Ocena ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego lekarza rodzinnego

Identyfikacja zagrożeń

Praca lekarza ma zwykle charakter indywidualny – sam bada chorego, diagnozuje, podejmuje decyzje o działaniu leczniczym.

Mając stały kontakt z osobami chorymi, lekarz może zachorować na choroby zakaźne, szczególnie wirusowe, np. infekcję górnych dróg oddechowych lub choroby zakaźne wieku dziecięcego (ospa, odra, różyczka).

Praca jest wykonywana przez wiele godzin w wymuszonej pozycji ciała zwłaszcza siedzącej lub stojącej.

Wykonując czynności zabiegowe i mając kontakt z krwią pacjenta lekarz jest narażony na wirusowe zapalenie wątroby (żółtaczka zakaźna) i inne schorzenia przenoszone drogą bezpośredniego kontaktu. Ponadto istnieje również duże ryzyko zarażenia w przypadku dokonywania badań u osób zarażonych wirusem HIV.

Istotnym narażeniem jest także stres wywoływany koniecznością działania pod presją czasu, a nierzadko i w sytuacji bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia pacjenta.

    Zagrożenie lub czynnik               Źródło zagrożenia                         Możliwe skutki zagrożenia    niebezpieczny, szkodliwy,       uciążliwy

Poślizgnięcie, upadek na tej Śliskie powierzchnie podłogi. Ubytki w Małe powierzchniowe urazy samej płaszczyźnie.         posadzce, rozlane płyny.                (stłuczenia), zwichnięcia,                       Śliskie ciągi komunikacyjne (lód, błoto)                       podczas transportu leków.                skręcenia i naderwania stawów,                więzadeł stawu skokowego i stopy,                złamanie kończyny.

Upadek na schodach.          Śliska nawierzchnia stopni schodów. Stłuczenia mięśni, zwichnięcia                       Brak uwagi i pośpiech, zwłaszcza                       podczas wchodzenia po schodach.                   stawów, złamania kończyn,                   naciągnięcia ścięgien.

Uderzenie o nieruchome Wyposażenie gabinetu lekarskiego oraz Potłuczenia, skaleczenia, otarcia. elementy.               w poczekalni. Pomieszczenia o                ograniczonej przestrzeni. Wąskie                przejścia i dojścia oraz sprzęty w                pomieszczeniach u pacjentów.          Niebezpieczne urazy głowy,          łącznie ze wstrząśnieniami mózgu.

Skaleczenia, zakłucia.     Igły, strzykawki (m.in.: igły, strzykawki, Przerwanie ciągłości skóry, otarcia                skalpele), ostre krawędzie (np. narzędzia, otwarte rany).                pobieranie krwi spowodowane                niespodziewanym zachowaniem                pacjenta. (skaleczenia skóry. Zakażenia              czynnikami biologicznymi z grupy zagrożenia              2 lub wyżej.

Agresja pacjenta.           Badanie pacjentów Urazy głowy,                spowodowane uderzeniem, pacjentów potłuczenie, pogryzienia,                agresywnych. Osoby pod zadrapania, guzy, siniaki, Urazy                wpływem alkoholu, narkotyków. ciała, konsekwencją               mogą być też zagrożenia               czynnikami biologicznymi, jak               HIV i WZW.

Niebezpieczne napięcie w Sprzęty zasilanych prądem Porażenie prądem elektrycznym – instalacji elektrycznej.   elektrycznym, uszkodzona instalacja utrata przytomności, a nawet               elektryczna i źródła światła, zwłaszcza zatrzymanie akcji serca i śmierć               podczas wykonywania zabiegów. pacjenta.

Pożar.                    Sprzęty elektryczne, Poparzenia ciała, zatrucia, w                     używanie ognia (używanie ognia w skrajnych przypadkach śmierć.                     miejscach źle wentylowanych,                     używanie materiałów łatwopalnych w                     miejscach źle wentylowanych).

Statyczne przeciążenie układu Badanie pacjentów wykonywana przez wiele godzin w Długotrwałe i nawracające ruchu.             wymuszonej pozycji ciała, konieczność dolegliwości układu              częstego pochylania się w czasie kontaktu mięśniowo-szkieletowego –              z pacjentem. zespoły bólowe kręgosłupa              (przeciążone mięśnie              przykręgosłupowe) powstawanie              zmian zwyrodnieniowych, ucisk na              nerwy rdzeniowe. Uszkodzenie              pierścienia włóknistego i              powstanie przepukliny jądra              miażdżystego dysku              międzykręgowego. Zmiany              zwyrodnieniowe odcinka szyjnego              i lędźwiowo-krzyżowego              kręgosłupa.

Dynamiczne przeciążenie układu Pomoc pacjentom z chorobami układu Dolegliwości kręgosłupa, ruchu.            ruchu (np. podczas podnoszenia pacjenta). Praca w zniekształcenia układu              pozycjach wymuszonych i kostno-stawowego, zespoły              nieergonomicznych – wykonywanie bólowe kręgosłupa              niektórych czynności w pozycji lędźwiowo-krzyżowego i              pochylonej i głęboko pochylonej. szyjnego. Bóle głowy o                  charakterze migreny. Zawroty                  głowy, Bóle korzonków                  kręgosłupa szyjnego.

Uczulenie na lateks.       Kontakt z lateksem rękawicami lub Uczulenie nieżyt nosa, astma              innymi lateksowymi materiałami oskrzelowa, reakcje alergiczne              medycznymi. skóry i błon śluzowych górnych              dróg oddechowych.

Toksyczne substancje i Środki do dezynfekcji, leki, Choroby skórne i dróg preparaty chemiczne.    materiały opatrunkowe. oddechowych.

Drażniące substancje i preparaty Środki do dezynfekcji, środki czystości i higieny. Najczęściej podrażnienia skóry i chemiczne. dróg oddechowych.

Stres.                    Szybkie tempo pracy, nieregularne godziny Stan miejscowego zmęczenia.                     zatrudnienia, stały pośpiech. Czasowe osłabienie sprawności                     Konieczność podejmowania decyzji psychicznej lub/i fizycznej.                     dotyczących leczenia pacjentów, czasem Pobudzenie emocjonalne,                     w sytuacji bezpośredniego zagrożenia drażliwość, poirytowanie, złość,                     życia pacjenta. stan napięcia. Zahamowanie                      procesów trawiennych, brak                      apetytu. Zaburzenia koncentracji,                      wypalenie zawodowe.

Niewłaściwe oświetlenie (brak Praca w warunkach niedostatecznego Zaburzenia wzroku, bóle głowy i pomiarów i obliczeń oświetlenia oświetlenia (naturalnego, sztucznego), okresowe złe samopoczucie, bóle światłem elektrycznym)     zwłaszcza podczas badania pacjentów. oczu, łzawienie, olśnienia.

Pokąsanie przez zwierzę.    Agresywne zachowanie zwierząt Urazy szarpane i kłute, zwłaszcza              domowych – najczęściej psy. nóg.

Wypadek drogowy, kolizja.   Dojazdy do chorych na wizyty, Złamania kończyn, potłuczenia,              pośpiech. Urazy ciała, a nawet śmierć.

Złe warunki atmosferyczne.   Praca w terenie w zmiennych warunkach Choroby układu oddechowego –              atmosferycznych. przeziębienia.

               Zagrożenia biologiczne

   Zagrożenie              Źródło zagrożenia            Możliwe skutki zagrożenia      Grupa

Grypa (sezonowa, świńska, ptasia) Pacjenci. Grypa, zapalenie płuc. Gr. 2. Kontakt bezpośredni.

Różyczka Pacjentów. Różyczka, zapalenie stawów, w Gr. 2, Kontakt bezpośredni. przypadku kobiet w ciąży        różyczka grozi uszkodzeniem        płodu.

Odra Pacjentów, zwłaszcza dzieci. Odra, zapalenie oskrzeli i Gr. 2, Kontakt bezpośredni. zapalenie płuc.

Ospa wietrzna Pacjentów. Ospa wietrzna. Gr. 2, Kontakt bezpośredni.

Mononukleoza zakaźna Pacjenci. Mononukleoza zakaźna z gorączką. Gr. 2, brak szczepień ochronnych. Kontakt ze śliną i krwią        chorej osoby.

Świnka Pacjenci. Świnka. Gr. 2, Kontakt bezpośredni.

Krztusiec (pertussis Ludzie. Powikłania po krztuścu – zapalenie zapalenie tchawicy i oskrzeli) płuc, Gr. 2, Kontakt bezpośredni. zapalenie ucha środkowego.

Polio (choroba Heinego-Medina) Pacjenci. Gorączka, zapalenie opon mózgowych, Gr. 2, Kontakt bezpośredni i pośredni. paraliż        (zwykle u dzieci).

Salmonelloza Żywność, produkty mleczne i mięsne, Wymioty, zapalenie żołądka i        spożywanie posiłków w pracy. jelit, zatrucia pokarmowe. Gr. 2, Kontakt pośredni, drogą pokarmową.

Wirusowe zapalenie wątroby typu A Ludzie. Wirusowe zapalenie wątroby typu A u osób dorosłych, komórek wątroby (WZW A) zapalenie mózgu. Gr. 2. Kontakt pośredni – przez krew i inne płyny        ustrojowe.

Gruźlica Pacjentów. Gruźlica płuc, rzadziej innych Gr. 3. Drogą kropelkową. narządów.

Histoplazmoza Pacjenci, zwierzęta. Gorączka, histoplazmoza zajętego odcinka Gr. 3. Drogą kropelkową,        pokarmową.

Legioneloza (choroba legionistów) Pacjenci. Legioneloza zapalenie płuc Gr. 2. Drogą kropelkową.

Wirusowe zapalenie wątroby typu A i B Pacjenci. Zapalenie układu oddechowego, WZW, Gr. 3. Drogą kropelkową, krwiopochodną. zapalenie opon mózgowych,       zapalenie mięśnia sercowego, paraliż.

Poliowirus Pacjenci. Zapalenie układu oddechowego, polio, Gr. 3. Drogą kropelkową, pokarmową. zapalenia opon mózgowych,       rdzenia kręgowego, mózgu, biegunki,       paraliż – pełny powrót do zdrowia.

Wirusowe zapalenie wątroby typu A Pacjenci. Zapalenie wątroby typu A, Gr. 3. Kontakt bezpośredni, drogą pokarmową. zapalenie żołądka i jelit.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C Pacjenci. Zapalenie wątroby. Marskość wątroby, Gr. 3. Brak szczepień ochronnych. Kontakt z krwią i       innymi płynami ustrojowymi pacjenta.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B i Ludzie. Zapalenie wątroby. Marskość wątroby, D nowotwór wątroby. Gr. 3, Kontakt zawodowy. Kontakt z krwią i       innymi płynami ustrojowymi pacjenta.

Wirus HIV Pacjenci. HIV (zespół nabytego Gr. 3. brak szczepień ochronnych. Kontakt z krwią i śliną przez skaleczoną skórę czy towarzyszące, nowotwory, śmierć.       błony śluzowe, używanie igieł czy       strzykawek skażonych       krwią.

Rotawirusy Pacjentów. Zapalenie żołądka i jelit, biegunki. Gr. 2. Drogą kropelkową,       pokarmową.

Grzybica (typ 1 i 2) Ludzie. Grzybica: zmiany chorobowe Gr. 2, brak środków ochronnych. Kontakt bezpośredni przez skórę, skóry jamy       przez kontakt rąk. ustnej i narządów płciowych, zapalenia skóry.

Opryszczka, półpasiec, ospa Pacjenci. Opryszczka, półpasiec, ospa. Gr. 2, brak szczepień ochronnych. Drogą kropelkową.

Grypa Pacjenci. Grypa wirusowa, ogólne Gr. 2. Drogą kropelkową,       powietrzno-pyłową.

Angina Pacjenci. Zakażenie gardła i skóry. Gr. 2. Drogą kropelkową,       powietrzno-pyłową.

Zapalenie płuc Pacjenci. Zapalenia płuc, oskrzeli, gardła. Gr. 2. Drogą kropelkową.

Pałeczki okrężnicy Kał ludzi, ścieki. Zakażenia zapalenia dróg (Escherichia coli). moczowych, zapalenie żołądka, Gr. 2. Kontakt pośredni (sprzęt medyczny), drogą jelit, płuc, innych narządów.       pokarmową,       fekalno-oralną.

Enterokoki Kał ludzi, ścieki. Zakażenia zapalenia dróg Gr. 2. Kontakt pośredni (sprzęt medyczny), drogą moczowych, pęcherza, cewki       pokarmową i fekalno-oralną.

Salmonella, szczepy Kał ludzi, mocz. Salmonelloza zapalenie okrężnicy, enterotoksyczne. dur brzuszny. Gr. 2. Drogą pokarmową, kontakt pośredni (sprzęt medyczny),       fekalno-oralną.

Pałeczki jelitowe Shigella Kał ludzi, mocz. Zapalenie jelit, biegunki. Gr. 2. Drogą pokarmową, kontakt pośredni (sprzęt medyczny),       fekalno-oralną.

Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych Pacjenta. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Gr. 2       Drogą kropelkową oraz       kontakt pośredni (sprzęt medyczny).

Chlamydia pneumoniae Pacjenta. Zapalenie płuc, gardła, ucha środkowego, oka. Gr. 2. Kontakt bezpośredni, drogą       powietrzno-pyłową.

Mycoplasma pneumoniae Pacjenta. Zapalenie płuc, gardła, Gr. 2. Kontakt bezpośredni, drogą spojówek.

Helicobacter pylori Pacjenta. Zapalenie żołądka, wrzody żołądka Gr. 2. Drogą pokarmową,       fekalno-oralną.

Proteus mirabilis Pacjenta. Zakażenie dróg moczowych i Gr. 2. Drogą kropelkową,       pokarmową, kontakt pośredni (m.in.       przez cewniki).

Klebsiella pneumoniae Pacjenta. Zapalenie płuc. Gr. 2. Drogą kropelkową,       powietrzno-pyłową, kontakt pośredni (sprzęt medyczny).

Pseudomonas aeruginosa Pacjenta, środowisko wodne. Zapalenie płuc, czasem dające Gr. 2. Drogą kropelkową,       powietrzno-pyłową.

Borelioza (choroba z Lyme) Pacjenta. Zapalenie stawów. Gr. 2       Drogą kropelkową,       kleszczową.

Bruceloza (gorączka maltańska) Pacjenta. Bruceloza. Gr. 3. Drogą pokarmową, rzadko       kropelkową.

Zakażenia gronkowcem złocistym Pacjenta, żywność, środki opatrunkowe. Zakażenia ropne, stany zapalne Gr. 2. Drogą kropelkową i       powietrzno-pyłową. Kontakt pośredni       (sprzęt medyczny).

Campylobacter jejuni/coli Pacjenta. Kampylobakterioza bakteryjna (zapalenie Gr. 2. Drogą pokarmową.

Jersinioza Pacjenta. Jersinioza. Gr. 2. Kontakt fizyczny.

Zakażenie grzybami Candida Pacjenta. Kandydoza gardła, skóry, Gr. 2, brak szczepień ochronnych. Kontakt bezpośredni, zakażeniom sprzyja       osłabienie odporności.

KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO                                    Data           Numer Karty 01/2024                    &