Karta oceny ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego – manewrowy na kolei

Identyfikacja zagrożeń

Zagrożenie lub czynnik                Źródło zagrożenia                  Możliwe skutki

niebezpieczny,                  

szkodliwy, uciążliwy

Kontakt z obiektami       Tabor poruszający po torach: wagony,    Śmierć lub ciężkie uszkodzenie ciała

będącymi w ruchu –        lokomotywy, a także maszyna służąca do   (zmiażdżenia, złamania, uszkodzenia

potrącenie, przygniecenie,  prac manewrowych.               organów wewnętrznych).

najechanie.

Gwałtowny, krótki ruch    Nagły ruch taboru (szarpnięcie) podczas     Śmierć lub ciężkie uszkodzenie ciała.

taboru. Przygniecenie,      prac spinania/rozpinania sprzęgów.       

przyciśnięcie.

Kontakt z obiektami       Tabor kolejowy i infrastruktura kolejowa, w    Stłuczenia ciała – szczególnie groźne

niebędącymi w ruchu –     tym elementy konstrukcyjne wagonów,     urazy głowy.

uderzenie.                lokomotyw, pojazdu do przetaczania przy

                    przechodzeniu w pobliżu taboru. Także

                    elementy wyposażenia terenu rozrządu.

Upadek na niższy poziom.    Położenie stanowiska pracy na poziomie     Urazy ciała (z reguły zwichnięcia,

                    różnym od poziomu otoczenia – śliskie lub   złamania, naciągnięcia mięśni), także

                    uszkodzone stopnie, pomosty, drabinki    ciężkie urazy głowy, nóg do nawet

                    wagonu, lokomotywy. Nieostrożność i     amputacji lub urazy śmiertelne

                    pośpiech wynikające z rutyny.        (możliwość wpadnięcia pod koła

                                         toczącego się taboru).

Wpadnięcie do zagłębienia. Rowy odwadniające, nieprzykryte kanały   Urazy ciała – szczególnie kończyn

                    technologiczne. Inne niezabezpieczone     (złamania, zwichnięcia, naciągnięcia), w

                    zagłębienia.                      tym niebezpieczne urazy głowy.

Zgniecenie zderzakami na Spinanie wagonów – przy wchodzeniu w   Śmierć lub ciężkie uszkodzenie ciała

skutek niespodziewa-nego pozycji wyprostowanej pomiędzy wagony   (zmiażdżenia, uszkodzenia organów

ruchu taboru (np.       będące w ruchu lub na skutek           wewnętrznych).

szarpnięcia).           niespodziewanego ruchu taboru.      

Uderzenie opadającym   Nieprawidłowe lub nieostrożne narzucanie,  Urazy ciała (stłuczenia, złamania), w

sprzęgiem.             opuszczanie sprzęgu.                 szczególności nóg.

Uderzenie wyrzuconym   Podczas nieostrożnego rozłączania      Urazy ciała (stłuczenia, złamania),

sprzęgiem hamulcowym.   sprzęgów hamulcowych znajdujących się   szczególnie groźne urazy głowy (w tym

                    pod ciśnieniem powietrza.              twarzy i okolic oka).

Przygniecenie płozem.      Przenoszenie, ustawianie płoza, najczęściej Zmiażdżenie palców dłoni.

                    przy nieprawidłowym trzymaniu,

                    wstawianiu.

Poślizgnięcie, upadek na tej Nierówne podłoże, często śliskie zabłocone Złamania, zwichnięcia kończyn,

samej płaszczyźnie.      (w zimie zalodzone) powierzchnie.        stłuczenia ciała, urazy głowy

Potknięcie o elementy     Druty pędni zwrotnicowych i         Urazy ciała, szczególnie kończyn,

infrastruktury kolejowej i    semaforowych, główki szyn, podkłady,      głowy.

upadek.             rozjazdy, skrzyżowania oraz inne elementy

                    infrastruktury.

Zakleszczenia stopy.       Zakleszczenia stopy w częściach          Urazy nóg (złamania, zwichnięcia,

                    konstrukcyjnych nawierzchni kolejowej,    naciągnięcia). W skrajnych przypadkach

                    wpadnie pomiędzy iglicę a opornicę; na    nawet uniemożliwienie szybkiego

                    zwrotnicach ześrodkowanych, nastawianych  oddalenia się z trasy przejazdu taboru,

                    mechanicznie lub elektrycznie.            co grozi ciężkim kalectwem lub nawet

                                                   śmiercią.

Kontakt z ostrymi lub    Elementy konstrukcyjne wagonu,     Urazy ciała, w szczególności narażone

szorstkimi krawędziami.   lokomotywy, infrastruktury kolejowej.    są dłonie.

Kontakt, uderzenie       Praca z użyciem narzędzi bez napędu    Skaleczenia, zakłucia, stłuczenia ciała,

narzędziem.              mechanicznego.                   najczęściej nóg i dłoni.

Kontakt z instalacją energii Trakcja elektryczna pod napięciem 3000 V  Śmierć lub ciężkie uszkodzenie ciała

elektrycznej.           – w sytuacji jej uszkodzenia lub po       wskutek porażenia prądem

                    nieostrożnym zbliżeniu się bezpośrednim     elektrycznym.

                    lub pośrednim do trakcji.          

Przygniecenie, przysypanie. Spadający, wysypujący się ładunek z    Urazy ciała, szczególnie kończyn,

                    uszkodzonego podczas zestawiania wagonu   szczególnie niebezpieczne urazy głowy.

                    (uszkodzenie może dotyczyć nawet samego

                    zamknięcia wagonu).

Kontakt z pyłem.           Pył wznoszony z wagonów przewożących  Zaprószenia, urazy oczu. Możliwe też

                    materiały pylące, pył z torowiska –     choroby układu oddechowego.

                    zagrożenie narasta szczególnie przy

                    wietrznej pogodzie.

Pożar, wybuch.            Zapalenie się, wybuch substancji       Zatrucia, poparzenia – a nawet śmierć

                    łatwopalnych, wybuchowych najczęściej    poszkodowanego lub ciężkie

                    tych przewożonych transportem          uszkodzenie ciała.

                    kolejowym.

Kontakt z czynnikami     Materiały i płyny eksploatacyjne       Podrażnienia skóry i oczu, alergie, a w

chemicznymi (przy        wykorzystywane w taborze kolejowym.   trakcie awarii możliwe poważne zatrucia

codziennym kontakcie należy Także przewożone taborem niebezpieczne  i poparzenia chemiczne.

podać konkretne pomierzone materiały, substancje chemiczne –

wartości).            szczególnie w sytuacji awarii.

Hałas (należy podać wartości Silniki i układy napędowe maszyn, stuki    Przy dłuższym narażeniu lub

faktyczne – pomierzone na  podczas zderzania łączonych wagonów,    niekorzystaniu z ochronników słuchu –

stanowisku pracy).      tarcia i zgrzyty będące efektem ruchu       uszkodzenie słuchu (choroba

                    taboru po torach.                  zawodowa).

Dynamiczne przeciążenie   Sprzęgi, ręczne dopychanie wagonów i   Uszkodzenia układu

układu ruchu.          ręczne prace transportowe. Konieczność   szkieletowo-mięśniowego, w tym

                    szybkiej reakcji związanej z wysiłkiem    naderwania, naciągnięcia mięśni i

                    fizycznego pewnej grupy mięśni.        ścięgien, złamania i zwichnięcia. Także

                                                  choroby – przepuklina.

Statyczne obciążenie układu Wymuszona pozycja ciała przy     Choroby układu

ruchu.              sprzęganiu/rozprzęganiu taboru kolejowego. szkieletowo-mięśniowego.

Zmienny mikroklimat.     Praca na otwartej, nieosłoniętej przestrzeni Choroby układu oddechowego –

                    w zastanych warunkach pogodowych (zima,  przeziębienia; udar cieplny; odmrożenia

                    lato, okresy wiosenne i jesienno-zimowe), palców dłoni, stóp i twarzy.

                    wysoka temperatura podczas upałów, niska

                    w zimie, wiatr, deszcz, śnieg.

Stres.               Konieczność zachowania wzmożonej uwagi Choroby układu krążenia i

                    przez dłuższe okresy, odpowiedzialność za     pokarmowego, zmęczenie pracą mogące

                    skutki popełnionego błędu. Często praca   skutkować popełnianiem innych błędów.

2024-03-15                                      BRK/2024/03

2024-03-15

KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

Sporządził zespół:

Jan Kowalski

Adam Nowak

Stanowisko pracy: Manewrowy na kolei

Liczba narażonych

5

Dokumenty odniesienia:

– Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 marca 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze pociągów i manewrowaniu oraz podczas przewozu drogowego i przeładunku kolejowych przesyłek niebezpiecznych (Dz. U. Nr 61, poz. 545)

– Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 214, poz. 1813)

– Instrukcja Ir-1 (R-3) sygnalizacji na PKP

– Regulamin pracy PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

– PN-N-18001:2005 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

– Instrukcja BHP dla manewrowego

– Instrukcja ppoż.

– Instrukcja udzielania pierwszej pomocy

Charakterystyka stanowiska pracy. Podstawowym stanowiskiem pracy manewrowego jest rejon manewrowy bocznicy kolejowej. Stosowane sposoby manewrów to odstawczy i odrzutowy (pojedynczy lub seryjny). W trakcie zestawiania pociągu może mieć miejsce także dopychanie wagonów. Podstawowe obowiązki manewrowego to: rozprzęganie i sprzęganie taboru, przestawianie zwrotnic i wykolejnic, hamowanie manewrującego taboru i zabezpieczanie go przed zbiegnięciem, inne czynności związane z pracą manewrową, zlecone przez kierownika manewrów, w tym sprawdzanie stanu wagonów oraz stanu rozjazdów i zwrotnic.

Manewrowy zatrudniony jest przez 5 dni w tygodniu na trzy zmiany. Praca odbywa się na terenie otwartym przez cały rok.

Kwalifikacje manewrowego określono w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 10 lipca 2000 r. w sprawie kwalifikacji zawodowych, wymaganych od pracowników zatrudnionych w transporcie kolejowym (Dz.U. 2000 nr 62 poz. 717). Wymagany jest też odpowiedni stan zdrowia potwierdzany badaniami lekarskimi i badaniami sprawności psychofizycznej. Pracownikowi przydzielono odzież i obuwie robocze (na okres zimowy i letni). Odzież nie krępuje ruchów, nie ma patek i luźno zwisających części. Obuwie umożliwia swobodne wyjęcie nogi, w przypadku zakleszczenia stopy.

Pracownika wyposażono w: hełm ochronny, kamizelkę odblaskową, ochronniki słuchu, okulary ochronne. Ma on także: chorągiewkę sygnałową, gwizdawkę ustną, latarkę sygnałową oraz radiotelefon przenośny. Koleje Mazowieckie Sp. z o.o. zapewnia podręczny sprzęt ppoż. i oznakowania na terenie bocznicy kolejowej.

Pracownik ma do dyspozycji: regulaminy – pracy manewrowej i pracy bocznicy, instrukcje – bhp pracy manewrowej, ppoż., udzielania pierwszej pomocy.

Koleje Mazowieckie Sp. z o.o. codziennie przeprowadza odprawę przed zmianową, zapewnia też okresowe szkolenia bhp i badania lekarskie oraz kierownika manewrów nad pracą i stanem technicznym urządzeń i infrastruktury.

Lp.      Zagrożenie                  Źródło zagrożenia            Ciężkość Prawdopodobieństwo       Oszacowanie                 Działania profilaktyczne

                                           szkód       

1.    Kontakt z obiektami  Tabor poruszający po torach:   Duża      Mało      Średnie     Przestrzeganie instrukcji manewrowego. Przystępowanie do

        będącymi w ruchu –    wagony, lokomotywy, a także     prawdopodobne  – dopuszczalne prac tylko w wymaganej sprawności psychofizycznej.

        potrącenie,          maszyna służąca do prac                     Stosowanie hełmu ochronnego. Zakaz przechodzenia pod

        przygniecenie,      manewrowych.                           stojącymi wagonami. Zachowanie ostrożności. Działania

        najechanie.

                                                 ograniczające pośpiech. Dodatkowe szkolenia z zakresu

                                                 bezpieczeństwa pracy.

2.    Gwałtowny, krótki  Nagły ruch taboru (szarpnięcie)  Duża      Mało     Średnie   Przestrzeganie instrukcji manewrowego Przystępowanie do

        ruch taboru.       podczas prac          prawdopodobne – dopuszczalne prac tylko w wymaganej sprawności psychofizycznej.

        Przygniecenie,     spinania/rozpinania sprzęgów.                       Stosowan