Program szkolenia wstępnego ogólnego BHP

Program szkolenia wstępnego ogólnego – instruktażu ogólnego w dziedzinie BHP

1. Programy szkolenia wstępnego ogólnego

Szkolenie wstępne ogólne należy prowadzić w formie instruktażu, pod którym to pojęciem należy rozumieć formę szkolenia, w trakcie którego możliwe jest uzyskanie, zaktualizowanie lub uzupełnienie wiedzy i umiejętności dotyczących wykonywania pracy i zachowania się w zakładzie pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bhp.

2. Uczestnicy szkolenia

Uczestnikami tego szkolenia będą wszyscy rozpoczynający pracę w danym zakładzie pracy, a mianowicie:

 nowo zatrudnieni pracownicy,

 studenci odbywający u pracodawcy praktykę studencką,

 uczniowie szkół zawodowych zatrudnieni w celu praktycznej nauki zawodu.

3. Cel szkolenia

Celem szkolenia jest zapoznanie jego uczestników z podstawowymi przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w Kodeksie pracy, w układach zbiorowych pracy lub regulaminach pracy, a także z przepisami oraz zasadami bhp obowiązującymi w danym zakładzie. Jednym z celów prowadzonego szkolenia musi być też zapoznanie uczestników z zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.

Zasadniczą częścią programu jest tematyka szkolenia z podaniem czasu, jaki należy poświęcić każdemu tematowi.

Czas trwania instruktażu ogólnego nie może być krótszy niż 3 godziny lekcyjne (tzn. 135 minut – 3 x 45 minut).

W przedstawionym Państwu wzorze programu przytoczono tematykę z ramowego programu instruktażu ogólnego dotyczącego wszystkich stanowisk pracy, będącego Załącznikiem nr 1 do ww. rozporządzenia Zakładów Energetycznych z 20.03.2019 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bhp. Pracodawca może, dla określonych stanowisk lub grup stanowisk pracy, rozszerzyć tę tematykę i/lub wydłużyć czas trwania instruktażu w poszczególnych tematach.

Szczególnie osoba podejmująca po raz pierwszy pracę związaną z kierowaniem pracownikami – jeżeli zajdzie taki przypadek w zakładzie – powinna odbyć instruktaż ogólny według programu poszerzonego i dostosowanego do zakresu jej obowiązków i odpowiedzialności w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Ma to wyeliminować przypadki, w których osoba kierująca pracownikami (mająca za zadanie m.in. bezpośrednią organizację prac w sposób zgodny z przepisami i zasadami bhp) – do czasu odbycia pierwszego szkolenia okresowego dla tych osób – posiadałaby wiedzę z dziedziny bhp tylko w zakresie ustalonym w programie instruktażu ogólnego przeznaczonego dla podległych jej pracowników. Przy opracowywaniu programu szkolenia wstępnego ogólnego dla nowych kierowników (mistrzów) warto skorzystać z ramowego programu szkolenia okresowego dla pracodawców i innych osób kierujących pracownikami zamieszczonego w Załączniku nr 1 do ww. rozporządzenia.

4. Program szkolenia

Program instruktażu ogólnego Nr BHP/01/2024

1. Nazwa i adres siedziby pracodawcy

ul. Kwiatowa 12, 00-000 Warszawa

ul. Słoneczna 2, 11-111 Wrocław

2. Stanowiska/grupy stanowisk pracy, których program dotyczy:

Specjalista ds. Marketingu

Asystent ds. Sprzedaży

Kierownik Projektu

3. Forma realizacji szkolenia – instruktaż przed rozpoczęciem pracy.

4. Tematyka szkolenia

Lp. Temat szkolenia*) Liczba godzin**)

1. Istota bezpieczeństwa i higieny pracy. 0,6

2. Zakres obowiązków i uprawnień pracodawcy, pracowników oraz poszczególnych komórek organizacyjnych zakładu pracy i organizacji społecznych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

3. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

4. Zasady poruszania się na terenie zakładu pracy 0,5

5. Zagrożenia wypadkowe i zagrożenia dla zdrowia występujące w zakładzie i podstawowe środki zapobiegawcze.

6. Podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługą urządzeń technicznych 0,4 oraz transportem wewnątrzzakładowym.

7. Zasady przydziału odzieży roboczej i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, w 0,5 tym w odniesieniu do stanowiska pracy instruowanego.

8. Porządek i czystość w miejscu pracy – ich wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracownika.

9. Profilaktyczna opieka lekarska – zasady jej sprawowania w odniesieniu do stanowiska instruowanego.

10. Podstawowe zasady ochrony przeciwpożarowej oraz postępowania w razie pożaru. 1

11. Postępowanie w razie wypadku, w tym organizacja i zasady udzielania pierwszej pomocy. 1

Razem minimum 3

*) Program szkolenia osób podejmujących po raz pierwszy pracę związaną z kierowaniem pracownikami powinien być poszerzony i dostosowany do obowiązków i odpowiedzialności tych osób w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

**) W godzinach lekcyjnych trwających 45 minut.

Opracował: Anna Kowalska 2024-06-26 Jan Nowak Specjalista ds. BHP

Po konsultacji z pracownikami program zatwierdził:

5. Treść szkolenia

Istota bezpieczeństwa i higieny pracy

Bezpieczeństwo i higienę pracy można zdefiniować, jako ogół środków technicznych, organizacyjnych i edukacyjnych (kształtowania sposobu zachowań) służących do zapewnienia akceptowalnych społecznie (zgodnych z prawem) warunków pracy, poprzez eliminowanie lub minimalizowanie zagrożeń życia lub zdrowia osób wykonujących daną pracę. Istotą bezpieczeństwa i higieny pracy, mówiąc najprościej, jest zapobieganie wypadkom i chorobom związanym z pracą, czyli działania idące w kierunku zapewnienia takich warunków pracy, abyśmy każdego dnia wracali z pracy cali i zdrowi, a jeżeli już zmęczeni, to w takim stopniu, aby regeneracja sił mogła nastąpić w okresie przebywania poza pracą (w czasie wolnym w ciągu doby, podczas weekendu, czy na urlopie).

Prawa i obowiązki w zakresie bhp

Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy ma swoje źródło w ustawie zasadniczej – w art. 66 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w którym prawo takie przyznano każdemu. Natomiast ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040) określa sposób realizacji tego prawa.

Oprócz ww. ustaw system ochrony prawa pracy w Polsce opiera się na:

 aktach wykonawczych do Kodeksu pracy (zwłaszcza do artykułów z Działu X Kp):

 ogólnych przepisach bhp,

 branżowych i międzybranżowych przepisach bhp;

 ustawach dotyczących państwowego nadzoru nad warunkami pracy (np. ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, Państwowej Inspekcji Sanitarnej, czy dozorze technicznym);

 ustawach dotyczących warunków bhp w różnych sferach działalności (np. Prawo budowlane, czy Prawo atomowe);

 Polskich Normach.

Przepisami Kodeksu pracy zobowiązano pracodawcę do zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a więc do ochrony zdrowia i życia pracowników – przy wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki (art. 207 § 2 Kp). Pracodawca jest obowiązany w szczególności:

 zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z:

 zakresem ich obowiązków,

 sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz

 ich podstawowymi uprawnieniami;

 ocenić ryzyko zawodowe, jakie występuje w trakcie wykonywania poszczególnych zadań oraz poinformować pracowników o tym ryzyku i zasadach ochrony przed potencjalnymi zagrożeniami;

 przeprowadzać na swój koszt badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, a ich wyniki udostępniać pracownikom;

 zapewniać na swój koszt i w miarę możliwości w godzinach pracy profilaktyczne badania lekarskie pracowników;

 zapewniać na swój koszt i w godzinach pracy szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, w trakcie którego powinien zaznajamiać pracowników z przepisami i zasadami bhp dotyczącymi ich stanowisk i prac;

 wydawać stosowne instrukcje stanowiskowe;

 wyposażyć pracowników w środki ochrony indywidualnej (oznakowane CE) oraz odzież i obuwie robocze, a także dbać o ich właściwości użytkowe;

 zapewnić osobom poszkodowanym w wypadkach udzielenie pierwszej pomocy oraz ustalić okoliczności i przyczyny wypadku (sporządzić protokół powypadkowy);

 konsultować z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkie działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy;

 zapewnić, aby pomieszczenia pracy były odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac i liczby zatrudnionych osób, a obiekt budowlany, w którym znajdują się takie pomieszczenia, spełniał wymagania bhp;

 wyposażyć stanowiska pracy w urządzenia techniczne (maszyny, narzędzia) spełniające wymagania dotyczące oceny zgodności (oznakowane CE).

Jeżeli u pracownika stwierdzono objawy powstawania choroby zawodowej lub pracownik stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy (fakty te zostały potwierdzone orzeczeniem lekarskim) wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie został uznany za niezdolnego do pracy – pracodawca ma obowiązek przenieść taką osobę do innej odpowiedniej pracy. W przypadku, gdy przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy przez 6 miesięcy (art. 230 i 231 Kp).

Od osoby kierującej pracownikami (bezpośredniego przełożonego, np.: kierownika, mistrza, brygadzisty) należy oczekiwać:

 organizowania stanowisk pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp,

 dbałości o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz nadzoru nad ich stosowaniem przez pracowników zgodnie z przeznaczeniem,

 organizowania, przygotowywania i prowadzenia prac w sposób zabezpieczający pracowników przed wypadkami i chorobami związanymi z pracą,

 dbałości o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego,

 egzekwowania przestrzegania przez pracowników przepisów i zasad bhp,

 zapewnienia wykonania zaleceń lekarza-profilaktyka.

Wymienione powyżej obowiązki pracodawcy i osoby kierującej pracownikami są – odwracając strony – prawami pracownika. Ponadto pracownikowi przysługuje prawo do powstrzymania się od wykonywania pracy, jeśli warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo, gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom (art. 210 § 1 Kp). Pracownik może nawet oddalić się z miejsca zagrożenia, w przypadku, gdy samo powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa występującego zagrożenia (art. 210 § 2 Kp). Należy prawa te silnie zaakcentować w trakcie szkolenia, gdyż umiejętne korzystanie z nich przez pracowników może pozwolić uniknąć wielu nieszczęść. Świadczą o tym analizy wielu wypadków przy pracy. Jeżeli nawet pracownik nadużyje tego prawa, to i tak jest lepiej, niż miałby on ulec wypadkowi. Należy też przypomnieć pracownikowi, że zarówno o:

 powstrzymaniu się od wykonywania pracy w wyniku wystąpienia zagrożenia, jak też

 fakcie oddalenia się ze stanowiska pracy

– powinien on niezwłocznie powiadomić bezpośredniego przełożonego.

Pracownik powinien więc poznać dokładnie bezpośrednie zagrożenia na szkoleniach w zakresie bhp (podczas instruktażu stanowiskowego, szkolenia okresowego) i umieć je identyfikować w procesie pracy.

Pracownik, wykonujący pracę wymagającą szczególnej sprawności psychofizycznej, ma prawo powstrzymania się od tej pracy w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób (omówienie takich przypadków oraz sposobu postępowania pracownika w „kryzysowych” sytuacjach powinno odbyć się podczas instruktażu stanowiskowego).

Każdy pracownik, zatrudniony w warunkach szczególnie uciążliwych, ma prawo do nieodpłatnych posiłków i napojów, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych (art. 232 Kp).

Podstawowym obowiązkiem pracownika jest przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przeciwpożarowych zawartych w aktach prawnych, układzie zbiorowym pracy, regulaminie zakładowym, instrukcjach stanowiskowych. W związku z powyższym pracownik powinien:

 znać przepisy i zasady bhp, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym,

 poddawać się zleconym przez pracodawcę badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich,

 wykonywać pracę w sposób zgodny z ww. przepisami i zasadami bhp oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych,

 dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu,

 dbać o porządek i ład w miejscu pracy,

 stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,

 niezwłocznie zawiadamiać przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku, zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego albo pożarze oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym niebezpieczeństwie,

 współdziałać z pracodawcą i przełożonymi (np. w ramach konsultacji, o których wyżej) w wypełnianiu obowiązków dotyczących bhp.

Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy. Organem nadzoru i kontroli przestrzegania przepisów i zasad bezpiecznej i higienicznej pracy jest Państwowa Inspekcja Pracy. W zakresie nadzoru i kontroli przestrzegania zasad, przepisów higieny pracy i warunków środowiska pracy inspekcja pracy wspomagana jest m.in. przez Państwową Inspekcję Sanitarną (art. 184 Kp). Szczegółowe zasady działania i zakres uprawnień tych instytucji zostały określone:

 ustawą z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1251),

 ustawą z 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 59).

Kontrolę społeczną nad przestrzeganiem w zakładzie pracy przepisów i zasad bhp sprawuje zakładowa organizacja związkowa, głównie za pośrednictwem społecznego inspektora pracy, który reprezentuje interesy wszystkich pracowników w zakładzie (art. 185 Kp). Zgodnie z przepisami ustawy z 27 czerwca 1985 r. o społecznej inspekcji pracy (Dz.U. z 2015 r. poz. 567) społeczny inspektor pracy jest uprawniony do kontrolowania:

 stanu budynków, maszyn, urządzeń technicznych i sanitarnych oraz procesów technologicznych pod kątem bezpieczeństwa i higieny pracy;

 przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym postanowień układów zbiorowych i regulaminów pracy, w szczególności w zakresie:

 bezpieczeństwa i higieny pracy,

 uprawnień związanych z rodzicielstwem,

 uprawnień pracowników młodocianych i osób niepełnosprawnych,

 urlopów i czasu pracy,

 świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych;

 zastosowanych środków zapobiegających wypadkom przy pracy i powstawaniu chorób zawodowych.

Społeczny inspektor pracy może również brać udział w:

 ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy,

 analizowaniu przyczyn powstawania wypadków przy pracy, zachorowań na choroby zawodowe i inne schorzenia wywołane warunkami środowiska pracy,

 kontrolach przeprowadzanych przez inspektora pracy PIP oraz w podsumowaniu wyników tych kontroli.

Do zadań społecznego inspektora należy też:

 uczestnictwo w przeprowadzaniu społecznych przeglądów warunków pracy,

 opiniowanie projektów planów poprawy warunków bhp i planów rehabilitacji zawodowej (także kontrola realizacji tych planów),

 działanie na rzecz aktywnego udziału pracowników w kształtowaniu właściwych warunków bhp.

Społeczny inspektor pracy ma prawo:

 zwrócić uwagę pracownikowi na obowiązek przestrzegania przepisów i zasad bhp w przypadku, gdy pracownik swym zachowaniem narusza te przepisy bądź zasady,

 zwrócić się do kierownika o odsunięcie pracownika od pracy do czasu zapoznania go z przepisami i zasadami bhp, jeżeli zachowanie pracownika na stanowisku pracy wskazuje, że nie posiada on wystarczającej wiedzy i umiejętności do wykonywania pracy w sposób bezpieczny,

 poinformować kierownika zakładu pracy oraz oddziału (wydziału) o stwierzeniu nieprzestrzegania przepisów,

 zapisać stwierdzone uchybienia w zakładowej lub oddziałowej (wydziałowej) księdze zaleceń i uwag.

Przypominamy, że zapisy w ww. księgach, mają moc dokumentów urzędowych w postępowaniu przed organami państwowymi.

Państwowa Inspekcja Pracy jest uprawniona do:

 kontrolowania stanu bhp oraz przestrzegania przepisów i zasad w tym zakresie zarówno w zakładzie pracy, jak i w każdym innym miejscu wykonywania pracy;

 występowania do osób kierujących pracownikami z zaleceniami usunięcia stwierdzonych zagrożeń wypadkowych i szkodliwości zawodowych oraz uchybień w zakresie bhp;

 niezwłocznego wstrzymania pracy maszyny lub innego urządzenia technicznego w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracownika albo innych osób;

 wnioskowania do pracodawcy o niezwłoczne wstrzymanie pracy w zakładzie pracy, w jego części lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę do wykonywania pracy, w przypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracowników albo innych osób;

 wnioskowania do pracodawcy o:

 nagradzanie pracowników wyróżniających się w działalności na rzecz poprawy warunków bhp,

 zastosowanie kar porządkowych w stosunku do pracowników odpowiedzialnych za zaniedbanie obowiązków w zakresie bhp.

Pracownik PIP w zakładzie lub inna osoba wykonująca jej zadania ma prawo niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika:

 który swoim zachowaniem lub sposobem wykonywania pracy stwarza bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia własnego albo innych osób,

 zatrudnionego przy pracy wzbronionej.

Odpowiedzialność za naruszenie przepisów i zasad bhp

Za stan bhp w zakładzie pracy ponosi odpowiedzialność pracodawca, a kierownik – w zakresie swoich kompetencji. W przypadku, gdy nie wywiązują się oni ze swoich obowiązków, popełniają wykroczenia przeciwko prawom pracownika, ścigane z urzędu przez inspektorów pracy.

Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bhp i ppoż. pracodawca może zastosować wobec niego jedną z niżej wymienionych kar:

 upomnienia,

 nagany,

 pieniężnej (nie wyższą jednak niż jednodniowe wynagrodzenie za jedno przekroczenie).

Na omówienie pierwszych trzech punktów programu szkolenia powinno być przewidziane minimum 25 minut.

Zasady poruszania się na terenie zakładu pracy

W związku z zagrożeniami, jakie stwarza ruch środków transportu w zakładzie oraz ograniczeniami w dostępie do miejsc wzbronionych, czy niebezpiecznych, nowemu pracownikowi należy objaśnić zasady poruszania się po terenie zakładu.

Zasady te wynikać będą również z opracowanych przez pracodawcę ogólnych zasad ruchu na drogach wewnątrzzakładowych.

PRZYKŁAD

Omawiając zasady poruszania się na drogach wewnątrzzakładowych należy pokazać pracownikowi:

 oznakowanie tych dróg (nie wolno zapominać o wyjaśnieniu znaczenia zastosowanych znaków, także popularnych znaków drogowych, pamiętając o tym, że nie każdy pracownik musi mieć prawa jazdy),

 miejsca szczególnie niebezpieczne.

Zagrożenia wypadkowe i zagrożenia dla zdrowia występujące w zakładzie i podstawowe środki zapobiegawcze

W celu omówienia zagrożeń występujących w zakładzie i środków zapobiegawczych warto skorzystać z arkuszy ocen ryzyka zawodowego dokonywanego dla poszczególnych czynności wykonywanych na stanowiskach pracy. Należy przy tym poinformować każdego uczestnika instruktażu o wyniku oceny ryzyka zawodowego, jakie występuje w trakcie wykonywania czynności planowanych na jego przyszłym stanowisku pracy.

W dokumentacjach (rejestrach, protokołach) wypadków przy pracy i chorób zawodowych znajdziecie Państwo również wiedzę na temat zagrożeń, którą należy przekazać nowym pracownikom.

Na omówienie powyższych dwóch punktów programu szkolenia należy przeznaczyć nie mniej niż 20 minut.

Podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługą urządzeń technicznych oraz transportem wewnątrzzakładowym

Podstawowe zasady obsługi i stosowania maszyn, narzędzi i innych urządzeń technicznych to:

 elementy ruchome i inne części maszyn, które w razie zetknięcia się z nimi stwarzają zagrożenie, powinny być do 1,5 m od podłogi stanowiska pracy osłonięte lub zaopatrzone w inne skuteczne urządzenia ochronne, z wyjątkiem przypadków, gdy spełnienie tych wymagań nie jest możliwe ze względu na funkcję maszyny,

 używanie maszyny bez wymaganego urządzenia ochronnego (np. osłony) lub przy jego nieodpowiednim stosowaniu jest niedopuszczalne,

 w czasie ruchu maszyny niedopuszczalne jest ręczne czyszczenie,

 maszyny, których uszkodzenie stwierdzono w czasie pracy, powinny być niezwłocznie zatrzymane i wyłączone z zasilania energią, a ich ponowne włączenie może nastąpić po usunięciu uszkodzenia,

 maszyn będących w ruchu nie wolno pozostawiać bez obsługi lub nadzoru, chyba że dokumentacja techniczno-ruchowa stanowi inaczej,

 maszyn będących w ruchu nie wolno smarować, z wyjątkiem smarowania za pomocą urządzeń smarowniczych określonych w dokumentacji techniczno-ruchowej,

 przy obsłudze maszyn z ruchomymi elementami nie można pracować w luźnej odzieży oraz bez nakrycia głowy okrywających włosy,

PRZYKŁAD

Niedopuszczalne jest obsługiwanie takich maszyn w rękawiczkach, które mają obcięte palce, pozaciągane nitki, czy z wiszącymi łańcuszkami lub wisiorkami na szyi).

 należy stosować się do instrukcji obsługi urządzenia i instrukcji stanowiskowej.

Podstawowe zasady przy przemieszczaniu ciężarów, to:

 ręczne przemieszczanie i przewożenie ciężarów o masie przekraczającej ustalone normy jest zabronione,

 masa ładunków przemieszczanych przy użyciu środków transportowych nie powinna przekraczać dopuszczalnej nośności lub udźwigu danego środka transportowego,

 ładunek na środku transportowym powinien być zabezpieczony przed przemieszczeniem się.

Temat ten można, w zależności od potrzeb, szerzej omówić i rozwinąć w oparciu o przepisy:

 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (tj. Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650),

 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 14 marca 2000 r. w sprawie bhp przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. nr 26, poz. 313) oraz

inne szczegółowe przepisy bhp dotyczące prac wykonywanych w konkretnym zakładzie. Warto też skorzystać z ocen ryzyka zawodowego przy ręcznym przemieszczaniu ciężarów.

Ten punkt programu powinien zostać omówiony w ciągu minimum 20 minut.

Zasady przydziału odzieży roboczej i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, w tym w odniesieniu do stanowiska pracy instruowanego

Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie:

 odzież i obuwie robocze w przypadku, gdy jego własna odzież może ulec zabrudzeniu lub zniszczeniu, a także, gdy wymagają tego względy technologiczne, sanitarne lub bhp,

 środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy.

Odzież, obuwie i środki ochrony stanowią własność pracodawcy.

Do pracodawcy należy ustalanie rodzajów środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego używanych na poszczególnych stanowiskach pracy, a także przewidywane okresy ich użytkowania – po wcześniejszym przekonsultowaniu tej kwestii z pracownikami lub ich przedstawicielami. Ustalenia te są zamieszczone w regulaminie pracy, bądź w układzie zbiorowym pracy w postaci zakładowych tabel przydziału środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego.

Podczas instruktażu ogólnego należy pracownika poinstruować:

 czy „przysługuje” mu na jego stanowisku pracy odzież i obuwie robocze (ewentualnie ekwiwalent za użytkowanie własnej odzieży) oraz jaki jest:

 okres ich użytkowania,

 sposób prania;

 jakie środki ochrony indywidualnej zostaną mu przydzielone i jaki jest:

 okres ich użytkowania,

 sposób konserwacji.

Porządek i czystość w miejscu pracy – ich wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracownika

Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno-sanitarne oraz dostarczyć niezbędne środki higieny, aby umożliwić im właściwą ochronę przed chorobami i utrzymanie maksymalnej sprawności fizycznej i umysłowej oraz dobre samopoczucie. Omawiając ten punkt należy wymienić, jakie środki higieny pracodawca ustalił do stosowania w zakładzie pracy.

Utrzymanie porządku i czystości w miejscach przebywania pracowników należy do obowiązków pracodawcy, jednakże porządek i czystość zależą także od zachowania samych pracowników, ich kultury pracy i bycia. Do obowiązków pracownika należy bowiem dbałość o porządek i ład w miejscu pracy, jako elementu poprawiającego bezpieczeństwo i higienę pracy.

Profilaktyczna opieka lekarska – zasady jej sprawowania w odniesieniu do stanowiska instruowanego

Profilaktyczna opieka lekarska służy do kontroli stanu zdrowia pracowników w okresie ich działalności zawodowej w celu wczesnego wykrywania i zapobiegania niekorzystnym następstwom wykonywania pracy (chorobom i innym dolegliwościom).

Wstępnym badaniom lekarskim podlegają:

 osoby przyjmowane do pracy,

 pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowisko,

 pracownicy przenoszeni na inne stanowisko, jeżeli na ich nowym stanowisku występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Pracownik powinien być poinformowany o wynikach badań i pomiarów czynników szkodliwych i uciążliwych dla zdrowia występujących na jego stanowisku pracy.

Przed upływem wyznaczonego terminu następnego badania lekarskiego, pracownik powinien być skierowany na badania okresowe.

W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowod