Sprawozdanie z wywiadu środowiskowego

2023-10-26

Sąd Rejonowy w Warszawie

Wydział III Rodzinny i Nieletnich

ul. Marszałkowska 82, 00-517 Warszawa

III K 123/23

Kurator zawodowy: Anna Kowalska, starszy kurator, [email protected]

Kurator społeczny: Jan Nowak, 505-505-505, [email protected], brak

Miejsce przeprowadzenia wywiadu: ul. Polna 12 m. 3, 00-623 Warszawa

Opłata: brak

Sprawozdaniez wywiadu środowiskowego

Przeprowadzonego w ramach wykonania postanowienia Sądu Rejonowego w Warszawie (III K 123/23) w sprawie nieletniego Krzysztof Wiśniewski, zam. ul. Kwiatowa 7 m. 10, 02-587 Warszawa, na okoliczność ustalenia, czy nieletni nie wykazuje przejawów demoralizacji, a także czy konieczne jest utrzymanie nadzoru w sprawie.

Wywiad opracowano na podstawie rozmowy przeprowadzonej z matką nieletniego – Maria Wiśniewska (510-234-567) i babcią nieletniego Jadwiga Wiśniewska (22 654-32-10), w miejscu ich zamieszkania w dniu 2023-10-20. Ponadto, w dniu 2023-10-23 przeprowadzono rozmowę w szkole, do której uczęszcza Krzysztof Wiśniewski, z jego wychowawczynią Agnieszka Malinowska (601-789-456) i pedagogiem szkolnym Barbara Nowakowska (777-888-999). W tym samym dniu przeprowadziłem również rozmowę z nieletnim.

I. DANE O RODZINIE NIELETNIEGO

Rodzice:

1) Matka nieletniego – Maria Wiśniewska, ur. 1985-03-15 w Warszawie, wykształcenie średnie, pracuje jako kasjerka w Biedronka. W ostatnim czasie zawarła z tym samym pracodawcą umowę o pracę na czas określony. Miesięcznie jej przychody wynoszą w granicach 2800–3200 zł. Aktualnie jednak przebywa na urlopie macierzyńskim, otrzymując z tego tytułu około 1800 zł. Oprócz tego pobiera zasiłek rodzinny (500 zł miesięcznie) oraz zasiłek macierzyński w wysokości 1200 zł. Ma również zasądzone od Tomasz Kowalski alimenty na swojego syna Krzysztofa. Z uwagi jednak na to, że są problemy z ich egzekucją, komornik co dwa miesiące przesyła jej kwotę rzędu 300 zł. Dotychczas nie korzystała z pomocy MOPS. Według oświadczenia zdrowia, nie była również nigdy leczona psychiatrycznie. Nie pije alkoholu, nie pali papierosów; niekarana. Tel. 510-234-567.

2) Ojciec nieletniego – Tomasz Kowalski, ur. 1982-07-22 w Krakowie, wykształcenie zawodowe, Maria Wiśniewska nie ma wiedzy, czym zajmuje się ojciec Krzysztof, ani też gdzie przebywa. Ojciec ma sporadyczny kontakt z synem. Posiada wykształcenie zawodowe, dawniej pracował w Żabka, ale potem stracił pracę. Jej zdaniem jest zdrowy, nie ma nałogów, niekarany.

3) Nieletni – Krzysztof Wiśniewski, ur. 2008-05-12 w Warszawie, 08251203456, aktualnie uczęszcza do 8 klasy Szkoły Podstawowej nr 123, ul. Szkolna 1, 02-789 Warszawa. Ma przyrodnią siostrę Anna (ur. 2022-11-01). Uczy się dobrze, choć ma pewne problemy z koncentracją. Jest osobą wrażliwą i nieśmiałą. Dawniej interesował się piłką nożną. W wolnym czasie gra na komputerze, a także czyta książki. Od września 2024 ma zamiar kontynuować edukację w Technikum Mechanicznym (w zawodzie mechanik samochodowy) w Zespole Szkół Technicznych, na ul. Techniczna 2. Załatwił sobie również praktyki w warsztacie samochodowym na ul. Warszawska 12. Ponadto, interesuje się informatyką. Według oświadczenia jest niekarany – poza mandatami za jazdę na rowerze bez świateł, nigdy nie miał konfliktów z prawem. Nie ma złych znajomości. Uczestniczy w programie "Szkoła bez przemocy". W ostatnim czasie nie miał żadnych problemów z prawem. Nie pije alkoholu, nie pali papierosów. Zdrowy, choć wcześniej był leczony z astmy.

II. WARUNKI MIESZKANIOWE

Nieletni mieszka ze swoją matką Maria Wiśniewska, babcią Jadwiga Wiśniewska i siostrą Anna w mieszkaniu komunalnym. Mieszkanie (ok. 50m2) składa się z kuchni, dwóch pokoi (dużego pokoju przechodniego i jednego małego) oraz łazienki. Mieszkanie jest skromnie wyposażone. W pokojach na ścianach są zacieki, plamy, w kilku miejscach ślady po owadach. W pomieszczeniach jest wilgoć. Niestety po zalaniu mieszkanie potrzebuje remontu – prawdopodobnie wymiany podłóg oraz malowania ścian.

Nieletni ma osobny pokój (ok. 10m2) tym samym ma zapewnione miejsce do nauki, spania i zabawy. W pokoju ma biurko, łóżko, szafę, komputer, książki, gry. Nieletni mówi, że ma dostęp do internetu oraz portali społecznościowych takich jak Facebook i Instagram, ale ostatnio rzadziej korzysta – matka nie zna jego znajomych.

Niewątpliwie całe mieszkanie jest jednak czyste; mimo iż moja wizyta była niezapowiedziana, nie dostrzegłem żadnych najmniejszych śladów brudu – nawet w najbardziej zakamuflowanych miejscach było czysto. Na półkach również nie było śladu kurzu. W dniu 2023-10-15 odwiedził ich pracownik socjalny; sytuacja materialna rodziny przedstawia się bardzo źle. Zadłużenie w rodzinie jest bardzo poważne i nic nie wskazuje na to, aby miało się ono w najbliższym czasie zmniejszyć, bowiem w rodzinie nie będzie dodatkowych dochodów, a nastąpi wzrost opłat za mieszkanie. Czynsz wraz z mediami wynosi 1500 zł miesięcznie. Rodzina jest bardzo zadłużona w różnych instytucjach: w Providencie zadłużenie wynosi 5000 zł; w Vivusie – 3000 zł, a w Credit Agricole – 10000 zł. Nie zdecydowali się na żadną formę ugody z wierzycielami, chociażby przez mediacje. Matka wskazuje, że nie jest w stanie poprawić swojej sytuacji finansowej.

III. WARUNKI WYCHOWAWCZE

Maria Wiśniewska i Tomasz Kowalski nie zawierali związku małżeńskiego. Ojciec ma zasądzone na syna alimenty (wyr. Sąd Rejonowy w Krakowie z 2010-06-15, I RC 456/10), których nie płaci regularnie. Matka, po rozstaniu z ojcem Krzysztofa, żyje w związku nieformalnym z innym mężczyzną, z którym ma córeczkę – Anna Wiśniewska. W lipcu złożyła w sądzie wniosek o alimenty na Anna Wiśniewska, przy czym do tej pory nie zostało jeszcze wyznaczone posiedzenie w tej sprawie.

Tomasz Kowalski nie utrzymuje kontaktu zarówno z Maria Wiśniewska, jak też i ze swoim synem. Krzysztof widział go ostatnio dwa miesiące temu. Zresztą kontakt z nim jest mocno utrudniony – według Marii ojciec się go wstydzi. Maria Wiśniewska powiedziała, że od dłuższego czasu ojciec unika kontaktu z synem, bo jest on już dużym chłopcem i wstydzi się swojej sytuacji. Łatwo dostrzec, że nieletni ma bardzo słaby kontakt z ojcem. Faktem jest, że ojciec czasem z nim rozmawia przez telefon, ale spotkania są dosyć rzadkie. Można powiedzieć, że decyzja o kontaktach należy wyłącznie od niego, a Maria Wiśniewska nigdy ich nie utrudnia; wręcz przeciwnie – zachęca do spotkań. Tomasz Kowalski nie akceptuje nowego partnera Marii – toleruje go jedynie ze względu na córkę. Jego niezadowolenie jest tak wielkie, że nawet groził nowemu partnerowi. Jej partner próbował się z nim skontaktować, ale bez rezultatów, bo ten odmawia kontaktu.

Maria Wiśniewska poświęca swemu synowi bardzo dużo czasu: pomaga mu w nauce, chodzi na wywiadówki, rozmawia z nim i wspiera go. Stara się zapewnić mu takie warunki, aby syn nie czuł się gorszy. Krzysztof mówi, że ma ze swoją matką bardzo dobry kontakt. Matka nie wie, że Krzysztof wciąż ma do niej żal, że nie ma ojca w domu. Początkowo, gdy ojciec odszedł, Krzysztof bardzo płakał. Aktualnie nieletni bardzo chętnie spędza czas z nowym partnerem matki, gra z nim w piłkę, rozmawia.

Pedagog szkolny Anna Kowalska zauważyła pewne problemy w zachowaniu Krzysztofa. Utrzymuje jednak, że nie są one poważne. Z obserwacji pedagoga wynika, że chłopiec przejawia cechy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD). Po rozmowie z matką zaleciła więc wizytę u psychologa, by jak najszybciej zdiagnozować problem i rozpocząć terapię. Krzysztof jest osobą bardzo inteligentną, nie ma problemów w nauce i nie wagaruje. Czasami jednak ma problemy z koncentracją i skupieniem uwagi w czasie zajęć lekcyjnych. Pedagog uważa, ze Krzysztof musi zostać jak najszybciej poddany badaniom psychologicznym, co pozwoli określić przyczynę problemów. Im szybciej to nastąpi, tym będzie lepiej dla chłopca. Ma nadzieję, że dzięki temu można jeszcze Krzysztofowi pomóc. Czasami zdarza się, że jest agresywny, ale zawsze przeprasza za swoje zachowanie. Zdaniem pedagoga nie można go uznać za osobę zdemoralizowaną. Jest to naprawdę dobry chłopak, który potrzebuje wsparcia i zrozumienia – jeśli to nastąpi, wówczas jego problem sam zniknie.

Wychowawczyni – Agnieszka Malinowska powiedziała mi, że w ostatnim czasie właściwie nie było z nim większych problemów. Od pewnego czasu Krzysztof jest spokojniejszy, w związku z czym zmiana szkoły będzie dla niego bardzo korzystna. Jej zdaniem kontynuacja nauki w technikum w postaci nauki zawodu jest bardzo dobrym rozwiązaniem, ponieważ zainteresuje go nowa dziedzina. Sądzi, że nauka praktycznych umiejętności, zamiast teoretycznej wiedzy, mogłoby mu pomóc. Problemem jest nie tyle jego zachowanie, ile tak naprawdę brak ojca w życiu. W przypadku Krzysztofa nie można mówić o jego demoralizacji, ale raczej o wrażliwości chłopca. Niewątpliwie brak kontaktu z ojcem i trudna sytuacja materialna dodatkowo komplikują jego sytuację życiową.

Po rozmowie z matką i babcią przeprowadziłem na osobności rozmowę z nieletnim Krzysztofem Wiśniewskim – przeprosił za swoje zachowanie i przyrzekł, że będzie się starał poprawić. Matka obiecała, że nie będzie w najbliższym czasie wychodzić z domu po 22. Nieletni wyjaśnił, że lubi chodzić do szkoły, ale niekiedy nie chce mu się wstawać rano, jest to według niego spowodowane późnym chodzeniem spać; w niektóre dni lekcje kończą się o 16 i musiałby wracać do domu po ciemku. Stwierdził, że jeżeli będzie nadal się spóźniał, to matka zapisze go na karate, gdzie będzie musiał wstawać wcześnie rano. Twierdzi że boi się ciemności, na co matka odpowiedziała, że jest już dużym chłopcem. Starałem się przekonać go, że nowy partner matki, wbrew jego opinii, jest osobą bardzo sympatyczną, tylko on sam, z powodu braku ojca, nie może się o tym przekonać. Dodał, że dziś idzie na spacer z psem (do parku), ale boi się ciemności.

Przeprowadzono również rozmowę z dzielnicowym Janem Kowalskim (Komisariat Policji Warszawa Śródmieście – 22 603-77-55), który powiedział, że rodzina od zawsze była spokojna. Nadmienił, że rodzina nigdy nie była objęta procedurą Niebieskiej Karty, ale w jego opinii należałoby przyjrzeć się sytuacji rodziny lub skierować ją do MOPS. Wskazał, że podczas następnej wizyty przekaże informacje o ojcu chłopca, który jego zdaniem jest osobą zdemoralizowaną, czego dowodem są liczne mandaty, picie alkoholu i palenie papierosów.

IV. WNIOSKI i ZAMIERZENIA

1. Przeprowadzony dwukrotnie wywiad z matką, z ojcem i z nieletnim według mojej oceny był owocny. Aktualnie konieczne jest zawieszenie postępowania w sprawie, wcześniej należy przesłuchać nieletniego. Przez najbliższe 6 miesięcy będę prowadził czynności mające na celu poprawę sytuacji rodzinnej. Jestem przekonany i mam nadzieję, że to się uda.

2. W opinii kuratora Krzysztof nie ma żadnych zainteresowań oprócz gier komputerowych i czytania książek. Mówi, że ta szkoła jest nudna. Nikt również nie interesuje się nim w szkole. Nikt w rodzinie nie ma na niego złego wpływu. Matka stara się go wspierać. Ponadto stara się go zachęcać do nauki, ale na oceny nie jest w stanie wpłynąć. Jeszcze raz porozmawiam z matką i z babcią. Próbowałem zachęcić go do aktywności fizycznej, zaproponowałem mu zapisanie się na basen. Nieletni uważa jednak, że nie jest w stanie rano wstawać. Po części jego postawa jest spowodowana nadopiekuńczym zachowaniem ze strony matki, aczkolwiek od pewnego czasu matka stara się zmienić swoje podejście. Warto zauważyć, że Krzysztof, mimo iż opuszczał lekcje, ma ze wszystkich przedmiotów tylko dobre oceny. Wychowawcy z powodu jego nieobecności nie mają jak z nim porozmawiać. 15 września i 22 września było zebranie rodziców i matka była na nim obecna. W rozmowie zaleciłem, aby nieletni chodził spać wcześniej, a także ograniczył korzystanie z komputera. Krzysztof obiecał poprawę. Próbowałem przekonać nieletniego, że nowy partner matki, wbrew jego opinii, to dobry człowiek. 3. Moim zdaniem Krzysztof nadal ma problemy z koncentracją, choć podczas moich wizyt jest spokojny, grzeczny i uprzejmy. Mam nadzieję, że terapia przyniesie rezultaty, gdyż tylko w ten sposób można mu pomóc.

4. Jestem przekonany, że nieletni Krzysztof Wiśniewski aktualnie ma zapewnione dość dobre warunki materialne. Zdecydowanie gorzej jest z jego sytuacją emocjonalną. Krzysztof poza matką nie ma żadnej bliskiej osoby: ojciec go nie kocha, a nawet nie utrzymuje kontaktu, babcia nadużywa alkoholu, która często się nim opiekuje, w szkole nie ma przyjaciół, bo nie wykazuje zainteresowania rówieśnikami.

5. Regularne spotkania stanowić będzie podstawowy warunek dla naszej dalszej współpracy. Jestem przekonany, że uda się rozwiązać niektóre problemy, jak chociażby fakt nadużywania alkoholu przez babcię. Podczas kolejnych spotkań będę monitorował sytuację. Mam nadzieję, że nasza współpraca będzie się układała pomyślnie.

6. Nieletni jest niechętny do współpracy z kuratorem, w związku z czym konieczne jest nawiązanie z nim relacji. Ponadto niezbędne będzie monitorowanie sytuacji rodzinnej, a także kontakt ze szkołą. Konieczny jest także kontakt z ojcem, w celu ustalenia jego adresu zamieszkania.

Kurator Anna Kowalska