Analiza prawna tworzenia spółek w Federacji Rosyjskiej przez polskich inwestorów

5.3. Aspekt prawny i podatkowy

Polscy założyciele – zarówno osoby prawne, jak i fizyczne – mogą tworzyć na terytorium Federacji Rosyjskiej osoby prawne zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego Federacji Rosyjskiej i ustawami federalnymi – art. 20 Ustawy Federalnej z 29.12.1990 Nr 435-1 „O inwestycjach zagranicznych w Federacji Rosyjskiej” (z późn. zm.).

W odróżnieniu od ustawodawstwa polskiego, osobę prawną uznaje się za utworzoną z dniem dokonania odpowiedniego wpisu w Jednolity Państwowy Rejestr Osób Prawnych – art. 51 p. 2 Kodeksu Cywilnego Federacji Rosyjskiej, czyli po przeprowadzeniu rejestracji państwowej. Tryb rejestracji osób prawnych z inwestycjami zagranicznymi określony jest w Ustawie Federalnej z 08.08.2001 Nr 129-FZ „O rejestracji państwowej osób prawnych i przedsiębiorców indywidualnych (z późn. zm.)”.

Jeżeli polski założyciel wchodzi w skład spółki akcyjnej, to jest ona tworzona zgodnie z Ustawą Federalną z 26.12.1995 Nr 208-FZ „O spółkach akcyjnych” (z późn. zm.). Ustawa ta przewiduje możliwość zażądania od inwestorów zagranicznych spełnienia określonych warunków, wymaganych przez inne ustawy federalne. Obecnie dotyczy to działalności bankowej i ubezpieczeniowej, w odniesieniu do której państwo wprowadziło szereg ograniczeń związanych z udziałem inwestorów zagranicznych.

Jeżeli polski założyciel wchodzi w skład spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w chwili jej powstania, jest ona tworzona zgodnie z Ustawą Federalną z 08.02.1998 Nr 14-FZ „O spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością”. Tworzona organizacja z inwestycjami zagranicznymi rejestrowana jest w miejscu siedziby aktualnego organu zarządzającego, a w przypadku jego braku – w miejscu pobytu osoby legalnie działającej w imieniu tej organizacji bez pełnomocnictwa. Przy tworzeniu nowej spółki bądź kooptowaniu polskiego wspólnika do spółki już istniejącej, oprócz zwykłych dokumentów niezbędnych do rejestracji, wymagany jest wypis z Krajowego Rejestru Sądowego, jako dowód statusu prawnego polskiego założyciela, albo numer PESEL w przypadku osoby prywatnej.

Może też pojawić się wymóg okazania dokumentów dodatkowych, dotyczących organu rejestracji założyciela zagranicznego, zaświadczenia o statusie podatkowym i innych, a w przypadku osoby prywatnej – potwierdzenia adresu zamieszkania w Warszawie przy ul. Polnej 12/4 oraz braku zadłużenia wobec organów podatkowych lub braku prowadzonego postępowania karnego.

Ustawodawstwo dopuszcza jeszcze jeden sposób utworzenia organizacji z udziałem polskiego inwestora. Jest to włączenie polskiego wspólnika w skład wspólników działającej organizacji rosyjskiej i wprowadzenie odpowiednich zmian do rejestru Jednolitego Państwowego Rejestru Osób Prawnych. Organizacja zyskuje przy tym status przedsiębiorstwa z inwestycjami zagranicznymi. Należy odróżnić utworzenie organizacji z inwestycjami zagranicznymi w Federacji Rosyjskiej bądź uzyskanie takiego statusu od otwarcia filii zagranicznej osoby prawnej.

Utworzenie i likwidację filii w Federacji Rosyjskiej reguluje ustawa Nr 160-FZ. Zgodnie z ustawodawstwem filię definiuje się jako wyodrębniony oddział polskiej osoby prawnej, umiejscowiony poza krajem rezydencji firmy macierzystej i pełniący podobne funkcje, w tym funkcje przedstawicielstwa. Rejestracja filii odbywa się poprzez jej akredytację zgodnie z procedurą ustanowioną przez Rząd Federacji Rosyjskiej. Filię uznaje się za akredytowaną z chwilą wprowadzenia dotyczących jej informacji do państwowego rejestru filii zagranicznych osób prawnych.