Program instruktażu stanowiskowego operatora budowlanego przenośnika taśmowego

Program instruktażu stanowiskowego operatora budowlanego przenośnika taśmowego

1. Podstawy prawne opracowania programu

Przy opracowaniu szczegółowego programu szkolenia uwzględniono następujące rozporządzenia regulujące wymagania bezpieczeństwa pracy przy obsłudze budowlanych przenośników taśmowych:

 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. 2002 nr 191 poz. 1596)

 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. 2003 nr 47 poz. 401)

 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2004 nr 180 poz. 1860)

Uwzględnione zostały również następujące Polskie Normy:

 PN-EN 60204-1:2007 Bezpieczeństwo maszyn -- Wyposażenie elektryczne maszyn -- Część 1: Wymagania ogólne

 PN-EN ISO 12100:2012 Bezpieczeństwo maszyn -- Ogólne zasady projektowania -- Ocena ryzyka i zmniejszanie ryzyka

2. Cel szkolenia

Celem szkolenia jest uzyskanie przez pracownika:

 informacji o zagrożeniach dla zdrowia i życia ludzi występujących przy pracach budowlanych z użyciem przenośników taśmowych,

 wiedzy i umiejętności dotyczących sposobów zapobiegania wypadkom, w warunkach normalnej i awaryjnej pracy budowlanych przenośników taśmowych,

 wiedzy i praktycznych umiejętności z zakresu bezpiecznego użytkowania przenośników taśmowych na terenie budowy.

3. Sposób organizacji szkolenia

Szkolenie należy prowadzić w formie instruktażu na stanowisku (stanowiskach), na którym(ch) będzie zatrudniony instruowany operator, na podstawie programu szczegółowego.

Sposób realizacji szkolenia i czas trwania poszczególnych jego części należy dostosować do przygotowania zawodowego, dotychczasowego stażu pracy i doświadczenia instruowanego operatora przenośnika taśmowego.

4. Plan instruktażu stanowiskowego operatora budowlanego przenośnika taśmowego

Lp. Temat szkolenia Liczba godzin

1. Przygotowanie operatora do wykonywania czynności związanych z użytkowaniem 2

przenośników taśmowych, a w szczególności:

a) omówienie warunków pracy z uwzględnieniem elementów:

• pomieszczeń i przestrzeni, w których ma pracować operator, mających wpływ na warunki jego pracy,

• stanowiska roboczego, mających wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy;

b) omówienie:

• zagrożeń występujących przy użytkowaniu przenośników taśmowych oraz

• wyników oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą;

c) omówienie:

• sposobów ochrony przed zagrożeniami związanymi z użytkowaniem przenośników taśmowych,

• przebiegu czynności obsługowych na stanowisku pracy przed, w trakcie i po zakończeniu pracy,

• zasad postępowania w razie wypadku lub awarii.

2. Pokaz przez instruktora sposobu wykonywania pracy na stanowisku pracy zgodnie z 0,5

przepisami i zasadami bhp, z uwzględnieniem metod bezpiecznego wykonywania poszczególnych czynności oraz ze szczególnym zwróceniem uwagi na czynności trudne i niebezpieczne.

3. Próbne wykonanie zadania przez operatora pod kontrolą instruktora. 0,5

4. Samodzielna praca operatora pod nadzorem instruktora. 4

5. Omówienie i ocena przebiegu wykonywania pracy przez operatora. 1

6. Razem: 8

1 godzina instruktażu = 45 minut

Program opracował: Po konsultacji z pracownikami zatwierdził:

........................................... ……………..……...................................................

(Jan Kowalski) (15.03.2024, Anna Nowak, Kierownik Działu BHP, podpis)

5. Treść instruktażu

Czynniki niebezpieczne oraz zagrożenia występujące przy użytkowaniu przenośników taśmowych

Użytkowanie przenośników taśmowych łączy się zawsze z występowaniem czynników niebezpiecznych, wśród których najczęściej występują:

 czynniki mechaniczne:

 ruchome części przenośnika, w szczególności niebezpieczne są strefy bębnów napędowego i zwrotnego, taśmy nośnej i krążników,

 spadające elementy, w szczególności przemieszczane materiały sypkie i kawałkowe (np.: żwir, piasek, cement, gruz, kamienie, cegły, bloczki betonowe, itp.),

 śliskie, nierówne powierzchnie,

 ograniczone przestrzenie (dojścia, przejścia, dostępy);

 prąd elektryczny;

 pył budowlany;

 zmienny mikroklimat (stanowiska pracy na otwartej przestrzeni) i przeciągi.

Czynnik niebezpieczny w środowisku pracy, to taki, którego oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do urazu lub innego istotnego natychmiastowego pogorszenia stanu jego zdrowia, bądź do śmierci. Natomiast zagrożenie to stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę.

Operator przenośnika taśmowego oraz osoby z nim współpracujące (np. robotnik budowlany, operator koparki) oraz inne osoby mogące znaleźć się w strefie pracy przenośnika są narażone w szczególności na zagrożenie:

 zgnieceniem (zmiażdżeniem),

 wciągnięciem lub pochwyceniem,

 przekłuciem i przebiciem,

 przygnieceniem,

 starciem lub obtarciem,

 uderzeniem,

 porażeniem prądem elektrycznym.

Sposoby ochrony przed zagrożeniami

Użytkowanie przenośnika taśmowego przez operatora to wykonywanie wszelkich czynności związanych z przenośnikiem, w szczególności:

 uruchamianie lub zatrzymywanie,

 posługiwanie się,

 transportowanie,

 czyszczenie.

Niedopuszczalne jest użytkowanie przenośników taśmowych, które nie spełniają wymagań dotyczących oceny zgodności (dotyczy przenośników wprowadzonych do obrotu po raz pierwszy po 01.01.2003).

Ogólne zasady bezpiecznego użytkowania budowlanych przenośników taśmowych

Zasada 1.

Przenośniki należy użytkować zgodnie z ich przeznaczeniem i instrukcją obsługi producenta, a także instrukcją bhp dostępną na stanowisku pracy.

Zasada 2.

Wszystkie ruchome elementy przenośnika (strefy bębnów napędowego i zwrotnego, taśmy nośnej, krążników) należy uważać za niebezpieczne.

Przenośników będących w ruchu nie wolno pozostawiać bez obsługi lub nadzoru.

Zasada 3.

Wyposażenie elektryczne przenośnika budowlanego (silnik, kable zasilające, wyłączniki itp.) powinny:

 posiadać skuteczne ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym,

 być zabezpieczone przed wpływami atmosferycznymi (wykonanie wodoszczelne),

 posiadać izolację bez żadnych uszkodzeń,

 być zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi, zanurzeniem w wodzie lub błocie.

Dwukrotną w ciągu roku kontrolę stanu i oporności izolacji wyposażenia, osprzętu i kabli zasilających użytkowanych przenośników taśmowych należy przeprowadzać, co najmniej dwa razy w roku. Kontrolę taką należy przeprowadzać także za każdym razem przed uruchomieniem przenośnika:

 po dokonaniu jakichkolwiek zmian i napraw części elektrycznych bądź mechanicznych,

 jeżeli był on nieczynny przez ponad 3 miesiące,

 po jego przemieszczeniu.

Zasada 4.

Przenośniki powinny być:

 codziennie kontrolowane,

 co miesiąc poddawane przeglądowi technicznemu.

Kontroli i przeglądów technicznych mogą dokonywać jedynie osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje. Osoby te powinny być też upoważnione przez pracodawcę.

Zasada 5.

Kategorycznie zabronione jest dokonywanie jakichkolwiek napraw w czasie ruchu przenośnika. Przenośników będących w ruchu nie wolno także czyścić i smarować. Dopuszcza się jedynie smarowanie za pomocą specjalnych urządzeń określonych w dokumentacji techniczno-ruchowej dostarczanej przez producenta.

Naprawy przenośników mogą być dokonywane wyłącznie przez pracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje i wyznaczonych do tego przez pracodawcę. Naprawa może być wykonywana po uprzednim:

 zatrzymaniu silnika i zawieszeniu na urządzeniach rozruchowych tablicy ostrzegawczej „Naprawa – nie włączać”,

 trwałym odłączeniu zasilania przenośnika w energię elektryczną.

PRZYKŁAD

Może się tak okazać, że najpewniejszym sposobem odłączania zasilania w energię elektryczną przenośnika będzie wyjęcie bezpieczników w obwodzie zasilającym silnik napędowy.

Zasada 6.

Oddanie do ruchu naprawionego przenośnika może być dokonane wyłącznie przez osoby odpowiedzialne za jego stan i sprawność.

Zasada 7.

Przenośniki niesprawne, uszkodzone lub pozostające w naprawie powinny być wycofane z użytkowania oraz wyraźnie oznakowane tablicami informacyjnymi. Jak uczy doświadczenie, nie wolno zapomnieć o zabezpieczeniu takich przenośników w sposób uniemożliwiający ich uruchomienie.

Zasada 8.

Przenośniki taśmowe mogą być obsługiwane wyłącznie przez pracowników odpowiednio przeszkolonych w zakresie ich bezpiecznej obsługi. Operatorowi zabronione jest:

 dokonywanie jakichkolwiek napraw przenośnika,

 zdejmowanie lub otwieranie osłon miejsc niebezpiecznych.

PRZYKŁAD

Do miejsc szczególnie niebezpiecznych, z których operator nie może zdejmować (bądź tylko otwierać) osłon zalicza się przestrzenie pomiędzy:

 taśmą i krążnikami,

 taśmą i bębnem.

Miejscem szczególnie niebezpiecznym, z którego również zakazano otwierania i zdejmowania osłon operatorowi jest strefa bębna napędowego z silnikiem elektrycznym i przekładnią.

Zasada 9.

Bezwzględnie zabronione jest przemieszczanie ludzi za pomocą przenośników taśmowych.

Zasady bezpiecznej eksploatacji budowlanych przenośników taśmowych – czynności obsługującego przed rozpoczęciem pracy

Zasada 1.

Sprawdzić prawidłowość posadowienia przenośnika, a w szczególności czy:

 stan układu hamulcowego przenośnika uniemożliwia samoczynne jego przesuwanie się;

 teren wokół przenośnika pracującego na otwart