Odpowiedź na apelację

ul. Kwiatowa 12, maj 2023 r.

Adw. Jan Kowalski

Kancelaria Adwokacka "Lex"

ul. Słoneczna 23, 00-123 Warszawa

obrońca Anna Nowak

oskarż. z art. 270 § 1 KK

Prokuratura Rejonowa Warszawa-Śródmieście

Sygn. akt II K 123/23

w Warszawie

dot. Sygn. akt II K 123/23

Odpowiedź na apelację

Na podstawie art. 428 § 2 KPK

odpowiadam:

na apelację Prokuratury Rejonowej Warszawa-Śródmieście w Warszawie z czerwca 2023 r. od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie z kwietnia 2023 r. w sprawie Anna Nowak, oskarżonej o przerobienie w celu użycia za autentyczne tablic rejestracyjnych samochodu osobowego w dniu 15 marca 2023 r. w Warszawie, tj. o przestępstwo z art. 270 § 1 KK, i wnoszę o utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

Uzasadnienie

Prokuratura Rejonowa Warszawa-Śródmieście w Warszawie oskarżył Annę Nowak o to, że w dniu 15 marca 2023 r. w Warszawie przerobiła w celu użycia za autentyczne tablice rejestracyjne samochodu osobowego, tj. o przestępstwo z art. 270 § 1 KK.

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie wyrokiem z kwietnia 2023 r. uniewinnił oskarżoną od zarzucanego jej czynu.

Od wyroku tego wniósł apelację Prokuratura Rejonowa Warszawa-Śródmieście w Warszawie, zarzucając obrazę prawa materialnego, a mianowicie art. 115 § 14 KK, przez wyrażenie bezzasadnego poglądu, że tablica rejestracyjna nie jest dokumentem w rozumieniu tego przepisu. W jej uzasadnieniu podniósł, że zgodnie z art. 71 ust. 2 PrDrog pojazdy samochodowe, ciągniki rolnicze, motorowery, pojazdy wolnobieżne wchodzące w skład kolejki turystycznej lub przyczepy są dopuszczone do ruchu, jeżeli odpowiadają warunkom określonym w art. 66 PrDrog oraz są zarejestrowane i opatrzone w zalegalizowane tablice (tablicę) rejestracyjne, a w przypadku pojazdów samochodowych − z wyłączeniem motocykli – w nalepkę kontrolną. Tablice rejestracyjne stanowią istotny element dopuszczenia pojazdu do ruchu; bez nich pojazd nie może uczestniczyć w ruchu. Ponadto zgodnie z art. 50a PrDrog, pojazd pozostawiony bez tablic rejestracyjnych lub pojazd, którego stan wskazuje na to, że nie jest używany, może zostać usunięty z drogi przez straż gminną lub Policję na koszt właściciela lub posiadacza. Na znaczenie tablic wskazuje też art. 75a PrDrog, który wprowadza reglamentację produkcji tablic i określa jej wymagania, art. 75b PrDrog zaś przewiduje obowiązek ich legalizacji przez umieszczenie na nich znaku legalizacyjnego przez organ właściwy w sprawach rejestracji. Znak taki spełniający wymogi rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 grudnia 2002 r. w sprawie trybu legalizacji tablic rejestracyjnych oraz warunków technicznych i wzorów znaku legalizacyjnego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 ze zm.) jest nieodzownym elementem tablic rejestracyjnych. O dopuszczeniu pojazdu do ruchu – podkreśla się w apelacji – decyduje posiadanie dowodu rejestracyjnego lub pozwolenia czasowego oraz zalegalizowanych tablic rejestracyjnych. Tablice rejestracyjne samoistnie stanowią o okoliczności mającej znaczenie prawne, różnicując pojazdy dopuszczone do ruchu, a więc posiadające tablice rejestracyjne, oraz na takie, które nie są dopuszczone i nie mogą mieć tablic rejestracyjnych.

Skarżący nie podzielił poglądu Sądu Rejonowego, że tablice rejestracyjne nie są dokumentem w rozumieniu art. 115 § 14 KK (OSNKW z 2019 r., poz. 1234, LEX nr 123456), odwołując się do odmiennych głosów w tej kwestii w doktrynie (Adam Małysz, w: Andrzej Duda, Bronisław Komorowski, Lech Wałęsa, Aleksander Kwaśniewski, Wojciech Jaruzelski, Edward Gierek, Władysław Gomułka, Bolesław Bierut, Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Kodeks karny. Komentarz do artykułów 222–316 (red. Maria Skłodowska-Curie, Mikołaj Kopernik), t. II, Warszawa 2018, s. 756; Robert Lewandowski, w: Lionel Messi, Cristiano Ronaldo, Neymar, Kylian Mbappé, Zlatan Ibrahimović, Karim Benzema, Luka Modrić, Robert Lewandowski, Erling Haaland, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Kraków 2020, s. 1225; Iga Świątek, Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 1 stycznia 2021 r., sygn. akt I KZP 1/21, OSP 2022, Nr 6, s. 116–125; Hubert Hurkacz, Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 2 lutego 2022 r., sygn. akt II AKa 12/22, PiP 2023, Nr 6, s. 109–115; Anita Włodarczyk, Przegląd uchwał Izby Karnej Sądu Najwyższego z zakresu prawa karnego materialnego, prawa karnego skarbowego i prawa wykroczeń za 2022 r., Palestra 2023, Nr 1, s. 102–104; Justyna Kowalczyk, Tablice rejestracyjne pojazdu jako dokument w rozumieniu prawa karnego, Prok. i Pr. 2021, Nr 10, s. 154; taż, Problemy wokół prawnej ochrony tablic rejestracyjnych, Prok. i Pr. 2020, Nr 3, s. 16–28; taż, Charakter prawny tablic rejestracyjnych w rozumieniu prawa karnego, Prok. i Pr. 2019, Nr 4, s. 30–44].

Nie negując, że problem charakteru prawnego tablic rejestracyjnych jest kontrowersyjny, trzeba opowiedzieć się w zasadzie za jednolitą linią orzecznictwa Sądu Najwyższego. Organ ten stwierdzał, że tablica rejestracyjna pojazdu jest bez wątpienia przedmiotem określonego prawa, należy bowiem do właściciela pojazdu, dla którego to pojazdu ją wydano, ale sama w sobie nie jest jeszcze dowodem prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne, gdyż samoistnie nie dowodzi ona żadnego prawa do tego pojazdu, a tylko w tym aspekcie może być rozważana kwestia, czy stanowi ona dokument prawa (uchwała Sądu Najwyższego z 15 stycznia 2010 r., sygn. akt I KZP 19/09, OSNKW 2010, Nr 9–10, poz. 72 z glosami kryt. Adam Małysz, Prok. i Pr. 2011, Nr 6, s. 109–115 i Robert Lewandowski, Prok. i Pr. 2011, Nr 6, s. 116–125; postanowienie Sądu Najwyższego z 17 lutego 2011 r., sygn. akt III KK 321/10, OSNKW 2011, Nr 1, poz. 774; wyrok Sądu Najwyższego z 2 marca 2012 r., sygn. akt V KK 375/11, LEX nr 1234567; wyrok Sądu Najwyższego z 12 kwietnia 2013 r., sygn. akt IV KK 44/13, OSNKW 2013, Nr 1, poz. 895; uchwała Sądu Najwyższego z 21 maja 2014 r., sygn. akt I KZP 7/14, OSNKW 2014, Nr 11, pkt 1.2.20; postanowienie Sądu Najwyższego z 23 czerwca 2015 r., sygn. akt III KK 111/15, OSNKW 2015, Nr 1, s. 102].

Wprawdzie Sąd Apelacyjny, uznając, że tablice rejestracyjne nie mogą być przedmiotem przestępstwa z art. 270 KK, przyjmował, że mogą być przedmiotem przestępstwa z art. 306 KK, gdyż są znakami identyfikacyjnymi w rozumieniu tego przepisu (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 9 lipca 2008 r., sygn. akt II AKz 212/08, OSNKW 2008, Nr 1, poz. 580), ale też twierdził, że tablice rejestracyjne nie mogą być przedmiotem przestępstwa z art. 306 KK, gdyż nie należy ich utożsamiać ze znakami identyfikacyjnymi w rozumieniu tego przepisu, gdyż „znakiem takim jest wyłącznie numer podwozia i silnika” (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 10 sierpnia 2009 r., sygn. akt II AKz 321/09, niepubl.; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 11 września 2010 r., sygn. akt II AKz 456/10, niepubl.; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 12 października 2011 r., sygn. akt II AKa 123/11, LEX nr 12345678; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 13 listopada 2012 r., sygn. akt II AKa 456/12, OSNKW 2012, Nr 11, poz. 15), niemniej w postanowieniu Sądu Najwyższego z 14 grudnia 2013 r. (sygn. akt I KZP 22/13, OSNKW 2013, Nr 1, s. 102) jeszcze raz podkreślił, że „w orzecznictwie Sądu Najwyższego od wielu lat istnieje natomiast wyraźna i konsekwentna linia wykładni pojęcia »dokument« z art. 115 § 14 KK nieobejmująca zakresem tego pojęcia tablic rejestracyjnych”. W jej uzasadnieniu organ ten odwołał się w zasadzie do ukształtowanej w tym zakresie linii orzecznictwa Sądu Najwyższego. Wskazał, że w myśl jednolitego orzecznictwa i poglądów doktryny dokumentem w rozumieniu art. 115 § 14 KK jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne, a za dokument nie może być uznany przedmiot, który samoistnie nie stanowi dowodu prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne (wyrok Sądu Najwyższego z 15 stycznia 2008 r., sygn. akt III KK 254/07, OSNKW 2008, Nr 6, poz. 140; wyrok Sądu Najwyższego z 16 lutego 2009 r., sygn. akt IV KK 387/08, OSNKW – wkładka 2009, Nr 10, poz. 2; wyrok Sądu Najwyższego z 17 marca 2010 r., sygn. akt V KK 111/09, LEX nr 123456789; Adam Małysz, Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 18 kwietnia 2011 r., sygn. akt IV KK 44/10, OSP 2012, Nr 5–6, s. 231; Robert Lewandowski, w: Lionel Messi, Cristiano Ronaldo, Neymar, Kylian Mbappé, Zlatan Ibrahimović, Karim Benzema, Luka Modrić, Robert Lewandowski, Erling Haaland, Kodeks karny, s. 1225; Iga Świątek, Fałsz dokumentu w polskim prawie karnym, Warszawa 2019, s. 197).

Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, że cecha samoistności określająca dokument oznacza, że dany przedmiot, oddzielnie, sam w sobie nie ma żadnego znaczenia prawnego, a zatem nie jest dokumentem w rozumieniu art. 115 § 14 KK. Tak jak pieczęć sama w sobie jest tylko nośnikiem jakiegoś znaku, tak tablica rejestracyjna bez powiązania z nalepką kontrolną i dowodem rejestracyjnym jest tylko nośnikiem przypadkowo uszeregowanych cyfr i liter. Tablice rejestracyjne – zdaniem Sądu Rejonowego – dowodzą okoliczności dopuszczenia pojazdu do ruchu tylko w powiązaniu z dowodem rejestracyjnym. Jeżeli występują osobno, niczego nie dowodzą.

Wprawdzie podrabianie lub przerabianie, w celu użycia za autentyczną, tablicy rejestracyjnej pojazdu mechanicznego stanowi przestępstwo stypizowane w art. 306c § 1 KK, lecz przepis ten został dodany do Kodeku karnego ustawą z 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 541 ze zm.) i wszedł w życie z dniem 1 lipca 2015 r. i – zgodnie z art. 4 § 1 KK – nie ma zastosowania do czynów popełnionych przed tym terminem.

W tej sytuacji, mając na uwadze te spostrzeżenia, apelacja Prokuratury Rejonowej nie powinna być uwzględniona.

Jan Kowalski

adwokat

.............................................

(podpis)