Projekt ustawy o doręczeniach elektronicznych

Rządowy projekt ustawy o doręczeniach elektronicznych (druk nr 239) na nowo definiuje zasady przekazywania korespondencji przez podmioty publiczne, m.in. organy administracji publicznej, sądy czy komorników sądowych. Odrębny akt normatywny wprowadza wspólne dla ustaw proceduralnych zasady doręczania korespondencji drogą elektroniczną. Doniosłość projektu ustawy świadczy to, że dokonuje zmian w ponad siedemdziesięciu innych aktach prawnych.

Tematyka: ustawa, doręczenia elektroniczne, publiczna usługa, rejestrowane doręczenie, hybrydowe doręczenia, wyjątki, Sejm, wejście w życie

Rządowy projekt ustawy o doręczeniach elektronicznych (druk nr 239) na nowo definiuje zasady
przekazywania korespondencji przez podmioty publiczne, czyli m.in. organy administracji publicznej, sądy
czy komorników sądowych. Odrębny akt normatywny wprowadza wspólne dla ustaw proceduralnych zasady
doręczania korespondencji drogą elektroniczną. O doniosłości projektu ustawy o doręczeniach
elektronicznych świadczy to, że jednocześnie dokonuje ona zmian w ponad siedemdziesięciu innych aktach
prawnych.
Publiczna usługa rejestrowanego doręczenia elektronicznego
Głównym założeniem ustawy o doręczeniach elektronicznych jest wprowadzenie jako domyślnego sposobu wymiany
korespondencji tzw. publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego, która wzorowana jest na
regulacjach zawartych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z 23.7.2014 r.
w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku
wewnętrznym oraz uchylającym dyrektywę 1999/93/WE (Dz.Urz.UE.L 2014. 257.73).
Publiczna usługa rejestrowanego doręczenia elektronicznego będzie umożliwiała przesyłanie korespondencji drogą
elektroniczną przez nadawcę do adresata za pośrednictwem operatora wyznaczonego, który ma zapewnić
wystawienie dowodów wysłania i dowodów otrzymania dokumentu elektronicznego. W pierwszych latach
obowiązywania ustawy będzie to Poczta Polska S.A.
Dokumenty elektroniczne będą kierowane na adres do doręczeń elektronicznych adresata wpisany do bazy adresów
elektronicznych. Będzie to publiczny rejestr prowadzony przez ministra właściwego do spraw informatyzacji. Ustawa
nakłada obowiązek posiadania tego rodzaju adresów elektronicznych na podmioty publiczne, ale także prawnicze
zawody zaufania publicznego (jeżeli wykonują zawód) oraz podmioty niepubliczne wpisane do Centralnej Ewidencji
i Informacji o Działalności Gospodarczej i rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Inne podmioty
niepubliczne są jedynie uprawnione do wpisu do bazy adresów elektronicznych. W tym przypadku brak wpisu
umożliwia doręczenie na adres do doręczeń elektronicznych podmiotu niepublicznego, z którego została nadana
korespondencja. Wpis do bazy adresów elektronicznych jest natomiast równoznaczny z żądaniem doręczania przez
podmioty publiczne na wskazany tam adres.
Ustawodawca zdecydował się wprowadzić jako zasadę odpłatny charakter publicznej usługi rejestrowanego
doręczenia elektronicznego. Wyjątki będą dotyczyły przekazywania korespondencji w kierunku od podmiotu
niepublicznego do podmiotu publicznego oraz doręczeń pomiędzy podmiotami publicznym.
Publiczna usługa hybrydowa
Projektowana ustawa o doręczeniach elektronicznych przewiduje także możliwość doręczania korespondencji
z wykorzystaniem tzw. publicznej usługi hybrydowej, która ma być świadczona na zasadach określonych w ustawie
z 23.11.2012 r. Prawo pocztowe (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 2188).
Założeniem publicznej usługi hybrydowej jest zaoferowanie usługi pocztowej adresowanej do podmiotów
wykluczonych cyfrowo lub tych, które nie są przygotowane na wymianę korespondencji w postaci elektronicznej.
Projekt ustawy o doręczeniach elektronicznych wskazuje także wprost, że publiczna usługa hybrydowa będzie
wykorzystywana, w przypadku braku możliwości doręczenia korespondencji na adres do doręczeń elektronicznych
w trybie publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo gdy osoba fizyczna została pozbawiona
wolności.
Publiczna usługa hybrydowa zawiera elementy doręczenia elektronicznego oraz tradycyjnego. Nadawca sporządza
pismo w formie dokumentu elektronicznego, które operator wyznaczony przekształca w przesyłkę listową i doręcza
w sposób tradycyjny adresatowi. Przekształcenie ma odbywać się w sposób zautomatyzowany zapewniający
ochronę tajemnicy pocztowej na każdym etapie realizacji usługi.
Publiczna usługa hybrydowa będzie odpłatna. Projektowana ustawa o doręczeniach elektronicznych nie przewiduje
w tym zakresie wyjątków.
Wyjątki od doręczeń elektronicznych
Korzystanie z publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego lub publicznej usługi hybrydowej
w świetle przepisów projektowanej ustawy o doręczeniach elektronicznych nie ma charakteru absolutnego.

Ustawodawca przewidział trzy rodzaje wyjątków. Przede wszystkim dostrzeżona została konieczność zachowania
papierowej postaci korespondencji w przypadku, gdy z przyczyn technicznych nie jest możliwe doręczenie
elektroniczne. Drugi wyjątek dotyczy sytuacji, gdy adresat wyrazi wolę otrzymania dokumentu w postaci papierowej.
Wreszcie, nadawca może doręczyć korespondencję w inny dopuszczalny przez przepisy szczególne sposób, jeżeli
w jego ocenie będzie to bardziej efektywne. Jako przykład projekt wskazuje na doręczenie za pomocą pracowników
podmiotu publicznego.
Projekt ustawy o doręczeniach elektronicznych został skierowany do Sejmu. Ustawa ma wejść w życie 1.10.2020 r.
z wyjątkiem niektórych przepisów.

Projekt ustawy o doręczeniach elektronicznych przewiduje trzy rodzaje wyjątków od korzystania z publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego lub publicznej usługi hybrydowej. Ustawa ma wejść w życie 1.10.2020 r. z wyjątkiem niektórych przepisów.