Uchwała w sprawie petycji

Uchwała Nr 23/2024

Rady Gminy Jabłonna

z dnia 24.05.2024 r.

w sprawie petycji dotyczącej (budowy placu zabaw)

Na podstawie art. 18b ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1234), art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach (Dz.U. z 2022 r. poz. 1555) uchwala się, co następuje:

§ 1

Uwzględnia się petycji w sprawie budowy placu zabaw (wskazanie przedmiotu petycji) z dnia 15.03.2024 z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu.

§2

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodniczący Rady Gminy

Jan Kowalski

Objaśnienia

Zgodnie z art. 18b ust. 1 SamGminU, rada gminy rozpatruje skargi na działania wójta i gminnych jednostek organizacyjnych, wnioski oraz petycje składane przez mieszkańców; w tym celu powołuje komisję skarg, wniosków i petycji. Zgodnie z art. 9 ust. 2 PetycjeU, petycja złożona do organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego jest rozpatrywana przez ten organ.

Jeżeli zatem pismo, skierowane do rady gminy, zostanie zakwalifikowane jako petycja, stanowisko w sprawie powinna zająć komisja skarg, wniosków i petycji. Uchwałę dotyczącą rozpatrzenia petycji (uwzględnienia lub odmowy uwzględnienia) podejmuje rada gminy.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 PetycjeU, podmiot rozpatrujący petycję zawiadamia podmiot wnoszący petycję o sposobie jej załatwienia wraz z uzasadnieniem w formie pisemnej albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Zatem, inaczej niż przy skargach i wnioskach, zarówno do uchwały uwzględniającej petycję, jak i odmawiającej jej uwzględnienia konieczne jest uzasadnienie.

Zgodnie z art. 14 PetycjeU, w zakresie nieuregulowanym w ustawie do petycji stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego. Oznacza to, że w zakresie szczegółowej treści uzasadnienia odpowiednie zastosowanie znajdzie art. 107 § 1 KPA. Uchwała w sprawie rozpatrzenia petycji, niezależnie od swojej treści, zawiera zatem uzasadnienie faktyczne i prawne, a także pouczenie.

Przy sporządzaniu uzasadnienia trzeba mieć również na względzie art. 13 ust. 2 PetycjeU, zgodnie z którym, sposób załatwienia petycji nie może być przedmiotem skargi. Co za tym idzie, uzasadnienie powinno w sposób wyczerpujący wyjaśniać autorowi petycji (któremu nie przysługuje środek odwoławczy), dlaczego petycja została albo nie została uwzględniona.

W uzasadnieniu powinien być zatem opisany stan faktyczny (jak przebiegało rozpoznawanie petycji, jaki jest stan faktyczny w sprawie, której petycja dotyczy) uzasadnienie prawne, tj. przytoczenie przepisów prawa, które mają zastosowanie w sprawie, oraz przyczyny, dla których uwzględniono lub odmówiono uwzględnienia petycji.

Natomiast pouczenie powinno obejmować treść art. 13 ust. 3 PetycjeU, zgodnie z którym, rada gminy może pozostawić bez rozpatrzenia petycję złożoną w sprawie, która była przedmiotem petycji już rozpatrzonej, jeżeli w petycji nie powołano się na nowe fakty lub dowody nieznane radzie gminy.

Procedura i terminy rozpoznawania petycji są opisane w PetycjeU. W praktyce najczęściej wątpliwości budzi, czy dane pismo może zostać zakwalifikowane jako petycja. Zgodnie z art. 2 PetycjeU, o tym, czy pismo jest petycją, decyduje treść żądania, a nie jego forma zewnętrzna. Samo zatytułowanie pisma „petycja” przez wnoszącego nie świadczy o tym, że jest ono petycją, a jego skierowanie do rady gminy nie oznacza, że rada gminy jest właściwa w sprawie.

Przepis art. 2 ust. 1 PetycjeU stanowi, że przedmiotem petycji może być żądanie, w szczególności, zmiany przepisów prawa, podjęcia rozstrzygnięcia lub innego działania w sprawie dotyczącej podmiotu wnoszącego petycję, życia zbiorowego lub wartości wymagających szczególnej ochrony w imię dobra wspólnego, mieszczących się w zakresie zadań i kompetencji adresata petycji.

W świetle art. 2 ust. 1 PetycjeU petycja stanowi takie wystąpienie, które zawiera żądanie podjęcia przez organ władzy publicznej określonego co do treści i formy prawnej działania, które mieści się w zakresie zadań i kompetencji adresata. Trzeba bowiem zwrócić uwagę, że przywołany przepis wyraźnie różnicuje prawny charakter żądanych w petycji działań, mówiąc o zmianie przepisów prawa, rozstrzygnięciu i innym działaniu, jak również dokonuje charakterystyki celów, których osiągnięciu służy wniesienie petycji, określając przedmiot sprawy, której postulowane działanie może dotyczyć. W konsekwencji podmiot wnoszący petycję musi w niej wskazać zarówno cel, jaki organ powinien osiągnąć w swojej działalności, jak i prawną formę działania, której zastosowanie – w jego ocenie – ma prowadzić do realizacji zawartego w petycji postulatu (zob. Anna Nowak, Petycja, skarga, wniosek..., s. 123). – por. Maria Kowalska, Piotr Wiśniewski, Ustawa o petycjach [w:] Petycje, skargi i wnioski. Dział VIII Kodeksu postępowania administracyjnego. Ustawa o petycjach. Komentarz, Wyd. 3, Warszawa 2021, Legalis.

Według powyższego poglądu, samo żądanie poprawy stanu rzeczy stanowi wniosek, natomiast jeżeli dodatkowo wskazuje się cel i prawną formę działania, w jakiej miałoby to nastąpić, pismo kwalifikuje się jako petycja.

Należy jednak zauważyć, że odróżnienie wniosku od petycji w oparciu o powyższe kryterium jest utrudnione ze względu na brzmienie art. 63 KPA dotyczącego przedmiotu wniosku i art. 2 ust. 1 PetycjeU dotyczącego przedmiotu petycji. Oba te przepisy posługują się sformułowaniem „w szczególności”, a zatem katalog żądań, które mogą być przedmiotem wniosku lub petycji, jest przykładowy. Możliwe jest zatem formułowanie zarówno wniosków, jak i petycji dotyczących innych spraw, niż wskazane w tych przepisach, a to z kolei oznacza, że zakresy tych pojęć się krzyżują.

Petycja powinna być rozpatrzona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia jej złożenia (art. 10 ust. 1 PetycjeU). W przypadku wystąpienia okoliczności niezależnych od podmiotu rozpatrującego petycję uniemożliwiających rozpatrzenie petycji w terminie, o którym mowa w ust. 1, termin ten ulega przedłużeniu, nie dłużej jednak niż do 6 miesięcy, licząc od upływu terminu, o którym mowa w ust. 1.

„Zawiadomienie o sposobie załatwienia petycji nie jest decyzją, postanowieniem ani aktem lub czynnością z zakresu administracji publicznej dotyczącej przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikającego z przepisów prawa. Oznacza to, że w odniesieniu do prawa petycji wykonywanego w trybie ustawy o petycjach, nie ma zastosowania sądowa kontrola administracji publicznej. W konsekwencji również bezczynność organu administracji publicznej w rozpatrywaniu petycji nie jest objęta kognicją sądu administracyjnego (art. 3 § 2 pkt 1 i 8 PostAdmU), a skarga jako niedopuszczalna, na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 PostAdmU , podlega odrzuceniu” (por. post. WSA w Krakowie z 12.04.2023 r., II SA/Kr 123/23, Legalis).

Na załatwienie petycji skarga nie przysługuje. Podobnie jak w przypadku skarg i wniosków, rozstrzygnięcie petycji nie może być skutecznie zaskarżone do sądu administracyjnego. „Sposób procedowania w przedmiocie petycji, skarg i wniosków pozostaje poza zakresem właściwości sądów administracyjnych. Żadne ustawy szczególne nie przewidują dopuszczalności zaskarżenia działań realizowanych w ramach tego postępowania oraz ich braku” (por. post. WSA w Warszawie z 20.01.2022 r., IV SA/Wa 456/22, Legalis).