Kłamca, kłamca

Czy adwokat to kłamca? Mity i rzeczywistość

Adwokat często bywa niesprawiedliwie oceniany przez społeczeństwo. Pojawiają się różne stereotypy, takie jak skojarzenie, że adwokat jest kłamcą, oszustem czy wyzyskiwaczem. Jednak, czy rzeczywiście zawód adwokata wiąże się z częstszym kłamaniem niż w innych zawodach? Czy skojarzenia te są wynikiem mitów, czy mają swoje uzasadnienie w rzeczywistości?

Codzienne kłamstwa w społeczeństwie

Zacznijmy od prostego faktu: badania naukowe wskazują, że przeciętny człowiek kłamie od 2 do 200 razy dziennie, w zależności od okoliczności. Wydawałoby się zatem, że w sytuacjach sądowych, gdzie adwokat spędza większą część swojego dnia, mógłby być skłonny kłamać częściej niż przeciętny obywatel. Jednak rzeczywistość wcale nie jest taka prosta.

Etyka adwokacka a prawdomówność

Normy etyki adwokackiej jasno określają, że adwokat nie może kłamać. Jego obowiązkiem jest lojalność wobec klienta, sądu i stron procesowych, jednak to klient musi zadecydować, czy przyznać się do winy, czy nie. Adwokat nie ma obowiązku mówić sądowi całej prawdy, jeśli obowiązuje go tajemnica zawodowa, ale nie oznacza to, że może świadomie wprowadzać w błąd.

Kolizja norm etycznych – lojalność wobec klienta

Często adwokaci stają przed dylematem – co zrobić, gdy klient przyznaje się do winy, ale nie chce tego uczynić przed sądem? Tu pojawia się fundamentalna zasada: lojalność wobec klienta jest priorytetem. Adwokat nie może zdradzić tajemnicy zawodowej, nawet jeśli jest świadom prawdy. Tajemnica obrończa obowiązuje w każdej sytuacji, a jej naruszenie grozi odpowiedzialnością dyscyplinarną.

Przykład sytuacyjny

Załóżmy, że adwokat broni klienta oskarżonego o morderstwo. Klient wyznaje adwokatowi, że popełnił zbrodnię, ale planuje zaprzeczać w sądzie. Adwokat nie może wyjawić tej informacji. Jego zadaniem jest przedstawienie dowodów niewinności klienta, nawet jeśli wie, że są one fałszywe. Nie oznacza to jednak, że adwokat kłamie – w polskim systemie prawnym klient jest uznawany za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie jednoznacznie udowodniona.

Odpowiedzialność adwokata

Adwokat musi działać zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Nie może składać fałszywych oświadczeń, ale ma prawo podważać wiarygodność dowodów przedstawionych przez stronę przeciwną. Przykładowo, jeśli dowód został przeprowadzony niezgodnie z procedurami, adwokat ma prawo go podważyć. Jego zadaniem jest wykazać, że dowody nie są wystarczające do udowodnienia winy.

Adwokat a proces karny – granice obrony

Adwokat nie ma obowiązku komentowania stanowiska klienta co do jego winy. Obowiązkiem adwokata jest przedstawienie najlepszej możliwej obrony, nawet jeśli sam wie, że jego klient jest winny. Ostateczna decyzja o winie leży w gestii sądu, nie obrońcy. Adwokat ocenia dowody i stara się przedstawić najkorzystniejszą dla klienta linię obrony.

Przykłady konfliktu interesów

W praktyce adwokaci często stają przed dylematami etycznymi. Co zrobić, jeśli klient prosi, aby adwokat potwierdził nieprawdziwe alibi? W takiej sytuacji adwokat nie może świadomie wprowadzać w błąd sądu. Jeśli jednak klient zdecyduje się przedstawić nieprawdziwe alibi sam, adwokat jest zobowiązany do lojalności wobec swojego klienta i nie może zdradzić jego tajemnicy.

Podsumowanie

Mit o adwokacie-kłamcy często wynika z nieporozumienia na temat roli adwokata w procesie sądowym. Jego zadaniem nie jest kłamstwo, ale przedstawienie najlepszej obrony dla swojego klienta, nawet jeśli sąd ma wątpliwości co do prawdy. Adwokat nie kłamie, ale działa w ramach prawa, co jest kluczowym elementem jego pracy. Prawdomówność i lojalność są filarami, na których opiera się cała etyka adwokacka.