie, co nakazywało uwzględnić w ramach kosztów utrzymania dziecka połowę tej kwoty, skoro mieszkanie zajmują stale dwie osoby. …

Dokonując rozkładu kosztów utrzymania małoletniej powódki, Sąd uwzględnił sytuację osobistą, rodzinną i majątkową oraz możliwości zarobkowe obojga jej rodziców. …

Zarazem ustalając wysokość alimentów, Sąd pominął pobierane przez matkę małoletniej świadczenie wychowawcze (500+) oraz inne świadczenia wyszczególnione w art. 135 § 3 k.r.o.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku, częściowo utrzymując wyrok zaoczny w mocy, a w pozostałym zakresie uchylając go i oddalając powództwo.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c. …

(podpis)

Zarządzenia:

1) odnotować uzasadnienie;

2) odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego adw. Tomaszowi Nowakowi;

3) akta przedłożyć za 2 tygodnie lub z wpływem jakichkolwiek pism.

Warszawa, 20 marca 2023 r.

(podpis)