Dlaczego uczelnia nie może zapomnieć o swoich studentach?

Dlaczego uczelnia nie może zapomnieć o swoich studentach?

Wprowadzenie

Prawo do usunięcia danych osobowych, znane również jako "prawo do bycia zapomnianym", nie jest nową instytucją w polskim prawodawstwie. Już w uchylonej ustawie z 1997 roku o ochronie danych osobowych znajdowały się przepisy dotyczące tego prawa, które były wynikiem implementacji dyrektywy 95/46/WE. Obecnie prawo to regulowane jest przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679, zwane RODO. W artykule 17 RODO wskazano, kiedy możliwe jest usunięcie danych, a także sytuacje, w których prawo to nie ma zastosowania.

Wyłączenie stosowania prawa do bycia zapomnianym

Zgodnie z art. 17 ust. 3 RODO, prawo do bycia zapomnianym nie ma zastosowania w sytuacjach, gdy przetwarzanie danych jest niezbędne do:

• korzystania z prawa do wolności wypowiedzi i informacji,
• wywiązania się z prawnego obowiązku przetwarzania danych wynikającego z przepisów prawa,
• realizacji celów archiwalnych, badań naukowych lub statystycznych,
• ustalenia, dochodzenia lub obrony roszczeń.

Dla uczelni wyższych, przetwarzanie danych osobowych studentów, doktorantów i absolwentów odbywa się przede wszystkim na podstawie przepisów prawa, w szczególności ustawy o szkolnictwie wyższym. W związku z tym uczelnia nie może zapomnieć o swoich studentach, ponieważ przetwarzanie danych jest niezbędne do realizacji obowiązków wynikających z przepisów prawa.

Podstawa przetwarzania danych osobowych

Uczelnie wyższe przetwarzają dane osobowe studentów na podstawie przepisów prawa, co oznacza, że mają obowiązek gromadzenia, przechowywania i przetwarzania danych studentów w celu realizacji obowiązków edukacyjnych i administracyjnych. Proces ten rozpoczyna się już na etapie rekrutacji, gdzie kandydat na studia przekazuje swoje dane osobowe w celu przystąpienia do procesu rekrutacyjnego. Uczelnia jest zobowiązana do przechowywania tych danych zgodnie z określonymi przepisami, nawet w przypadku kandydatów, którzy nie zostali przyjęci na studia.

Przetwarzanie danych studentów

Po immatrykulacji, przetwarzanie danych osobowych studentów odbywa się na podstawie ustawy o szkolnictwie wyższym. Uczelnia ma obowiązek przechowywania teczek akt osobowych studentów przez 50 lat, zgodnie z obowiązującymi przepisami. W toku studiów prawo do usunięcia danych jest bardzo ograniczone, ponieważ uczelnia musi raportować dane studentów do Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także przechowywać dane związane z przebiegiem studiów i ich zakończeniem.

Realizacja prawa do bycia zapomnianym

Prawo do usunięcia danych osobowych może być realizowane tylko w przypadkach, gdzie nie ma wyraźnej podstawy prawnej do ich przetwarzania. Przykładem może być publikacja na stronach internetowych uczelni list zawierających imiona, nazwiska oraz numery PESEL studentów wraz z wynikami egzaminów. Takie działania są niezgodne z przepisami ochrony danych osobowych i mogą prowadzić do naruszenia prywatności. W takich przypadkach student ma prawo domagać się usunięcia swoich danych z publicznie dostępnych zasobów.

Podsumowanie

Uczelnie wyższe nie mogą zapomnieć o swoich studentach, ponieważ przetwarzanie danych osobowych studentów, doktorantów i absolwentów jest niezbędne do realizacji obowiązków wynikających z przepisów prawa. Prawo do bycia zapomnianym, choć istnieje, podlega ograniczeniom, szczególnie w kontekście działalności publicznych instytucji edukacyjnych. Każdy przypadek wniosku o usunięcie danych powinien być rozpatrywany indywidualnie, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów i interesu publicznego.