Apelacja od wyroku Sądu I instancji

24.05.2024

Sąd Okręgowy w Warszawie

Wydział Cywilny

za pośrednictwem

Sąd Rejonowy w Warszawie

Wydział I Cywilny

Powód:

Kredyt Bank S.A.

ul. Długa 1, 00-001 Warszawa

reprezentowana przez

Janinę Kowalską

Pozwany:

1. Anna Nowak

99010112345

2. Piotr Nowak

00020223456

reprezentowani przez przedstawicielkę ustawową Marię Nowak

reprezentowaną przez

Andrzeja Wiśniewskiego

ul. Krótka 2, 00-002 Warszawa

I C 1234/23

wartość przedmiotu zaskarżenia: 10 000,00 zł

APELACJA

powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Warszawie Wydział I Cywilny

z 15.03.2024 w sprawie o sygn. akt I C 5678/22

W imieniu powoda, powołując się na pełnomocnictwo znajdujące się w aktach sprawy, na zasadzie art. 367 § 1 i 2 w zw. z art. 368 § 1 KPC zaskarżam w całości wyrok Sądu Rejonowego w Warszawie Wydział I Cywilny z 15.03.2024 w sprawie I C 5678/22 (data doręczenia odpisu wyroku wraz uzasadnieniem – 22.03.2024).

W oparciu o art. 368 § 1 pkt 2 KPC zaskarżonemu wyrokowi zarzucam:

1) naruszenie przepisów postępowania, t.j. art. 234 KPC, polegające na uznaniu przez sąd, że wiąże go domniemanie prawne, iż osoba, która nie uzyskała stwierdzenia nabycia spadku, nie jest spadkobiercą;

2) naruszenie przepisów postępowania, t.j. art. 232 KPC, poprzez przyjęcie, że powód powinien wykazać legitymację bierną pozwanych za pomocą postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku;

3) obrazę prawa materialnego, tj. art. 931 § 1 KC w zw. z art. 1015 § 2 KC oraz art. 922 § 1 KC przez ich niewłaściwą wykładnię i błędne przyjęcie, że pozwani jako zstępni spadkodawcy nie posiadają legitymacji biernej w przedmiotowej sprawie z uwagi na brak stwierdzenia praw do spadku;

4) obrazę prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 1025 § 2 KC, polegającą na przyjęciu, że przepis ten ustanawia domniemanie prawne, iż osoba, która nie uzyskała stwierdzenia nabycia spadku, nie jest spadkobiercą;

5) obrazę prawa materialnego, tj. art. 1031 § 1 KC w zw. z art. 1015 § 1 i 2 KC polegającą na ich niezastosowaniu i uznaniu, że pozwani nie są odpowiedzialni za długi spadkowe po Tomaszu Nowak.

Wobec powyższego, na podstawie art. 368 § 1 pkt 5 w zw. z art. 386 § 1 KPC, wnoszę o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa zgodnie z żądaniem pozwu;

2) zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa za II instancję, według norm przepisanych.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 15.03.2024 Sąd Rejonowy w Warszawie Wydział I Cywilny oddalił powództwo Kredyt Bank S.A. przeciwko Annie Nowak i Piotrowi Nowak o zapłatę.

W ocenie powoda rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego jest nieprawidłowe. Całkowicie nieuzasadnione jest stanowisko Sądu Rejonowego, jakoby za spadkobiercę uznać można jedynie osobę, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku albo poświadczenie dziedziczenia, zaś dopiero stwierdzenie w taki sposób, kto jest spadkobiercą po zmarłym pożyczkodawcy, pozwala na wskazanie kręgu osób zobowiązanych do pokrycia długów należących do spadku.

Bezsporne jest, że spadkobiercą, stosownie do treści art. 922 § 1 KC, zostaje się z mocy prawa. W myśl bowiem powyższego przepisu prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów Księgi czwartej KC. Z kolei art. 1025 § 1 zd. 1 KC stanowi, że sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Użycie przez ustawodawcę słowa „stwierdza” jasno wskazuje na deklaratoryjny charakter orzeczenia w tym przedmiocie. Stwierdzenie nabycia spadku nie tworzy bowiem sytuacji, że dana osoba dopiero z tą chwilą staje się spadkobiercą, lecz jedynie potwierdza bycie spadkobiercą już od momentu otwarcia spadku, a więc od śmierci spadkodawcy. Podnoszony zatem przez sąd I instancji brak przeprowadzenia dotychczas postępowania w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku w żaden sposób nie prowadzi do wniosku, że nie jest możliwe ustalenie, kto jest spadkobiercą po zmarłym Tomaszu Nowak.

Powód wskazuje, że następcami prawnymi zmarłego są osoby, których przymiot następcy prawnego został wykazany, przy czym nie jest wymagane stwierdzenie nabycia spadku. Apelujący nadmienił, że jeżeli wierzyciel spadku dochodzi swych praw wobec spadkobiercy, spoczywa na nim dowód wykazania, iż pozwany jest następcą prawnym jego dłużnika, co niewątpliwie w przedmiotowej sprawie miało miejsce. Wierzyciel jednak nie musi przedstawić postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. W razie przeprowadzenia takiego dowodu to na spadkobiercy spoczywa ciężar wykazania, że oprócz niego odpowiadają jeszcze inni spadkobiercy.

Zgodnie z treścią art. 931 § 1 KC w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Tym samym w pełni prawidłowo strona powodowa wskazała, że okoliczność pokrewieństwa pozwanych przesądzała o przyjęciu, iż są oni spadkobiercami zmarłego dłużnika. Jak wynika z akt sprawy, pozwani jako małoletni byli reprezentowani w toku postępowania przez matkę, która uzyskała zgodę sądu na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem małoletnich, polegającej na złożeniu w ich imieniu oświadczenia o odrzuceniu spadku po zmarłym Tomaszu Nowak. Oświadczenia takiego jednak nie złożyła, co oznacza, że pozwani nabyli spadek po zmarłym ojcu. Dodać przy tym należy, że w myśl art. 1015 § 2 zd. 2 KC (obowiązującym od 18.10.2015) brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Zdaniem powoda nie sposób zgodzić się, w kontekście bezspornego stanu faktycznego, ze stanowiskiem Sądu Rejonowego, że zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu to stronę powodową obciążał obowiązek wykazania prawdziwości twierdzenia, iż pozwani są spadkobiercami zmarłego pożyczkobiorcy. Taka sytuacja miałaby bowiem miejsce jedynie wówczas, gdyby pozwani zaprzeczyli, że są spadkobiercami. W takim przypadku niezbędne byłoby przeprowadzenie postępowania w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym Tomaszu Nowak. Pozwani nie zaprzeczali, że nie są spadkobiercami zmarłego dłużnika, a ponadto zauważyć należy, iż ich przedstawiciel ustawowy uzyskał zgodę na dokonanie czynności w postaci odrzucenia spadku, co niewątpliwie nie miałoby miejsca, gdyby uważali oni, że nie są spadkobiercami.

Zwrócić w tym miejscu należało uwagę na pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 12.12.2018 (I CSK 234/17), gdzie stwierdzono, że wprawdzie z żadnego przepisu nie wynika, iż postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku stanowi jedyny dowód istnienia legitymacji biernej po stronie pozwanej, jednak dosyć trudno wyobrazić sobie inny sposób wykazania nabycia spadku przez pozwanego, w sytuacji gdy ten ostatni kwestionuje tę okoliczność.

Powyższe świadczy zatem w sposób jednoznaczny, że pozwani nabyli spadek po zmarłym Tomaszu Nowak z dobrodziejstwem inwentarza, a zatem ich odpowiedzialność z tytułu długów spadkowych ogranicza się do wartości masy czynnej spadku.

Powód w sposób prawidłowy, a przede wszystkim zgodny z ustaleniami stron umowy i rzeczywistym stanem faktycznym, określił stronę pozwaną, żądanie pozwu i wykazał przedłożonymi do akt sprawy dokumentami fakt istnienia następstwa prawnego pomiędzy pożyczkobiorcą a pozwanymi oraz stosunku zobowiązaniowego pomiędzy powódką a pożyczkobiorcą, a także zasady odpowiedzialności pozwanych w przedmiotowej sprawie. Tym samym Sąd Rejonowy naruszył podstawowe zasady postępowania, w myśl których zobowiązany jest jak najwszechstronniej rozpatrzyć zebrany w sprawie materiał dowodowy, tak aby w sposób niebudzący wątpliwości wydać rozstrzygnięcie odpowiadające obowiązującemu na dzień wyrokowania stanowi faktycznemu.

Wobec powyższego apelacja jest uzasadniona i wnosi się o jej uwzględnienie.

Janina Kowalska

/podpis własnoręczny/

Załączniki:

- odpis apelacji,

- dowód uiszczenia opłaty od apelacji w wysokości 500,00 zł.