Pouczenie o prawach tymczasowo aresztowanego

POUCZENIE

o przysługujących podejrzanemu/oskarżonemu¹ uprawnieniach w wypadkutymczasowego aresztowania

Podejrzanemu lub oskarżonemu w postępowaniu karnym w wypadku tymczasowego aresztowania przysługują wymienione poniżej uprawnienia:

1. Prawo do składania wyjaśnień, odmowy składania wyjaśnień lub odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania, bez konieczności podania przyczyn odmowy (Kp art. 175 § 1) oraz do złożenia wyjaśnień na piśmie (Kp art. 176).

2. Prawo do informacji o treści stawianych podejrzanemu zarzutów (Kp art. 177 § 1 pkt 1, Kp art. 313 § 1, Kp art. 300 § 2 i Kp art. 314).

3. Prawo do przeglądania akt w części zawierającej treść dowodów wskazanych we wniosku o zastosowanie tymczasowego aresztowania, z wyłączeniem dowodów z zeznań świadków, co do których zachodzi uzasadniona obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia albo wolności świadka lub osoby dla niego najbliższej (Kp art. 247 § 1, Kp art. 156 § 5).

4. Prawo do korzystania z pomocy ustanowionego przez siebie obrońcy (Kp art. 78 § 1). Jeżeli tymczasowo aresztowany wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny, sąd może wyznaczyć obrońcę z urzędu (Kp art. 81). Na żądanie tymczasowo aresztowanego, który nie ma obrońcy, i bez względu na jego sytuację majątkową, sąd wyznacza obrońcę z urzędu do udziału w posiedzeniu sądu dotyczącym przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania oraz rozpoznania zażalenia na zastosowanie lub przedłużenie stosowania tego środka (Kp art. 250 § 3). W wypadku skazania lub warunkowego umorzenia postępowania karnego tymczasowo aresztowany może zostać obciążony kosztami obrony z urzędu (Kp art. 624 § 1, Kp art. 632 § 1).

5. Prawo do porozumiewania się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie (Kp art. 84).

6. Prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli podejrzany/oskarżony nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim (Kp art. 87).

7. Prawo do złożenia zażalenia na postanowienie w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania (Kp art. 457 § 1). Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia (Kp art. 459 § 1). Postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania doręcza się oskarżonemu (Kp art. 273). Zażalenie wnosi się na piśmie do sądu, który wydał zaskarżone postanowienie (Kp art. 458 § 1). Zażalenie na postanowienie w przedmiocie tymczasowego aresztowania powinno być przekazane do rozpoznania sądowi właściwemu w ciągu 24 godzin (Kp art. 461 § 1). Zażalenie na postanowienie w przedmiocie tymczasowego aresztowania powinno być rozpoznane nie później niż przed upływem 3 dni od przekazania sądowi zażalenia wraz z niezbędnymi aktami (Kp art. 462 § 1). Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia (Kp art. 460 § 1). Na postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania wydane na skutek zażalenia przysługuje zażalenie do innego równorzędnego składu sądu odwoławczego (Kp art. 456 § 2).

8. Prawo do zawiadomienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, za pośrednictwem sądu:

- osoby najbliższej lub innej wskazanej przez tymczasowo aresztowanego osoby (Kp art. 249 § 1),- pracodawcy, szkoły lub uczelni (Kp art. 249 § 2),- gdy tymczasowo aresztowany jest żołnierzem – dowódcy (Kp art. 249 § 3),- gdy tymczasowo aresztowany jest przedsiębiorca lub niebędący pracownikiem członkiem organu zarządzającego przedsiębiorcy, na jego wniosek - zarządzającego przedsiębiorstwem (Kp art. 249 § 4).

Ponadto o zastosowaniu tymczasowego aresztowania sąd zawiadamia organ prowadzący przeciwko oskarżonemu postępowanie w innej sprawie, o ile powziął informację o tym postępowaniu (Kp art. 249 § 5).

Sąd stosujący tymczasowe aresztowanie ma obowiązek:1) zawiadomienia o tym sądu opiekuńczego, jeżeli zachodzi potrzeba zapewnienia opieki nad dziećmi aresztowanego;2) zawiadomienia organu opieki społecznej, jeżeli zachodzi potrzeba roztoczenia opieki nad osobą niedołężną lub chorą, którą aresztowany się opiekował;3) przedsięwzięcia czynności niezbędnych do ochrony mienia i mieszkania aresztowanego (Kp art. 251).

O poczynionych wystąpieniach i wydanych zarządzeniach tymczasowo aresztowany ma prawo uzyskać informację (Kp art. 251).

9. Prawo do złożenia w każdym czasie wniosku o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego (Kp art. 257 § 1). W przedmiocie wniosku rozstrzyga, najpóźniej w ciągu miesiąca, prokurator, a po wniesieniu aktu oskarżenia do sądu – sąd, przed którym sprawa się toczy (Kp art. 259 § 1 i 2). Na postanowienie w przedmiocie wniosku oskarżonemu zażalenie przysługuje tylko wtedy, gdy wniosek został złożony po upływie co najmniej 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia w przedmiocie środka zapobiegawczego (Kp art. 260). Zażalenie na postanowienie sądu rozpoznaje ten sam sąd w składzie trzech sędziów (Kp art. 261 § 1).

10. Jeżeli tymczasowo aresztowany jest obywatelem państwa obcego – na jego prośbę, zawiadamia się niezwłocznie właściwy miejscowo urząd konsularny tego państwa lub - w braku takiego urzędu – przedstawicielstwo dyplomatyczne tego państwa (Kp art. 252 § 1). W razie zatrzymania obywatela państwa obcego należy zatrzymanemu umożliwić, na jego prośbę, nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z właściwym urzędem konsularnym lub przedstawicielstwem dyplomatycznym, a w razie zatrzymania osoby nieposiadającej żadnego obywatelstwa – z przedstawicielem państwa, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania (Kp art. 252 § 2). Jeżeli przewiduje to umowa konsularna między Polską a państwem, którego tymczasowo aresztowany jest obywatelem, właściwy urząd konsularny lub przedstawicielstwo dyplomatyczne zostaną poinformowane o aresztowaniu również bez jego prośby.

11. Prawo do zapewnienia niezbędnej pomocy medycznej.

Potwierdzam otrzymanie pouczenia

....................................................................(2023-10-27, Jan Kowalski)