Program szkolenia stanowiskowego kierowcy samochodu dostawczego

1. Podstawy opracowania programu

Samochód dostawczy to rodzaj samochodu osobowego lub lekkiego ciężarowego do przewozu niezbyt dużych ładunków. Przyjęło się uważać, że dopuszczalna masa całkowita takiego samochodu nie przekracza 3,5 tony, co odliczając masę samego pojazdu, pozwala na przewiezienie 1500–1800 kg ładunku.

Do kierowania samochodem dostawczym w Warszawie wystarcza prawo jazdy kategorii B.

Przy opracowaniu programu szkolenia uwzględniono akty prawne regulujące zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w trakcie wykonywania prac przez kierowcę samochodu dostawczego:

 Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650

 Dz.U. 2000 nr 122 poz. 1317

 Dz.U. 1997 nr 129 poz. 844

 Dz.U. 2002 nr 191 poz. 1604

 Dz.U. 2003 nr 19 poz. 165

2. Cel szkolenia

Celem szkolenia jest uzyskanie przez pracownika:

 informacji o czynnikach w środowisku pracy, występujących podczas pracy kierowcy oraz o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą,

 wiedzy i praktycznych umiejętności z zakresu bezpiecznego wykonywania pracy,

 wiedzy i umiejętności dotyczących sposobów ochrony przed urazami i chorobami w warunkach normalnej pracy i w sytuacjach nietypowych,

 informacji o zasadach postępowania w razie wypadku, awarii lub innej nietypowej sytuacji.

4. Sposób organizacji szkolenia

Szkolenie prowadzone jest w formie instruktażu – na stanowisku (stanowiskach), na którym (-ch) będzie zatrudniony instruowany kierowca (różnorodne sposoby za- i rozładunku pojazdu, różne pojazdy, które pracownik będzie obsługiwał), na podstawie programu szczegółowego.

Sposób realizacji szkolenia i czas trwania poszczególnych jego części należy dostosować do przygotowania zawodowego i dotychczasowego stażu pracy instruowanego kierowcy.

5. Plan instruktażu stanowiskowego kierowcy samochodu dostawczego

Lp. Temat szkolenia Liczba godzin

1 2 3

1. Przygotowanie kierowcy do wykonywania określonej pracy, w tym w szczególności: 2

a) omówienie warunków pracy z uwzględnieniem elementów:

miejsc, w których będą wykonywane prace, mających wpływ na warunki pracy kierowcy, w tym:

– warunków terenowych, po których będzie odbywać się transport,

– warunków technicznych i organizacyjnych u Jan Kowalski Sp. z o.o. i Zakład Mięsny "Rzeźnik" ,

– współpracy z Firma X i Sklep ABC;

stanowiska roboczego mających wpływ na bhp, w tym:

– pozycji ciała przy poszczególnych rodzajach prac (szczególnie przy ręcznych pracach transportowych),

– stosowania urządzeń pomocniczych,

– sposobu prawidłowego ustawiania, mocowania przedmiotów w przestrzeni ładunkowej pojazdu;

b) omówienie:

zagrożeń występujących przy wykonywaniu prac i czynnościach pomocniczych,

wyników oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą;

c) omówienie:

sposobów ochrony przed zagrożeniami występującymi podczas pracy w poszczególnych – typowych miejscach jej wykonywania,

przebiegu czynności przed, w trakcie i po zmianie roboczej, a także po wykonaniu konkretnego zadania,

stosowanych znaków lub sygnałów bezpieczeństwa,

zasad postępowania w razie wypadku, pożaru lub innej nietypowej sytuacji.

2. Pokaz przez instruktora sposobu wykonywania pracy na stanowisku zgodnie z przepisami i 0,5 zasadami bhp, z uwzględnieniem metod bezpiecznego wykonywania poszczególnych czynności i ze szczególnym zwróceniem uwagi na czynności trudne oraz niebezpieczne tak dla kierowcy, jak i osób postronnych.

3. Próbne wykonanie zadania przez kierowcę pod kontrolą instruktora. 0,5

4. Samodzielna praca kierowcy pod nadzorem instruktora. 4

5. Omówienie i ocena przebiegu wykonywania pracy przez pracownika. 1

Razem: 8

1 godzina instruktażu = 45 minut

Program opracował: Po konsultacji z pracownikami zatwierdził:

................................................ ........................................................................

(Jan Nowak) (01.01.2024, Anna Kowalska, Transport Sp. z o.o., BHP/2024/01)

Treść instruktażu

Warunki środowiska pracy

Miejsca wykonywania pracy

Kierowca powinien być zapoznany z typowymi miejscami wykonywania pracy i miejscami związanymi z zatrudnieniem oraz wyposażeniem technicznym. Powinien wiedzieć:

 gdzie się znajduje miejsce składowania sprzętu, narzędzi, materiałów,

 gdzie jest biuro kierownictwa,

 jakie są magazyny i gdzie się znajdują,

 gdzie się znajdują pomieszczenia higieniczno-sanitarne.

PRZYKŁAD Zapoznając pracownika z rozmieszczeniem pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, należy przede wszystkim pokazać, gdzie są:

 miejsce przechowywania odzieży własnej i roboczej,

 pomieszczenie przeznaczone do spożywania posiłków,

 umywalnie i toalety.

Po instruktażu pracownik powinien znać zasady pobierania i przechowywania:

 sprzętu, narzędzi oraz materiałów,

 odzieży roboczej i ochron indywidualnych.

Pracownik powinien wiedzieć, w jaki sposób korzystać z apteczki pierwszej pomocy i sprzętu ppoż.

Zakres obowiązków

Kolejną częścią instruktażu powinno być omówienie warunków pracy w Trans-Pol i rodzajów prac wchodzących w zakres obowiązków kierowcy. Wskazane byłoby przygotować konkretne programy szkolenia obejmujące:

 obsługę codzienną pojazdu;

 zasady załadunku i rozładunku pojazdu, szczególnie w takich miejscach, jak:

o ul. Polna 1, 00-001 Warszawa,

o rampa magazynowa,

o ul. Kwiatowa 2, 00-002 Warszawa.

Wszystkie te szkolenia powinny w szczególny sposób uwzględniać elementy wpływające na bezpieczeństwo i higienę pracy.

PRZYKŁAD Szkolenie z zasad bezpiecznego załadunku towarów z rampy magazynowej.

Pierwszym obowiązkiem kierowcy jest zapoznanie się z miejscem załadunku (rozładunku) towaru i uzgodnienie z magazynierem/kierownikiem magazynu towarów, sposobu wykonania pracy. Pracownik powinien tak ustawić pojazd, aby był do niego zapewniony swobodny dostęp.

W czasie podjazdu, odjazdu i postoju przy rampie pojazd nie może stwarzać zagrożeń dla innych uczestników ruchu, w tym dla pieszych.

Podczas cofania do rampy kierowca musi zwracać uwagę, aby nikt nie znajdował się z tyłu pojazdu – pomiędzy pojazdem a rampą.

W przypadku niewystarczającej widoczności, kierowca powinien poprosić o pomoc dodatkową osobę tak, aby nie spowodować np. przygniecenia kogoś do rampy lub kolizji z innym pojazdem lub krawędzią rampy. Z osobą pomagającą w manewrowaniu pojazdem kierowca powinien uzgodnić znaczenie znaków sygnalizacyjnych.

Po zatrzymaniu pojazdu w miejscu załadunku/rozładunku, należy unieruchomić pojazd, aby nie nastąpiło jego przemieszczenie się podczas za- lub rozładunku. Do unieruchomienia pojazdu na polu załadowczym oprócz hamulca pomocniczego należy użyć klinów ułożonych pod kołami pojazdu.

Z rampy do przestrzeni ładunkowej pojazdu powinien być dostęp bezpieczny. W tym celu należy zapewnić pomost łączący i wyrównujący poziom rampy z podłogą pojazdu. Konstrukcja pomostu musi mieć odpowiednią wytrzymałość i być zabezpieczona przed przesuwaniem się.

Nie można wjeżdżać do przestrzeni ładunkowej pojazdu wózkami o ciężarze (wraz z ładunkiem) przekraczającym dopuszczalne obciążenie podestu i pojazdu.

Podczas manewrowania mechanicznymi środkami transportu w przestrzeni ładunkowej pojazdu nie mogą znajdować się ludzie.

Nieskuteczne unieruchomienie pojazdu

Kierowca powinien pamiętać, że z powodu nieprawidłowego unieruchomienia pojazdu, zdarzają się ciężkie wypadki w czasie załadunku i rozładunku pojazdu, zwłaszcza przy użyciu jezdniowych wózków podnośnikowych wjeżdżających z rampy załadowczej na skrzynię ładunkową pojazdu.

Pozycje podczas pracy

W kolejnym etapie szkolenia należy omówić właściwe pozycje przyjmowane podczas różnych zadań wykonywanych w pracy, w tym szczególnie:

 prawidłową pozycję podczas prowadzenia pojazdu,

 bezpieczny i ergonomiczny sposób ręcznego transportu przedmiotów – dźwiganie, przenoszenie i ustawianie, także bezpieczne przenoszenie towarów po schodach,

 w trakcie pracy z wykorzystaniem sprzętu pomocniczego,

 przy posługiwaniu się narzędziami z napędem mechanicznym i bez napędu, w szczególności podczas uczestnictwa w naprawie pojazdu, wymianie kół itp.

Instruując kierowcę nt. prawidłowej pozycji podczas jazdy, należy zwrócić uwagę, przede wszystkim na ustawienie:

 kierownicy (pracownik ma możliwość regulowania położenia kolumny kierownicy),

 siedzenia (wysokość, kąt oparcia) i zagłówka,

 lusterek zewnętrznych i lusterka wewnętrznego,

a także na:

 temperaturę panującą w kabinie pojazdu,

 porządek w kabinie.

Odpowiednia konfiguracja ustawienia fotela, a także odległość od kierownicy gwarantują nie tylko mniej schorzeń zwłaszcza układu szkieletowo-mięśniowego, ale także poprawny czas reakcji kierowcy oraz unikanie najczęstszych błędów technicznych.

PRZYKŁAD Prawidłowa pozycja za kierownicą daje gwarancję pełnej widoczności i szybkości reakcji oraz komfortu prowadzenia pojazdu. Ustalając właściwą pozycję, należy wypróbować kilka konfiguracji i wybrać tę najodpowiedniejszą.

Na początek należy ustalić właściwą dla danego kierowcy odległość fotela od pedałów. W tym celu kierowca powinien wcisnąć do oporu pedał sprzęgła i hamulca i ustawić fotel w takiej odległości, aby jego nogi pozostawały lekko ugięte. Warto przypomnieć pracownikowi, że właściwa odległość fotela od pedałów i kierownicy pomaga chronić nogi przed poważnym złamaniem podczas kolizji (przy awaryjnym hamowaniu kierowcy wciskają pedał hamulca, maksymalnie w podłogę całkowicie wyprostowując nogę, co „gwarantuje” poważne złamanie, nogi ugięte lekko w kolanach łatwiej poddają się siłom zderzenia, można je też odruchowo cofnąć, zwiększając szansę uniknięcie złamania kości).

Regulacja wysokości fotela ma na celu zapewnienie kierowcy maksymalnej widoczność, przy jednoczesnym zachowaniu bezpiecznej odległość jego głowy od podsufitki.

Odległość oparcia regulujemy w kilku krokach. Po oparciu pleców (łopatki muszą przylegać do fotela) należy uchwycić kierownicę na jej szczycie (na godzinie 12). Jeśli ręka pozostaje lekko ugięta w łokciu – odległość oparcia fotela od kierownicy jest odpowiednia. Przypominamy pracownikowi, że ręce całkowicie wyprostowane w łokciach nie dość, że utrudniają ruchy kierownicą (np. podczas omijania niespodziewanej przeszkody czy wychodzenia z poślizgu), to jeszcze mogą prowadzić do kontuzji podczas wypadków.

Wysokość zagłówka należy ustawić tak, aby górna jego część sięgała szczytu głowy.

PRZYKŁAD Temperatura i porządek w kabinie mają również duży wpływ na widoczność. Jest tak zwłaszcza zimą, gdy bałagan powoduje zwiększone problemy z parowaniem szyb. Zimą nanosimy mnóstwo wody do samochodu (w postaci śniegu, który rozmarza i woda paruje w ogrzewanej kabinie). Podczas postoju, gdy kabina nie jest ogrzewana, woda osadza się na najchłodniejszych elementach wnętrza – z reguły na szybach zaparowując lub nawet zamarzając całą ich powierzchnię. Jak walczyć z zaparowaniem? Po pierwsze należy pozbywać się śniegu z obuwia i odzieży przy wsiadaniu. Ważne jest też usuwanie wody nagromadzonej na gumowych dywanikach. Przed wyjściem z auta przed dłuższym postojem dobrze jest przewietrzyć wnętrze kabiny. Trzeba pamiętać, że wszystkie niepotrzebne rzeczy (śmieci) – np. papiery są miejscem gromadzenia się wilgoci, która uwolniona z nich będzie stanowiła dodatkowe źródło zaparowania szyb.

Jeżeli opisane działania profilaktyczne nie pomagają i szyby nam parują, należy po włączeniu silnika:

 ustawić maksymalny nawiew powietrza na przednią szybę i ewentualnie

 włączyć podgrzewanie szyby tylnej,

 na początku jazdy nieco uchylić boczną szybę.

Wentylując kabinę, trzeba pamiętać o wyłączeniu zamkniętego obiegu powietrza wewnątrz samochodu.

W autach z klimatyzacją należy ją włączyć (przy zamkniętych szybach), ponieważ instalacja klimatyzacyjna również osusza powietrze we wnętrzu kabiny samochodu.

Można próbować też specjalnych preparatów, które naniesione na szybę nie dopuszczają do skraplania się na niej wody.

Jeśli żaden sposób nie jest skuteczny, należy podjechać do Auto Serwis "Mechanik" w celu sprawdzenia nadmuchów i osuszenia wnętrza kabiny.

Pracownik powinien wiedzieć ponadto, kiedy stosować odzież i obuwie robocze oraz ochrony indywidualne.

Kierowca powinien znać normatywy dźwigania.

PRZYKŁAD Maksymalna masa przenoszonych przedmiotów:

 30 kg – przy ciągłej pracy,

 50 kg – przy dorywczej pracy.

Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 30 kg na odległość przekraczającą 25 m.

PRZYKŁAD Podstawowe zasady bezpiecznego podnoszenia:

 używaj rękawic z czepną lub szorstką powierzchnią chwytu,

 przedmiot chwytaj pewnie,

 plecy miej wyprostowane, a tułów prosty (nie skręcony),

 podnoszony przedmiot trzymaj między kolanami,

 ustaw stopy na stabilnym podłożu w odległości 30–40 cm,

 wykonuj płynne ruchy.

Zagrożenia występujące podczas wykonywania prac

Podstawą do omówienia tematu jest ocena ryzyka zawodowego dla czynności wykonywanych na stanowisku kierowcy samochodu dostawczego dla typowych miejsc pracy. Istotne jest pokazanie możliwych maksymalnych skutków poszczególnych zagrożeń i ryzyka początkowego występującego bez stosowania zalecanych zabezpieczeń. Kartę oceny ryzyka zawodowego kierowcy samochodu dostawczego znajdą Państwo na stronie internetowej firmy – www.transport-pol.pl/bhp.

Zagrożenia wypadkowe

Zagrożenia wypadkowe i skutki, które należy omówić:

 kolizja, wypadek drogowy – w szczególności przy pośpiechu i nieprzestrzeganiu przepisów ruchu drogowego, niedostosowaniu sposobu jazdy do warunków drogowych – skutek to urazy ciała ze śmiertelnymi włącznie;

 potrącenie, przygniecenie przez poruszające się pojazdy – przyczynami mogą być:

o nieprzestrzeganie zasad poruszania się po terenie zakładu pracy czy w miejscu dostawy,

o nieprzestrzeganie zasad i przepisów wynikających z prawa o ruchu drogowym,

o niezachowanie należytej ostrożności

– konsekwencje, to ciężkie uszkodzenia ciała lub śmierć;

 poślizgnięcia, upadki na tej samej płaszczyźnie – powód to nierówne, śliskie podłoże (błoto) i porozrzucane materiały lub odpady, nieużywanie obuwia roboczego, co może prowadzić do złamań, zwichnięć kończyn czy stłuczenia ciała;

 upadek ze stanowiska pracy położonego powyżej poziomu otoczenia – zwłaszcza podczas za- i rozładunku na rampie magazynowej, skutkiem są uszkodzenie ciała, złamania kończyn, urazy głowy;

 uderzenie, przygniecenie pojazdem, do którego może dojść podczas wymiany koła na drodze, w sytuacji nieprawidłowego zabezpieczenia pojazdu przed stoczeniem się czy przed najeżdżaniem przez inny pojazd – w efekcie dochodzi do poważnych urazów ciała do śmiertelnych włącznie;

 uderzenia spadającymi przedmiotami, w sytuacji niezachowania należytej ostrożności przy pracach za- i rozładunkowych oraz transportowania przedmiotów (w szczególności o uszkodzonych opakowaniach) – konsekwencje to stłuczenia i skaleczenia nóg i dłoni;

 uderzenia o nieruchome elementy, np. konstrukcję pojazdu, wyposażenia pomieszczeń firmy czy magazynu towarów, w sytuacji niezachowania należytej ostrożności i pośpiechu – skutkiem są urazy ciała (głównie kończyn i głowy);

 przygniecenie, dociśnięcie dłoni przy nieostrożnym, pośpiesznym układaniu towarów – mogące być przyczyną stłuczeń i skaleczeń dłoni;

 kontakt z ostrymi krawędziami elementów pojazdu, transportowanych ręcznie przedmiotów, taśm spinających, palet – przyczyną jest niezachowanie należytej ostrożności, nieużywanie rękawic roboczych – skutkiem są urazy dłoni;

 urazy spowodowane użyciem nieodpowiednich narzędzi lub stosowaniem narzędzi niesprawnych, co skutkuje skaleczeniami, zakłuciami, stłuczeniami, uderzeniami odpryskami materiału;

 uderzenia, pochwycenia przez ruchome elementy – przyczyny tkwią z reguły w wykonywaniu prac kontrolnych, konserwacyjnych czy naprawczych w pobliżu będących w ruchu elementów silnika pojazdu – konsekwencją są nawet ciężkie urazy ciała (zmiażdżenia, złamania), szczególnie dłoni;

 przeciążenie układu ruchu podczas przenoszenia, wstawiania ciężkich przedmiotów przy niezachowaniu zasad transportu ręcznego czy pośpiechu – mogące być przyczyną urazów układu szkieletowo-mięśniowego czy przepukliny;

 kontakt z gorącymi powierzchniami, czynnikami (silnik, układ wydechowy i chłodzący silnika), w sytuacji braku należytej ostrożności podczas czynności przy silniku pojazdu – w efekcie dochodzi do termicznego oparzenia ciała, szczególnie dłoni;

 porażenie prądem elektrycznym, w sytuacji używania niesprawnych urządzeń lub wykonywania prac przy urządzeniach będących pod napięciem, niezabezpieczone instalacje – skutki to ciężkie uszkodzenie ciała lub nawet śmierć;

 pożar – w wyniku niesprawnej instalacji elektrycznej lub wad w układzie napędowym czy hamulcowym pojazdu, a także podczas czyszczenie silnika środkami niedozwolonymi – w konsekwencji dochodzi do ciężkich poparzeń ciała, a nawet śmierci w wyniku uduszenia gazami pożarowymi;

 Wyciek elektrolitu podczas obsługi akumulatora samochodowego – efektem mogą być oparzenia chemiczne kończyn.

Zagrożenia chorobowe

Najczęstsze przyczyny chorób w przypadku kierowcy to:

 zmienny mikroklimat będący wynikiem pracy na otwartej przestrzeni, w warunkach jesień-zima – konsekwencją są choroby układu oddechowego, w tym: przeziębienia, grypa lub udary cieplne,

 praca w wymuszonej pozycji ciała – pozycja w kabinie, pozycja przy ręcznych pracach transportowych – skutek to choroby układu szkieletowo-mięśniowego,

 stres – powodowany pracą w ruchu ulicznym, odpowiedzialnością za pojazd, towar i dokumentację oraz wymuszonym, szybkim tempem pracy (terminowe dostawy) – przyczyniający się do zmęczenia, rozdrażnień i chorób układu krążenia.

Zagrożenia dla osób postronnych

Wykonywanie prac, w zależności od miejsca, czynności i technologii może powodować określone zagrożenia dla osób trzecich, w szczególności innych użytkowników drogi, w sytuacji nieprawidłowego parkowania pojazdu, niezabezpieczenia, nieoznakowania miejsca wykonywania prac. Podstawowe zagrożenia w tym zakresie to:

 najechanie przez inny pojazd,

 potknięcie się, upadek pieszego podczas omijania pojazdu lub

 zaczepienia pieszego o pozostawione obok samochodu przedmioty.

Sposoby ochrony przed zagrożeniami

W tej części szkolenia należy omówić:

 obowiązujący w firmie sposób zapewnienia pracownikowi odzieży roboczej (jaka odzież należy się pracownikowi, kto i gdzie będzie mu ją wydawał, jaki jest czas jej użytkowania oraz sposób zapewnienia prania odzieży);

 jakie środki ochrony indywidualnej są obligatoryjne dla kierowcy:

o rękawice,

o kamizelka odblaskowa

– jak i w jakich sytuacjach używać, skąd pobierać i gdzie przechowywać, gdzie deponować zużyte;

 stosowane pomocnicze urządzenia transportowe;

 obowiązującą instrukcję bhp;

 organizację prac w firmie Trans-Pol oraz u Jan Kowalski Sp. z o.o. i Zakład Mięsny "Rzeźnik" towarów;

 instrukcje obsługi pojazdu i sprzętu pomocniczego;

 podręczny sprzęt ppoż.;

 zasady korzystania z apteczki pierwszej pomocy.

PRZYKŁAD Kierowca pojazdu dostawczego powinien otrzymać:

 ubranie robocze,

 nakrycie głowy,

 buty robocze o miękkiej podeszwie,

 rękawice robocze,

 na okres zimowy – kurtkę ocieplaną, wodoodporną oraz

 kamizelkę odblaskową.

PRZYKŁAD Nie ma obowiązku wyposażania kierowcy w okulary przeciwsłoneczne (antyrefleksyjne), jednakże jeżeli na podstawie oceny ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na promieniowanie słoneczne, w celu:

 ograniczenia działania na oczy zbyt silnego promieniowania optycznego,

 podwyższenia komfortu widzenia i zwiększenia informacji wzrokowej (co w sumie przekłada się na bezpieczeństwo w ruchu drogowym),

 pracodawca uzna, że należy kierowcę wyposażyć w przeciwsłoneczne okulary ochronne, to nie ma prawnych przeciwwskazań, aby taki środek ochrony indywidualnej wprowadzić.

Takie okulary powinny być oznakowane, aby można było ustalić zakres ich stosowania i mieć znak CE.

Numery alarmowe

Obowiązkowo należy zapoznać pracownika z ważnymi numerami telefonów (w zależności od warunków miejscowych), w tym do:

 999, 998, 997, Solid Security (123456789 - numery alarmowe),

 Jan Nowak, Anna Kowalska Transport Sp. z o.o.,

 Firma X i Sklep ABC – osób, na rzecz których świadczona jest usługa transportowa.

Postępowanie w sytuacjach nietypowych

Z kolei należy omówić sposób postępowania (kolejność czynności, zasady udzielania pierwszej pomocy, powiadamianie), w sytuacji:

 wypadku przy pracy, w tym wypadku:

o na drodze,

o u Jan Kowalski Sp. z o.o. czy Zakład Mięsny "Rzeźnik" towarów,

o w firmie Trans-Pol;

 uszkodzenia pojazdu czy towaru;

 pożaru;

 nagłego zachorowania;

 aktu kradzieży czy napadu.

PRZYKŁAD Postępowanie w przypadku kolizji drogowej. Uczestnicy kolizji drogowej (zdarzenia, w którym żaden z jego uczestników nie odniósł obrażeń, a wystąpiły jedynie straty materialne) nie zawsze muszą wzywać na miejsce zdarzenia Policji. Trzeba to zrobić w sytuacji, gdy:

 kierowcy nie potrafią ustalić sprawcy albo

 występuje podejrzenie, że sprawca jest pod wpływem alkoholu lub środków odurzających, a także

 brak jest możliwości zidentyfikowania uczestnika kolizji lub danych pojazdu.

Zasady prawidłowego postępowania, w kolejnych krokach są następujące:

 zachować spokój i postępować wg określonych procedur,

 wszystkie czynności na drodze wykonywać w kamizelce odblaskowej,

 zatrzymać pojazd w taki sposób, aby nie powodował zagrożenia dla innych uczestników ruchu,

 ustawić w odpowiednich miejscach znaki lub urządzenia ostrzegawczo-zabezpieczające (lampy awaryjne, trójkąt ostrzegawczy, lampa pulsująca),

 w miarę możliwości niezwłocznie usunąć pojazd z miejsca kolizji (wezwać pomoc drogową),

 powiadomić o zdarzeniu pracodawcę,

 dokonać oceny zdarzenia na podstawie śladów oraz relacji uczestników i świadków kolizji,

 wstępnie ocenić uszkodzenia pojazdów (zrobić zdjęcia pojazdów),

 wymienić dane osobowe (dane właściciela lub posiadacza pojazdu) oraz dane dotyczące towarzystwa ubezpieczeń, z którym zawarta jest umowa obowiązkowego ubezpieczenia OC z drugim uczestnikiem zdarzenia,

 ustalić dane osobowe sprawcy kolizji i ewentualnych świadków zdarzenia,

 ustalić dane pojazdu sprawcy kolizji i podać mu dane swojego pojazdu,

 uzyskać pisemne oświadczenie od sprawcy kolizji o winie za jej spowodowanie (albo przyznać się do spowodowania kolizji) przez wypełnienie odpowiedniego druku z danymi uczestników zdarzenia,

 zawiadomić ubezpieczyciela pojazdu o zaistniałej szkodzie.

PRZYKŁAD W przypadku uszkodzenia przewożonego czy transportowanego ręcznie towaru należy:

 zabezpieczyć towar,

 usunąć uszkodzony towar z miejsca stwarzającego zagrożenie dla innych osób czy uczestników ruchu drogowego,

 powiadomić o zdarzeniu przełożonego, który wskaże dalszy tok postępowania, albo

 postępować zgodnie z firmową instrukcją dotyczącą takiego zdarzenia.

Korzystając z karty oceny ryzyka zawodowego, należy wykazać, jak zmniejsza się ryzyko zawodowe przy stosowaniu dostępnych środków profilaktycznych.

Warto przypomnieć też rolę badań lekarskich, a także obowiązek nielekceważenia żadnego nawet najdrobniejszego urazu oraz obowiązek stosowania się do ograniczeń zaleconych przez lekarza.

Szczegóły dotyczące ochrony przed zagrożeniami

Podstawą instruktażu w tym zakresie są:

 karta oceny ryzyka zawodowego;

 instrukcje, w tym dotyczące:

o obsługi pojazdu samochodowego,

o zasad ruchu na drogach wewnątrzzakładowych,

o obsługi maszyn i urządzeń w firmowym warsztacie samochodowym,

o prac transportowych ręcznych i zmechanizowanych,

o postępowania w sytuacji zaistnienia pożaru, wypadku, awarii, innej nietypowej sytuacji (np. kradzieży, napadu).

Szczególny nacisk należy położyć na obowiązki:

 codziennej kontroli stanu technicznego pojazdu,

 dostosowywania sposobu jazdy do panujących warunków atmosferycznych i aktualnego ruchu na drodze,

 stosowania odpowiedniego obuwia roboczego i przydzielonej odzieży roboczej,

 używania przydzielonych środków ochrony indywidualnej,

 używania wyłącznie sprawnego technicznie sprzętu dostosowanego do konkretnych czynności,

 dbałości o ład i porządek w miejscu pracy,

 przestrzegania norm dźwigania i przenoszenia przedmiotów,

 dbałości o czystość pojazdu i usuwania wszelkich przecieków paliwa i oleju,

 zabezpieczenia pojazdu przed uruchomieniem przez osoby nieupoważnione, w czasie przerw w pracy oraz po jej zakończeniu.

Sposób kontroli stanu technicznego pojazdu jest podany w instrukcji obsługi i może się różnić w zależności od konkretnego samochodu.

PRZYKŁAD Zakres obsługi codziennej kontroli obejmuje w szczególności sprawdzenie:

 stanu ogumienia oraz ciśnienia powietrza w oponach;

 sprawności układu hamulcowego;

 sprawności układu kierowniczego;

 oświetlenia zewnętrznego i wewnętrznego,

 poziomu płynów eksploatacyjnych:

 paliwa,

 płynu chłodniczego,

 oleju silnikowego,

 płynu do spryskiwaczy;

 szczelności układu paliwowego;

 czystości wszystkich elementów związanych z bezpieczeństwem jazdy: