Nowe zasady wysyłania pism w postępowaniu cywilnym

Tematyka: Zasady wysyłania pism, postępowanie cywilne, Kodeks postępowania cywilnego, zmiany w KPC, pisma procesowe, operator pocztowy, placówka pocztowa, przesyłka polecona, Unia Europejska

Na skutek wejścia w życie zmian w KPC modyfikacji ulegną zasady wysyłania pism procesowych przez
strony i uczestników postępowania cywilnego, a zachowanie terminu do dokonania czynności procesowej
będzie gwarantowało skorzystanie z usług każdego operatora pocztowego, nie zaś jedynie operatora
świadczącego pocztowe usługi powszechne, jak miało to miejsce dotychczas.
Ustawa z 11.8.2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw
wprowadziła istotne zmiany m.in. w zasadach wnoszenia pism do sądu w postępowaniu cywilnym.
Dotychczasowy stan prawny
Dotychczas obowiązujący art. 165 § 2 ustawy z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2020 r.
poz. 1575, dalej: KPC) stanowi, iż oddanie pisma procesowego w polskiej placówce pocztowej operatora
wyznaczonego w rozumieniu ustawy z 23.11.2012 r. – Prawo pocztowe lub w placówce pocztowej operatora
świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej jest równoznaczne
z wniesieniem go do sądu.
Tym samym, wskazany wyżej przepis określa zasady zachowania terminu procesowego w przypadku dokonania
czynności procesowej poza budynkiem sądu i wskazuje, że termin ten zostaje zachowany jedynie przy oddaniu
pisma procesowego w:
• polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z 23.11.2012 r. Prawo pocztowe (t.j.
Dz.U. z 2020 r. poz. 1041, dalej: PrPoczt) lub
• placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii
Europejskiej.
Ponadto wskazać należy, że w dotychczasowym stanie prawnym, oddanie pisma procesowego w jednej z ww.
placówek pocztowych, tj.: polskiej placówce operatora pocztowego lub w placówce pocztowej operatora
świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, nie wymaga nadania
go przesyłką poleconą. Wystarczające jest przesłanie pisma procesowego przesyłką zwykłą, z tym jednak
zastrzeżeniem, że w przypadku takiej przesyłki wykazanie przez składającego pismo (stronę lub uczestnika
postępowania cywilnego), że zostało ono wniesione z zachowaniem terminu może być utrudnione, a w niektórych
sytuacjach nawet niemożliwe.
Zmiana regulacji dotyczących wnoszenia pism procesowych do sądu
Wskazana powyżej ustawa dokonuje zmiany art. 165 § 2 KPC, który zgodnie z jej art. 1 pkt 1 otrzymuje następujące
brzmienie: oddanie pisma procesowego w formie przesyłki poleconej w polskiej placówce pocztowej operatora
pocztowego w rozumieniu ustawy z 23.11.2012 r. Prawo pocztowe lub w placówce podmiotu zajmującego się
doręczaniem korespondencji na terenie Unii Europejskiej jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu.
Tym samym, wprowadzono regulację, która uznaje, że skuteczne, tj. gwarantujące zachowanie terminu do dokonania
czynności procesowej, nadanie przez stronę lub uczestnika postępowania cywilnego pisma procesowego do sądu
w polskiej placówce pocztowej każdego operatora pocztowego w rozumieniu PrPoczt.
W celu pełnego dostosowania ww. przepisu do prawa europejskiego – przy nadawaniu pism procesowych w innym
państwie członkowskim Unii Europejskiej – umożliwiono stronom korzystanie z usług wszystkich podmiotów
zajmujących się doręczaniem korespondencji na terenie UE, a nie tylko operatora świadczącego pocztowe usługi
powszechne.
Dodatkowo wskazać należy, że równocześnie z omówioną powyżej zmianą w zakresie zasad wnoszenia pism
procesowych do sądu, wprowadzono także zmianę w dotychczasowej regulacji polegającą na tym, aby domniemanie
wniesienia pisma do sądu w dniu nadania przesyłki u operatora, dotyczyło tylko przesyłek poleconych.
Przedmiotowe zmiany w KPC w zakresie zasad skutecznego wnoszenia pism procesowych do sądu powszechnego
(cywilnego) wydają się być istotnymi z punktu widzenia realizacji uprawnień procesowych stron i uczestników
postępowania cywilnego. W założeniu mają bowiem stanowić znaczące ułatwienie w dokonywaniu czynności
procesowych, w szczególności w zakresie wnoszenia pism i związanego z tym zachowania terminu procesowego do
dokonania danej czynności.

Jednocześnie ograniczenie ustawowego domniemania prawnego wniesienia pisma do sądu powszechnego w dniu
nadania przesyłki z tym pismem u operatora jedynie do przesyłek poleconych może przyczynić się do
wyeliminowania trudności stron i uczestników postępowania cywilnego w wykazaniu wniesienia korespondencji do
sądu w danej, konkretnej dacie, a w konsekwencji – dokonania czynności procesowej z zachowaniem
przewidzianego terminu. Nadanie takiej przesyłki (przesyłki poleconej) dokumentowane jest bowiem przez placówkę
pocztową potwierdzeniem nadania przesyłki, które zgodnie z art. 17 PrPoczt, ma moc dokumentu urzędowego.
W praktyce oznacza to, że ww. potwierdzenie nadania przesyłki poleconej stanowi dowód tego, co zostało w nim
stwierdzone i korzysta z domniemania prawdziwości (wyrok NSA z 12.12.2008 r., II GSK 555/08,
).
Niemniej jednak praktyczne znaczenie wprowadzonych ustawą zmian można będzie ocenić dopiero po wejściu ich
w życie i pewnym okresie obowiązywania.
Uzasadnienie zmian
Celem zaproponowanych ww. ustawą zmian jest wprowadzenie w dotychczas obowiązujących regulacjach
niezbędnych modyfikacji, służących uwzględnieniu treści wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskie, które
zapadły w sprawach polskich, tj. C-176/17, Profi Credit Polska (Dz.Urz. UE C z 2018 r. Nr 408, s. 20), C-545/17,
Pawlak (Dz.Urz. UE C z 2019 r. Nr 187, s. 19), w połączonych sprawach C-419/18 i C-483/18, Profi Credit Polska
(Dz.Urz. UE C z 2020 r. Nr 10, s. 14) oraz w sprawie niemieckiej, tj. C-670/15, Šalplachta (Dz.Urz. UE C z 2017 r. Nr
309, s. 6).
Uchwalone zmiany obejmują zagadnienia związane nie tylko ze zmianą regulacji dotyczących wnoszenia pism
procesowych do sądu, ale także z nowelizacją przepisów dotyczących postępowania nakazowego z weksla
w sporach przeciwko konsumentom oraz doprecyzowaniem regulacji dotyczących uprawnienia do ubiegania się
o zwrot kosztów tłumaczenia koniecznych dokumentów uzasadniających wniosek o przyznanie prawa pomocy
w postępowaniu prowadzonym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
Etap legislacyjny
Ustawa została podpisana przez Prezydenta RP 25.8.2021 r. Zgodnie z art. 9 Ustawa wchodzi w życie po upływie 14
dni od dnia ogłoszenia.

Celem wprowadzonych zmian jest uwzględnienie treści wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Uchwalone zmiany obejmują zagadnienia związane z wnoszeniem pism procesowych do sądu oraz postępowaniem nakazowym z weksla w sporach przeciwko konsumentom. Ustawa została podpisana przez Prezydenta RP 25.8.2021 r. i wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.