Nowe regulacje dotyczące pracy zdalnej

Nowe regulacje dotyczące pracy zdalnej

W czasie pandemii COVID-19 oraz stanu zagrożenia epidemiologicznego pracodawcy w Polsce mogli zlecać pracownikom wykonywanie pracy zdalnej na podstawie przepisów ustawy z 16.04.2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia. Przepisy te miały jednak charakter tymczasowy i nie nadawały się do długoterminowego stosowania. Dlatego też wprowadzono nowe regulacje, które mają uporządkować zasady pracy zdalnej w Kodeksie pracy.

Nowe wyzwania dla pracodawców

Nowe przepisy o pracy zdalnej, które weszły w życie 7 kwietnia 2023 r., nakładają na pracodawców szereg nowych obowiązków. Należy do nich m.in. zapewnienie pracownikom narzędzi do pracy zdalnej, pokrycie kosztów instalacji, eksploatacji, konserwacji, a także obowiązki informacyjne oraz związane z bezpieczeństwem i higieną pracy (BHP).

Definicja pracy zdalnej

Zgodnie z nowym art. 67¹⁸ Kodeksu pracy, praca zdalna może być wykonywana całkowicie (praca zdalna regularna) lub częściowo (praca zdalna hybrydowa). Miejsce wykonywania pracy musi być wskazane przez pracownika i uzgodnione z pracodawcą, co może obejmować zarówno miejsce zamieszkania pracownika, jak i inne lokalizacje.

Rodzaje pracy zdalnej

• Praca zdalna zwykła: Wymaga zgody pracownika i uzgodnienia z pracodawcą warunków jej wykonywania.
• Praca zdalna nadzwyczajna: Może być zlecona przez pracodawcę w sytuacjach nadzwyczajnych, takich jak stan epidemii lub stan zagrożenia epidemicznego, jeżeli pracownik wyrazi zgodę na jej wykonywanie.

Praca zdalna na polecenie pracodawcy

Praca zdalna może być również wprowadzona na polecenie pracodawcy w określonych sytuacjach, takich jak stan epidemii lub sytuacje wynikające z siły wyższej. Wówczas pracodawca może nakazać wykonywanie pracy zdalnej, pod warunkiem, że pracownik posiada odpowiednie warunki lokalowe i techniczne do jej realizacji.

Obowiązki pracodawcy

• Zapewnienie narzędzi i materiałów niezbędnych do pracy zdalnej.
• Pokrycie kosztów związanych z instalacją, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym kosztów energii elektrycznej i usług telekomunikacyjnych.
• Zapewnienie wsparcia technicznego oraz szkoleń dla pracowników wykonujących pracę zdalną.

Okazjonalna praca zdalna

Pracownik może również złożyć wniosek o wykonywanie pracy zdalnej okazjonalnie, na maksymalnie 24 dni w roku kalendarzowym. W takiej sytuacji pracodawca nie musi zapewniać narzędzi ani pokrywać kosztów pracy zdalnej, a obowiązki związane z BHP są ograniczone.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

Przepisy nakładają na pracodawcę obowiązek przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego związanego z pracą zdalną oraz zapewnienia pracownikom informacji dotyczących bezpiecznej organizacji stanowiska pracy. W szczególnych przypadkach możliwe jest przeprowadzenie szkoleń BHP za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.

Kontrola pracownika

Pracodawca ma prawo do kontrolowania pracownika w miejscu wykonywania pracy zdalnej, jednak musi to odbywać się w sposób nienaruszający prywatności pracownika i jego rodziny. Kontrola powinna być przeprowadzana w godzinach pracy, zgodnie z ustalonymi zasadami.

Praca zdalna a BHP

Chociaż pracodawca odpowiada za zapewnienie odpowiednich warunków pracy zdalnej, w przypadku pracy okazjonalnej lub nadzwyczajnej niektóre obowiązki związane z bezpieczeństwem i higieną pracy mogą zostać zniesione. W takim przypadku pracownik i pracodawca powinni uzgodnić zakres stosowanych środków ochrony.

Podsumowanie

Nowe przepisy dotyczące pracy zdalnej w Polsce stanowią odpowiedź na zmieniające się warunki pracy w dobie cyfryzacji i globalnych kryzysów, takich jak pandemia COVID-19. Wprowadzenie tych regulacji do Kodeksu pracy ma na celu stworzenie ram prawnych, które zapewnią elastyczność i bezpieczeństwo pracy zdalnej zarówno dla pracowników, jak i pracodawców.