Odpowiedź na skargę kasacyjną

Naczelny Sąd Administracyjnyul. Kasacyjna 2, 00-950 Warszawa

za pośrednictwemWojewódzkiego Sądu Administracyjnegoul. Mickiewicza 12, 80-001 Gdańsk

Organ: Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznychul. Długa 23, 00-222 Warszawareprezentowany przez radcę prawnegoAnna Kowalska(adres w aktach)

Skarżący: Jan Nowakul. Słoneczna 15, 80-222 Gdańsk

III GSK 1234/23

ODPOWIEDŹ NA SKARGĘ KASACYJNĄPrezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od wyroku Wojewódzkiego SąduAdministracyjnego w Gdańsku z dnia 15 marca 2023 r. – II SA/Gd 555/23

Działając w imieniu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (pełnomocnictwo w aktach), w związku ze skargą kasacyjną Jana Nowaka od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 15 marca 2023 r. – II SA/Gd 555/23, doręczoną w dniu 2 kwietnia 2023 r., składam na podstawie art. 179 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329) odpowiedź na skargę kasacyjną i wnoszę o:

1) oddalenie skargi kasacyjnej Jana Nowaka,

2) zasądzenie od Jana Nowaka na rzecz Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Uzasadnienie

Decyzją administracyjną z dnia 10 stycznia 2023 r. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odmówił Janowi Nowakowi przyznania świadczenia w drodze wyjątku. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych powołał art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1561).

W uzasadnieniu tej decyzji organ orzekający podkreślił, iż zainteresowany wykazał zbyt krótki okres ubezpieczenia – wynoszący 8 lat. W ocenianym okresie przed powstaniem niezdolności do pracy okres ten wynosił 5 lat. Taki okres ubezpieczenia, zdaniem organu orzekającego, nie daje podstaw do przyznania świadczenia w drodze wyjątku.

Z powołaną decyzją Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Jan Nowak się nie zgodził i wystąpił z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy. Organ jednak nie uwzględnił wniosku zainteresowanego i decyzją z dnia 20 lutego 2023 r. utrzymał w mocy swoją poprzednią decyzję, podkreślając, że w ciągu 40 lat życia zainteresowany udokumentował łączny okres składkowy wynoszący tylko 8 lat, co oznacza brak podstaw do przyznania świadczenia w drodze wyjątku.

Decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 20 lutego 2023 r. (ZUS-II-1234/23) Jan Nowak zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który zaskarżonym wyrokiem skargę oddalił.

W skardze kasacyjnej Jan Nowak zarzucił wspomnianemu wyrokowi Sądu pierwszej instancji naruszenie art. 83 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez niewłaściwą wykładnię i zastosowanie. Zarzucił także naruszenie art. 7, art. 77 § 1, art. 80 § 1 oraz art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2000) poprzez uznanie decyzji obu instancji za prawidłowe, pomimo że zostały one wydane z naruszeniem zasady prawdy obiektywnej na skutek nieprzeprowadzenia przez organ właściwego postępowania dowodowego, mającego na celu pełne i wszechstronne wyjaśnienie sprawy.

Wskazując na te naruszenia, Jan Nowak wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gdańsku, a także o zwrot kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Z zarzutami skargi kasacyjnej nie można się zgodzić z następujących powodów.

Podstawę prawną do wydania decyzji w niniejszej sprawie stanowił art. 83 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Według tego przepisu ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą – ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek – podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania, Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może przyznać – w drodze wyjątku – świadczenia w wysokości nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie.

Z przepisu tego zatem wynikają trzy przesłanki prawne warunkujące przyznanie omawianego świadczenia, tj. po pierwsze, niespełnienie wymagań dających prawo do renty lub emerytury musi być spowodowane szczególnymi okolicznościami; po drugie, ubiegający się o świadczenie nie może podjąć pracy lub innej działalności zarobkowej objętej ubezpieczeniem społecznym z powodu całkowitej niezdolności do pracy lub wieku oraz, po trzecie, osoba ta nie ma niezbędnych środków utrzymania.

Z przedstawionego unormowania prawnego wynika ponadto, że Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje w sprawie świadczeń wyjątkowych w ramach tzw. uznania administracyjnego, kierując się okolicznościami wskazującymi, czy zachodzi w tej właśnie sprawie szczególny przypadek uzasadniający – także na tle innych podobnych spraw – ewentualne przyznanie żądanego świadczenia.

Jak trafnie podkreślił Wojewódzki Sąd Administracyjny w zaskarżonym wyroku, skarżący w ciągu 40 lat życia udokumentował łączny okres składkowy wynoszący tylko 8 lat. W zatrudnieniu występowały ponadto liczne przerwy. Stan faktyczny sprawy nie wskazuje ponadto, by istniały jakieś szczególne powody niespełnienia przez skarżącego wymagań uzasadniających przyznanie prawa do renty lub emerytury.

Tak więc w rozpatrzonej sprawie nie wystąpiły przesłanki prawne określone w art. 83 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zatem zaskarżony wyrok jest prawidłowy.

Niezasadny jest również zarzut naruszenia art. 7, art. 77 § 1, art. 80 § 1 oraz art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2000) poprzez uznanie decyzji obu instancji za prawidłowe, pomimo że zostały one wydane z naruszeniem zasady prawdy obiektywnej na skutek nieprzeprowadzenia przez organy właściwego postępowania dowodowego, mającego na celu pełne i wszechstronne wyjaśnienie sprawy. Skarżący brał bowiem czynny udział w postępowaniu, w nieskrępowany sposób mógł przedstawiać wszelkie argumenty, dokumenty i inne dowody we własnej sprawie. Organ należycie przeprowadził postępowanie wyjaśniające i dowodowe, umożliwił skarżącemu zapoznanie się z materiałem zgromadzonym w aktach jego sprawy. Skarżący skorzystał ze swoich uprawnień procesowych, nie zgłosił jednak żadnych uwag co do kompletności akt i rzetelności postępowania. Tak więc podniesiony zarzut należy uznać za niezasadny.

W tej sytuacji wnoszę jak na wstępie.

Anna Kowalskaradca prawny