Sprzeciw od postanowienia referendarza sądowego

ul. Kwiatowa 12, 34-500 Zakopane, dnia 20 kwietnia 2024 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjnyw KrakowieIII Wydział Ogólnyul. Rakowicka 1031-510 Kraków31-510 Kraków

Skarżąca: Anna Kowalskaul. Kwiatowa 1234-500 Zakopane

Organ administracyjny: Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiegow Krakowie,ul. Gołębia 2431-007 Kraków

III SA/Kr 1234/24

SPRZECIW

od postanowienia z dnia 15 marca 2024 r. referendarza sądowego Wojewódzkiego SąduAdministracyjnego w Krakowie oddalającego wniosek skarżącej o częściowe zwolnienie odkosztów sądowych.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 15 marca 2024 r. referendarz sądowy Wojewódzkiego SąduAdministracyjnego w Krakowie oddalił w całości wniosek skarżącej o przyznanie prawapomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. Zdaniemreferendarza, skarżąca nie jest osobą ubogą i mogła zabezpieczyć środki finansowe dlamożności prowadzenia sporu sądowego. Argumentując swoje stanowisko, referendarzpowołał się na zasadę wywodzoną z przepisu art. 84 Konstytucji RP, który stanowi, że każdyjest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych. Odstępstwo od tej zasadyjest zaś wyjątkiem, który w analizowanej sprawie nie zachodzi, gdyż skarżąca nie spełniaprzesłanek do zwolnienia jej od kosztów sądowych w postaci wpisu od skargi.Skarżąca nie zgadza się z tym rozstrzygnięciem. Jej stan majątkowy jest bowiem na tyleniski, że należy go ocenić jako niewystarczający do skutecznego korzystania z prawa do sądu.Należy wręcz traktować wnioskodawczynię jako osobę ubogą. Zestawiając koszty związane zkoniecznym utrzymaniem, leczeniem i samotnym wychowywaniem syna; biorąc pod uwagę,że skarżąca nie otrzymuje żadnej innej pomocy, dochodzimy do wniosku, że na każdą osobęw rodzinie przypada zaledwie około 1200 zł. Trudno zatem uznać, że stan taki nie wymagapomocy Państwa w zapewnieniu dostępu do sądu. Zważyć ponadto należy, że stronaskutecznie wykazała, iż nie zdołała zabezpieczyć środków pieniężnych na prowadzenieprocesu, gdyż wszystkie oszczędności przeznaczyła na leczenie syna. Trudno nadtowymagać od strony, aby była przygotowana na prowadzenie procesu, który wyniknął zwszczęcia postępowania z urzędu w celu pozbawienia jej prawa do zasiłku opiekuńczego, a więc takiejwartości, która mogłaby się przyczynić do poprawy stanu majątkowego skarżącej.

Wreszcie należy zauważyć, że powołanie się przez referendarza na art. 84 Konstytucji RPwymaga wcześniej wszechstronnego wyjaśnienia sprawy celem zbadania przesłanek dozastosowania - kapitalnej dla istoty demokratycznego państwa prawnego - zasady prawa dosądu. Rozważenia wymaga bowiem w takiej sytuacji prawo do równego traktowania (równeponoszenie ciężarów publicznych, o jakim mowa w art. 84 Konstytucji RP) contra prawo dosądu, wyrażone w art. 45 ust. 1 ustawy zasadniczej. W ocenie skarżącej, w sytuacji gdy wpostępowaniu o przyznanie prawa pomocy dochodzi do kolizji obu tych norm, to należywybrać taki wariant rozstrzygnięcia, który najpełniej - w danym przypadku - odpowiadawzorcowi konstytucyjnemu z art. 2 Konstytucji RP, a w ramach subsydiarności sięgać należydo postanowień preambuły ustawy zasadniczej.Zgodnie z art. 2 Konstytucji RP Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwemprawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Zasada ta oznacza nietylko nakaz równego traktowania, ale również to, że nakaz ten winien urzeczywistniać zasadęsprawiedliwości społecznej. Oznacza to, że osoby z racji swojego ubóstwa nie mogą zostaćpozbawiane pomocy Państwa w dostępie do sądu z powołaniem się na normę dotyczącąobowiązku równego ponoszenia danin publicznych.W preambule do ustawy zasadniczej wyjaśnia się, że Naród Polski ustanowił wKonstytucji prawa oparte na dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczościumacniającej uprawnienia obywateli. Preambuła ta wzywa jednocześnie wszystkich, którzyKonstytucję tę będą stosowali, aby czynili to dbając o zachowanie przyrodzonej godnościczłowieka, jego prawa do wolności, ale i obowiązku solidarności z innymi.Mając powyższe na względzie, uważam sprzeciw za usprawiedliwiony; w świetlepoczynionych wyżej uwag, osoba uboga - matka wychowująca samotnie dziecko,występująca w sprawie, w której z urzędu pozbawiono ją prawa do zasiłku opiekuńczego, które z kolei miałojej umożliwić zdobycie wykształcenia i zapewnić lepszy byt dziecku, ma prawootrzymać pomoc publiczną w celu obrony swych praw przed sądem. Przyznanie tej pomocynie naruszy zasady równego płacenia danin, bowiem w niniejszej sprawie zastosowanieznajdzie zasada pomocniczości i sprawiedliwości społecznej w trosce o zapewnieniejednostce prawa do sądu.

(-) Anna Kowalska

Załączniki:1) odpis sprzeciwu.