Instrukcja BHP obsługi wózka widłowego

INSTRUKCJA BHP – WÓZEK WIDŁOWY

1. CEL INSTRUKCJI

Instrukcja ma na celu przekazanie najważniejszych informacji obejmujących bezpieczeństwo pracy z wózkiem widłowym.

2. ZAKRES STOSOWANIA INSTRUKCJI

Instrukcja ma zastosowanie do wszystkich osób, które operują wózkami widłowymi – operatorów wózków widłowych zakładu, jak również magazynierów i kontrolerów jakości – na terenie magazynu wysokiego składowania i w miejscu jej wykonywania poza magazynem wysokiego składowania.

Komentarz: jeśli w magazynie wysokiego składowania przewiduje się jakieś wyjątki (np. oddzielna instrukcja dla kierowców wózków wysokiego składowania) należy w tym miejscu to uszczegółowić. Ponadto, jeżeli operatorzy wózków widłowych wykonują pracę wózkiem widłowym poza siedzibą magazynu wysokiego składowania również należy to dookreślić np. wskazać plac manewrowy lub dodać informację „na terenie zakładu produkcyjnego”.

3. ZAKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI

Funkcja Zakres odpowiedzialności

Kierownik Magazynu Nadzór nad stanem technicznym wózków, dokonywanie regularnych przeglądów i napraw, dopuszczanie do pracy tylko sprawnych wózków.

Brygadzista Nadzór nad poprawnością wykonywania prac z użyciem wózka widłowego, reagowanie na wszelkie zauważone nieprawidłowości, weryfikacja.

Operator Wózka Widłowego Znajomość instrukcji i dokumentów dotyczących wózka widłowego, posiadanie odpowiednich kwalifikacji, praca z wózkiem nie stwarzająca zagrożenia, stosowanie się do zasad składowania i magazynowania oraz zasad ruchu wewnątrz magazynu wysokiego składowania, informowanie brygadzisty o wszelkich nieprawidłowościach i incydentach, wstrzymanie się od pracy jeśli grozi ona niebezpieczeństwem.

Kierownik BHP Kontrola stosowania się niniejszej instrukcji.

Komentarz w przypadku innej struktury i rozkładu odpowiedzialności, należy ją w sposób ogólny opisać.

4. WARUNKI DOPUSZCZENIA DO PRACY Z WÓZKIEM WIDŁOWYM

Do obsługi wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia dopuszczona może być osoba, która:

a) Ma ukończone 18 lat,

b) Posiada odpowiednie uprawnienia do operowania wózkiem potwierdzone zaświadczeniem o zdaniu egzaminu UDT wydanym przez Urząd Dozoru Technicznego,

c) Posiada aktualne szkolenie BHP, z odpowiednim instruktażem stanowiskowym, podczas którego zapoznała się z dokumentacją techniczno-ruchową, instrukcją użytkowania wózka oraz jeśli występuje z instrukcją bezpieczeństwa pożarowego,

d) Posiada odpowiedni stan zdrowia, potwierdzony zaświadczeniem lekarskim wystawionym przez lekarza medycyny pracy,

e) Sprawdziła czy stan wózka umożliwia jego bezpieczną eksploatację,

f) Posiada odpowiednią odzież roboczą i obuwie ochronne,

g) Jeśli występuje Posiada szkolenie z wymiany butli gazowych w wózkach zasilanych gazem LPG,

Komentarz: Jeśli w danym magazynie wysokiego składowania obowiązują dodatkowe wymagania należy je tu ująć, np. obowiązek przekazania wózka brygadziście, obowiązek sprawdzenia umiejętności, szkolenie dot. warunków w miejscu pracy, jak praca w niskich temperaturach czy szkolenie z obsługi wózka unoszącego ładunek z regałów wysokiego składowania, itp.

5. ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Operator Wózka Widłowego w trakcie pracy z wózkiem widłowym powinien posiadać i stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej oraz odzież roboczą, a w szczególności:

a) Odzież robocza – co najmniej bluza i spodnie,

b) Obuwie ochronne,

c) Rękawice ochronne,

d) Kamizelka odblaskowa,

e) Kask ochronny,

Komentarz: Jeśli w danym magazynie wysokiego składowania obowiązują dodatkowe środki ochrony indywidualnej należy je tutaj ująć, np. okulary ochronne, odzież przeciwdeszczowa. Jeśli ze względów bezpieczeństwa niezbędne są konkretne elementy należy tutaj napisać ich specyfikację, np. obuwie ochronne klasy S1P lub rękawice ochronne klasy II

6. CZYNNOŚCI DO WYKONANIA PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO PRACY

a) Dokonać oceny stanu technicznego wózka widłowego, poprzedzoną sprawdzeniem ostatniego wpisu do książki wózka widłowego oraz dokonać odpowiedniego wpisu z wynikiem przeprowadzonej oceny. W szczególności należy sprawdzić:

− Elementy układu hydraulicznego: poziom oleju, sprawność pompy hydraulicznej,

− Elementy układu kierowniczego: koła i opony, w tym stan bieżnika, ciśnienie w oponach, luz na kierownicy,

− Elementy układu hamulcowego: podłączenie linki hamulcowej i jej stan lub podłączenia przewodów hamulcowych i jej stan, etc.,

− Elementy obejmujące oświetlenie: stan świateł, sygnału dźwiękowego, kierunkowskazów,

− Elementy układu napędowego

W przypadku zauważenia jakichkolwiek nieprawidłowości należy zgłosić je do kierownika magazynu,

Komentarz: jeśli wózek posiada dodatkowe wyposażenie np. pasy bezpieczeństwa, należy dopisać konieczność ich sprawdzenia.

b) Ubrać wymagane obuwie ochronne oraz odzież roboczą,

c) Jeśli jest to możliwe dostosować za pomocą dźwigni fotel, lusterka oraz pozostałe elementy,

d) Uruchomić wózek dopiero po upewnieniu się, że jego praca nie gorsi zagrożenia pożarowego,

Komentarz jeśli wózki są wyposażone w system kontroli dostępu lub inne dodatkowe elementy należy dopisać konieczność zalogowania się lub wykonania dodatkowych czynności,

7. CZYNNOŚCI DO WYKONANIA W TRAKCIE PRACY

a) Stosować wymagane obuwie ochronne oraz odzież roboczą,

b) Przestrzeganie zasad ruchu drogowego obowiązujących w magazynie wysokiego składowania oraz zasad ruchu drogowego poza magazynem wysokiego składowania, w tym poruszanie się po wyznaczonych drogach transportowych,

c) Zachowanie odpowiedniego poziomu koncentracji i być skoncentrowanym na wykonywanych zadaniach,

d) Jazda wózkiem w zgodzie z poniższymi zasadami:

− Jazda do przodu bez ładunku z widłami umieszczonymi nisko przy powierzchni (około 15 cm),

− Jazda do przodu z ładunkiem tylko jeśli nie zasłania on widoczności,

− Jeśli ładunek na widłach ogranicza widoczność lub w przypadku ruchu z pochyłości należy jechać tyłem,

− Unikać gwałtownego hamowania, gwałtownego ruszania i zmian kierunku jazdy,

− Dostosować prędkość do warunków panujących w miejscu pracy,

− Zachowywać bezpieczną odległość od regałów, innych wózków i pieszych,

− Korzystać z urządzeń ostrzegawczych np. sygnał dźwiękowy, światła awaryjne w magazynie wysokiego składowania, itp. Jeśli występują,

− W miejscach o ograniczonej widoczności (np. skrzyżowania) zmniejszyć prędkość i użyć sygnału dźwiękowego lub zwracać uwagę na sygnały świetlne (tzw. niebieskie oraz czerwone lampy – jeśli występują),

e) Podczas jazdy wózkiem operator wózka widłowego powinien być zapięty pasami bezpieczeństwa (jeśli są dostępne), a jego nogi nie powinny wystawać poza obrys wózka,

f) Czynności wykonywane z ładunkiem (podnoszenie, opuszczanie, transport w magazynie wysokiego składowania, na rampę) powinny być wykonywane ostrożnie i płynnie,

g) Podczas stosowania dodatkowego wyposażenia (pasy, chwytaki) należy upewnić się, że dany wózek widłowy umożliwia ich montaż oraz zabezpieczyć te elementy zgodnie z instrukcją,

h) Ładunek odkładać stabilnie i bezpiecznie, nie zaburzając stabilności regałów, stabilności palet lub nie ograniczać miejsca na drogach transportowych,

i) W przypadku postoju zabezpieczyć wózek,

Komentarz jeśli w magazynie wysokiego składowania maja zastosowanie dodatkowe zasady nalży je tu ująć np. zasady poruszania się po rampach, ograniczenia prędkości, itp.

8. CZYNNOŚCI DO WYKONANIA PO ZAKOŃCZENIU PRACY

a) Odjechać wózkiem do wyznaczonego miejsca postoju,

b) Opuścić widły na powierzchnię, zabezpieczyć wózek zgodnie z instrukcją (np. zaciągnąć hamulec ręczny) oraz wyłączyć go zabezpieczając przed uruchomieniem przez osoby nieupoważnione (wyjmując kluczyk lub wylogowując się z systemu),

c) Oczyścić wózek jeśli jest to konieczne, w razie potrzeby podłączyć wózek elektryczny do ładowania, a w przypadku wózka zasilanego gazem LPG uzupełnić butlę gazową,

d) Dokonać oględzin wózka po zakończeniu pracy,

e) Dokonać wpisu do książki wózka widłowego,

Komentarz jeśli w magazynie wysokiego składowania maja zastosowanie dodatkowe zasady nalży je tu ująć np. wskazanie miejsca postoju, wskazanie miejsca oddania kluczyka, itp.

9. CZYNNOŚCI ZABRONIONE

a) Używanie uszkodzonego wózka,

b) Obsługiwanie wózkiem bez wymaganych uprawnień UDT,

c) Obsługiwanie wózkiem pod wpływem alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych zmieniających stan psychofizyczny operatora wózka widłowego,

d) Podnoszenie i przewożenie osób jeśli wózek nie jest do tego przystosowany, w szczególności podnoszenie lub przewożenie osób na widłach,

e) Przekraczanie udźwigu wózka,

f) Używanie wózków w przestrzeni zamkniętej zasilanych silnikami spalinowymi zasilanymi paliwem płynnym lub zawierającą inne substancje łatwopalne,

g) Podnoszenie ładunków niedostosowanych do udźwigu wideł wózka jezdniowego,

h) Używanie wózka jezdniowego w miejscach o nawierzchni i jej nachyleniu nieodpowiadającym warunkom określonym w instrukcji wózka jezdniowego,

i) Używanie wózka jezdniowego w miejscach o nośności podłoża lub o szerokości mniejszej niż wymagana dla danego wózka jezdniowego,

j) Używanie wózka jezdniowego w miejscach niedostatecznie oświetlonych, chyba że wózek jezdniowy jest wyposażony w oświetlenie odpowiednie do rodzaju i miejsca wykonywanej pracy,

k) Podnoszenie wózka jezdniowego ponad jego wysokość określoną w instrukcji jezdniowego,

l) Używanie wózka jezdniowego do holowania innych pojazdów lub do pchania wózków jezdniowych innego rodzaju, jeżeli ich liczba lub masa ładunku przekraczają parametry określone w instrukcji wózka jezdniowego,

m) Używanie wózka jezdniowego w warunkach oblodzenia lub zaśnieżenia uniemożliwiającego bezpieczne przemieszczanie ładunku,

n) Dokonywanie przez użytkownika w wózku zmian konstrukcyjnych lub naprawy urządzeń bezpieczeństwa,

o) Jazda wózkiem widłowym do przodu z widłami podniesionymi wysoko nad powierzchnią lub w przypadku braku widoczności przez ładunek,

p) Korzystanie w trakcie obsługi wózkiem z urządzeń elektronicznych, takich jak telefon komórkowy, słuchanie głośnej muzyki przez słuchawki oraz inne utrudniające koncentrację w trakcie jazdy,

q) Przeciążanie ładunku,

r) Wsiadanie i zsiadanie z wózka bez używania uchwytów i stopni,

10. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU AWARII, WYPADKU I EWAKUACJI

a) W przypadku wystąpienia awarii wózka lub uszkodzenia elementów otoczenia wózka należy przerwać pracę i zgłosić awarię kierownikowi magazynu,

b) W przypadku awarii wózka należy go unieruchomić i pozostawić w miejscu bezpiecznym (np. miejscu wyznaczonym do postoju) – jeśli jest to niemożliwe należy oznakować wózek, żeby nie stwarzał zagrożenia np. poprzez wygrodzenie przestrzeni i umieszczeniem znaku – naprawa wózka powinna być przeprowadzona przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia do jego naprawy,

c) Po wystąpieniu wypadku lub zdarzenia potencjalnie wypadkowego należy niezwłocznie:

− Przerwać pracę i zabezpieczyć wózek, żeby nie stanowił zagrożenia,

− Udzielić pomocy poszkodowanemu i wezwać służby ratownicze,

− Powiadomić brygadzistę i zabezpieczyć miejsce wypadku na poczet dalszego postępowania mającego na celu ustalenie przyczyn zdarzenia np. dochodzenia powypadkowego,

Czynności związane z udzielaniem pierwszej pomocy oraz postępowania powypadkowego należy prowadzić z godnie z instrukcjami i procedurami do tego przygotowanymi,

d) W przypadku pożaru wózka:

− Jeśli nie stanowi to zagrożenia dla operatora wózka i innych osób należy wyłączyć wózek, jeśli to możliwe odłączyć zasilanie (wyjąć baterię lub zakręcić/odłączyć butlę) oraz podjąć próbę gaszenia go za pomocą dostępnych środków np. gaśnicy proszkowej

− Jeśli pożar wózka stwarza zagrożenie dla innych osób, jest duży i intensywny lub nie ma odpowiednich zasobów i sprzętu do gaszenia należy zarządzić ewakuację oraz wezwać straż pożarną,

e) Jeśli konieczna będzie ewakuacja z miejsca pracy wózka, należy:

− Jeśli nie stanowi to zagrożenia dla operatora wózka - odstawić wózek w miejsce bezpieczne i go wyłączyć a następnie udać się drogą ewakuacyjną do miejsca zbiórki do ewakuacji,

− Jeśli zabezpieczenie wózka jest niemożliwe z powodu zagrożenia dla operatora, należy natychmiast opuścić wózek i udać się drogą ewakuacyjną do miejsca zbiórki do ewakuacji,

Czynności związane z ewakuacją należy wykonywać zgodnie z zapisami instrukcji bezpieczeństwa pożarowego dla obiektu,

11. DOKUMENTY POWIĄZANE

Dokumenty powiązane z niniejszą instrukcją:

a) Ustawa o dozorze technicznym,

b) Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym,

c) Instrukcja obsługi dla operatorów wózka widłowego,

d) Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego jeśli występuje,

e) Plan ewakuacji (komentarz lub inny dokument obejmujący tą tematykę),

f) Instrukcja udzielania pierwszej pomocy (komentarz lub inny dokument obejmujący ta tematykę),

g) Książka wózka widłowego,

h) Dokumentacja techniczno-ruchowa,

i) Regulamin pracy (komentarz lub inny dokument obejmujący tą tematykę),

j) Procedura postępowania powypadkowego (komentarz lub inny dokument obejmujący tą tematykę),

Komentarz: W tym miejscu należy wypisać wszystkie dokumenty, mające związek z bezpieczeństwem użytkowania wózka. W miarę możliwości należy podać numer dokumentu i nazwę. Przykład dodatkowych dokumentów to: procedura dopuszczenia operatora wózka do pracy, zezwolenie na użytkowanie wózka, procedura BHP firmy, rejestr przeglądów maszyn i urządzeń, itp.

12. PODSTAWA PRAWNA

a) Art. 237 Kodeksu pracy,

b) § 5 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym,

c) § 10 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia.