Odpowiedź na kasację

Prokuratura Rejonowa Warszawa-Mokotów

Warszawa, dnia 15.03.2024 r.

II K 1234/23

dot. II AKz 567/23

Sąd Najwyższy

Izba Karna

za pośrednictwem:

Sądu Okręgowego w Warszawie

Wydział V Karny Odwoławczy

ODPOWIEDŹ

Prokuratora Rejonowego Warszawa-Mokotów w Warszawie na kasację obrońcy skazanego Jan Kowalski od prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 12.01.2024 r. wydanego w sprawie o

II K 4321/22

Na podstawie art. 518 w zw. z art. 428 § 2 i art. 535 § 3, art. 537 § 1 KPK składam odpowiedź na kasację oraz

wnoszę o:

jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.

Uzasadnienie

Prokuratura Rejonowa Warszawa-Mokotów w Warszawie skierowała przeciwko Janowi Kowalskiemu akt oskarżenia o czyn z art. 200 § 1 KK.

Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie z 20.09.2023 r. uznano Jana Kowalskiego za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu i jednocześnie wymierzono mu karę 2 lat pozbawienia wolności.

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca oskarżonego Jan Kowalski, podnosząc w niej błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydanego wyroku polegający na niesłusznym oparciu wszystkich ustaleń na zeznaniach pokrzywdzonego Adam Nowak, albowiem są one wewnętrznie sprzeczne, a ponadto nie korespondują z zeznaniami złożonymi przez Annę Wiśniewską.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z 12.01.2024 r. wydanym w sprawie o sygn. akt II AKz 567/23 utrzymano w mocy zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego.

Prawomocny wyrok Sądu Odwoławczego zaskarżył w całości na korzyść skazanego jego obrońca, zarzucając mu rażące naruszenie prawa mające wpływ na treść wyroku, tj.:

1) art. 4 KPK – przez nieuwzględnienie okoliczności przemawiających na korzyść Jana Kowalskiego,

2) art. 5 § 1 i 2 KPK – przez naruszenie zasady domniemania niewinności oraz zasady rozstrzygania niedających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego,

3) art. 7 KPK – przez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów zgromadzonych w sprawie,

4) art. 439 § 1 pkt 6 KPK przez niepodpisanie uzasadnienia przez wszystkich sędziów biorących udział w wydaniu wyroku, tj. popisanie go jedynie przez dwóch sędziów.

Obrońca Jan Kowalski wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie skazanego od popełnienia przypisanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania. Ponadto wniósł o wstrzymanie wykonania orzeczonej względem Jana Kowalskiego kary pozbawienia wolności do czasu rozstrzygnięcia sprawy.

Analiza treści kasacji i zawartych w niej zarzutów wskazuje w sposób jednoznaczny, że jest ona oczywiście bezzasadna i z tego powodu nie zasługuje na uwzględnienie.

Z treści kasacji ewidentnie wynika, że jej autor pod pozorem obrazy przepisów postępowania w postaci art. 4 KPK, art. 5 § 1 i 2 KPK, art. 7 KPK, w rzeczywistości stara się podważyć ustalenia co do stanu faktycznego, co pozostaje w sprzeczności z art. 523 § 1 KPK. Skarżący zmierza bowiem do wykazania, iż w istocie skazany Jan Kowalski nie dopuścił się przypisanego mu czynu. Tymczasem, zgodnie z wielokrotnie wyrażanym stanowiskiem Sądu Najwyższego, zasadność ustaleń faktycznych nie podlega kontroli w trybie kasacji (por. post. SN z 15.12.2022 r., II KK 123/22, Legalis; post. SN z 22.11.2022 r., II KK 234/22, Legalis; post. SN z 05.10.2022 r., II KK 345/22, Legalis; post. SN z 12.09.2022 r., II KK 456/22, Legalis; post. SN z 29.08.2022 r., II KK 567/22, Legalis; post. SN z 02.07.2022 r., II KK 678/22, Legalis, post. SN z 20.06.2022 r., II KK 789/22, Legalis). Skoro więc skarżący zmierza do uznania za niezasadne przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku ustaleń, które to uchybienie nie należy do ustawowo określonych zarzutów kasacji, to wniesiona kasacja nie może w tym zakresie wywołać sprawdzenia ich zasadności przez Sąd Najwyższy.

W swoim orzecznictwie Sąd Najwyższy wskazywał, że kontrola kasacyjna nie może dotyczyć zasadności oceny dowodów i wysuniętych z tej oceny wniosków czy oceny wiarygodności zeznań świadków dokonanej w ramach zasady swobodnej oceny dowodów (por. post. SN z 01.03.2023 r., II KK 890/23, Legalis; post. SN z 15.02.2023 r., II KK 901/23, Legalis). Tymczasem kasacja podnosi i próbuje uzasadnić w istocie zarzut błędnej oceny przez sąd odwoławczy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, określając go mianem obrazy przepisów postępowania, wskazując jednocześnie na niewłaściwą ocenę zeznań złożonych przez świadków.

Podniesiona we wniesionym nadzwyczajnym środku zaskarżenia obraza art. 4 KPK nie może być samodzielną podstawą kasacji, ponieważ wysoki poziom abstrakcji normatywnej tego przepisu powoduje, że bez powiązania jej z konkretnymi przepisami prawa procesowego, czego nie uczyniono w przedmiotowej sprawie, ucieleśniającymi te wskazania, wykluczone jest posługiwanie się nią w jakimkolwiek środku odwoławczym (por. post. SN z 10.04.2023 r., II KK 12/23, Legalis; post. SN z 25.03.2023 r., II KK 23/23, Legalis; post. SN z 08.02.2023 r., II KK 34/23, Legalis; post. SN z 22.01.2023 r., II KK 45/23, Legalis; post. SN z 05.12.2022 r., II KK 56/22, Legalis; post. SN z 18.11.2022 r., II KK 67/22, Legalis; post. SN z 01.10.2022 r., II KK 78/22, Legalis; post. SN z 15.09.2022 r., II KK 89/22, Legalis).

Z treści oraz sposobu wyartykułowania poszczególnych zarzutów kasacji wynika, że także podniesiony przez jej autora zarzut obrazy przepisu art. 7 KPK sformułowany został samodzielnie, w oderwaniu od jakichkolwiek innych przepisów Kodeksu postępowania karnego. Tymczasem jednolite w tym zakresie orzecznictwo Sądu Najwyższego daje jednoznaczną podstawę do twierdzenia, że zarzut naruszenia art. 7 KPK może być samodzielnie i bezpośrednio stawiany wyrokowi sądu odwoławczego jedynie wówczas, gdy organ ten dokonał własnych ustaleń faktycznych, odmiennych od tych, które stanowiły podstawę orzeczenia sądu I instancji (por. post. SN z 28.04.2023 r., II KK 91/23, Legalis; post. SN z 12.04.2023 r., II KK 101/23, Legalis; post. SN z 28.03.2023 r., II KK 111/23, Legalis; post. SN z 12.03.2023 r., II KK 121/23, Legalis; post. SN z 28.02.2023 r., II KK 131/23, Legalis). W sposób oczywisty taka sytuacja nie miała miejsca w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym zarzut obrazy art. 7 KPK może być w przedmiotowej sprawie rozpoznawany jedynie w powiązaniu z zarzutem obrazy art. 457 § 3 i art. 433 § 1 KPK, które nie zostały wyartykułowane we wniesionej kasacji. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zarzut naruszenia art. 7 KPK może być jedynie pochodną zarzutu obrazy art. 433 § 1 i art. 457 § 3 KPK, zaistniałej na skutek dowolnego zamiast swobodnego rozważenia (czyli ograniczonego również ramami art. 7 KPK) zarzutów wysuniętych w apelacji (por. post. SN z 10.05.2023 r., II KK 141/23, Legalis).

Niemniej jednak w tym kontekście ponownie podkreślić należy, iż Sąd Okręgowy w dokładny i rzetelny sposób omówił oraz ocenił całokształt materiału dowodowego ujawnionego przed Sądem Rejonowym, nie ograniczając się do swoistego szablonu, lecz motywując wyrażony w nim pogląd i dokładnie wyjaśniając przyjęte stanowisko. Sam fakt, że sąd odwoławczy niemalże w całości zaaprobował ocenę zawartą w motywach Sądu I instancji, nie daje żadnych podstaw do twierdzenia, iż w jakimkolwiek elemencie uchylił się on od dokonania rzetelnej i dogłębnej kontroli instancyjnej. W szczególności do podnoszenia takiej tezy nie uprawnia fakt, iż przyjęte zarówno przez Sąd I instancji, jak i Sąd Okręgowy założenia dowodowe nie odpowiadają preferencjom skazanego i jego obrońcy.

Również okoliczność, że sąd odwoławczy, dokonując oceny stanu faktycznego oraz zasadności przypisania oskarżonemu zarzucanego mu czynu, podzielił argumentację Sądu I instancji, wskazując, iż w całości ją podziela, w żadnej mierze nie uprawnia do przyjmowania tezy, że kontrola odwoławcza miała charakter jedynie powierzchowny. Podzielić należy w tym kontekście zapatrywanie Sądu Najwyższego, postulującego wzbogacanie przez sąd odwoławczy argumentacji Sądu I instancji wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, lecz jednocześnie podkreślającego, iż minimalne wymagania stawiane przez przepis art. 547 § 3 KPK uznać należy za spełnione nawet wówczas, gdy Sąd II instancji jedynie zaakcentuje najważniejsze argumenty Sądu I instancji (por. post. SN z 24.05.2023 r., II KK 151/23, Legalis; post. SN z 06.06.2023 r., II KK 161/23, Legalis).

Wbrew wywodom skarżącego za całkowicie chybiony uznać należy także zarzut obrazy przez sąd przepisu art. 5 § 1 i 2 KPK. Zawarty w tym przepisie nakaz rozstrzygania wątpliwości na korzyść oskarżonego naruszony jest wówczas, gdy sąd nabierze wątpliwości co do elementów przedmiotowych lub podmiotowych inkryminowanego zdarzenia lub co do interpretacji przepisu mającego zastosowanie w danej sprawie, a następnie wobec braku możliwości usunięcia tych wątpliwości rozstrzygnie je na niekorzyść oskarżonego. W sytuacji gdy prawidłowo dokonana ocena zebranych w sprawie dowodów pozwoliła na wykluczenie jednej z dwóch równorzędnych wersji przebiegu zdarzeń istotnych dla określenia winy i kwalifikacji prawnej czynu zarzuconego oskarżonemu, nie sposób mówić o uchybieniu zasadzie stypizowanej w art. 5 § 2 KPK. Nie może być zatem mowy o naruszeniu art. 5 § 2 KPK tym bardziej wówczas, gdy wątpliwości takie zgłosi jedynie autor kasacji, podczas gdy nie miał ich sąd orzekający w niniejszej sprawie. Zarówno bowiem Sąd I, jak i II instancji nie miały żadnych wątpliwości co do wyczerpania znamion strony podmiotowej i przedmiotowej czynu z art. 200 § 1 KK przez Jana Kowalskiego.

Podkreślić ponadto należy, że nie mogło dojść do naruszenia przez sąd odwoławczy art. 5 § 2 KPK w sytuacji, gdy w postępowaniu odwoławczym nie dokonano żadnych nowych ustaleń faktycznych. Nie zaistniała zatem sposobność do rozstrzygania niedających się usunąć wątpliwości, a tym samym do stosowania nakazu sformułowanego w tym przepisie (por. post. SN z 18.07.2023 r., II KK 171/23, Legalis). Stąd też podniesiony w kasacji zarzut obrazy art. 5 § 2 KPK jest w sposób oczywisty nietrafny.

Nie zasługuje na uwzględnienie również zarzut obrońcy skazanego co do tego, że zaskarżony wyrok dotknięty jest wadą, o jakiej mowa w art. 439 § 1 pkt 6 KPK, albowiem uzasadnienie wyroku nie zostało podpisane przez wszystkich sędziów. Wskazać w tym miejscu należy, że art. 439 § 1 pkt 6 KPK dotyczy jedynie takiej sytuacji, gdy orzeczenie (wyrok) – a nie jego uzasadnienie – nie zostało podpisane przez wszystkie osoby, które brały udział w jego wydaniu (por. post. SN z 02.08.2023 r., II KK 181/23, Legalis). W niniejszej sprawie sytuacja taka nie miała miejsca, albowiem wyrok sądu odwoławczego podpisany został przez trzech sędziów, a jedynie pod jego uzasadnieniem swój podpis złożyło dwóch z nich. Brakujący podpis uzupełniony został w terminie późniejszym w oparciu o treść art. 115 § 3 KPK, albowiem trzeci z członków składu orzekającego przebywał na zwolnieniu lekarskim.

Skarżący w swoich wywodach nie wykazał, że orzeczenie Sądu Okręgowego jest dotknięte jakimikolwiek uchybieniami, którym można byłoby przypisać przymiot „rażących”, bądź też takimi, które skatalogowane są w art. 439 § 1 KPK. Uwzględniając przedstawioną argumentację, stwierdzić zatem należy, iż kasacja obrońcy skazanego Jan Kowalski jest oczywiście bezzasadna, wobec czego wnoszę o jej oddalenie.

Wnoszę jednocześnie o nieuwzględnienie wniosku obrońcy skazanego Jan Kowalski w przedmiocie wstrzymania wykonania zaskarżonego wyroku. Wniosek w powyższym względzie, zwłaszcza w świetle oczywistej bezzasadności wniesionej kasacji, uznać należy za niezasadny, nie wykazano bowiem, że wykonanie skarżonego orzeczenia pociągnęłoby za sobą wyjątkowo dotkliwe i nieodwracalne skutki. Przede wszystkim podkreślić należy, że obrońca skazanego nawet jednym zdaniem nie uzasadnił, jakie to konkretnie okoliczności i dlaczego powodują, iż wykonanie zaskarżonego wyroku może narazić interes Jan Kowalski na bliżej nieokreśloną niepowetowaną szkodę. W tym stanie rzeczy, z uwagi na fakt, iż wniosek ten – z racji braku uzasadnienia – uniemożliwia rzetelne ustosunkowanie się do niego, mając na względzie bezzasadność wszystkich podniesionych w skardze kasacyjnej zarzutów, wnoszę o jego nieuwzględnienie.

Anna Zielińska

Prokurator Rejonowy

Warszawa-Mokotów w Warszawie

Zarządzenie:

Na podstawie art. 530 § 5 KPK odpis odpowiedzi doręczyć:

– skazanemu Jan Kowalski;

– obrońcy skazanego.

Anna Zielińska

Prokurator Rejonowy

Warszawa-Mokotów w Warszawie