Właściwość wyłączna w nowelizacji KPC

Ustawa z 4.7.2019 r. wprowadzająca zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego dotyczyła m.in. właściwości wyłącznej w sprawach dotyczących własności i praw rzeczowych na nieruchomościach. Nowe przepisy umożliwiają przekazanie sprawy do innego sądu, jeśli jest to uzasadnione celowością. Zmiany dotyczyły art. 38 § 3 KPC oraz wprowadziły możliwość przekazywania sprawy do równorzędnych sądów.

Tematyka: ustawa, Kodeks postępowania cywilnego, zmiany, właściwość wyłączna, sąd, nieruchomość, posiadanie, nowelizacja, art. 38 § 3 KPC, przekazanie sprawy, równorzędnym sądzie

Ustawa z 4.7.2019 r. wprowadzająca zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego dotyczyła m.in. właściwości wyłącznej w sprawach dotyczących własności i praw rzeczowych na nieruchomościach. Nowe przepisy umożliwiają przekazanie sprawy do innego sądu, jeśli jest to uzasadnione celowością. Zmiany dotyczyły art. 38 § 3 KPC oraz wprowadziły możliwość przekazywania sprawy do równorzędnych sądów.

Ustawa z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.
z 2019 r. poz. 1469; dalej jako: ZmKPC19) wprowadziła do ustawy z 17.11.1964 r. - Kodeks postępowania
cywilnego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1460 ze zm.; dalej jako: KPC) nieznaczne zmiany w zakresie właściwości
wyłącznej w sprawach o powództwo o własność lub inne prawo rzeczowe na nieruchomości lub
o powództwo o posiadanie nieruchomości.
• Ustawodawca zdecydował się dopuścić w powództwie o własność i inne prawa rzeczowe oraz o posiadanie
nieruchomości możliwość przekazania sprawy innemu, równorzędnemu sądowi.
• Zmiany dotyczą art. 38 § 3 KPC.
Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem art. 38 KPC, właściwość sądu miejsca położenia nieruchomości dotyczy
powództwa o własność i inne prawa rzeczowe oraz o posiadanie nieruchomości. Dotyczy to także roszczeń
osobistych związanych z prawami rzeczowymi, pod warunkiem, że dochodzone są łącznie z powyższymi
roszczeniami przeciwko temu samemu pozwanemu (art. 38 § 2 KPC). Warto zaznaczyć przy tym, że w sytuacji, gdy
przedmiotem sporu jest służebność gruntowa, właściwość oznacza się według położenia nieruchomości obciążonej.
Jeżeli zaś nieruchomość położona jest w okręgu kilku sądów, do wyznaczenia właściwości zastosowanie mają
przepisy art. 43 KPC.
Co do zasady, przepisy o właściwości wyłącznej noszą cechy przepisów imperatywnych czyli takich, od których nie
robi się odstępstw. Oznacza to tak na prawdę wyłączenie właściwości ogólnej, przemiennej oraz umów
prorogacyjnych (umowa prorogacyjna, która narusza przepisy KPC w właściwości wyłącznej jest nieważna z mocy
prawa). Konsekwencją właściwości wyłącznej jest to, że w danej sprawie właściwy rzeczowo jest tylko jeden sąd.
W zależności od charakteru sprawy jest to sąd rejonowy lub sąd okręgowy.
Nowelizacja KPC wprowadza szereg zmian związanych z właściwością sądu, w tym właśnie zmian dotyczących
właściwości wyłącznej w sprawach o własność i inne prawa rzeczowe oraz o posiadanie nieruchomości. Nie są to
zmiany rewolucyjne, a raczej zmiany praktyczne. Chodzi tutaj o wprowadzenie możliwości przekazania wyżej
wskazanych spraw do rozpatrzenia innemu, równorzędnemu sądowi, jeżeli przemawiają za tym względy celowości
(nowy art. 38 § 3 KPC). Przekazanie takie może jedynie nastąpić pod warunkiem złożenia przez strony zgodnego
wniosku.
Nowe przepisy obowiązują od 7.11.2019 r.







Nowelizacja KPC wprowadziła praktyczne zmiany związane z właściwością sądu w sprawach dotyczących nieruchomości. Teraz istnieje możliwość przekazania sprawy do innego sądu, pod warunkiem zgodnego wniosku stron. Zmiany te obowiązują od 7.11.2019 r.