Program instruktażu stanowiskowego impregnacja drewna

Program instruktażu stanowiskowego pracownika Impregnator drewna

1. Podstawy opracowania programu

Wszędzie tam, gdzie mogą wystąpić dogodne warunki dla rozwoju owadów i drobnoustrojów należy stosować wyłącznie drewno impregnowane. Do impregnacji stosuje się wiele różnych metod, np.:

 malowanie (smarowanie),

 polewanie (natryskiwanie),

 zanurzenie (kąpiel w impregnacie),

 próżniowo-ciśnieniowo (w hermetycznie zamkniętym zbiorniku impregnat pod ciśnieniem wnika w głąb drewna).

Impregnaty to substancje zawierające środki owadobójcze i grzybobójcze, działające powierzchniowo lub sięgające w głąb porowatej struktury. Impregnaty nie tworzą powłok na powierzchni (nie występuje złuszczanie), jak w przypadku farby lub lakieru.

Impregnaty dostępne są pod postacią:

 proszku przygotowanego do rozcieńczenia (odpowiednim rozpuszczalnikiem, najczęściej wodą lub benzyną),

 płynu,

 pasty,

 oleju.

Impregnaty są bezbarwne lub koloryzujące drewno, np. na zielono lub brązowo-zielono.

W programie niniejszego instruktażu uwzględniono impregnację zanurzeniową w powszechnie używanych preparatach rozpuszczalnych w wodzie. Omówiono również elementy impregnacji metodą malowania i polewania, jako metod uzupełniających.

Metoda kąpieli, to sposób na powierzchniowe impregnowanie drewna, polegający na nasycaniu materiału przez całkowite zanurzenie go w impregnacie przez 2 godziny, zwykle w specjalnych wannach. Załadunek i wyładunek drewna odbywa się w sposób zmechanizowany. Czas kąpieli zależy od zdolności penetracji preparatu w drewno (najczęściej jest to 30 minut). Temperatura preparatu podczas impregnacji, to najczęściej temperatura:

 pokojowa – tzw. impregnacja zimna,

 60°C – tzw. impregnacja gorąca.

Czasem jest też stosowana metoda gorąco-zimna, gdzie drewno zanurza się w impregnacie o temperaturze 80°C, a następnie szybko przenosi do roztworu o takim samym stężeniu, ale o temperaturze 20°C.

Przy opracowaniu programu szkolenia uwzględniono ustawy:

 z 13.09.2002 r. o produktach biobójczych (Dz.U. 2002 nr 170 poz. 1364),

 z 25.02.2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz.U. 2011 nr 63 poz. 322)

oraz następujące rozporządzenia regulujące bhp:

 Ministra Gospodarki i Pracy z 27.07.2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bhp (Dz.U. 2004 nr 180 poz. 1860),

 Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (Dz.U. 1997 nr 129 poz. 844),

 Ministra Infrastruktury z 06.02.2003 r. w sprawie bhp podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. 2003 nr 47 poz. 401),

 Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 27.04.2004 r. w sprawie bhp przy czyszczeniu powierzchni, malowaniu natryskowym i natryskiwaniu cieplnym (Dz.U. 2004 nr 95 poz. 958),

 Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29.11.2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.U. 2002 nr 217 poz. 1833),

 Ministra Zdrowia z 03.07.2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych preparatów chemicznych (Dz.U. 2002 nr 105 poz. 926),

 Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29.11.2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. 2002 nr 217 poz. 1833),

 Ministra Zdrowia z 03.07.2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych preparatów chemicznych (Dz.U. 2002 nr 105 poz. 926),

 Ministra Zdrowia z 17.06.2002 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz.U. 2002 nr 100 poz. 914),

 Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 01.12.1998 r. w sprawie bhp przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. 1998 nr 148 poz. 973),

 Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 10.10.1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U. 1996 nr 132 poz. 622),

 Ministra Środowiska z 24.07.2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. 2006 nr 137 poz. 984),

 Ministra Środowiska z 09.01.2002 r. w sprawie dopuszczalnych mas substancji, które mogą być odprowadzane w ściekach przemysłowych (Dz.U. 2002 nr 8 poz. 81),

 Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690),

 Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690),

 karty charakterystyki substancji niebezpiecznych stosowanych w procesie impregnacji,

 instrukcje producenta dotyczące stosowania preparatów do impregnacji.

2. Cel szkolenia

Celem szkolenia jest uzyskanie przez pracownika:

 informacji o:

   o czynnikach środowiska pracy występujących w miejscu pracy Impregnator drewna i w jego bezpośrednim otoczeniu,

   o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą,

   o zasadach postępowania w razie wypadku, pożaru, awarii lub innej nietypowej sytuacji;

 wiedzy i praktycznych umiejętności dotyczących bezpiecznego wykonywania pracy, w tym sposobów ochrony przed urazami i chorobami w warunkach normalnej pracy i w warunkach awaryjnych.

3. Sposób organizacji szkolenia

Szkolenie powinno być prowadzone w formie instruktażu – na stanowisku, na którym będzie zatrudniony instruowany Impregnator drewna, na podstawie programu szczegółowego. Sposób realizacji szkolenia i czas trwania poszczególnych jego części należy dostosować do przygotowania zawodowego i dotychczasowego stażu pracy instruowanego pracownika.

4. Plan instruktażu stanowiskowego pracownika Impregnator drewna

Lp.                     Temat szkolenia                                    Czas

1. Przygotowanie pracownika wykonującego czynności związane z impregnacją drewna do wykonywania określonej pracy, w tym w szczególności: 1 godzina

a) omówienie warunków pracy z uwzględnieniem elementów:

• miejsc, w których będą wykonywane prace, w tym:

– miejsca z urządzeniami do impregnacji drewna,

– miejsc składowania drewna przed i po impregnacji,

– magazynku środków do impregnacji,

– składu zużytych opakowań,

– pomieszczenia socjalnego;

• systemu transportu drewna do i po impregnowaniu;

• stosowanych ogólnych systemów ochronnych, w tym:

– oznakowania dróg,

– instalacji elektrycznej i oświetlenia ogólnego,

– wentylacji ogólnej,

– ogrzewania;

• stanowisk roboczych mających wpływ na bhp, w tym:

– oświetlenia miejscowego (zwłaszcza przenośnych źródeł światła),

– odciągów miejscowych,

– ergonomicznych pozycji przyjmowanych przy pracy,

– zasad transportu materiałów eksploatacyjnych (w tym transportu ręcznego),

– zasad składowania drewna i wykorzystywanych do impregnowania materiałów,

– wykorzystywanych narzędzi,

– stosowanych materiałów (szczególnie, jeśli chodzi o ich właściwości chemiczne w kontekście szkodliwości dla zdrowia ludzkiego i niebezpieczeństw związanych z przedostawaniem się tych materiałów do środowiska naturalnego) – na podstawie kart charakterystyki stosowanych w procesie impregnowania substancji i preparatów niebezpiecznych;

b) omówienie:

• zagrożeń występujących przy wykonywaniu prac podstawowych i czynnościach pomocniczych;

• wyników oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywanymi czynnościami;

c) omówienie:

• sposobów ochrony przed zagrożeniami występującymi podczas pracy na poszczególnych jej etapach (w tym ochron zbiorowych i obligatoryjnie stosowanych środków ochrony indywidualnej);

• przebiegu czynności przed, w trakcie i po zakończeniu zmiany roboczej (najważniejsze obowiązki i zachowania kategorycznie zakazane);

• stosowanych znaków lub sygnałów bezpieczeństwa;

• zasad postępowania w razie wypadku, pożaru lub awarii.

2. Pokaz przez instruktora sposobu wykonywania zadań na stanowisku pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem metod bezpiecznego wykonywania poszczególnych czynności i ze szczególnym zwróceniem uwagi na czynności trudne oraz niebezpieczne. 2 godziny

3. Próbne wykonanie zadania przez instruowanego pracownika pod kontrolą instruktora. 1 godzina

4. Samodzielna praca instruowanego pracownika Impregnator drewna pod nadzorem instruktora. 4 godziny

5. Omówienie i ocena przebiegu wykonywania pracy instruowanego pracownika. 30 minut

Razem: 8 godzin 30 minut

Jednostka czasu instruktażu = 30 minut

Program opracował:                                            Po konsultacji z pracownikami zatwierdził:

...........................................                                       ……………..……...................................................

(Jan Kowalski)                                              (24.05.2024, Adam Nowak, Kierownik Działu Impregnacji, ...)

5. Treść instruktażu

Warunki środowiska pracy – miejsca wykonywania prac

Pracownika należy zapoznać z miejscami wykonywania przez niego pracy oraz miejscami związanymi z zatrudnieniem. Pracownik powinien wiedzieć, gdzie znajdują się:

 miejsca przechowywania (magazynowania) i pobierania materiałów podstawowych i pomocniczych oraz składowania pustych opakowań,

 miejsce suszenia drewna,

 miejsce składowania drewna po impregnacji, a także

 warsztat naprawczy,

 szatnia, jadalnia i inne pomieszczenia higieniczno-sanitarne (np. toaleta).

Pokazując poszczególne miejsca związane z wykonywaniem pracy instruktor powinien zapoznać szkolonego pracownika także z zasadami poruszania się po terenie zakładu (hali produkcyjnej) i pokazać oznakowanie dróg transportu wózków widłowych.

Pracownik musi też znać sposób pobierania i przechowywania:

 odzieży roboczej,

 środków ochrony indywidualnej, itp.

PRZYKŁAD

Pracownik powinien zostać poinformowany, jakie na jego stanowisku pracy należą się:

 odzież ochronna,

 środki ochrony głowy, twarzy i oczu, kończyn dolnych i górnych, układu oddechowego, dermatologiczne środki ochrony skóry.

Ponadto pracownik powinien znać sposób użytkowania przydzielonych środków (zakładanie, regulacja, symptomy wadliwego działania, okres zużycia, itp.).

W trakcie instruktażu należy pokazać rozmieszczenie i zasady działania sieci – elektrycznej, wodnej i ogrzewania oraz wentylacji i oświetlenia ogólnego.

PRZYKŁAD

Pracownik powinien wiedzieć, gdzie są wyłączniki główne źródeł zasilania w energię elektryczną i wodę oraz umieć identyfikować sytuacje, kiedy należy takie zasilanie wyłączyć.

PRZYKŁAD

Podczas szkolenia pracownik powinien poznać symptomy złej pracy wentylacji i właściwy sposób zachowania się w takiej sytuacji.

Omawiając warunki pracy (z uwzględnieniem elementów stanowiska roboczego mających wpływ na bhp) należy zapoznać instruowanego pracownika z:

 narzędziami, jakimi będzie się on posługiwał (m.in.: pędzel, wałek) wraz z zasadami użytkowania, w tym właściwymi technikami nasączania drewna i ergonomicznymi pozycjami, jakie pracownik powinien przyjmować przy pracy,

 rozmieszczeniem i funkcjami oświetlenia miejscowego oraz odciągów miejscowych,

 materiałami podstawowymi i pomocniczymi, jakie pracownik będzie stosował, w tym: ze sposobami przygotowania materiałów, właściwościami fizycznymi i chemicznymi (m.in. charakterystyką substancji szkodliwych i zagrożeniami pożarowymi).

PRZYKŁAD

Większość współczesnych impregnatów to mieszaniny substancji chemicznych, które łączą w sobie trzy funkcje (trójfunkcyjne) – zabezpieczają drewno przed działaniem: ognia, owadów oraz grzybów. Impregn