Stanowisko obrońcy w przedmiocie właściwości sądu

ul. Kwiatowa 12, 01-001 Warszawa, 2023-10-26

Sąd Apelacyjny w WarszawieIII K 50/23

Adwokat Anna Kowalska, obrońca oskarżonej Janiny Nowak

STANOWISKO OBROŃCYW PRZEDMIOCIE WŁAŚCIWOŚCI SĄDU

Działając jako obrońca oskarżonej Janiny Nowak, wnoszę o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Sądem Okręgowym w Krakowie i Sądem Okręgowym w Warszawie poprzez orzeczenie, że sądem właściwym rzeczowo i miejscowo do rozpoznania sprawy Janiny Nowak, toczącej się aktualnie w Sądzie Okręgowym w Krakowie (II K 123/22), jest Sąd Okręgowy w Warszawie.

Uzasadnienie

Postanowieniem z 2023-09-15 (II K 123/22) Sąd Okręgowy w Krakowie uznał się niewłaściwym miejscowo i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Warszawie jako właściwemu miejscowo i rzeczowo do jej rozpoznania. W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że wprawdzie na obszarze właściwości Sądu Okręgowego w Krakowie prowadzono postępowanie przygotowawcze, jednak nie popełniono żadnego z czynów objętych aktem oskarżenia, co wyklucza jego właściwość na zasadzie art. 34 kpk. Postanowieniem z 2023-10-05 (II K 456/23) Sąd Okręgowy w Warszawie zwrócił się do tutejszego Sądu Apelacyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego z Sądem Okręgowym w Krakowie, wskazując jednocześnie, że w ocenie Sądu Okręgowego w Warszawie właściwy do rozpoznania sprawy jest Sąd Okręgowy w Krakowie. Skoro bowiem objęte aktem oskarżenia czyny miały zostać popełnione na terenie Krakowa, Katowic, Wrocławia i Poznania, natomiast z akt sprawy wynika, że postanowieniem z 2023-01-10 Prokurator Prokuratury Okręgowej w Krakowie wszczął śledztwo w sprawie o czyn z art. 278 kk i w postępowaniu tym 2023-02-15 zostało wydane postanowienie o przedstawieniu zarzutów Markowi Kowalskiemu, współoskarżonemu w sprawie wniesionej również przeciwko Janinie Nowak, to determinuje to właściwość tego sądu po myśli art. 31 kpk.

W ocenie obrońcy właściwy miejscowo i rzeczowo do rozpoznania sprawy jest Sąd Okręgowy w Warszawie, a wskazane przezeń okoliczności dotyczące śledztwa prowadzonego w okręgu krakowskim nie dają w tym przypadku podstaw do uznania go za właściwy, a to z następujących względów.

Wskazane przez Sąd Okręgowy w Warszawie postępowanie toczące się przed Prokuraturą Okręgową w Krakowie obejmowało czyny zarzucone następnie Markowi Kowalskiemu. Zarzuty przedstawione mu 2023-02-15 zostały następnie częściowo recypowane do punktów 1-3 aktu oskarżenia.

Niemniej jednak pomiędzy treścią wymienionego postanowienia a sformułowaniem skargi oskarżycielskiej zachodzą istotne różnice. Na późniejszym etapie śledztwa ustalono, że te akurat przestępstwa, które wymieniono w pierwszym postanowieniu o przedstawieniu zarzutów, miały zostać popełnione na terenie Krakowa i Katowic. Zmieniona także została kwalifikacja prawna tych właśnie czynów. W konsekwencji stwierdzić należy, że postępowanie przygotowawcze wszczęte jako pierwsze nie obejmowało swoim zakresem żadnego z czynów popełnionych w Warszawie. Dopiero w wyniku dalszego śledztwa prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w Warszawie po połączeniu spraw do wspólnego prowadzenia również takie czyny (determinujące właściwość Sądu Okręgowego w Warszawie) zostały ujawnione, a w dalszej kolejności objęte aktem oskarżenia. In concreto zatem wszczęcie w pierwszej kolejności postępowania przygotowawczego w Krakowie nie przesądza o właściwości miejscowej tamtejszego sądu w całej sprawie, skoro nie jest jednocześnie spełnione kryterium miejsca popełnienia czynów, co do których wszczęto postępowanie przygotowawcze.

Jak już wskazano, postępowanie przygotowawcze toczyło się następnie przed Prokuraturą Okręgową w Warszawie, niemniej żaden z czynów objętych skargą oskarżycielską nie został popełniony na terenie właściwości Sądu Okręgowego w Krakowie. W konsekwencji słusznie Sąd ten stwierdził brak swojej właściwości.

W doktrynie wypracowano pomocnicze kryteria, przydatne dla ustalenia sądu właściwego w razie oskarżenia sprawcy o kilka przestępstw należących do właściwości różnych sądów, na terenie których okręgów nie prowadzono postępowania przygotowawczego; wskazuje się wśród nich m.in. miejsce popełnienia chronologicznie pierwszego przestępstwa spośród zarzucanych sprawcy oraz wagę czynów zarzucanych oskarżonym czy liczbę osób podlegających wezwaniu na rozprawę (Andrzej Zieliński, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2022). W tym kontekście słusznie podkreślił Sąd Okręgowy w Krakowie, uzasadniając wybór Sądu Okręgowego w Warszawie, że pierwsze chronologicznie z zarzucanych oskarżonym przestępstwa miały zostać popełnione w Warszawie (pkt 4-6 aktu oskarżenia), podobnie jak przestępstwa o największym ciężarze gatunkowym. W Warszawie miała mieć zresztą miejsce zdecydowana większość czynów objętych aktem oskarżenia. Na terenie Warszawy zamieszkuje też 5 oskarżonych i posiada siedziby 3 obrońców; pozostali zaś oskarżeni i obrońcy mają siedziby lub zamieszkują na terenie Łodzi, co z oczywistych względów wskazuje na mniejszą odległość do pokonania celem stawiennictwa na rozprawie przed Sądem Okręgowym w Warszawie niż przed Sądem Okręgowym w Krakowie.

Mając na uwadze przedstawione argumenty, wnoszę jak na wstępie.

2023-10-26(podpis obrońcy)