Uchylenie regulacji szczególnej dotyczącej wstrzymania terminów wprowadzonej w związku z COVID-19

Publikacja omawia skutki uchylenia szczególnych regulacji prawnych związanych z terminami w postępowaniach cywilnych i administracyjnych wprowadzonych w związku z COVID-19. Analizuje zmiany wprowadzone przez ustawę z 14.5.2020 r. oraz konsekwencje dla biegu terminów i obowiązków strony. Przedstawia również wprowadzone nowe przepisy regulujące problematykę terminów w kontekście pandemii.

Tematyka: uchylenie regulacji, terminy postępowania, COVID-19, zmiany prawne, pandemia, bieg terminów, konsekwencje prawne, postępowania cywilne, postępowania administracyjne, ustawowe terminy

W opracowaniu przedstawiono skutki związane z uchyleniem szczególnych regulacji prawnych związanych
z biegiem terminów w postępowaniach cywilnych i administracyjnych, które zostały wprowadzone na mocy
ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem
i zwalczaniem COVID-19, i innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U.
z 2020 r. poz. 374 ze zm.; dalej jako: KoronawirusU).
Ustawa z 14.5.2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem
się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 875, dalej jako: DziałOsłSARSCoV2U) uchyliła szczególne regulacje
prawne związane z m.in. z biegiem terminów (ich wstrzymaniem i/lub zawieszeniem) w postępowaniach cywilnych
i administracyjnych, które zostały wprowadzone na mocy ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach
związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, i innych chorób zakaźnych oraz
wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. W szczególności (na mocy art. 46 pkt 20 DziałOsłSARSCoV2U) uchylone
zostały przepisy art. 15zzr i art.15zzs KoronawirusU, a w związku z ich uchyleniem wprowadzony został także
przepis art. 68 DziałOsłSARSCoV2U - regulujący problematykę odnoszącą się do zatrzymania rozpoczęcia
biegu terminu lub dalszego biegu terminów, które były wstrzymane lub zawieszone na podstawie tych
uchylonych przepisów. Stosownie do obecnie już uchylonego przepisu art. 15zzr KoronawirusU - w wypadkach
przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminy:
1) od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem,
2) do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki,
3) przedawnienia,
4) których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, a także
popadnięcie w opóźnienie,
5) zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,
6) do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności,
które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty
obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju - nie biegły, bowiem art. 15zzr stanowił, że nie rozpoczynają się,
a rozpoczęte ulegają zawieszeniu.

Przepis art. 68 DziałOsłSARSCoV2U stanowi, że w przypadku kiedy bieg powyższych terminów nie rozpoczął się to,
rozpoczyna swój bieg po upływie siedmiu dni od dnia wejścia w życie tej ustawy, tj. od dnia 16 maja 2020 r.
A zatem rozpoczęcie biegu tych terminów nastąpi od 24 maja 2020 r. (art. 68 ust.1 DziałOsłSARSCoV2U).
Podobnie w przypadku kiedy bieg terminów uległ zawieszeniu na podstawie art. 15zzr ust.1 KoronawirusU, to
terminy biegną dalej po upływie 7 dni od dnia wejścia w życie ustawy z 14.5.2020 r. (art. 68 ust.2
DziałOsłSARSCoV2U). Natomiast terminy w postępowaniach, o których mowa w art. 15zzs KoronawirusU (również
uchylonego na mocy art. 46 pkt 20 DziałOsłSARSCoV2U których bieg nie rozpoczął się w związku ze szczególną
regulacją, to rozpoczynają bieg po upływie 7 dni od dnia wejścia w życie ustawy z 14.52020 r., a terminy, których
bieg uległ zawieszeniu, biegną dalej po upływie 7 dni od dnia wejścia w życie tej ustawy, czyli od 16 maja 2020 r.
Taka regulacja powoduje, że poczynając od 24.5.2020 r. na dochowanie terminów może pozostać nawet jeden dzień,
jeśli termin uległ zawieszeniu w trakcie biegu terminu na dokonanie czynności. Celem uniknięcia niekorzystnych
skutków prawnych związanych z niedochowaniem terminów, które ze względu na stan zagrożenia epidemicznego
ogłoszonego z powodu COVID-19 uległy z mocy prawa zawieszeniu lub wstrzymaniu, należałoby pilnie podjąć
stosowne czynności, dla których określone były terminy procesowe lub ustawowe, gdyż rozpoczęcie biegu
terminów, które były wstrzymane nastąpi od 24.5.2020 r.

Uchylając wcześniejsze regulacje, nowe przepisy określają sposób rozpoczęcia biegu terminów oraz konsekwencje dla stron postępowań. Autorzy zwracają uwagę na konieczność świadomego działania w kontekście nieodwracalnych skutków prawnych związanych z niedochowaniem terminów w okresie pandemii COVID-19.