Aplikanci sędziowscy i prokuratorscy wyłącznie z obywatelstwem polskim

Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało projekt zmian do ustawy o KSSiPU, wprowadzając wymóg posiadania przez aplikantów sędziowskich i prokuratorskich wyłącznie obywatelstwa polskiego. Nowelizacja ma na celu dostosowanie przepisów do obowiązującego wymogu dotyczącego sędziów i asesorów. Zmiana art. 41c ust. 1 pkt 3 KSSiPU wprowadza sankcje wobec aplikantów niespełniających tego warunku.

Tematyka: Ministerstwo Sprawiedliwości, aplikanci sędziowscy, aplikanci prokuratorscy, obywatelstwo polskie, KSSiPU, wymóg obywatelstwa, aplikacja sędziowska, aplikacja prokuratorska, KRS, stanowisko asesora, podwójne obywatelstwo, decyzja KRS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt zmian do ustawy z 23.1.2009 r. o Krajowej Szkole
Sądownictwa i Prokuratury (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1042 ze zm.; dalej jako: KSSiPU). W wyniku nowelizacji
aplikanci sędziowscy i prokuratorscy, obok sędziów i prokuratorów, będą musieli posiadać wyłącznie
obywatelstwo polskie (Nr projektu UD56).
Projektowana nowelizacja ma na celu dostosowanie przepisów ustawy do wprowadzonego ustawą z 8.12.2017 r.
o Sądzie Najwyższym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 825) wymogu posiadania przez sędziów i asesorów wyłącznie
obywatelstwa polskiego.
Zmiana art. 41c ust. 1 pkt 3 KSSiPU przewiduje wprowadzenie podstawy do żądania od aplikanta zwrotu
stypendium w sytuacji braku możliwości mianowania go na stanowisko asesora wobec niespełnienia
warunku posiadania wyłącznie obywatelstwa polskiego.
Zgodnie z projektowanymi zmianami ci aplikanci, którzy zdali egzamin sędziowski lub prokuratorski, będę musieli
złożyć oświadczenie o posiadaniu tylko jednego obywatelstwa – polskiego. Powyższe odbywać się będzie pod
rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Osoby, które nie będą spełniać powyższego
wymogu, nie zostaną dopuszczone do pełnienia funkcji asesora sędziowskiego lub prokuratorskiego.
Co istotne, wymóg posiadania wyłącznie jednego obywatelstwa będzie dotyczył jedynie tych kandydatów na
asesorów, którzy rozpoczną naukę w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury po wejściu w życie nowych
regulacji. Osoby, które obecnie odbywają aplikację sędziowską lub prokuratorską i którzy w chwili przedstawienia
propozycji dokonania wyboru stanowiska asesora sądowego nie będą spełniali wymogu posiadania wyłącznie
obywatelstwa polskiego, w chwili objęcia stanowiska asesora będą musiały złożyć wniosek o wyrażenie zgody na
zajmowanie tego stanowiska mimo posiadania równocześnie obywatelstwa państwa obcego.
Jeśli zaś chodzi o osoby, które mają podwójne obywatelstwo, a które zdały egzamin w 2019 r., to będę one
musiały wystąpić do KRS w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie omawianej regulacji. Z kolei KRS będzie
przysługiwał termin 2-miesięczny na podjęcie decyzji w zakresie wyrażenia zgody na zajmowanie stanowiska
asesora sądowego mimo posiadania obywatelstwa innego państwa przez asesora sądowego, bądź odmówić
wyrażenia tej zgody. Po uwagę będą brane okoliczności, jakie towarzyszyły nabyciu obywatelstwa a także
konsekwencje płynące z jego zrzeczenia się. Odwołanie od uchwały KRS nie będzie przysługiwało. W przypadku
odmowy ze strony KRS aplikant nie będzie mógł pełnić funkcji asesora sędziowskiego lub prokuratorskiego. Jeżeli
zaś KRS podejmie uchwałę odmawiającą zgody na zajmowanie stanowiska asesorskiego pomimo posiadania
obywatelstwa innego państwa, aplikant będzie mógł być mianowany na stanowisko asesora sądowego pod
warunkiem przedstawienia Krajowej Radzie Sądownictwa w terminie dwóch miesięcy od dnia wydania uchwały
dokumentów potwierdzających podjęcie czynności zmierzających do zrzeczenia się obywatelstwa innego państwa.

Nowe regulacje dotyczące obywatelstwa polskiego mają istotne konsekwencje dla aplikantów sędziowskich i prokuratorskich. Osoby z podwójnym obywatelstwem będą musiały podjąć decyzje w określonym terminie, a odmowa zgody przez KRS uniemożliwi im pełnienie funkcji asesora sędziowskiego lub prokuratorskiego.