Instrukcja BHP obsługi tokarki do drewna

INSTRUKCJA BHP PRZY OBSŁUDZE TOKARKI DO DREWNA

Warunki podjęcia pracy

Do obsługi tokarki może przystąpić pracownik, który:

 ukończył 18-ty rok życia,

 ma odpowiedni stan zdrowia udokumentowany aktualnym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku tokarza,

 jest przeszkolony z tematyki bhp odpowiednio do zakresu swoich obowiązków,

 zna i zrozumiał instrukcję użytkowania/obsługi tokarki,

 jest w stanie fizycznym i psychicznym pozwalającym na prawidłowe wykonywanie obowiązków,

 został wyposażony w odzież roboczą (nakrycie głowy całkowicie zakrywające włosy, odzież roboczą bez odstających i luźno zwisających części), buty robocze z noskiem oraz w środki ochrony indywidualnej – rękawice ochronne, okulary ochronne, dodatkowo w ochronniki słuchu.

Podstawowe zasady pracy

Czynności przed rozpoczęciem pracy

1. Przed uruchomieniem tokarki należy usunąć ze stanowiska zbędne materiały i narzędzia, w celu zapewnienia swobodnego dostępu do elementów sterowniczych maszyny oraz bezpieczeństwa pracy.

2. Sprawdzić sprawność wentylacji mechanicznej ogólnej i wyciągów miejscowych.

3. Dokonać oględzin zewnętrznych tokarki celem oceny kompletności i stanu technicznego osłon zabezpieczających napęd i części wirujące.

4. Sprawdzić stan dokręcenia śrub i nakrętek.

5. Sprawdzić instalację elektryczną pod względem:

 ułożenie przewodu zasilającego tak, aby nie był narażony na uszkodzenia mechaniczne,

 stanu izolacji zewnętrznej przewodów.

6. Skontrolować czy:

 właściwie dobrano narzędzia do kierunku obrotów wrzeciona (prawe obroty dla prawych narzędzi),

 dobrze zamocowano uchwyt lub tarczę zabierakową na wrzecionie,

 właściwie zamocowano materiał obrabiany, aby zapobiec jego wyrwaniu,

 został wyjęty klucz z uchwytu,

 suporty lekko przesuwają sie po prowadnicach,

 pas klinowy jest ustawiony wg tablicy obrotów, a jego naciąg jest właściwy,

 koła zmianowe przekładni gitarowej ustawione są wg tablicy posuwów,

 narzędzie nie jest w kontakcie z obrabianym materiałem,

 poziom oleju w skrzynce prędkości osiąga wymagany stan,

 uruchomienie nie grozi wypadkiem.

7. Sprawdzić czy:

 wyłączniki tokarki są sprawne i łatwo dostępne z miejsca roboczego,

 urządzenie do uruchamiania i wyłączania tokarki wyklucza przypadkowe włączenie maszyny.

8. Sprawdzić czy przestrzeń obróbcza jest dobrze oświetlona.

Zasady bezpiecznej eksploatacji tokarki

1. Obsługiwać maszynę zgodnie z instrukcją obsługi.

2. Koncentrować uwagę wyłącznie na wykonywanych czynnościach.

3. Pracę wykonywać bezpiecznie, wg wskazówek bezpośredniego przełożonego, nie stwarzając zagrożeń dla siebie i współpracowników.

4. W przypadku stwierdzenia uszkodzenia (np. przegrzanie lub radykalne zwiększenie głośności), niezwłocznie odłączyć tokarkę od źródła zasilania.

5. Po zaniku prądu niezwłocznie wyłączyć tokarkę i odsunąć narzędzia od obrabianego przedmiotu.

6. Uruchomić próbnie tokarkę bez obciążenia.

7. Zamocować przedmiot obrabiany dokładnie, aby wykluczyć jego wyrwanie pod wpływem sił skrawania lub bezwładnościowych.

8. Rodzaj narzędzia, kształt, gatunek ostrza oraz warunki obróbki powinny być dobierane wg zaleceń producenta narzędzi skrawających w zależności od obrabianych materiałów.

9. Stosować urządzenia zabezpieczające przed odpryskami wiórów, np.: okulary ochronne, pochłaniacze, łamacze wiórów, itp.

10. Przy wygładzaniu materiału za pomocą płótna ściernego, płótno umocować na desce tak, aby zwisająca jego część nie wciągnęła dłoni pracownika.

11. Do zatrzymania tokarki używać hamulca.

12. Utrzymywać w porządku miejsce pracy, przedmioty do i po obróbce oraz ­narzędzia.

13. Usuwać wióry i odpady po uprzednim wyłączeniu napędu, za pomocą szczotek, gąbki, itp.

Uwaga! Mocowanie obrabianego przedmiotu w uchwycie, noży w imaku oraz wybieranie obrotów (posuwów) należy wykonywać przy zatrzymanej tokarce.

Czynności niedozwolone

Zakazane jest:

 dopuszczanie w pobliże pracy tokarki osób postronnych,

 praca bez ubrania roboczego, z rękawami nie opiętymi wokół nadgarstków, z luźnymi zwisającymi elementami, bez nakrycia głowy osłaniającego włosy,

 wykonywanie pracy bez odpowiednich środków ochrony indywidualnej,

 ograniczanie dostępu do elementów sterujących tokarką (np.: do wyłącznika awaryjnego) przez składowanie przy maszynie różnego rodzaju materiałów i przedmiotów,

 uruchamianie tokarki niesprawnej technicznie, lub jeśli istnieją jakiekolwiek zagrożenia,

 hamowanie ręką poruszającego się wrzeciona,

 wykonywanie pracy bez wymaganych osłon,

 dokonywanie pomiarów bezpośrednich (stykowych) podczas ruchu przedmiotu obrabianego lub narzędzia,

 sprawdzanie gładkości powierzchni obrabianego przedmiotu podczas ruchu,

 czyszczenie, wycieranie i oliwienie części będących w ruchu,

 usuwanie wiórów i odpadów podczas ruchu urządzenia,

 odtłuszczanie i czyszczenie powierzchni tokarki benzyną etylizowaną lub innymi rozpuszczalnikami, których pary mogą tworzyć z powietrzem mieszaniny gazów palnych lub wybuchowych,

 prowadzenie jakichkolwiek prac naprawczych bez skontaktowania się z bezpośrednim przełożonym,

 dokonywanie zmian konstrukcyjnych w tokarce,

 pozostawianie tokarki będącej w ruchu bez nadzoru.

Uwaga! Niedopuszczalne jest obsługiwanie tokarki w rękawicach albo z obandażowanymi dłońmi, jeśli wirujące części obrabiarki, narzędzia tnące lub obrabiany materiał stwarzają zagrożenie pochwycenia.

Uwaga! Kategorycznie zakazane jest przystępowania do pracy w stanie nietrzeźwości, lub też picia alkoholu podczas pracy.

Okresowe kontrole

Tokarka powinna być poddawana okresowej kontroli (przeglądom konserwacyjnym).

Podczas obsługi codziennej należy:

 uzupełnić ilość środka smarującego przed uruchomieniem maszyny,

 posmarować elementy i zespoły wg instrukcji i diagramu smarowania.

Podczas obsługi cotygodniowej należy:

 oczyścić i pokryć warstwą oleju śrubę przesuwu poprzecznego suportu, sań górnych,

 skontrolować stan powierzchni ślizgowych prowadnic i elementów obrotowych,

 dokonać smarowania zespołów wg instrukcji smarowania,

 uzupełnić środek smarujący w zbiornikach olejowych.

Podczas obsługi corocznej należy:

 skontrolować wypoziomowanie prowadnic łoża,

 sprawdzić stan połączeń elektrycznych, przewodów, łączników itp.

Transport ręczny

1. Masa podnoszonych i przenoszonych przez jednego pracownika materiałów nie może przekraczać:

 30 kg – przy pracy stałej,

 50 kg – przy pracy dorywczej.

2. Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie materiałów o masie przekraczającej 30 kg na wysokość powyżej 4 m lub na odległość przekraczającą 25 m.

3. Niedopuszczalne jest ręczne przemieszczanie ładunków na wózkach bądź taczkach po pochylaniach powierzchni większych niż 8% oraz na odległość większą niż 200 m.

4. Sposób ładowania oraz rozmieszczenia ładunków na wózkach i taczkach powinien zapewniać ich równowagę i stabilność podczas przemieszczania.

Czynności po zakończeniu pracy

Po zakończeniu pracy pracownik powinien:

 odłączyć zasilanie (wyjąć wtykę z gniazda),

 dokładnie oczyścić tokarkę,

 zabezpieczyć urządzenie tak, by było niemożliwe uruchomienie go przez osoby postronne, a tokarka nie stwarzała zagrożeń,

 oczyścić ochrony osobiste i ułożyć je na miejsce stałego składowania,

 uporządkować stanowisko pracy, odłożyć sprzęt służący do wykonywanej pracy na miejsce.

Opracował:

Jan Kowalski

Opiniował: Zatwierdził do stosowania:

Adam Nowak Piotr Wiśniewski