Wyłączenie spod egzekucji zwierząt i przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo

Od 10.1.2022 r. wprowadzono zmiany w przepisach ustawy Kodeks postępowania cywilnego, dotyczące wyłączenia spod egzekucji zwierząt i przedmiotów rolnika prowadzącego gospodarstwo. Nowe artykuły: art. 8291–8294 KPC, mają na celu uregulowanie kwestii wyłączeń spod egzekucji zgodnie z Konstytucją RP, eliminując odesłania do rozporządzeń. Dodatkowo, wydłużono termin na wydanie opinii przez izby rolnicze oraz wprowadzono obowiązek komornika dotyczący przedstawienia informacji dotyczących należności dłużnika.

Tematyka: wyłączenie spod egzekucji, zwierzęta rolne, przedmioty rolnicze, Kodeks postępowania cywilnego, Konstytucja RP, izby rolnicze, opinie biegłego, procedura egzekucyjna

Od 10.1.2022 r. obowiązują zmiany w zakresie przepisów ustawy z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania
cywilnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1805 ze zm.; dalej: KPC). Dotyczą one ustawowego uregulowania
przedmiotów i zwierząt, które należą do rolnika prowadzącego gospodarstwo i nie podlegają egzekucji.
Dotychczas zagadnienie to regulowało rozporządzenie, co było niezgodne z Konstytucją RP.
• Zmiany w przepisach KPC wprowadza ustawa z 2.12.2021 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego
(Dz.U. 2021 r. poz. 2289).
Nowelizacja przepisów ma na celu przeniesienie do KPC kwestii dodatkowych wyłączeń spod egzekucji. Dotychczas
były one regulowane rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 5.7.2017 r. w sprawie określenia przedmiotów
należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo, które nie podlegają egzekucji (Dz.U. z 2017 r. poz. 1385).
W tym celu do KPC zostały dodane nowe artykuły: art. 8291 –8294 KPC. W uzasadnieniu do noweli przepisów KPC
zwrócono uwagę, że w świetle Konstytucji RP wszelkie wyłączenia spod egzekucji, które dotyczą zwierząt i rzeczy
ruchomych, niezbędnych do prowadzenia gospodarstwa rolnego powinny być regulowane ustawowo, a nie
w rozporządzeniu. Może ono jedynie wykonywać przepisy ustawy, a nie jest je zastępować, uzupełniać czy
modyfikować. Ponadto ustawodawca zwrócił w uzasadnieniu uwagę, że Trybunał Konstytucyjny słusznie podkreślił
w wyroku z 31.3.2009 r., K 28/08,
, w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, że „im silniej regulacja ustawowa
dotyczy kwestii podstawowych dla pozycji jednostki (podmiotów podobnych), tym szersza musi być regulacja
ustawowa i tym mniej miejsca pozostaje dla odesłań do aktów wykonawczych”. W związku w omawianej nowelizacji
uchylono art. 380 KPC, który upoważniał ministra właściwego ds. sprawiedliwości do uregulowania w rozporządzeniu
kwestii wyłączeń spod egzekucji przedmiotów i zwierząt rolnika prowadzącego gospodarstwo rolne.
Ustawodawca zdecydował się na wydłużenie z 14 do 21 dni terminu, który izby rolnicze mają na wydanie opinii
w przedmiocie zasadności wyłączenia spod egzekucji nadwyżki inwentarza żywego ponad stado podstawowe lub
określonych przedmiotów w ilości większej, niż wynika to z art. 8291 KPC. Ponadto nowelizacja precyzuje, od kiedy
biegnie wspomniany termin – będzie on liczony od dnia doręczenia wniosku komornika o wydanie opinii. Na
komornika nałożono obowiązek dołączenia do wniosku odpisu protokołu zajęcia składników majątku dłużnika, jak
również informacji o łącznej wysokości należności dochodzonych od dłużnika. Warto przy tym zaznaczyć, że
ustawodawca zastrzegł, że opinia izby rolniczej nie będzie stanowić informacji, jakiej zgodnie z art. 761 § 11 KPC
komornik może żądać od organów państwowych oraz innych podmiotów. W sytuacji zaś, gdy zaistniałyby wątpliwości
co do treści opinii przekazanej przez izbę rolniczą, komornik będzie miał prawo powołania biegłego. W sytuacji, gdy
opinia izby rolniczej i opinia biegłego różniłyby się między sobą, komornik będzie mógł kierować się opinią biegłego.

Nowelizacja przepisów KPC wprowadziła istotne zmiany w zakresie wyłączeń spod egzekucji zwierząt i przedmiotów rolnika prowadzącego gospodarstwo. Zmiana ta ma na celu zgodne z Konstytucją RP uregulowanie kwestii istotnych dla prowadzenia gospodarstwa rolnego. Dodatkowo, wprowadzono nowe zasady dotyczące procedury wydawania opinii przez izby rolnicze i postępowania w przypadku różnic między opiniami izby a biegłego.