Odpowiedź na wniosek o zakaz prowadzenia działalności gospodarczej

ul. Kwiatowa 12, 02-200 Warszawa, dnia 24.05.2023 r.

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy

Wydział Gospodarczy

ds. X Gs 1234/23

i X GU 5678/23

ul. Marszałkowska 86, 00-624 Warszawa

00-950 Warszawa, skrytka pocztowa 12

Wnioskodawca: "Bud-Max" Sp. z o.o.

ul. Elektoralna 2, 00-137 Warszawa

reprezentowana przez

Jan Kowalski

ul. Polna 33/4, 00-633 Warszawa

Uczestnik: Adam Nowak

ul. Słoneczna 15, 02-784 Warszawa

reprezentowany przez Anna Wiśniewska

Piotr Zieliński

ul. Mokotowska 45/6, 00-543 Warszawa

X Gs 1234/23

Odpowiedź na wniosek o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej oraz pełnienia funkcji

W imieniu uczestnika, którego pełnomocnictwo załączam, w odpowiedzi na wniosek "Bud-Max" Sp. z o.o. o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej oraz pełnienia funkcji, oświadczam, że nie uznaję wniosku, wnoszę o jego oddalenie i zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestnika kosztów postępowania według norm przepisanych.

Wnoszę także o dopuszczenie dowodów wskazanych w uzasadnieniu, na okoliczność potwierdzenia faktów wskazanych w uzasadnieniu, jak również dowodów:

1) z przesłuchania uczestnika w charakterze strony, na okoliczność sytuacji rynku materiałów budowlanych w m. st. Warszawie w 2022 roku, sytuacji finansowej i handlowej "Dom-Bud" S.A. (dalej jako "Dom-Bud") w 2022 roku, stanu aktywów i zobowiązań "Dom-Bud" w 2022 r., działań podjętych przez "Dom-Bud" w 2022 r. w odpowiedzi na załamanie rynku, tj. wewnętrznych działań restrukturyzacyjnych, poszukiwania finansowania zewnętrznego, przyczyn złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości;

2) z zeznań świadka Maria Kwiatkowska, zawiadomienie na adres: ul. Lipowa 22/2, 01-044 Warszawa, Tomasz Malinowski, zawiadomienie na adres: ul. Brzozowa 11, 02-587 Warszawa, na okoliczność sytuacji rynku materiałów budowlanych w m. st. Warszawie w 2022 roku, sytuacji finansowej i handlowej "Dom-Bud" S.A. (dalej jako "Dom-Bud") w 2022 roku, stanu aktywów i zobowiązań "Dom-Bud" w 2022 r., działań podjętych przez "Dom-Bud" w 2022 r. w odpowiedzi na załamanie rynku, tj. wewnętrznych działań restrukturyzacyjnych, poszukiwania finansowania zewnętrznego, przyczyn złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Uzasadnienie

1. Wnioskodawca wniosek swój opiera na treści art. 373 ust. 1 pkt 1 Pr. upadł., zgodnie z którym „Sąd może orzec pozbawienie na okres 10 lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w ramach spółki cywilnej oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia osoby, która ze swojej winy będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy, nie złożyła w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości”.

2. Twierdzeniu o ziszczeniu się przesłanek wskazanych w powołanym przepisie oponuje uczestnik, który wskazuje, że wniosek o ogłoszenie upadłości złożył w terminie, z ostrożności prawnej zaś wskazuje, że ewentualne niedochowanie tego terminu nie nastąpiło z winy uczestnika.

3. Uczestnik wskazuje, iż twierdzenia wnioskodawcy zostały podane w sposób wybiórczy oraz istotnie tendencyjny. Uczestnik zaprzecza wszelkim twierdzeniom wnioskodawcy, o ile nie zostaną przez niego wyraźnie przyznane.

4. Uczestnik w dalszej części wykaże bezzasadność zarzutu wnioskodawcy. Dla pełnej i rzetelnej oceny sprawy konieczne jest przedstawienie jej w szerszym kontekście, tj. zaprezentowanie także rynku, na którym funkcjonuje "Dom-Bud", oraz wskazanie kluczowych elementów specyfiki funkcjonowania "Dom-Bud". Nie jest możliwe dokonanie oceny działań uczestnika jako zarządzającego "Dom-Bud" z pominięciem tego, co wydarzyło się na rynku, na jakim działa "Dom-Bud", w 2022 roku oraz jaki wywarło to efekt na "Dom-Bud".

I. Przyczyny złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości "Dom-Bud"

I.A. Rynek materiałów budowlanych

1. Czynnikiem najbardziej determinującym sytuację aktualną oraz bezpośrednio poprzedzającą złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości "Dom-Bud" było trwające od połowy 2021 r. duże załamanie (dekoniunktura) na rynku handlu towarami typu „materiały budowlane”, które zwłaszcza w III kwartale 2022 r. i w IV kwartale 2022 r. przejawiło się w skurczeniu tego sektora rynku na niespotykaną wcześniej skalę.

2. Wyliczenia własne "Dom-Bud", na podstawie danych GUS i Eurostat, wskazywały na nagły i niespotykany w latach ubiegłych spadek sprzedaży wszystkich największych detalistów materiałów budowlanych w Polsce w III i IV kwartale 2022 odpowiednio o 25% (w III kwartale 2022 r.) i 30% (IV kwartale 2022 r.).

Dowód: wyliczenia "Dom-Bud" – raport wewnętrzny, GUS, Eurostat, na okoliczność spadku sprzedaży na rynku sieci handlowych materiałami budowlanymi.

3. Koniunktura na rynku handlu towarami typu materiały budowlane, w przypadku wszystkich firm działających na tym rynku w Polsce, jest bardzo ściśle skorelowana z dynamiką liczby rozpoczynanych budów oraz wydawanych pozwoleń na budowę w indywidualnym budownictwie mieszkaniowym.

Spadek liczby rozpoczynanych budów i składanych wniosków o pozwolenia na budowę oznacza wzrost skłonności klientów indywidualnych do odraczania wydatków związanych z ich aktywnością budowlaną, a w konsekwencji spadek wartościowy rynku towarów typu materiały budowlane.

I właśnie w budownictwie indywidualnym od połowy 2021 r. aż do końca 2022 r. doszło do nagłej zapaści w liczbie wydawanych pozwoleń na budowę (spadek o 40% za 2022 r. w stosunku do 2021 r.) i rozpoczynanych budów (spadek o 35% za 2022 r. w stosunku do 2021 r.), co pokazuje skalę załamania się rynku materiałów budowlanych dla wszystkich firm działających na tym rynku.

Dowód: GUS, dane statystyczne za 2022 r., rozpoczęte budowy i wydane pozwolenia na budowę – wykres na stronie www.gus.pl i tabela na stronie www.stat.gov.pl, na okoliczność spadku wydawanych pozwoleń na budowę.

4. Również inne dane GUS wskazywały w 2022 r. oraz na początku 2023 r. na dramatyczne spadki w produkcji budowlano-montażowej, w tym w budowie budynków.

Dowód: Materiały z Konferencji Prasowej GUS z 15.03.2023 r., slajdy od 10 do 20 (całość: www.gus.pl/konferencje, także na płycie CD), na okoliczność kryzysu na rynku budowlanym.

Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej związanej z budową budynków w III kwartale 2022 r. spadła r/r o przeszło 20%, a za IV kwartał 2022 r. spadek ten wyniósł blisko 25%. Podobnie bardzo negatywne wskaźniki notowane były w I kwartale 2023 r. Mimo to, że za II kwartał 2023 r. sprzedaż produkcji związanej z budową budynków była o 5% wyższa niż w analogicznym okresie 2022 r., to po III kwartale 2023 był już spadek o 10%, a za IV kwartał 2023 dane GUS wykazały spadek o 15%.

Dowód: Raport GUS "Sytuacja na rynku budowlanym" (na płycie CD), na okoliczność kryzysu na rynku budowlanym.

5. Koniunktura w handlu również uległa dramatycznemu obniżeniu w 2022 r. i na początku 2023 r. Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w III kwartale 2022 r. wyniósł -15 pkt, natomiast w IV kwartale 2022 r. odpowiednio -20 pkt. Tak niedobrego klimatu koniunktury nie było w handlu od 2009 roku (Dowód: Raport GUS "Koniunktura w handlu"). Ograniczenie przez klientów wydatków przełożyło się na spadek sprzedaży detalicznej w 2022 r., co nie miało miejsca w żadnym roku w ostatnich latach.

6. Od połowy 2022 r. bardzo gwałtownie zaczęło rosnąć liczba bezrobotnych, co zwiększyło ostrożność konsumentów w podejmowaniu decyzji o rozpoczynaniu dużych projektów budowlanych, a w konsekwencji spadku wydatków na towary budowlane. Wzrost r/r liczby nowo rejestrowanych bezrobotnych w poszczególnych kwartałach 2022 r. wyniósł odpowiednio 10%, 15%, 20%, 25%.

Dowód: raport GUS "Bezrobocie w Polsce" (na płycie CD), na okoliczność wzrostu bezrobocia.

7. Powyższe dane statystyczne pokazują, że spadek obrotów notowanych przez "Dom-Bud" w omawianym 2022 r. i na początku 2023 r. był w dużej mierze spowodowany przez czynniki zewnętrzne niezależne od spółki. Należało zakładać, że tak drastyczny spadek sprzedaży i rynku materiałów budowlanych nie jest wyznacznikiem trwałego zmniejszenia rynku tylko przejściowej zapaści. Klienci w rzeczy samej nie odstąpili od budowy/remontów z uwagi na obawy o swój byt, a jedynie przesunęli te wydatki na kolejny okres, kiedy ogólna koniunktura gospodarcza się poprawi. Faktycznie, z taką poprawą, choć powolną, koniunktury w branży materiałów budowlanych mamy do czynienia od II kwartału 2023 r. Dane GUS pokazują, że choć w III kwartale 2023 r. rynek materiałów budowlanych w Polsce nadal spadał o ok. 5% w stosunku do analogicznego okresu 2022 r., to już w IV kwartale 2023 wzrósł o 10% w porównaniu z IV kwartałem rok wcześniej.

Dowód: wyliczenia "Dom-Bud" – raport wewnętrzny, GUS, na okoliczność poprawy koniunktury na rynku budowlanym.

8. W związku z pogarszającą się sytuacją na rynku doszło do stopniowego wycofywania się gwarancji bankowych zabezpieczających kredyt kupiecki udzielony "Dom-Bud" przez dostawców, natomiast w IV kwartale 2022 r. Bank PKO BP podjął decyzję o nieodnowieniu kredytu, żądając jego spłaty w kwocie ok. 10 mln zł do 31.03.2023 r., co doprowadziło do zawarcia aneksu nr 1 do umowy kredytu z 15.06.2022 r., przewidującego spłatę kredytu do 30.06.2023 r.

Dowód: aneks nr 1 do umowy kredytu z 15.06.2022 r., na okoliczność konieczności spłaty zobowiązania kredytowego.

Spłata tego zadłużenia w całości przez "Dom-Bud" w II kwartale 2023 r. w istotny sposób pogorszyła zdolność zakupu towarów przez "Dom-Bud" w najlepszym okresie sprzedaży. Brak niektórych towarów na półkach sklepów "Dom-Bud" wpływał na dalsze spadki sprzedaży i coraz głębiej ograniczał ilość środków pieniężnych niezbędnych na zakup towarów dla sklepów "Dom-Bud".

II. Działania Zarządu w odpowiedzi na kryzys finansowy

W związku z przedstawioną dekoniunkturą na rynku materiałów budowlanych i pogorszeniem się sytuacji finansowej "Dom-Bud" Zarząd podjął dwojakiego rodzaju działania zmierzające do uchronienia się od skutków kryzysu. Po pierwsze, podjęto liczne czynności natury wewnętrznej prowadzące do zmniejszenia kosztów funkcjonowania i poprawy warunków prowadzenia działalności. Po drugie, rozpoczęto intensywne poszukiwania inwestora strategicznego. Po trzecie, poczyniono wszelkie starania, aby wobec nieodnowienia kredytu przez Bank PKO BP przedłużyć finansowanie kredytowe przez ING Bank Śląski, wygasające 31.12.2023 r.

II.A. Działania wewnętrzne

1. Prace nad planem restrukturyzacji finansowej "Dom-Bud" rozpoczęto już w III kwartale 2022 r. Tak zwany Program "Oszczędnościowy" miał na celu redukcję kosztów stałych funkcjonowania "Dom-Bud" w 2023 r. o min. 2 mln zł w stosunku do kosztów stałych budżetowanych na 2022 r. Taka redukcja oznaczała zmniejszenie tych kosztów o ponad 15% w stosunku do wykonania 2022 r.

2. Redukcje tych kosztów obejmowały przede wszystkim:

– zamknięcie 2 sklepów, dla których ich poziom rentowności był wyjątkowo niski, i zmniejszenie kosztów z tym związanych o ok. 500 tys. zł rocznie,

– redukcję kosztów funkcjonowania sklepów, w tym redukcję zatrudnienia, kosztów marketingu, reklamy, itp. o około 700 tys. zł rocznie,

– redukcję kosztów funkcjonowania centrali oraz magazynów, razem o ponad 500 tys. zł rocznie,

– redukcję kosztów administracyjnych o 300 tys. zł rocznie.

3. Łącznie powyższe inicjatywy miały na celu zmniejszenie porównywalnych kosztów stałych "Dom-Bud" z około 12 mln zł wykonanych w 2022 r. do 10 mln zł planowanych na 2023 r.

4. Do wdrażania powyższych działań restrukturyzacyjnych Zarząd przystąpił bezzwłocznie, począwszy od IV kwartału 2022 r. Już w I kwartale 2023 r. Zarząd oceniał stopień realizacji powyższych inicjatyw na ok. 70%, czyli przewidywał osiągnięcie w 2023 r. oszczędności rzędu 1,4 mln zł na kosztach stałych, z 2 mln zł planowanych redukcji rocznych kosztów łącznie.

II.B. Poszukiwanie inwestora strategicznego

1. Już w IV kwartale 2022 r. "Dom-Bud" podjął intensywne poszukiwania inwestora strategicznego.

2. Najbardziej intensywne rozmowy prowadzono z francuską siecią marketów budowlanych – Leroy Merlin, oraz polskimi biznesmenami – Zygmunt Solorz i Michał Sołowow. Alternatywnie, "Dom-Bud" opracowała projekt emisji obligacji, czy nawet emisji nowych akcji, na rzecz dotychczasowych dostawców. Spotkania z dostawcami odbyły się w I kwartale 2023 r., w ich wyniku zaś część dostawców wyraziła wstępne zainteresowanie konwersją wierzytelności na obligacje – łączna kwota deklarowanych wpłat wynosiła 5 mln zł.

Dowód: 1) przykładowe zaproszenie na spotkanie z dostawcami, 2) prezentacja na spotkaniu, 3) deklaracje dostawców, na okoliczność projektu pozyskania finansowania zewnętrznego.

Rozmowy z Zygmuntem Solorzem doprowadziły do złożenia przez niego 15.02.2023 r. oferty nabycia 40% akcji oraz podwyższenia kapitału zakładowego "Dom-Bud". W e-mailu z 16.02.2023 r. reprezentujący Zygmunta Solorza, Janusz Nowak wskazał na gotowość do szybkiej realizacji transakcji.

Dowód: e-mail Janusz Nowak z 16.02.2023 r., na okoliczność stanu rokowań z inwestorem.

Warianty negocjacyjne zawierał e-mail z 17.02.2023 r., wysłany przez "Dom-Bud" do Zygmunta Solorza.

Dowód: e-mail "Dom-Bud" z 17.02.2023 r., na okoliczność stanu rokowań z inwestorem.

Na tej podstawie Zygmunt Solorz został dopuszczony do due diligence stanu spółki ("Dom-Bud"). Jednocześnie kontynuowano prace nad emisją obligacji bądź akcji nowej emisji dla dostawców jako alternatywnej formy pozyskania zewnętrznego finansowania.

28.02.2023 r. Zygmunt Solorz złożył ponowną, bardziej satysfakcjonującą ofertę nabycia akcji "Dom-Bud" oraz jej finansowania.

Dowód: e-mail Zygmunt Solorz z 28.02.2023 r. na okoliczność stanu rokowań z inwestorem.

W wyniku akceptacji tej oferty, 01.03.2023 r. główny akcjonariusz "Dom-Bud", tj. "Holding Budowlany" S.A., w uzgodnieniu z Zarządem "Dom-Bud" podpisała list intencyjny z Zygmuntem Solorzem przewidujący zapewnienie finansowania dla "Dom-Bud" już od II kwartału 2023 r.

Dowód: list intencyjny z 01.03.2023 r., na okoliczność stanu rokowań z inwestorem.

3. 15.03.2023 r. uzgodniono warunki udzielania pierwszej części finansowania przez Zygmunta Solorza – pożyczki w kwocie 3 mln zł.

Dowód: projekty umów: pożyczki oraz dokumentów związanych z pożyczką oraz e-mail dotyczący przesłania tych dokumentów na okoliczność stanu rokowań z inwestorem.

4. Nieoczekiwanie jednak 20.03.2023 r. Zygmunt Solorz poinformował o zamiarze rezygnacji z zamiaru inwestowania w "Dom-Bud".

5. W tym stanie rzeczy podjęto jeszcze próbę rozmów z Leroy Merlin (spotkanie 22.03.2023 r.) oraz Michałem Sołowowem (25.03.2023 r.). Wobec braku zainteresowania i pewności co do efektów tych rozmów, wobec pogarszającej się sytuacji finansowej i zbliżania się terminu płatności zobowiązań, jak również w świetle potwierdzenia telefonicznego 27.03.2023 r. przez Janusza Nowaka, że ostatecznie odstępuje od transakcji, niezwłocznie złożono wniosek o ogłoszenie upadłości, przygotowywany z ostrożności już od stycznia 2023 r.

III. Zarzut spóźnionego złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości

III.A. Sytuacja finansowa "Dom-Bud" w I kwartale 2023 r., zobowiązania i aktywa

1. Do niniejszego pisma załącza się zestawienie wskazujące na relację stanu zobowiązań i aktywów "Dom-Bud" w okresach miesięcznych w I kwartale 2023 r., wskazanym przez wnioskodawcę jako termin na ogłoszenie upadłości.

2. Tytułem wyjaśnienia istotnej skali zobowiązań wskazać należy, iż wynikają one przede wszystkim z przyjętej praktyki rynkowej dla sieci handlowych materiałami budowlanymi znacznego odroczenia terminu płatności faktur wystawianych przez dostawców towarów, wynoszącego zwykle powyżej 60 dni.

3. Jak wynika z powyższego zestawienia, wartość zobowiązań każdorazowo była niższa od wartości aktywów "Dom-Bud" i systematycznie malała od stycznia 2023 r. Wartość zobowiązań i rezerw na zobowiązania była w marcu 2023 r. niższa o więcej niż 1 mln zł w stosunku do salda ze stycznia 2023 r. Spadek zobowiązań na skutek ich spłaty od stycznia 2023 r. do marca 2023 r. wyniósł blisko 2 mln zł.

4. Sprawozdanie finansowe za 2022 r. wykazywało wartość aktywów wyższą niż wartość zobowiązań o przeszło 3 mln zł. Kapitały własne "Dom-Bud" wyniosły na koniec 2022 r. kwotę 4 mln zł. Saldo kapitałów własnych wyraźnie pokazywało, że "Dom-Bud" posiada wystarczające zasoby finansowe, żeby przetrwać do czasu poprawienia się rynku oraz uzyskania wszystkich efektów Programu "Oszczędnościowy".

Dowód: sprawozdanie finansowe za 2022 r. (bilans, rachunek zysków i strat, opinia biegłego; pełne sprawozdanie – na płycie CD), na okoliczność sytuacji finansowej "Dom-Bud" w 2022 r.

5. Jako pozytywnie rokującą sytuację finansową "Dom-Bud" musiał przyjąć ING Bank Śląski i jego służby analityczne i działy ryzyka kredytowego. Bank po przedstawieniu pełnych danych finansowych "Dom-Bud" podjął decyzję o przedłużeniu kredytu w kwocie 5 mln zł, zawierając stosowne umowy i aneksy w kwietniu 2023 r.

Dowód: aneks do umowy kredytowej z kwietnia 2023 r., na okoliczność pozytywnej oceny stanu "Dom-Bud" przez ING Bank Śląski.

Wnioski prawne

1. Analiza wniosku nakazuje przyjąć, iż wnioskodawca, pomimo że obciąża go w tym względzie ciężar dowodowy (art. 6 kc), nie wykazał zasadniczych przesłanek orzeczenia zakazu przewidzianych w art. 373 ust. 1 pkt 1 Pr.upadł., tj.:

a) niezłożenia przez uczestnika w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości "Dom-Bud",

b) winy uczestnika w niezłożeniu w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości "Dom-Bud",

jak również określonych w art. 373 ust. 1 Pr.upadł. okoliczności współdecydujących o ewentualnym orzeczeniu zakazu, tj.:

c) stopnia winy uczestnika,

d) skutków podejmowanych działań, w szczególności obniżenia wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa upadłego i rozmiaru pokrzywdzenia wierzycieli.

2. Tym bardziej wnioskodawca nie wykazał, wymaganego przez orzecznictwo (por. niżej), związku przyczynowego pomiędzy zarzucanym spóźnionym złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości a obniżeniem wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa upadłego i rozmiaru pokrzywdzenia wierzycieli.

3. Według post. SN z 17.12.2015 r. (I CSK 239/15, OSNC 2016/10/112): „Orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej przewidzianego w art. 373 ust. 1 pkt 1 Pr.upadł. może nastąpić w wyniku stwierdzenia zawinionych uchybień uczestnika obrotu gospodarczego, co znajduje wyraz w dwukrotnym powołaniu tej przesłanki: w art. 373 ust. 1 in principio, który w ogóle dopuszcza jego zastosowanie tylko w odniesieniu do osoby, która «ze swej winy» dopuściła się określonych w nim zachowań oraz w art. 373 ust. 1 in fine, który nakazuje przy orzekaniu zakazu uwzględnić «stopień winy». Orzekając zakaz na podstawie art. 373 ust. 1 Pr.upadł., sąd bierze pod uwagę nie tylko stopień winy, ale także skutki mające wpływ na realizację celu postępowania upadłościowego, którym jest zaspokojenie wierzycieli w jak największym stopniu. Zasadnicze znaczenie ma zatem nie sam fakt «spóźnionego złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości», ale związek przyczynowy pomiędzy uchybieniami wymienionymi w art. 373 ust. 1 pkt 1 Pr.upadł., a obniżeniem wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa upadłego i rozmiarem pokrzywdzenia wierzycieli”.

Z kolei w myśl post. SN z 10.11.2011 r. (II CSK 84/11, OSNC-ZD 2012/3/72): „Orzekając zakaz wymieniony w art. 373 Pr.upadł., Sąd zobowiązany jest wziąć pod uwagę także skutki podejmowanego działania, a wśród nich w szczególności obniżenie wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa upadłego i rozmiar pokrzywdzenia wierzycieli (art. 373 ust. 1 in fine Pr.upadł.). Innymi słowy, samo tylko stwierdzenie winy w działaniu upadłego nie ma przesądzającego znaczenia dla orzeczenia wnioskowanego zakazu. Istotny jest zatem nie sam fakt «spóźnionego złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości», ale związek przyczynowy pomiędzy uchybieniami wymienionymi w art. 373 ust. 1 Pr.upadł., a obniżeniem wartości ekonomicznej przedsiębiorstwa upadłego i rozmiarem pokrzywdzenia wierzycieli. Zarówno bowiem stopień winy jak i skutki podejmowanych działań mają wpływ nie tylko na zakres pozbawienia praw, lecz mogą również oddziaływać na decyzję sądu o oddaleniu wniosku w konkretnej sytuacji, ponieważ orzeczenie zakazu ma charakter fakultatywny”.

W post. SA w Warszawie z 14.07.2016 r. (VI AGz 158/16, Legalis nr 1498246) stwierdzono, że: „Z art. 21 ust. 1 pr.upadł. wynika obowiązek wykazania przez wnioskodawcę niezłożenia przez uczestnika wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dni od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości, a zatem konieczne jest ustalenie w pierwszym rzędzie zaistnienia stanu niewypłacalności, tj. stanu trwałego niewykonywania większości wymagalnych zobowiązań oraz chwili zaistnienia tego stanu. Kolejną z przesłanek zastosowania tego przepisu jest ustalenie, iż nie złożenie przez zobowiązanego wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowym terminie nastąpiło z jego winy. Wina i jej stopień są nie tylko przesłankami decydującymi o zakresie i czasokresie pozbawienia praw, o czym stanowi art. 373 ust. 1 pr.upadł., lecz przede wszystkim mają wpływ na decyzję Sądu o uwzględnieniu bądź oddaleniu wniosku, bowiem orzeczenie zakazu przewidzianego w art. 373 ust. 1 pr.upadł. ma charakter fakultatywny. Orzeczenie, o którym mowa w omawianym przepisie jest wprawdzie sankcją cywilną o charakterze prewencyjnym, jednak w istocie jest zbliżone do sankcji karnej przewidzianej w art. 585 ksh, gdyż, w odróżnieniu od rozwiązań typowych dla prawa cywilnego, stanowi dolegliwość o charakterze głównie osobistym. Konieczne jest zatem udowodnienie przez wnioskodawcę winy dłużnika, w postaci umyślności lub niedbalstwa, w spóźnionym złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości”.

Podobnie w post. SA w Szczecinie z 17.05.2012 r. (I ACz 382/12, Legalis nr 608709) przyjęto, że: „W ustawie Prawo upadłościowe i naprawcze nie ustanowiono domniemania winy w przypadku stwierdzenia niezachowania terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Ocena istnienia winy po stronie uczestnika postępowania wymaga oceny dopuszczonych w sprawie dowodów pod tym kątem i stwierdzenia na czym polegała wina uczestnika postępowania. W myśl art. 373 ust. 1 pr.upadł. istotny jest także stopień winy. Ma on niewątpliwie znaczenie dla orzekania co do okresu obowiązywania zakazu, o którym mowa w art. 373 ust. 1 pr.upadł.”.

Wreszcie w post. SA w Katowicach z 16.03.2011 r. (I ACz 102/11, Legalis nr 533855) uznano, że: „Zgodnie z art. 369 ust. 1 pr.upadł., w postanowieniu o zakończeniu postępowania upadłościowego sąd, na wniosek upadłego, może orzec o umorzeniu w całości lub w części zobowiązań upadłego, jeżeli materiał zebrany w sprawie daje podstawę do stwierdzenia, że nie zachodzą okoliczności stanowiące podstawę do pozbawienia upadłego prawa prowadzenia działalności na własny rachunek. Przy dokonywaniu oceny w tym względzie należy wziąć pod uwagę przesłanki określone w art. 373 pr.upadł. Samo jednak ustalenie faktu, że upadła ze swej winy nie złożyła, będąc zobowiązana z mocy ustawy, wniosku o ogłoszenie upadłości w określonym w tym przepisie