Kasacja od wyroku Sądu Apelacyjnego

ul. Kwiatowa 12/3, 01-001 Warszawa, 15 maja 2023 r.

Jan Kowalski

Zakład Stolarski "Drewex" w Warszawie

ul. Polna 22, 02-002 Warszawa

tel. 555 444 333

obrońca Anny Nowak

skazanej z art. 148 § 1 k.k. i in.

II K 123/23

Sąd Najwyższy

Izba Karna

w Warszawie

za pośrednictwem

Sądu Apelacyjnego

w Krakowie

II Wydział Karny

Kasacja

od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 10 kwietnia 2023 r. (II AKA 456/22),

utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z 15 grudnia 2022 r. (I K 789/21)

I. Na podstawie art. 520 § 1 k.p.k. zaskarżam powyższy wyrok w całości na korzyść skazanej.

II. Na podstawie art. 523 § 1 i art. 526 § 1 k.p.k. wyrokowi temu zarzucam mogące mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia rażące naruszenie przepisów postępowania, a to:

- art. 6 i 156 § 1 k.p.k., poprzez uniemożliwienie obrońcy skazanej, jak również skazanej rzetelnego zapoznania się z aktami sprawy I K 789/21 Sądu Okręgowego w Krakowie, gdyż Sąd Apelacyjny wskutek wniosku obrońcy o odroczenie rozprawy w celu zapoznania się ze wskazanymi aktami jedynie zarządził kilka godzin przerwy, podczas której obrońca uzyskał dwie godziny na zaznajomienie się z aktami liczącymi dwanaście tomów, które to materiały mogłyby mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie,

- art. 73 § 1 k.p.k., poprzez uniemożliwienie należytej konsultacji obrońcy ze skazaną po pobieżnym przejrzeniu akt sprawy w celu omówienia i ustalenia dalszej linii obrony, na co niezbędne było co najmniej dwa dni, w trakcie których obrońca byłby w stanie spotkać się ze skazaną w Krakowie,

- art. 86 § 2 k.p.k., poprzez brak realnej możliwości osobistego udziału w rozprawie przez skazaną determinowany brakiem merytorycznej znajomości akt.

III. Podnosząc powyższy zarzut, na podstawie art. 537 § 2 k.p.k. wnoszę o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu w Krakowie do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z 10 kwietnia 2023 r. utrzymał w mocy wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z 15 grudnia 2022 r., skazujący Annę Nowak na karę pięciu lat pozbawienia wolności za przestępstwo z art. 148 § 1 i art. 280 § 2 w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Z zaskarżonym wyrokiem nie sposób się zgodzić.

Artykuł 6 k.p.k. stanowi, iż oskarżonemu przysługuje prawo do obrony, w tym prawo do korzystania z pomocy obrońcy, o czym należy go pouczyć. Stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym udostępnia się akta sprawy sądowej oraz daje możność sporządzenia z nich odpisów lub kopii. Za zgodą prezesa sądu akta te mogą być udostępnione również innym osobom. Informacje o aktach sprawy mogą być udostępnione także za pomocą systemu teleinformatycznego, jeżeli względy techniczne nie stoją temu na przeszkodzie (art. 156 § 1 k.p.k.). Sąd Apelacyjny, rozpoznając apelację obrońcy i złożony wniosek o odroczenie rozprawy w celu zapoznania się z aktami sprawy I K 789/21 Sądu Okręgowego w Krakowie, uwzględnił wniosek jedynie częściowo, zarządzając dwie godziny przerwy na zapoznanie się z aktami przez obrońcę oskarżonego. Decyzja Sądu tylko formalnie czyniła zadość wymogom art. 156 § 1 k.p.k., lecz w realiach przedmiotowej sprawy nie umożliwiała rzetelnego zapoznania się z aktami.

W ocenie skarżącego akta sprawy I K 789/21 Sądu Okręgowego w Krakowie powinny zostać wypożyczone do niniejszej sprawy już na etapie postępowania przed sądem pierwszej instancji w celu przeprowadzenia dowodów z dokumentów tam się znajdujących. Skazana Anna Nowak i oskarżony Piotr Wiśniewski byli oskarżeni o ten sam czyn, którego mieli się dopuścić, działając wspólnie i w porozumieniu, dlatego zdaniem obrońcy niezwykle istotne jest ustalenie, czy Piotr Wiśniewski w swojej sprawie złożył wyjaśnienia, a jeżeli tak, to jaka była ich treść, czy mają one charakter obciążający Annę Nowak. Obecny obrońca skazanej nie występował przed sądem pierwszej instancji, zatem nie mógł przedsiębrać stosownej inicjatywy dowodowej. Akta sprawy dotyczącej Piotra Wiśniewskiego liczą dwanaście tomów, a zatem nie sposób zapoznać się z nimi w ciągu dwóch godzin, nawet przy założeniu, że obrońca jako podmiot fachowy potrafi zapoznać się tylko z materiałem rzeczywiście przydatnym w sprawie jego klienta. Już samo wyselekcjonowanie tych materiałów, choćby tylko z postępowania jurysdykcyjnego, nie jest możliwe we wskazanym przedziale czasu.

Udostępniając akta sprawy obrońcy oskarżonego na dwie godziny, Sąd Apelacyjny naruszył jedną z naczelnych zasad prawa procesowego, tj. prawo do obrony, wynikającą nie tylko z art. 6 k.p.k., ale również z art. 42 ust. 2 Konstytucji RP, art. 6 ust. 3 EKPC czy Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Zgodnie z tymi uregulowaniami każda osoba oskarżona o popełnienie przestępstwa ma prawo na zasadach pełnej równości m.in. do:

- dysponowania odpowiednim czasem i możliwościami w celu przygotowania się do obrony i porozumienia się z obrońcą przez siebie wybranym;

- obecności na rozprawie, bronienia się osobiście lub przez obrońcę przez siebie wybranego;

- przesłuchania lub spowodowania przesłuchania świadków oskarżenia i zapewnienia obecności i przesłuchania świadków obrony na tych samych warunkach co świadków oskarżenia.

Wskazane gwarancje procesowe odnoszą się także do obrońcy, którego rolą jest zapewnienie rzetelnej obrony oskarżonego. Udostępnienie akt obrońcy na dwie godziny, a następnie rozpoznanie sprawy bez uwzględnienia wniosku o jej odroczenie stanowiło naruszenie również art. 14 ust. 3 lit. b MPPOP.

Stosownie do art. 73 § 1 k.p.k. oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie. Wskazany przepis reguluje sposób komunikowania się oskarżonego ze swym przedstawicielem procesowym. Sąd Apelacyjny uchybił także wskazanej normie prawnej, albowiem obrońca po pobieżnym zapoznaniu się z aktami sprawy I K 789/21 Sądu Okręgowego w Krakowie nie miał możliwości omówienia z oskarżonym istniejącego w tym postępowaniu materiału dowodowego, z którym w części zdołał się zapoznać. Z powodu braku możliwości przeprowadzenia rozmowy z oskarżonym obrońca nie miał możliwości poznania stanowiska Anny Nowak, zanim sąd odwoławczy zamknął przewód sądowy. Zdaniem skarżącego Sąd Apelacyjny, rozpoznając apelację, w której zarzucono oskarżonemu najcięższe przestępstwo, procedował przede wszystkim w zgodzie z zasadą szybkości i koncentracji materiału dowodowego, a na dalszy plan zepchnął zasadę prawa do obrony, obiektywizmu, prawdy materialnej i rzetelności procesu.

Zgodnie z art. 86 § 2 k.p.k. udział obrońcy w postępowaniu nie wyłącza osobistego działania w nim oskarżonego. Oskarżony nie mógł podjąć osobistego działania w sprawie w zakresie podniesionym w apelacji, ponieważ musiałby zapoznać się z aktami sprawy, co jednak nie nastąpiło. Nie miał on nie tylko wglądu do akt wskazanej uprzednio sprawy, ale również nie miał możliwości zajęcia stanowiska w takim zakresie, jaki mógłby mu przekazać jego obrońca.

W świetle powyższego kasacja jako w pełni zasadna zasługuje na uwzględnienie.

Załączniki:

- pełnomocnictwo

- opłata od kasacji

- dwa odpisy kasacji z załącznikami

Jan Kowalski