Opłata komornicza za rezygnację przez wierzyciela z egzekucji wierzytelności

Sąd Najwyższy stwierdził, że opłata komornicza za rezygnację przez wierzyciela z egzekucji wierzytelności nie znajduje zastosowania w przypadku złożenia wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego przed wejściem w życie ustawy o kosztach komorniczych. Artykuł 29 tej ustawy wprowadza wyjątek od zasad obciążania dłużnika kosztami egzekucji, określając opłatę komorniczą w wysokości 5% pozostałego do wyegzekwowania świadczenia przy bezczynności lub cofnięciu wniosku przez wierzyciela.

Tematyka: opłata komornicza, umorzenie egzekucji, KosztKomU, art. 29, egzekucja wierzytelności, Sąd Najwyższy, zmiany w prawie, nękanie dłużników, interpretacja przepisów, wykładnia celowościowa

Sąd Najwyższy stwierdził, że opłata komornicza za rezygnację przez wierzyciela z egzekucji wierzytelności nie znajduje zastosowania w przypadku złożenia wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego przed wejściem w życie ustawy o kosztach komorniczych. Artykuł 29 tej ustawy wprowadza wyjątek od zasad obciążania dłużnika kosztami egzekucji, określając opłatę komorniczą w wysokości 5% pozostałego do wyegzekwowania świadczenia przy bezczynności lub cofnięciu wniosku przez wierzyciela.

Nie znajduje zastosowania art. 29 ustawy z 28.2.2018 r. o kosztach komorniczych (t.j.: Dz.U. z 2019 r., poz.
2363; dalej jako: KosztKomU), jeżeli wierzyciel złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego
przed dniem wejścia w życie tej ustawy – stwierdził w uchwale Sąd Najwyższy.
Komornik obciążył wierzyciela kosztami bezskutecznej egzekucji obejmującymi m.in. wydatki poniesione na
korespondencję i poszukiwanie majątku oraz opłatą komorniczą. Wniosek o umorzenie wpłyną kilka dni przed
wejściem w życie KosztKomU, natomiast Sąd I instancji oddalił skargę na czynności komornika, natomiast Sąd II
instancji przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia pytanie prawne: czy w sytuacji złożenia wniosku
o umorzenie postępowania przez wierzyciela bez wskazania, że nastąpiło to na skutek spłaty zobowiązania
przez dłużnika w trybie art. 825 pkt 1 KPC do 31.12.2018 r. i wydaniu przez komornika sądowego
postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego po 31.12.2018 r., do rozstrzygnięcia w zakresie
kosztów postępowania egzekucyjnego znajdzie zastosowanie przepis art. 29 KosztKomU, czy też przepis art.
49 ust. 2 ustawy z 29.8.1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (t.j.: Dz.U. z 2018 r., poz. 1309; dalej jako:
KomSEgzU).


W art. 29 KosztKomU ustawodawca wprowadził wyjątek od dotychczasowych rozwiązań regulujących koszty
egzekucji, które co do zasady obciążają dłużnika. Wskazany przepis reguluje sytuację, w której do umorzenia
postępowania egzekucyjnego dochodzi na skutek bezczynności wierzyciela lub cofnięcia przez niego wniosku,
wówczas to wierzyciela obciąża opłata komornicza w wysokości 5 % świadczenia pozostałego do wyegzekwowania.
Zgodnie z art. 52 KosztKomU do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Do postępowań, o których mowa w ust. 1, przepisy art. 29 i art.
30stosuje się od dnia wejścia wżycie niniejszej ustawy. Jeżeli przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy powstały
okoliczności uprawniające do złożenia wniosku, o którym mowa w art. 49 ust. 2b KomsEgzU, do tego wniosku i jego
rozpoznania stosuje się przepisy dotychczasowe.
W uzasadnieniu pytania prawnego Sąd wskazał, że literalna wykładnia art. 52 KosztKomU odpowiada celowi ustawy.
Na mocy poprzednio obowiązującego art. 49 ust. 2 KomSEgzU, w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na
skutek cofnięcia przez wniosku przez wierzyciela zobowiązanym do poniesienia opłaty stosunkowej był dłużnik,
natomiast w obecnym stanie prawnym opłata ta obciąża wierzyciela. Zmianę podmiotu zobowiązanego do
poniesienia kosztów w tej szczególnej sytuacji uzasadniano tym, że poprzednio obowiązująca regulacja była
wykorzystywana przez wierzycieli do nękania dłużnika. Wierzyciel mógł bowiem bez ponoszenia konsekwencji
finansowych zainicjować postępowanie egzekucyjne a następnie cofnąć wniosek. Dochodziło do sytuacji, w których
wierzyciel kilkakrotnie w ciągu roku wszczynali egzekucję na podstawie jednego tytułu wykonawczego, zaś cofnięcie
wniosku powodowało jedynie wzrost zadłużenia dłużnika na skutek konieczności ponoszeni kosztów opłaty
komorniczej.
W ocenie sądu zastosowanie wykładni celowościowej i prokonstytucyjnej przy interpretacji art. 52 ust. 2 KosztKomU
prowadzi do wniosku, że ogólną zasadą jest stosowanie przepisów dotychczasowych, natomiast zastosowanie art.
29 i 30 ustawy wprowadzone jako wyjątek, który powinien być interpretowany ściśle.
Sąd Najwyższy uznał, że jeżeli wierzyciel złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego przed
dniem wejścia w życie KosztKomU, należy zastosować przepisy dotychczas obowiązujące.
Uchwała SN z 27.2.2020 r., III CZP 62/19







Sąd Najwyższy uznał, że w przypadku złożenia wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego przed wejściem w życie nowej ustawy, należy stosować przepisy dotychczasowe. Wprowadzone zmiany mają na celu zapobieżenie nadużyciom ze strony wierzycieli, którzy wykorzystywali wcześniejsze przepisy do nękania dłużników poprzez inicjowanie i cofanie egzekucji bez ponoszenia konsekwencji finansowych.