Pouczenie pokrzywdzonego o uprawnieniach i obowiązkach

POUCZENIE POKRZYWDZONEGOa

O UPRAWNIENIACH I OBOWIĄZKACH W SPRAWACH O WYKROCZENIA

1. Pokrzywdzonym jest ten, czyje dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub

zagrożone przez wykroczenie (art. 25 § 1 KPW).

2. W razie śmierci pokrzywdzonego prawa, które by mu przysługiwały, mogą wykonywać

osoby najbliższe (art. 25 § 2 KPW).

3. Za pokrzywdzonego uważa się PZU S.A. w zakresie, w jakim pokrył szkodę

wyrządzoną pokrzywdzonemu przez wykroczenie lub jest zobowiązany do jej pokrycia

(art. 25 § 3 KPW w zw. z art. 49 § 3 KPK).

4. Za pokrzywdzonego, który nie jest osobą fizyczną, czynności procesowych dokonuje

organ uprawniony do działania w jego imieniu (art. 25 § 3 KPW w zw. z art. 51 § 1

KPK).

5. Jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni lub ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo,

prawa jego wykonuje Anna Nowak lub Jan Kowalski, pod której stałą pieczą

pokrzywdzony pozostaje (art. 25 § 3 KPW w zw. z art. 51 § 2 KPK).

6. Jeżeli pokrzywdzonym jest osoba nieporadna, w szczególności ze względu na podeszły wiek lub

chorobę psychiczną, jego prawa może wykonywać Maria Zielińska, pod której pieczą pokrzywdzony

pozostaje (art. 25 § 3 KPW w zw. z art. 51 § 3 KPK).

Prawa i obowiązki pokrzywdzonego:

1. Pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok

oskarżyciela publicznego lub zamiast niego (art. 25 § 4 KPW). W ramach tego

uprawnienia pokrzywdzony może:

a) w terminie 7 dni od zawiadomienia go o przesłaniu wniosku o ukaranie do sądu

oświadczyć, że będzie działał obok oskarżyciela publicznego jako oskarżyciel

posiłkowy. Po upływie tego terminu uprawnienie to wygasa (art. 26 § 3 KPW),

b) w sprawach o wykroczenia ścigane na żądanie pokrzywdzonego – samodzielnie wnieść

wniosek o ukaranie jako oskarżyciel posiłkowy (art. 27 § 1 KPW),

c) w sprawach o wykroczenia inne niż ścigane na żądanie pokrzywdzonego, może on

samodzielnie wnieść wniosek o ukaranie jako oskarżyciel posiłkowy, jeżeli w ciągu

14 dni od zawiadomienia Policji o wykroczeniu nie zostanie powiadomiony

o wniesieniu wniosku o ukaranie albo otrzyma zawiadomienie o tym, że czynności

wyjaśniające nie dostarczyły podstaw do wniesienia przez Policję wniosku o ukaranie

(art. 27 § 2 KPW).

2. Żądanie ścigania złożone co do niektórych tylko współdziałających w popełnieniu czynu

pozostaje skuteczne także wobec osób niewskazanych w żądaniu, jeżeli nie są to osoby

najbliższe dla pokrzywdzonego (art. 6 § 2 KPW).

3. W przypadku złożenia przez pokrzywdzonego żądania ścigania sprawcy wykroczenia

ściganego na żądanie może on cofnąć to żądanie. Niedopuszczalne jest cofnięcie żądania

wobec niektórych tylko współdziałających w popełnieniu czynu, chyba że są to osoby

najbliższe dla pokrzywdzonego. Cofnięcie może nastąpić do momentu rozpoczęcia

przewodu sądowego na pierwszej rozprawie. W razie cofnięcia żądania ponowne jego

złożenie jest niedopuszczalne (art. 6 § 3 KPW).

4. Pokrzywdzony będący oskarżycielem posiłkowym ma prawo żądać zezwolenia

na sporządzenie odpisu protokołu czynności, w których uczestniczył lub miał

uczestniczyć, jak również dokumentu pochodzącego od niego lub sporządzonego z jego

udziałem (art. 38 § 1 KPW w zw. z art. 157 § 3 KPK). Pokrzywdzony będący

oskarżycielem posiłkowym ma prawo przeglądania akt sprawy sądowej w sprawie

o wykroczenie i sporządzania z nich odpisów (art. 38 § 1 KPW w zw. z art. 156 § 1 KPK).

5. Pokrzywdzonemu, który złożył zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia, przysługuje

prawo wystąpienia z wnioskiem o wydanie potwierdzenia złożenia zawiadomienia,

zawierającego: 2023-10-26 oraz ul. Kwiatowa 1, 00-001 Warszawa jego przyjęcia, wskazanie organu przyjmującego wraz

z 123-456-789, KRP 123/23, Jan Kowalski pokrzywdzonego,

2023-10-25 i Warszawa popełnienia czynu, którego dotyczy zawiadomienie, oraz zwięzły opis

czynu i wyrządzonej szkody (art. 25 § 5 KPW w zw. z art. 304b KPK).

6. Pokrzywdzonemu, uczestniczącemu w przesłuchaniu, przysługuje prawo złożenia

wniosku o niezamieszczanie w protokole danych dotyczących adresu zamieszkania i adresu korespondencyjnego (art. 37 § 13 KPW).

7. Pokrzywdzonemu, na etapie czynności wyjaśniających, przysługuje prawo wystąpienia

do organu je prowadzącego z wnioskiem o skierowanie sprawy do Sądu lub mediatora

uprawnionej w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego, o ile osoba,

co do której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku

o ukaranie, wyrazi na to zgodę. Udział pokrzywdzonego w postępowaniu mediacyjnym

jest dobrowolny, a zgoda na jego przeprowadzenie może zostać cofnięta do zakończenia

postępowania mediacyjnego (art. 54 § 9 KPW w zw. z art. 23a KPK).

8. Pokrzywdzony wezwany w charakterze świadka ma obowiązek stawić się i złożyć

zeznania (art. 41 § 1 KPW w zw. z art. 177 § 1 KPK).

9. Jeżeli okoliczności czynu budzą wątpliwości, pokrzywdzony może w trakcie czynności

wyjaśniających zgłaszać wnioski dowodowe (art. 54 § 4 KPW).

10. Pokrzywdzony uczestniczący w czynnościach może, podpisując protokół z tych

czynności, zgłosić jednocześnie zarzuty co do jego treści, które to zarzuty należy

wciągnąć do protokołu (art. 37 § 11 KPW w zw. z art. 150 § 2 KPK).

11. Jeżeli karalność czynu zależy od wieku pokrzywdzonego, nie może on sprzeciwić

się oględzinom i badaniom nie połączonym z interwencją chirurgiczną lub obserwacją

w szpitalu. Jeżeli istnieje wątpliwość, co do wieku

pokrzywdzonego występującego w charakterze świadka, jego rozwoju umysłowego,

zdolności postrzegania lub odtwarzania przez niego spostrzeżeń, sędzia lub prokurator może

zarządzić jego przesłuchanie z udziałem biegłego lub psychologa,

a pokrzywdzony nie może się temu przeciwstawić. Dla celów dowodowych można

również pokrzywdzonego występującego w charakterze świadka, za jego zgodą, poddać

oględzinom ciała i badaniom lekarskim lub psychologicznym (art. 41 § 1 KPW w zw.

z art. 192 KPK).

12. Pokrzywdzony może korzystać z pomocy jednego pełnomocnika. Pełnomocnikiem może

być adwokat, radca prawny, a w wypadku gdy pokrzywdzonym jest osoba prawna,

spółka jawna lub spółka partnerska, także pracownik tej instytucji lub jej organu

nadrzędnego (art. 30 § 1 KPW). Pokrzywdzony może udzielić pełnomocnictwa na piśmie

albo przez oświadczenie do protokołu organu prowadzącego postępowanie w sprawie

o wykroczenie (art. 30 § 2 KPW w zw. z art. 83 § 2 KPK). Może także, gdy nie

ma pełnomocnika z wyboru, złożyć wniosek o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu.

We wniosku powinien w sposób należyty wykazać, że nie jest w stanie ponieść kosztów

z tytułu ustanowienia pełnomocnika bez poważnego uszczerbku dla niezbędnego

utrzymania siebie i rodziny (art. 30 § 2 KPW w zw. z art. 22 KPW).

13. Pokrzywdzony ma prawo wziąć udział w rozprawie i pozostać na sali, choćby miał

składać zeznania jako świadek (art. 81 KPW w zw. z art. 384 § 2 KPK).

14. Pokrzywdzony będący oskarżycielem posiłkowym może, jeżeli ustawa nie stanowi

inaczej, składać wnioski i inne oświadczenia na piśmie i ustnie do protokołu (art. 38 § 1

KPW w zw. z art. 116 KPK).

15. Pokrzywdzony będący oskarżycielem posiłkowym ma prawo składać wnioski dowodowe

(art. 39 § 1 KPW).

16. Gdy pokrzywdzony nie stawił się na rozprawę a w aktach sprawy brak było dowodu

doręczenia wezwania lub zawiadomienia, a sąd uznając to za celowe przeprowadził

postępowanie dowodowe, pokrzywdzony może żądać na następnej rozprawie – gdy nie

był prawidłowo powiadomiony o terminie poprzedniej rozprawy – przeprowadzenia

ponownie tych dowodów (art. 71 § 2 KPW).

17. W razie wniesienia przez oskarżyciela publicznego wniosku o skazanie obwinionego bez

przeprowadzenia rozprawy, pokrzywdzony, który złożył oświadczenie o przyłączeniu się

do postępowania w charakterze oskarżyciela posiłkowego, może w terminie 7 dni określonym

przez sąd, zgłosić wobec niego sprzeciw. W przypadku złożenia sprzeciwu, wniosek nie

może zostać uwzględniony (art. 63 § 3 KPW).

18. Pokrzywdzony będący oskarżycielem posiłkowym może zgłosić sprzeciw wobec wniosku

obwinionego o skazanie go w określony sposób bez przeprowadzenia rozprawy. W razie

zgłoszenia sprzeciwu, wniosek nie może zostać uwzględniony (art. 64 § 2 KPW).

19. Pokrzywdzony będący oskarżycielem posiłkowym może odstąpić od oskarżenia (art. 28

KPW).

20. Pokrzywdzony będący oskarżycielem posiłkowym ma prawo wnoszenia środków

odwoławczych, gdy ustawa tak stanowi (art. 103 § 2 i 3 KPW).

21. Jeżeli czynności wyjaśniające nie dostarczyły podstaw do wniesienia wniosku o ukaranie,

zawiadamia się o tym ujawnionych pokrzywdzonych, wskazując przyczynę niewniesienia

wniosku o ukaranie. Pokrzywdzony ma prawo zaznajomienia się z materiałem

dowodowym uzyskanym w toku czynności wyjaśniających oraz sporządzania odpisów

i kopii. Na wniosek pokrzywdzonego lub jego pełnomocnika wydaje się odpłatnie kopie

i uwierzytelnione odpisy tych materiałów; do odpłatności za wydawanie kopii

i uwierzytelnionych odpisów stosuje się odpowiednio przepisy wydane na podstawie

art. 156 § 6 KPK (art. 54 § 2 KPW).

Egzemplarz pouczenia otrzymałem(am)

(2023-10-27 i Anna Wiśniewska)b