Urlop wypoczynkowy przewodnik
- Prawo
praca
- Kategoria
informacja
- Klucze
ekwiwalent za urlop, okresy stażu, pracodawca, pracownik, rodzaje urlopów, udzielanie urlopu, urlop wypoczynkowy, wymiar urlopu, wynagrodzenie urlopowe, zasady urlopowe
Dokument <strong>Urlop wypoczynkowy przewodnik</strong> zawiera kompleksowe informacje dotyczące zasad i korzystania z urlopów wypoczynkowych w miejscu pracy. Znajdziesz tutaj najważniejsze przepisy prawa pracy dotyczące urlopów oraz praktyczne wskazówki dla pracowników i pracodawców. Dowiedz się, jak prawidłowo wykorzystać urlop wypoczynkowy i jakie są Twoje prawa i obowiązki w tym zakresie.
Urlop wypoczynkowy
1. Rodzaje urlopu wypoczynkowego
Rodzaj urlopu Pojęcie Podstawa
wypoczynkowego Wymiar prawna
Urlop przysługujący w pierwszym roku pracy 20 dni lub 160 godzin Kodeks Pracy Art. 152
Urlop w pierwszym
roku
kalendarzowym
zatrudnienia
Urlop przysługujący po przepracowaniu pełnego roku kalendarzowego 26 dni lub 208 godzin Kodeks Pracy Art. 154
Urlop kolejny
Urlop w Urlop przysługujący w innym miejscu zatrudnienia, niezależny od urlopu w głównym miejscu pracy. Proporcjonalnie do wymiaru etatu Kodeks Pracy Art. 154 § 2
dodatkowym
miejscu pracy
Urlop przysługujący pracownikowi, który nie przepracował pełnego roku kalendarzowego. Proporcjonalnie do przepracowanego okresu Kodeks Pracy Art. 155
Urlop
proporcjonalny
Urlop Urlop uzupełniający do pełnego wymiaru, gdy pracownik zmienił w trakcie roku kalendarzowego wymiar etatu. Różnica między nabytym a należnym wymiarem Kodeks Pracy Art. 155 § 2
uzupełniający
Niewykorzystany urlop z poprzedniego roku kalendarzowego. Wymiar urlopu z poprzedniego roku Kodeks Pracy Art. 168
Urlop zaległy
Urlop dodatkowy przysługujący z tytułu posiadanego stopnia niepełnosprawności. 10 dni dla osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, 5 dni dla osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności Kodeks Pracy Art. 19
Urlop dodatkowy
Urlop dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy. Proporcjonalnie do wymiaru etatu Kodeks Pracy Art. 154 § 2
Urlop pracownika
niepełnoetatowego
Urlop w okresie Urlop przysługujący pracownikowi w okresie wypowiedzenia umowy o pracę. Proporcjonalnie do okresu wypowiedzenia Kodeks Pracy Art. 167(1)
wypowiedzenia
Urlop udzielany na żądanie pracownika, maksymalnie 4 dni w roku kalendarzowym. Do 4 dni w roku kalendarzowym Kodeks Pracy Art. 167(2)
Urlop na żądanie
Strona | 1
2. Wymiar urlopu wypoczynkowego
Pełny wymiar etatu
Pracownik do 10 lat stażu pracy 20 dni 160 godzin
Pracownik powyżej 10 lat stażu pracy 26 dni 208 godzin
Wymiar 1/2 1/4 Wymiar 3/4 7/8
etatu etatu
10 dni 80 godzin 5 dni 40 godzin 20 dni 160 godzin 23 dni 184 godzin
1/8 2.5 dni 20 godzin 1.25 dni 10 godzin 15/16 23.75 dni 190 godzin 24.5 dni 196 godzin
1/16 1.25 dni 10 godzin 0.625 dni 1/32 0.625 dni 5 godzin 0.3125 dni
5 godzin 2.5 godziny
3/8 7.5 dni 60 godzin 3.75 dni 30 godzin 5/8 16.25 dni 130 godzin 17.5 dni 140 godzin
2/5 8 dni 64 godziny 4 dni 32 godziny 2/3 17.33 dni 138.66 godzin 18.66 dni 149.33 godzin
7/16 8.75 dni 70 godzin 4.375 dni 35 godziny 3/5 15.6 dni 124.8 godzin 16.8 dni 134.4 godzin
5/16 6.25 dni 50 godzin 3.125 dni 25 godziny 1/5 5.2 dni 41.6 godzin 5.6 dni 44.8 godzin
9/16 11.25 dni 90 godzin 5.625 dni 45 godziny
Wymiar 1/3 2/5 Wymiar 1/6 5/6
etatu etatu
3.33 dni 26.66 godzin 23.33 dni 186.66 godzin
6.66 dni 53.33 godzin 8 dni 64 godziny
13/16 20.1875 dni 161.5 godzin 21.4375 dni 171.5 godzin
4/5 16 dni 128 godzin 16 dni 128 godziny
11/16 17.0625 dni 136.5 godzin 18.3125 dni
1/7 2.86 dni 22.86 godzin 1.43 dni 14.5 godzin
11.43 godzin 7/12 11.66 dni 93.33 godzin 12.83 dni 102.66 godzin
3/7 8.57 dni 68.57 godzin 4.285 dni 34.28 godzin
1/12 1.66 dni 13.33 godzin 1.916 dni 15.33 godzin
6/7 17.14 dni 137.14 godzin 8.57 dni 68.57 godzin
5/7 14.28 dni 114.28 godzin 7.14 dni 57.14 godzin
3. Najczęściej zaliczane okresy stażu w zakresie wymiaru urlopu wypoczynkowego
1) Okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę,
2) Okresy pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
Strona | 2
Rodzaj szkoły Okres zaliczany do stażu pracy w zakresie
wymiaru urlopu
Szkoła Podstawowa 8 lat
Liceum Ogólnokształcące 4 lata
Technikum 5 lat
Szkoła Policealna 2 lata
Szkoła Wyższa (licencjat) 3 lata
Szkoła Wyższa (magister) 5 lat
3) Okresy prowadzenia działalności gospodarczej,
4) Okresy odbywania służby wojskowej,
5) Okresy pobierania zasiłku chorobowego,
6) Okresy urlopu macierzyńskiego,
7) Okresy urlopu wychowawczego.
4. Urlop w wymiarze proporcjonalnym
Proporcja do Wymiar urlopu w dniach roboczych
wymiaru
20 dni 26 dni
obliczenie wymiaru zaokrąglenie do obliczenie wymiaru zaokrąglenie do
pełnych dni pełnych dni
1/2 10 dni 10 dni 13 dni 13 dni
1/4 5 dni 5 dni 6.5 dni 7 dni
3/4 15 dni 15 dni 19.5 dni 20 dni
1/8 2.5 dni 3 dni 3.25 dni 3 dni
3/8 7.5 dni 8 dni 9.75 dni 10 dni
5/8 12.5 dni 13 dni 16.25 dni 16 dni
Strona | 3
7/8 17.5 dni 18 dni 22.75 dni 23 dni
1/10 2 dni 2 dni 2.6 dni 3 dni
3/10 6 dni 6 dni 7.8 dni 8 dni
7/10 14 dni 14 dni 18.2 dni 18 dni
9/10 18 dni 18 dni 23.4 dni 23 dni
5. Udzielanie urlopu wypoczynkowego
Podstawa
Udzielanie urlopu Komentarz prawna
Termin udzielenia Urlop powinien być udzielony w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo. Kodeks Pracy Art. 161
urlopu
Podział urlopu na Urlop może być podzielony na części, przy czym co najmniej jedna część musi trwać nieprzerwanie minimum 14 dni kalendarzowych. Kodeks Pracy Art. 162
części
Ustalenie terminu Termin urlopu ustala się w planie urlopów lub po porozumieniu z pracownikiem. Kodeks Pracy Art. 163
udzielenia urlopu
Pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi urlopu w terminie z nim uzgodnionym. Kodeks Pracy Art. 163
Obowiązek Pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi na jego żądanie nie więcej niż 4 dni urlopu w terminie przez niego wskazanym. Kodeks Pracy Art. 167(2)
udzielenia urlopu w
terminie ustalonym
przez pracownika
Pracownik ma obowiązek wykorzystać urlop w roku kalendarzowym, w którym nabył do niego prawo. Kodeks Pracy Art. 161
Pracodawca może określić termin wykorzystania urlopu zaległego, najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. Kodeks Pracy Art. 168
Obowiązek Pracownik jest zobowiązany wykorzystać urlop w terminie określonym przez pracodawcę, chyba że istnieją ku temu ważne przyczyny. Kodeks Pracy Art. 163
wykorzystania
urlopu w terminie
określonym przez
pracodawcę
Zmiana terminu Pracodawca może zmienić termin rozpoczęcia urlopu z ważnych przyczyn, po konsultacji z pracownikiem. Kodeks Pracy Art. 164
rozpoczęcia urlopu
W przypadku odwołania pracownika z urlopu, pracodawca jest zobowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem. Kodeks Pracy Art. 167
Przesunięcie Pracodawca może przesunąć okres wykorzystywania urlopu na inny termin w przypadku szczególnych okoliczności, np. choroby pracownika. Kodeks Pracy Art. 165
okresu
wykorzystywania
urlopu
Odwołanie Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu w przypadku wystąpienia nieprzewidzianych okoliczności, których nieobecność pracownika uniemożliwiałaby normalną działalność zakładu pracy. Kodeks Pracy Art. 167
pracownika z
urlopu
Najpóźniejszy Urlop zaległy powinien być wykorzystany najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. Kodeks Pracy Art. 168
termin
wykorzystania
urlopu
Przedawnienie Roszczenia o udzielenie urlopu przedawniają się z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Kodeks Pracy Art. 291 § 1
prawa do urlopu
Strona | 4
6. Wynagrodzenie urlopowe
Pracownikowi za czas urlopu przysługuje wynagrodzenie, tak jakby w tym czasie pracował.
Ustalenie podstawy wymiaru
Składniki wynagrodzenia pracownika Sposób uwzględniania w Podstawa prawna
wynagrodzeniu urlopowym
Wynagrodzenie zasadnicze Uwzględniane w pełnej wysokości Kodeks Pracy Art. 172
Premie regulaminowe Uśredniana wartość z 3 miesięcy Kodeks Pracy Art. 172
Dodatki funkcyjne Uwzględniane w pełnej wysokości Kodeks Pracy Art. 172
W podstawie wymiaru nie uwzględnia się (Kodeks Pracy Art. 172):
1) Jednorazowych nagród,
2) Odpraw emerytalnych,
3) Odpraw rentowych,
4) Nagród jubileuszowych,
5) Ekwiwalentu za niewykorzystany urlop,
6) Odszkodowań,
7) Zapomóg,
8) Świadczeń z tytułu podróży służbowej,
9) Dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych,
10) Premii uznaniowych.
Wzór obliczenia wynagrodzenia urlopowego:
w = (P : x) * y
P – podstawa wymiaru wynagrodzenia urlopowego,
x - liczba dni w okresie, z którego oblicza się wynagrodzenie,
y - liczba dni urlopu,
w – wynagrodzenie urlopowe.
7. Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy
Pracownikowi, który nie wykorzystał urlopu wypoczynkowego przysługuje ekwiwalent pieniężny.
Wzór obliczania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy:
[(a (b : 30 ) (c : 12 )] : 21 e= * y 8
gdzie:
a - wynagrodzenie zasadnicze,
b - zmienne składniki wynagrodzenia w ciągu ostatnich 3 miesięcy,
c - zmienne składniki wynagrodzenia w ciągu ostatnich 12 miesięcy,
y - liczba dni urlopu,
e - ekwiwalent za urlop wypoczynkowy.
W 2023 roku współczynnik ekwiwalentowi wynosi:
[( 260 – x) : 12], gdzie
x - wynosi 12 dni w 2023 r.
[( 260 – 12) : 12] = 20.66
Autor: Anna Kowalska
Strona | 7
Podsumowując, dokument <strong>Urlop wypoczynkowy przewodnik</strong> to niezastąpione źródło informacji dla wszystkich, którzy chcą zgłębić tajniki korzystania z urlopów wypoczynkowych. Znajdziesz tutaj odpowiedzi na najczęstsze pytania związane z urlopami oraz wskazówki, jak efektywnie wykorzystać ten zasłużony czas odpoczynku.