Sprzeciw od wyroku nakazowego

ul. Kwiatowa 12, dnia 24.03.2024 r.

Sąd Rejonowy w Warszawie

II Wydział Karny

ul. Marszałkowska 86

00-517 Warszawa

Radca prawny Anna Kowalska

obrońca obwinionego

Jan Nowak

adres do doręczeń:

Kancelaria Radcy Prawnego Anna Kowalska

ul. Polna 3/5

00-625 Warszawa

II K 1234/23

SPRZECIW

obwinionego od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia

15.03.2024 r. w sprawie II K 1234/23, doręczonego dnia 20.03.2024 r.

Działając jako obrońca obwinionego Jana Nowak, powołując się na udzielone mi upoważnienie do obrony, które załączam, na podstawie art. 506 § 1 k.p.k. w zw. z art. 94 § 1 k.p.s.w. wnoszę sprzeciw od wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia 15.03.2024 r. w sprawie II K 1234/23, który został doręczony obwinionemu dnia 20.03.2024 r. i na podstawie art. 506 § 3 k.p.k. w zw. z art. 94 § 1 k.p.s.w. wnoszę o rozpoznanie sprawy na zasadach ogólnych.

Jednocześnie zaś wnoszę o rozważenie przez Sąd możliwości umorzenia postępowania na podstawie art. 5 § 1 pkt 9 k.p.s.w. - wobec braku skargi uprawnionego oskarżyciela.

UZASADNIENIE

Wyrokiem nakazowym z dnia 15.03.2024 r. w sprawie II K 1234/23 z oskarżenia Inspekcji Transportu Drogowego obwiniony Jan Nowak został uznany za winnego popełnienia wykroczenia z art. 96 § 3 k.w., którego miał dopuścić się w ten sposób, że wbrew obowiązkowi, będąc wspólnikiem "Firma XYZ" z siedzibą w Krakowie, ul. Słoneczna 7, nie wskazał w okresie od 10.01.2024 r. do 10.02.2024 r. w Krakowie na żądanie Inspekcji Transportu Drogowego, komu powierzono pojazd marki Audi A4 o numerze rejestracyjnym KR12345 do kierowania lub używania w dniu 05.01.2024 r. o godz. 12:00 w miejscowości Kraków.

W ocenie obrońcy obwinionego postępowanie winno zostać umorzone wobec braku skargi uprawnionego oskarżyciela, za takiego bowiem nie można uznać w sprawie o wykroczenie z art. 96 § 3 k.w. Inspekcji Transportu Drogowego.

Zgodnie z art. 17 § 3 k.p.s.w. organom kontroli państwowej (w tym Inspekcji Transportu Drogowego) przysługują uprawnienia do wniesienia wniosku o ukaranie, gdy w zakresie swojego działania ujawnił wykroczenie i wystąpił z wnioskiem o ukaranie.

Zakres tego działania określają przepisy ustawy z dnia 06.09.2001 r. o transporcie drogowym, w tym art. 50 pkt 1 lit. c), który do zadań Głównego Inspektora Transportu Drogowego zalicza kontrolę przestrzegania przepisów ruchu drogowego w zakresie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 20.06.1997 r. - Prawo o ruchu drogowym. Nadto z mocy przepisu art. 56 ust. 1 Inspekcja Transportu Drogowego ma prawo do nakładania i pobierania kar pieniężnych oraz grzywien w drodze mandatów karnych m.in. zgodnie z przepisami ustawy (pkt 1), za naruszenia przepisów o ruchu drogowym w zakresie określonym w ustawie z dnia 20.06.1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (pkt 2). Na mocy ust. 2 cyt. przepisu Inspekcja Transportu Drogowego ma prawo prowadzenia czynności wyjaśniających w sprawach o wykroczenia, kierowania do sądu wniosków o ukaranie oraz udziału w rozprawach przed sądami powszechnymi w charakterze oskarżyciela publicznego i wnoszenia odwołań od postanowień i orzeczeń tych sądów w sprawach o wykroczenia z zakresu działania Głównego Inspektora Transportu Drogowego.

Szczegółowy zaś zakres działania Głównego Inspektora Transportu Drogowego wyznacza art. 129a wspomnianej ustawy - Prawo o ruchu drogowym, zgodnie z którym kontrola ruchu drogowego może być wykonywana przez Inspekcję Transportu Drogowego w wypadkach wymienionych w tym przepisie, m.in. w razie naruszenia przepisów ruchu drogowego w przypadku zarejestrowania tego naruszenia przy użyciu urządzeń kontrolno-pomiarowych. W tym zakresie inspektorom Inspekcji Transportu Drogowego przysługują uprawnienia określone w art. 129 ust. 1 i 2 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, do którego to przepisu odsyła art. 129a ust. 2, jednak wśród tych uprawnień, enumeratywnie wskazanych w punktach: 1-14 ustępu 2 artykułu 129 nie ma uprawnienia do żądania od właściciela (posiadacza) pojazdu wskazania, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania (por. Stefański, Komentarz do ustawy Prawo o ruchu drogowym, Wydawnictwo C.H.Beck 2023). Wbrew twierdzeniom oskarżyciela wyrażonym we wniosku o ukaranie, przepisy art. 129a ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz: art. 50 pkt 1 lit. c), art. 56 ust. 1 pkt 2 i art. 56 ust. 2 ustawy z dnia 06.09.2001 r. o transporcie drogowym nie dają Inspekcji Transportu Drogowego uprawnień do kierowania wniosków o ukaranie za wykroczenie z art. 96 § 3 k.w.

Podkreślić należy, iż przepis art. 129b ust. 3 pkt 7 ustawy - Prawo o ruchu drogowym nadaje Policji prawo żądania od właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Gdyby intencją ustawodawcy było rozszerzenie tego uprawnienia także na inne organy, w tym Inspekcję Transportu Drogowego, wyraziłby to expressis verbis w treści ustawy, np. poprzez stosowne odesłanie do przepisu art. 129b ust. 3 pkt 7. Oznacza to, iż nieprzypadkowo ustawodawca, określając uprawnienia Inspekcji Transportu Drogowego w zakresie kontroli drogowej, w przepisie art. 129a ust. 2 ustawy - Prawo o ruchu drogowym zawarł odesłanie wyłącznie do art. 129 ust. 1 i 2 ustawy, w których to przepisach, jak wskazano wyżej, takiego uprawnienia nie ma. Uprawnienie takie nie wynika także z żadnego innego przepisu szczególnego.

Nie sposób przy tym uznać, iż ustawodawca każdy przepis ustawy - Prawo o ruchu drogowym traktuje jako przepis ruchu drogowego w rozumieniu art. 50 i 56 ustawy z dnia 06.09.2001 r. o transporcie drogowym. Gdyby bowiem tak było, rozróżnienie rodzaju przepisów na "przepisy ruchu drogowego" i inne przepisy w cytowanych artykułach utraciłoby sens. Jednym z założeń techniki prawodawczej jest racjonalność ustawodawcy, który dokonując określonych rozróżnień, czyni to w określonym celu, zwłaszcza gdy chodzi o przepisy regulujące kompetencje w postaci imperium do działań o charakterze przymusu państwowego. Bez wątpienia tego rodzaju działaniem jest kierowanie wniosków o ukaranie i występowanie w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia. Nawet gdyby zatem przyjąć, iż Inspekcja Transportu Drogowego ma uprawnienie do żądania, w toku czynności wyjaśniających w sprawie wykroczenia drogowego, od właściciela pojazdu informacji o tym, komu powierzył go do kierowania lub używania, to niewykonanie takiego (ewentualnego) obowiązku przez właściciela pojazdu nie może skutkować dopuszczalnością wniesienia przez Inspekcję Transportu Drogowego wniosku o ukaranie za wykroczenie z art. 96 § 3 k.w. Trudno bowiem uznać przepis art. 78 ust. 4 za "przepis ruchu drogowego", gdyż nie stanowi on normy prawnej w jakikolwiek sposób określającej sposób zachowania uczestników ruchu. Jest to jedynie przepis o charakterze administracyjnym, określający obowiązek właściciela lub posiadacza pojazdu.

Ponadto, jak trafnie wskazał Sąd Okręgowy w Krakowie w postanowieniu z dnia 12.02.2023 r. w sprawie II W 543/22, przepis prawa materialnego (art. 129g ust. 2 pkt 2 ustawy - Prawo o ruchu drogowym) daje Policji uprawnienie do prowadzenia czynności wyjaśniających, kierowania do sądu wniosków o ukaranie, oskarżania przed sądem oraz wnoszenia środków odwoławczych wyłącznie w postępowaniach w sprawach o wykroczenia, o których mowa w ust. 1 tego przepisu, tj. niezatrzymanie się do kontroli drogowej. Przy czym z treści przepisu art. 129g ustawy - Prawo o ruchu drogowym nie wynika żadne umocowanie (upoważnienie ustawowe) do uregulowania w rozporządzeniu dalszych, nieprzewidzianych w ustawie kompetencji związanych z ujawnianiem przez Policję naruszeń przepisów ruchu drogowego. Zatem ewentualne takie postanowienia rozporządzenia, przyznające Policji inne niż przewidziane w ustawie - Prawo o ruchu drogowym uprawnienia związane z ujawnianiem naruszeń przepisów ruchu drogowego, należy potraktować, jako wydane z przekroczeniem granic upoważnienia ustawowego. Zgodnie zaś z ugruntowanym w doktrynie i judykaturze stanowiskiem, z art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, który przewiduje prawo i obowiązek stosowania przez sędziów ustawy, wynika jednocześnie powinność odmowy zastosowania przez nich w konkretnej sprawie niezgodnego z ustawą pod ustawowego przepisu normatywnego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25.05.2010 r., I KZP 7/10).

Reasumując, kompetencje organu władzy publicznej, jakim jest Inspekcja Transportu Drogowego, nie mogą być oparte na domniemaniu, lecz muszą wynikać z wyraźnego brzmienia przepisów prawa. Takiego przepisu w omawianym zakresie nie zawiera ustawa - Prawo o ruchu drogowym, a środki o charakterze represyjnym nie mogą być stosowane bez podstawy prawnej, i to w randze ustawy. Skoro zatem w zakresie działania Inspekcji Transportu Drogowego w ramach kontroli ruchu drogowego nie ma uprawnienia do żądania od właściciela (posiadacza) pojazdu wskazania, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania, to tym samym Inspekcja Transportu Drogowego nie jest - zgodnie z art. 17 § 3 k.p.s.w. - uprawniony do ścigania wykroczeń z art. 96 § 3 k.w. Uprawnienie takie - do złożenia wniosku o ukaranie za wykroczenie z art. 96 § 3 k.w. - nie wynika z żadnego z przepisów ustawy - Prawo o ruchu drogowym, ani też ustawy z dnia 06.09.2001 r. o transporcie drogowym. Zachodzi więc przeszkoda procesowa z art. 5 § 1 pkt 9 k.p.s.w.

Zgodnie z art. 62 § 2 k.p.s.w. w razie stwierdzenia okoliczności wyłączających orzekanie po wszczęciu postępowania, Sąd wydaje postanowienie o jego umorzeniu. Z uwagi na powyższe, wobec zaistnienia przesłanki z art. 5 § 1 pkt 9 k.p.s.w., wnoszę o umorzenie postępowania.

Radca prawny Anna Kowalska

Załącznik:

- Upoważnienie