Uchwała w sprawie założenia cmentarza komunalnego

Uchwała nr 23/2023

Rady Gminy Jabłonna

z dnia 24.05.2023

w sprawie w sprawie założenia cmentarza komunalnego "Słoneczna Polana"

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 13, art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2022 poz. 559) oraz art. 1 ust. 1 i 2, art. 3 i art. 4 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U. z 2019 poz. 120) – uchwala się, co następuje:

§1

1. Zakłada się cmentarz komunalny "Słoneczna Polana" na działce ewidencyjnej oznaczonej 123/4, o powierzchni 2 ha, stanowiącej własność Gminy Jabłonna, objętej Księgą Wieczystą nr WA1W/00123456/7, w zakresie oznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Gminy Jabłonna, przyjętym uchwałą nr 12/2022 jako teren ZC.

2. Szczegółowe usytuowanie cmentarza określa mapa stanowiąca załącznik do uchwały.

§2

Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Jabłonna.

§3

Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego.

§4

Uchwała wchodzi w życie z dniem 01.07.2023.

Przewodniczący

Rady Gminy Jabłonna

Objaśnienia

Zakres zadań własnych gminy bez wątpienia obejmuje sferę cmentarzy komunalnych – znajduje to potwierdzenie w art. 7 ust. 1 pkt 13 SamGminU oraz art. 1 ust. 1 CmentU. Zakładanie cmentarzy komunalnych jest wyłączną kompetencją rady gminy (rady miasta na prawach powiatu).

Uchwała dotycząca założenia cmentarza komunalnego podejmowana jest zgodnie ze zwykłą procedurą uchwałodawczą (art. 14 ust. 1 SamGminU, tj. zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu jawnym), jednakże dla jej podjęcia konieczne jest uprzednie spełnienie dwóch obligatoryjnych warunków, mianowicie:

1) uregulowanie lokalizacji cmentarza w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (zgodnie z PlanZagospU);

2) uzyskanie zgody właściwego inspektora sanitarnego (art. 1 ust. 2 CmentU) – obecnie państwowego inspektora sanitarnego (zgodnie z PISU).

Spełnienie powyższych warunków jest obowiązkowe dla ważności podjętej uchwały. Pamiętać należy, że bez uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i określenia w tym planie terenów przeznaczonych na cmentarz, nie jest możliwe założenie cmentarza (zob. np. wyr. NSA z 15.03.2018 II OSK 2155/16, Legalis – „Chcąc zatem założyć cmentarz, gmina musi uchwalić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego i określić w nim tereny przeznaczone na cmentarz.”, albo wyr. WSA w Warszawie z 21.01.2016, IV SA/Wa 1827/15, Legalis – „warunkiem sine qua non utworzenia cmentarza, a także jego ewentualnego późniejszego rozszerzenia jest stosowne przeznaczenie określonego na ten cel terenu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego”). Podobnie nieważna będzie uchwała podjęta bez uprzedniego uzyskania zgody inspektora sanitarnego - postępowanie zmierzające do założenia lub rozszerzenia cmentarza komunalnego winno rozpocząć się od uzyskania zgody właściwego inspektora sanitarnego. Dopiero następnym etapem jest podjęcie stosownej uchwały przez radę gminy (zob. wyr. WSA w Poznaniu z 28.04.2016, II SA/Po 1151/15, Legalis).

Dodatkowo podkreślenia wymaga, iż przystępując do procedury założenia cmentarza komunalnego pamiętać należy, iż – co już zostało wskazane - założenie cmentarza wymaga w pierwszej kolejności określenia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lokalizacji terenów cmentarza, a dopiero następnie podjęcia uchwały o założeniu cmentarza. Jednakże w odniesieniu do każdej z tych uchwał uprzednio zająć stanowisko musi właściwy inspektor sanitarny, aczkolwiek w każdym z tych przypadków – w innym trybie i formie.

Tryb przewidziany w art. 1 ust. 2 CmentU. dotyczy uchwały rady gminy w sprawie założenia cmentarza, a nie uchwały w przedmiocie planu miejscowego – w tym przypadku oprzeć należy się na właściwych przepisach m.in. PlanZagospU oraz ŚrodInfU (zob. wyr. WSA w Krakowie z 17.06.2015, II SA/Kr 497/15, Legalis).

Pamiętać należy również, iż wybrana lokalizacja cmentarza odpowiadać musi warunkom określonym m.in. w TerSanitCmentR (w tym szczególnie określać strefę sanitarną – wyr. WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 17.02.2016, II SA/Go 888/15, Legalis) oraz w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 07.03.2008 w sprawie wymagań, jakie muszą spełniać cmentarze, groby i inne miejsca pochówku zwłok i szczątków (Dz.U. z 2008 r. Nr 48 poz. 284).

Podkreślenia wymaga również, iż w przypadku uchwał dotyczących zakładania cmentarzy komunalnych istnieje niejednolita linia orzecznicza dotycząca kwalifikowania ich jako aktów prawa miejscowego. Uchwałę w sprawie założenia cmentarza za akt kierownictwa wewnętrznego uznaje np. rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Lubelskiego z 25.04.2017 (PN.4131.102.2017, Legalis), gdzie wskazano, iż „uchwała w sprawie założenia cmentarza komunalnego stanowi akt kierownictwa wewnętrznego, który jest „skonsumowany” poprzez jednokrotną, niepowtarzalną czynność. Tego typu akty prawne nie wymagają publikacji w organie promulgacyjnym i co do zasady wchodzą w życie z dniem podjęcia przez radę gminy. Nie istnieje również żadna regulacja prawna, uzależniająca wejście w życie tego typu uchwał od ich publikacji w dzienniku promulgacyjnym”. W opozycji do powyższego stanowiska przywołać można rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Małopolskiego z 14.04.2017 (NP.II.4131.1.50.2017, Legalis), w którym stwierdza się, iż „Rada gminy, podejmując «decyzję» o założeniu cmentarza, rozstrzyga o ustanowieniu na wyznaczonym obszarze reżimu prawnego odmiennego od powszechnego. Takie działanie należy oceniać jako ustanowienie obszaru specjalnego. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażanym w literaturze obszar specjalny, który jest pojęciem doktrynalnym, obejmuje oznaczoną przestrzeń, na której obowiązuje specyficzny reżim prawny, wyłączający lub co najmniej ograniczający dotychczasowy porządek prawny (normy powszechnie obowiązujące). Wydzielenie określonego obszaru państwa i wprowadzenie na jego obszarze norm powszechnie obowiązujących (zarówno tych ustanawiających prawa i obowiązki, jak i je uchylających), które odnoszą się do nieokreślonej liczby adresatów, może dokonać się wyłącznie przy wykorzystaniu norm powszechnie obowiązującego prawa. Jeżeli zatem organ jednostki samorządu terytorialnego jest upoważniony do ustanowienia obszaru specjalnego, to może tego dokonać wyłącznie w formie aktu prawa miejscowego. Założenie i rozszerzenie cmentarza komunalnego, jest właśnie ustanowieniem obszaru specjalnego. Podjęcie – verba legis – decyzji o założeniu lub rozszerzeniu cmentarza komunalnego następuje w drodze uchwały rady gminy, która jest aktem prawa miejscowego”.

W ramach niniejszego wzoru przyjęto, iż uchwała w sprawie założenia cmentarza komunalnego stanowi akt prawa miejscowego, w związku z powyższym umieszczono w nim przepisy dotyczące publikacji we właściwym wojewódzkim dzienniku urzędowym. W obowiązujących uchwałach w sprawie zakładania cmentarzy komunalnych bardzo często spotkać można przepis o wejściu uchwały w życie w brzmieniu: „uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego”. Jest rozwiązanie poprawne i dopuszczalne, jednakże lepszym rozwiązaniem jest przyjęcie bardziej odległej, kalendarzowo określonej daty założenia cmentarza.