Uchwała w sprawie udzielenia pomocy rzeczowej

Uchwała Nr RG.0055.2023.09.12

Rady Gminy Dębowa

z dnia 12 września 2023 r.

w sprawie udzielenia pomocy rzeczowej na rzecz Samorządu Województwa Mazowieckiego

(dla podmiotu leczniczego)

Działając w oparciu o art. 10 ust. 2 i art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.) oraz art. 216 ust. 2 pkt 5 w zw. z art. 220 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 305 ze zm.) Rada Gminy podejmuje następującą uchwałę.

§1

1. Gmina przekazuje w październiku 2023 r. na rzecz Samorządu Województwa Mazowieckiego pomoc rzeczową w formie:

Np.

- zakupionego sprzętu medycznego, np. aparat EKG i specjalistyczne łóżka rehabilitacyjne,

- środków opatrunkowych,

- komputera stacjonarnego.

2. Docelowo pomoc rzeczowa, o której mowa w ust. 1, trafi do podmiotu leczniczego Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. dr. Jana Biziela w Bydgoszczy, ul. Ujejskiego 75 i zostanie tam przekazana za pośrednictwem organu założycielskiego, czyli Samorządu Województwa.

3. Łączna wartość udzielonej pomocy rzeczowej wynosi 25 000 zł, słownie: dwadzieścia pięć tysięcy złotych.

§2

1. Pomoc rzeczowa zostanie sfinansowana w całości ze środków własnych Gminy do wskazanej kwoty 25 000 zł.

2. Szczegółowe warunki udzielenia pomocy rzeczowej zostaną określone w porozumieniu pomiędzy Gminą a Województwem.

§3

Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy.

§4

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodniczący Rady Gminy

Jan Kowalski

Objaśnienia

W zakresie § 1 – podstawa prawna do podjęcia przedmiotowej uchwały wynika z szeregu regulacji prawnych SamGminU oraz FinPubU. W art. 10 ust. 2 SamGminU postanowiono, że gminy, związki międzygminne oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego mogą sobie wzajemnie, bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego, udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej (do tych jednostek zalicza się m.in. województwo). Zgodnie zaś z art. 18 ust. 2 pkt 15 SamGminU do wyłącznej właściwości rady gminy należy stanowienie w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady gminy.

Z kolei jeśli chodzi o drugą ze wskazanych ustaw, to kluczowe regulacje zawarte zostały w przepisach art. 216 ust. 2 pkt 5 oraz art. 220 FinPubU. Z ich treści wynika, że wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na pomoc rzeczową lub finansową dla innych jednostek samorządu terytorialnego, określoną odrębną uchwałą przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Ponadto z budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być udzielona innym jednostkom samorządu terytorialnego pomoc finansowa w formie dotacji celowej lub pomoc rzeczowa. Podstawą udzielenia pomocy, o której mowa w ust. 1, jest umowa. Spory w zakresie zwrotu dotacji rozstrzygają sądy powszechne. Należy również zwrócić uwagę, że w praktyce:

1) uchwały „pomocowe” występują dość często, aczkolwiek w przeważającej części są to uchwały w sprawie pomocy finansowej, a znacznie mniej jest uchwał w sprawie pomocy rzeczowej;

2) zdarzają się pewne wadliwości wspomnianych uchwał m.in. w zakresie niewłaściwego określenia adresata pomocy rzeczowej – wymaga bowiem podkreślenia, że może być nim tylko inna jednostka samorządu terytorialnego, a nie np. stowarzyszenie, czy podmiot o innym statusie prawnym – na co wskazywano już w orzecznictwie nadzorczym regionalnych izb obrachunkowych (por. np. uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z 15 marca 2022 r., Nr WA-0271-134/2022); w podanym wzorcu rada gminy nie mogła więc przekazać pomocy rzeczowej bezpośrednio dla placówki medycznej (nawet której założycielem jest samorząd województwa), lecz mogła tego dokonać na rzecz jednostki samorządu terytorialnego (województwa), które dokona dystrybucji pomocy na rzecz wspomnianej placówki.

Innym ważnym ograniczeniem przy przyznawaniu pomocy rzeczowej jest to, że może być ona udzielona innemu samorządowi np. województwu, lecz tylko na jego tzw. zadania własne. Wymaga podkreślenia że chodzi tu o zadania, które dany samorząd realizuje we własnym zakresie, a nie są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej, bowiem w przypadku tych właśnie zadań udzielenie pomocy finansowej, czy rzeczowej, jest wykluczone i byłoby nielegalne. W tym konkretnym przypadku przekazanie pomocy rzeczowej spełnia kryteria tzw. zadania własnego województwa – warto bowiem wspomnieć o art. 6 ust. 2 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 633 ze zm.) z którego wynika, że jednostka samorządu terytorialnego może utworzyć i prowadzić podmiot leczniczy w formie:

1) spółki kapitałowej;

2) jednostki budżetowej;

3) samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej.

Przytoczone regulacje prawne, skorelowane z art. 14 ust. 1 pkt 2 SamWojU, legalizują udzielenie pomocy rzeczowej przez gminę w kontekście zadania własnego województwa.

W zakresie § 2 – w uchwale w sprawie pomocy rzeczowej powinno być wskazane z jakich środków zostanie udzielona pomoc, natomiast porozumienie (umowa) między jednostkami samorządu terytorialnego winno regulować wiele istotnych kwestii. Co do zasady porozumienia te są znacznie mniej sformalizowane, aniżeli porozumienia dotyczące pomocy finansowej, powinny jednak obejmować podstawowe kwestie prawne, w tym przedmiot pomocy, wartość udzielonej pomocy rzeczowej, inne dodatkowe klauzule związane np. z protokolarnym przekazaniem pomocy pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego.

W zakresie § 3 – czynności związane z wykonywaniem uchwał w spawie pomocy finansowej, czy rzeczowej, pozostają w gestii organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, czyli np. wójta gminy w gminie.

W zakresie § 4 – uchwała dotycząca pomocy rzeczowej nie jest aktem prawa miejscowego, a zwykłym aktem woli przyjmowanej przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, stąd wchodzi w życie z dniem podjęcia i nie stosuje się w tym zakresie regulacji prawnych związanych z vacatio legis z ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1461).