Pouczenie strony w postępowaniu sądowym
- Prawo
cywilne
- Kategoria
informacja
- Klucze
mediacja, obowiązki stron, posiedzenia przygotowawcze, posiedzenia zdalne, postępowanie sądowe, pouczenia powoda, prawa procesowe, terminy sądowe, udział pełnomocników, ugoda sądowa, zgłaszanie zastrzeżeń
Pouczenie strony w postępowaniu sądowym to ważny dokument informacyjny, który ma na celu poinformowanie stron postępowania o ich obowiązkach i uprawnieniach. Zawiera istotne informacje dotyczące przebiegu procesu sądowego oraz konsekwencji związanych z niewywiązaniem się z określonych zadań. Dzięki temu pouczeniu strony będą lepiej przygotowane do udziału w postępowaniu i będą miały świadomość swoich praw i obowiązków.
POUCZENIE POWODA
W POSTĘPOWANIU PROCESOWYM
1) Strony i ich przedstawiciele mają obowiązek zawiadamiać sąd o każdej zmianie swego zamieszkania. W razie zaniedbania tego obowiązku pismo sądowe pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres ul. Kwiatowa 12, 00-001 Warszawa jest sądowi znany (art. 136 § 1 i 2 k.p.c.).
2) Usprawiedliwienie niestawiennictwa z powodu choroby stron, ich przedstawicieli ustawowych, pełnomocników, świadków i innych uczestników postępowania, wymaga przedstawienia zaświadczenia potwierdzającego niemożność stawienia się na wezwanie lub zawiadomienie sądu, wystawionego przez lekarza sądowego. (art. 2141 § 1 k.p.c.).
3) Strona może działać osobiście albo przez pełnomocnika. Skorzystanie z pomocy prawnej pełnomocnika procesowego (adwokata lub radcy prawnego) w postępowaniu przed sądami powszechnymi nie jest obowiązkowe, lecz może ułatwić stronie dochodzenie i obronę jej praw. Strona której nie stać na opłacenie honorarium pełnomocnika lub korzysta ze zwolnienia od kosztów sądowych (w całości lub części) może zgłosić na piśmie lub ustnie do protokołu wniosek o ustanowienie dla niej adwokata lub radcy prawnego z urzędu. Sąd uwzględni wniosek, jeżeli udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie uzna za potrzebny (art. 117 k.p.c.).
4) Strona powinna zwrócić uwagę sądu na uchybienia przepisom postępowania, wnosząc o wpisanie zastrzeżenia do protokołu. Zastrzeżenia można zgłosić najpóźniej na kolejnym posiedzeniu (art. 162 § 1 k.p.c.).
5) Terminy liczy się od daty doręczenia pisma sądu wzywającego do wykonania określonej czynności procesowej. Jeżeli koniec okresu 14 dni przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy okres upływa dnia następnego.
6) Oddanie pisma procesowego w polskiej placówce operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo w zagranicznej placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej jest równoznaczne z wniesieniem tego pisma do sądu. To samo dotyczy złożenia pisma przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej albo przez osobę pozbawioną wolności w administracji Zakładu Karnego w Krakowie oraz przez członka załogi polskiego statku morskiego u kapitana statku (art. 165 § 2 i 3 k.p.c.).
7) Każda ze stron jest obowiązana do złożenia oświadczenia co do twierdzeń strony przeciwnej dotyczącej faktów. Strona jest przy tym obowiązana wyszczególnić fakty, którym zaprzecza. W przypadku jeżeli strona nie wypowie się co do faktów wskazanych przez stronę przeciwną, to sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może je uznać za bezsporne (at. 230 k.p.c.). Nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości (art. 229 k.p.c.).
8) Jeżeli nie wyznaczono posiedzenia przygotowawczego, strona może przytaczać twierdzenia i dowody aż do zamknięcia rozprawy, z zastrzeżeniem niekorzystnych skutków, które wg. przepisów mogą dla niej wyniknąć z działania na zwłokę lub niezastosowania się do zarządzeń przewodniczącego i postanowień sądu.
9) Spór może zostać rozwiązany w drodze ugody zawartej przed sądem lub mediatorem. Sąd może skierować strony do mediacji na każdym etapie postępowania. Mediacja jest dobrowolna, zaś mediator jest obowiązany do zachowania bezstronności i poufności. Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, ma moc prawną ugody zawartej przed sądem. Ugoda zawarta przed mediatorem, którą zatwierdzono przez nadanie jej klauzuli wykonalności, stanowi tytuł wykonawczy, który może podlegać przymusowemu wykonaniu w trybie egzekucji komorniczej. W przypadku zakończenia postępowania w drodze ugody sądowej lub ugody zawartej przed mediatorem, w razie braku odmiennego postanowienia zawartego w ugodzie, koszty procesu między stronami podlegają wzajemnemu zniesieniu. Sąd zwraca powodowi część opłaty sądowej od wniosku inicjującego postępowanie – całą opłatę w przypadku zawarcia ugody sądowej przed rozpoczęciem rozprawy przed sądem pierwszej instancji, połowę opłaty w przypadku zawarcia ugody sądowej po rozpoczęciu rozprawy przed sądem pierwszej instancji, trzy czwarte opłaty w przypadku zawarcia ugody przed mediatorem, przy czym opłatę zwracaną obniża się o kwotę równą opłacie minimalnej.
10) Złożenie pisma przygotowawczego może nastąpić tylko na zarządzenie przewodniczącego. Niezależnie od tego strona może zasygnalizować przewodniczącemu potrzebę złożenia pisma, informując o jego treści. Przewodniczący może zobowiązać stronę, by w piśmie przygotowawczym podała wszystkie twierdzenia i dowody istotne dla rozstrzygnięcia sprawy pod rygorem utraty prawa do ich powoływania w toku dalszego postępowania. W takim przypadku twierdzenia i dowody zgłoszone z naruszeniem tego obowiązku podlegają pominięciu, chyba że strona uprawdopodobni, iż ich powołanie w piśmie przygotowawczym nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później. Późniejsze wyznaczenie posiedzenia przygotowawczego nie powoduje otwarcia terminu 7 dni do zgłaszania nowych twierdzeń i dowodów. Pismo przygotowawcze należy własnoręcznie podpisać i złożyć wraz z odpisami dla pozostałych uczestników postępowania. Przewodniczący zarządza zwrot pisma przygotowawczego złożonego z uchybieniem terminu albo bez zarządzenia.
11) Strona powinna zwrócić uwagę sądu na uchybienia przepisom postępowania, wnosząc o wpisanie zastrzeżenia do protokołu. Zastrzeżenia można zgłosić najpóźniej na kolejnym posiedzeniu (art. 162 § 1 k.p.c.).
12) Posiedzenia sądowe odbywają się w budynku sądowym, a poza tym budynkiem tylko wówczas, gdy czynności sądowe muszą być wykonane w innym miejscu np. w miejscu zamieszkania świadka albo gdy odbycie posiedzenia poza budynkiem sądowym ułatwia przeprowadzenie sprawy lub przyczynia się znacznie do zaoszczędzenia kosztów.
13) Przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia jawnego przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających jego przeprowadzenie na odległość (posiedzenie zdalne). Przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia zdalnego z urzędu lub na wniosek osoby, która ma uczestniczyć w posiedzeniu i wskazała adres, z którego będzie się łączyć. Termin do złożenia wniosku wynosi 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia albo wezwania na posiedzenie. Zarządzając przeprowadzenie posiedzenia zdalnego, przewodniczący może zastrzec, że określona osoba weźmie udział w posiedzeniu zdalnym poza budynkiem sądu prowadzącego postępowanie, jeżeli będzie przebywać w budynku innego sądu.
14) Osoba biorąca udział w posiedzeniu zdalnym przebywająca poza budynkiem sądu jest zobowiązana poinformować sąd o adresie ul. Polna 33, 30-001 Kraków, w którym przebywa, oraz dołożyć wszelkich starań, aby warunki w miejscu jej pobytu licowały z powagą sądu i nie stanowiły przeszkody do dokonania czynności procesowych z jej udziałem. W razie odmowy podania wskazanej informacji lub jeżeli zachowanie tej osoby budzi uzasadnione wątpliwości co do prawidłowego przebiegu czynności dokonanych zdalnie z jej udziałem, sąd może wezwać tę osobę do osobistego stawiennictwa na sali sądowej.
15) Posiedzenie przygotowawcze służy rozwiązaniu sporu bez potrzeby prowadzenia dalszych posiedzeń, zwłaszcza rozprawy. Jeżeli nie uda się rozwiązać sporu, na posiedzeniu przygotowawczym sporządza się z udziałem stron plan rozprawy.
16) Jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że przeprowadzenie posiedzenia przygotowawczego nie przyczyni się do sprawniejszego rozpoznania sprawy, przewodniczący może jej nadać inny właściwy bieg, w szczególności skierować ją do rozpoznania, także na rozprawie.
17) Jeżeli wezwany na posiedzenie powód lub jego pełnomocnik bez usprawiedliwienia nie stawi się na posiedzenie przygotowawcze, sąd umarza postępowanie, rozstrzygając o kosztach jak przy cofnięciu pozwu, chyba że sprzeciwi się temu obecny na tym posiedzeniu pozwany. Przed rozpoczęciem posiedzenia przygotowawczego powód może wnieść o jego przeprowadzenie bez swego udziału. Wniosek nie podlega cofnięciu, a zastrzeżenie warunku lub terminu uważa się za nieistniejące. W takim przypadku niestawiennictwo powoda lub jego pełnomocnika na posiedzeniu przygotowawczym nie prowadzi do umorzenia postępowania, plan rozprawy sporządza się bez udziału powoda, a ustalenia zawarte w planie rozprawy wiążą powoda w dalszym toku postępowania.
18) Jeżeli pozwany nie stawi się na posiedzenie przygotowawcze, plan rozprawy sporządza się bez jego udziału. Ustalenia zawarte w planie rozprawy wiążą pozwanego w dalszym toku postępowania.
19) Każda ze stron może w piśmie przygotowawczym (w tym również w odpowiedzi na pozew) żądać przeprowadzenia rozprawy lub posiedzenia przygotowawczego w jej nieobecności. Pomimo takiego wniosku strony, przewodniczący może zarządzić wezwanie strony do osobistego stawiennictwa.
20) Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o wysłuchanie jej na rozprawie, chyba że pozwany uznał powództwo (art. 1481 k.p.c.).
21) Z uprawnienia przewidzianego w przepisach postępowania stronom i uczestnikom postępowania nie wolno czynić użytku niezgodnego z celem, dla którego je ustanowiono (nadużycie prawa procesowego). Nadużywanie przez stronę praw procesowych może skutkować zastosowaniem wobec niej sankcji przewidzianych w art. 2262 k.p.c., a w szczególności skazaniem na grzywnę lub nałożeniem na stronę obowiązku zwrotu kosztów w części większej, niż wskazywałby wynik sprawy, a nawet zwrotu kosztów w całości.
Podsumowując, pouczenie strony w postępowaniu sądowym jest istotnym dokumentem informacyjnym, który ma na celu zapoznanie stron postępowania z ich obowiązkami i uprawnieniami. Dzięki temu strony będą świadome przebiegu procesu sądowego oraz skutków związanych z ich działaniami. Jest to ważny element zapewniający przejrzystość i sprawiedliwość postępowania.